Personenbelasting – Pieter Debbaut
Deel 1: Inleiding tot personenbelasting
Rijksinwoners
➔ 4 soorten inkomstenbelasting: (Art. 1 §1 WIB92)
• Vennootschapsbelasting (Ven B)
• Rechtspersonenbelasting (RPB)
➢ een vennootschap is ook een rechtspersoon… maar valt hier niet onder, dus rechtspersonenbelasting voor
niet-vennootschappen
➢ Niet-vennootschappen: VZW, vennootschappen waarbij de kans op winst zeer klein of onbestaand is, het
land België (= rechtspersoon)
• Belasting op inkomsten van niet-inwoners (BNI)
• Personenbelasting op totale inkomen van de rijksinwoners (PB) → hier gaan wij ons op toespitsen
Wie is onderworpen aan de PB?
Rijksinwoners: de natuurlijke personen die hun woonplaats in België hebben gevestigd of (wanneer ze geen
woonplaats hebben in België) de zetel van hun fortuin in België hebben gevestigd (art. 2 §1, 1° WIB)
➔ Behoudens tegenbewijs, worden geacht hun woonplaats in België te hebben gevestigd de natuurlijke
personen die in het Rijksregister zijn ingeschreven
➔ Voor gehuwden en wettelijk samenwonenden (voor wie een gezamenlijke aanslag wordt gevestigd):
woonplaats = plaats waar het gezin is gevestigd
➔ ‘Wereldwijd inkomen’: aangifte van alle belastbare inkomsten, zelfs indien sommige daarvan in het
buitenland zijn behaald of verkregen (art. 5 WIB92)
Wie is NIET onderworpen aan PB?
Niet-rijksinwoners (BNI): woonplaats en zetel van fortuin buiten België
➢ Zijn niet onderworpen aan PB maar aan belasting van niet-inwoners
➔ De niet-rijksinwoners zijn enkel belastbaar op hun Belgische inkomsten (art. 227 e.v. WIB92 – Belasting van
niet-inwoners)
➔ Wie? Onderandere de buitenlandse diplomatieke ambtenaren en de consulaire beroepsambtenaren die in
België zijn geaccrediteerd, alsook hun inwonende gezinsleden (bv een Franse diplomaat die 2 jaar in België
woont)
➔ Wie? (sinds aj. 2018) de natuurlijke personen ingeschreven in het wachtregister van het Belgisch
bevolkingsregister (dit zijn de nog niet-erkende asielzoekers) (Wet 25 december 2016, BS 30 december
2016 en circulaire 2017/C/37 van 14 juni 2017)
➢ Wanneer asielzoeken naar België komt → moet zich inschrijven in wachtregister van rijksregister, worden
beschouwd als rijksinwoners en onderworpen aan PB en moeten ze dus aangifte indienen (hebben nog
geen inkomsten) → als inkomen onder belastingsvrije som blijft moet je geen aangifte doen
➢ Worden aangezet toch aangifte invullen, waarom? Krijgen belastingkrediet voor kinderen ten laste
1
,➢ Vanaf 2018 aangepakt → verhuizen naar belasting niet-inwoners (BNI) → niet onderworpen aan PB →
daarbij belastingkrediet enkel als je inkomsten hebt
➔ Een belastingkrediet is een voordeel dat je altijd krijgt, ook al betaal je geen belastingen
➢ Vb.: gepensioneerde weduwe man die woont in eigen woning, pensioen van 18000 euro + 500 euro
interesten op spaarrekening. Betaald poetsvrouw met dienstecheques . Hoeveel belasting zal hij moeten
betalen? 0 euro (eigen woning wordt vrijgesteld, interesten tot een bepaald bedrag vrijgesteld, als je
uitsluitend pensioen geniet van 18000 vrijgesteld). Bij dienstecheques zit een belastingvermindering op
van 20% (20% van 9 euro is 1,80 euro dat je terugkrijgt)). → Gaat dat voordeel krijgen in de vorm van
belastingskrediet
Lokalisatie
➔ Naar aanleiding van de 6e Staatshervorming (BFW van 6 januari 2014, BS 31 januari 2014) moet de
belastingplichtige (BP) vanaf aanslagjaar 2015 - inkomsten van 2014 gelokaliseerd worden één van de 3
gewesten: Brussel – Vlaanderen – Wallonië̈
➢ BFW = bijzondere financieringswet → bijzondere wet die staatshervorming regelt, hiervoor heb je 2/3 de
meerderheid nodig
➢ Voorbeelden van gewestelijke materie:
- Dienstecheques is een gewestelijke bevoegdheid en niet de federale overheid. Als je vandaag een
dienstecheque koopt van 9 euro per uur. Waar krijg je het meest fiscaal voordeel? In Vlaanderen, daar
krijg je een belastingvermindering van 20%.
- Kindergeld is een gewestelijke bevoegdheid maar de belastingvermindering op kinderoppaskosten is
federale materie.
- Eigen woning is gewestelijke bevoegdheid en 2de woning is federale bevoegdheid
- Als je uw dak laat isoleren krijg je een belastingvermindering in Wallonië, niet in Vlaanderen en niet in
Brussel. Stel je woont in Gent en je koopt een 2de verblijf in Wallonië en je gaat dak isoleren. Je krijgt een
Vlaamse aangifte dus je kan dat nergens invullen. Je woont in Luik en je koopt een 2de verblijf in
Vlaanderen en laat dat dak isoleren. Hierbij kan je belastingvermindering genieten.
De fiscale woonplaats
➔ De fiscale woonplaats op 1 januari van het aanslagjaar (bv aanslagjaar 2025 en inkomstenjaar 2024)
bepaalt welke gewestelijke regeling (Brussel, Vlaanderen, Wallonië) van toepassing is (art. 5/1 §2 BFW, art.
8 Wet van 8 mei 2014, BS 28 mei 2014 en Ci.RH.331/633.424 van 7 juli 2014)
➢ Wat als je verhuist naar ander gewest? Men zal kijken op 1 januari, op dat moment bepaald uw
woonplaats het volledige jaar
➔ Fiscale woonplaats = de ‘werkelijke’ verblijfplaats
➢ Toestand op 1 januari van het aanslagjaar geldt voor het volledig belastbaar tijdperk
➢ Bij betwisting: federale belastingadministratie beslist!
Voorbeeld: Je woont en werkt in Brussel samen met mijn partner. Kinderen gaan naar school in Brussel maar je
hebt een appartement in Knokke waar je in het weekend zit. Je bent gedomicilieerd in Knokke want hierbij heb
je geen gemeentebelasting. Domicilie werkelijke woonplaats → discussie tussen 2 gewesten. → Federale
belastingadministratie gaat de knoop doorhakken en zal zeggen dat fiscale woonplaats in Brussel ligt
➔ Wettelijk (weerlegbaar) vermoeden: fiscale woonplaats = domicilie (dit is de plaats van inschrijving in het
Rijksregister van de natuurlijke personen)
➔ Gehuwden en wettelijk samenwonende (in een gezamenlijke aanslag, worden volledig gelijkgesteld):
fiscale woonplaats = plaats waar het gezin gevestigd is
➢ Feitelijke scheiding = een gehuwd of samenwonend koppel wonen niet meer samen (nog geen
echtscheiding)
➢ In het jaar van de feitelijke scheiding (apart adres) word je nog altijd samen belast daar waar het gezin
gevestigd was (laatste gezamenlijke verblijfplaats)
2
,Basisprincipes
Belastbaar tijdperk
➔ Het belastbaar tijdperk valt samen met het jaar vóór dat waarnaar het aanslagjaar wordt genoemd (art.
200 KB/WIB92)
➢ Belastbaar tijdperk 2023 = aanslagjaar 2024 → Dus inkomsten van 23’ worden in 24’ aangegeven
➢ Belastbaar tijdperk 2024 = aanslagjaar 2025
Uitzonderingen: belastbaar tijdperk = aanslagjaar
• (On)roerende voorheffing en bedrijfsvoorheffing (BV) (art. 199 KB/WIB92)
➢ Voorheffing: een definitieve belasting dat wordt geheven door de gewesten, OV verschillend in de 3
gewesten
• Bij emigratie (belastbaar tijdperk = het jaar waarin de gronden van belastbaarheid zijn weggevallen) (art.
203 KB/WIB92)
➢ Je verlaat België definitief
➢ Vb.: je verhuist met je gezin naar Azië (12 september 2024). Vanaf 12 september zijn we niet meer
onderworpen aan PB. → Inkomsten van 1 jan tot 12 sept wel nog PB belasting. Binnen 3 maanden na
emigratie aangifte indienen in PB voor die periode → aanslagjaar 24’
Bevoegdheden van de gewesten
➔ Federale overheid is excl bevoegd voor de bepaling van de belastbare basis (zowel het gezamenlijk als het
afzonderlijk belastbaar inkomen), en voor de toepassing van de BV & RV
➢ Het is de federale bevoegdheid die bepaald wat belastbaar is en wat niet belastbaar is
➢ Gewestelijke overheid kan nooit belaste vrijstelling invoeren
➢ Voorbeeld: Covid, er zijn bepaalde premies betaald omdat je uw deuren verplicht moest sluiten. gewesten
hebben gevraagd aan federale overheid om die premies belastbaar vrij te maken.
➔ Gewesten kunnen geen voordelen toekennen in de vorm van een ‘aftrek’ van inkomen, ENKEL
belastingverminderingen en -kredieten (bv vermindering: dienstenchecks, kredieten: fictieve voorheffing
(wanneer er geen vermindering kan gebeuren omdat er geen belastingen meer zijn waarop een
vermindering kan genomen worden))
→ 1 keer de belasting is berekend (federaal), dan kan je pas belastingverminderingen toestaan (gewest)
➔ Federale overheid is excl bevoegd voor de bepaling van de belastingtarieven (zowel de federale
progressieve als afzonderlijke belastingtarieven)
➔ Gewesten kunnen GEEN belasting heffen op het belastbaar inkomen, zij kunnen slechts belastingen heffen
op de federale ‘Belasting Staat’ via een stelsel van opcentiemen (uitgezonderd de afzonderlijk belastbare
roerende inkomsten)
Gemeenschappelijke aanslag
➔ = de vestiging van één aanslag ten name van de beide echtgenoten of de beide wettelijk samenwonenden
(art. 2 §1, 3° WIB)
➔ Er wordt een aanslagbiljet opgemaakt voor 2 personen (gehuwden en wett. samenwonenden)
➔ Gehuwden = wettelijk samenwonenden (art. 2 §1, 2° WIB)
➢ Links de oudste, rechts de jongste
➔ In principe zou dat juist hetzelfde moeten zijn als je elk apart individuele aanslag opmaakt
➔ Uitzondering (art. 126 WIB) = elk apart belast: jaar van het huwelijk/wettelijke samenwoning, het jaar
volgend op het jaar van de feitelijke scheiding, echtscheiding/beëindiging van de wettelijke samenwoning
(= datum van de overschrijving van de echtscheidingsakte in het rijksregister = bekendheid tegenover
derde), huwelijk met internationale ambtenaar, overlijden (keuze!)
➢ Belastbaar inkomen wordt steeds afzonderlijk vastgesteld!
➢ Voorbeeld: in Februari ga je uit elkaar en in Oktober wordt het huwelijk beëindigd door een vonnis, dan is
het voor dat jaar elk afzonderlijk
➔ Situatie: Partner 1 en Partner 2 zijn gehuwd. Partner 2 overlijdt op 05/02/2014. In het jaar van overlijden
moet P1 aangifte invullen op naam van P1 en van P2. In aangifte moet P1 kiezen tussen 1)
gemeenschappelijk aanslag 2) 2 afzonderlijke aanslagen. Gemeenschappelijke aanslag zal waarschijnlijk
het voordeligst zijn want P2 heeft weinig en P1 inkomen voor heel jaar, voordeel huwelijksquotiënt, dan
deel van beroepsinkomen van P1 naar P2 en heeft belastingbesparend effect.
3
, ➔ Situatie: feitelijk samenwonend en 1 kind vs. wettelijk samenwonend en 1 kind. → wettelijk
samenwonend betaald meer belastingen want feitelijk samenwonend wordt beschouwd als alleenstaande
en krijgt hoger belastingvrije som
Individuele aanslag
➔ De belastingplichtige die alleen wordt belast.
• ‘Werkelijke’ alleenstaanden
• Feitelijk samenwonenden
• + uitzonderingen op de gemeenschappelijke aanslag: : jaar van het huwelijk/wettelijke samenwoning, het
jaar volgend op het jaar van de feitelijke scheiding, echtscheiding/beëindiging van de wettelijke
samenwoning (= datum van de overschrijving van de echtscheidingsakte in het rijksregister = bekendheid
tegenover derde), huwelijk met internationale ambtenaar, overlijden (keuze!)
Proratering
➔ Bij emigratie of immigratie worden vanaf aj 2018 de fiscale voordelen nog slechts ‘pro rata temporis’
toegekend (uitgedrukt in volle maanden) (art. 129/1 WIB en Wet van 25 dece 2017, BS 29 dec 2017)
➢ Situatie: Je komt werken en wonen in België begin December, dus ik ben onderworpen aan PB vanaf 1/12.
Vanaf dan inkomsten aangeven (maar 1 maand inkomsten), recht op belastingvrije som (netto) dus wss
moet je 0 euro betalen. iemand die al een jaar in België woont zal wel moeten betalen → belastingvrije
som werd toegekend ongeacht of je een volledig of gedeeltelijk belastbaar tijdperk onderworpen waard
aan PB → gewijzigd vanaf 2018: fiscale voordelen beperken volgens de duur van het belastbaar tijdperk
dat je onderworpen bent geweest aan PB. Dus als je naar België in December komt → belastvrije som zal
1/12de zijn
➔ Belastbaar tijdperk ≠ volledig kalenderjaar
➔ ‘Pro rata temporis’ toekenning van fiscale federale voordelen = X/12e (geldt niet voor gewestelijke
belastingsverminderingen en gewestelijke belastingskredieten) → alleen voo bevoegdheden van de
federale fiscus
➢ X = aantal in aanmerking komende maanden
➢ Indien ‘15e van een maand’ = belastbaar tijdperk → maand telt mee (vb.: 16 juli verhuist naar buitenland
→ 7 maanden want na 15de)
➢ Uitzondering: jaar van overlijden
➢ Cijfer invullen van 0-12
➢ Vb.: Ik ben naar België verhuist, ik vestig mij hier definitief op 20/12 → 0 maanden invullen
➢ 12 moet je nooit invullen, als je niets invult geldt 12 maanden
Proratering: voorbeelden
• Personen die in 2023 vanaf 16/1 naar België zijn verhuisd: #maanden in 2023 onderworpen aan PB (0 tot
11)
• Personen die in 2023 België hebben verlaten (= aangifte ‘speciaal’ voor aj. 2023: #maanden in 2023
onderworpen aan de PB (0 tot 11)
• Personen die in 2024 België vóór 15/12 hebben verlaten (= aangifte ‘speciaal’ voor aj. 2024): #maanden in
2024 onderworpen aan de PB (0 tot 11)
Beperkingen van de federale fiscale voordelen heeft betrekking op onder andere
• Belastingvrije sommen en plafond huwelijksquotiënt,
• Toegelaten bestaansmiddelen personen ten laste,
• Schijven en plafond inzake forfaitaire beroepskosten,
• Werkgeverstussenkomst PC-privé,
• Vrijgestelde overuren in de horeca,
4
Deel 1: Inleiding tot personenbelasting
Rijksinwoners
➔ 4 soorten inkomstenbelasting: (Art. 1 §1 WIB92)
• Vennootschapsbelasting (Ven B)
• Rechtspersonenbelasting (RPB)
➢ een vennootschap is ook een rechtspersoon… maar valt hier niet onder, dus rechtspersonenbelasting voor
niet-vennootschappen
➢ Niet-vennootschappen: VZW, vennootschappen waarbij de kans op winst zeer klein of onbestaand is, het
land België (= rechtspersoon)
• Belasting op inkomsten van niet-inwoners (BNI)
• Personenbelasting op totale inkomen van de rijksinwoners (PB) → hier gaan wij ons op toespitsen
Wie is onderworpen aan de PB?
Rijksinwoners: de natuurlijke personen die hun woonplaats in België hebben gevestigd of (wanneer ze geen
woonplaats hebben in België) de zetel van hun fortuin in België hebben gevestigd (art. 2 §1, 1° WIB)
➔ Behoudens tegenbewijs, worden geacht hun woonplaats in België te hebben gevestigd de natuurlijke
personen die in het Rijksregister zijn ingeschreven
➔ Voor gehuwden en wettelijk samenwonenden (voor wie een gezamenlijke aanslag wordt gevestigd):
woonplaats = plaats waar het gezin is gevestigd
➔ ‘Wereldwijd inkomen’: aangifte van alle belastbare inkomsten, zelfs indien sommige daarvan in het
buitenland zijn behaald of verkregen (art. 5 WIB92)
Wie is NIET onderworpen aan PB?
Niet-rijksinwoners (BNI): woonplaats en zetel van fortuin buiten België
➢ Zijn niet onderworpen aan PB maar aan belasting van niet-inwoners
➔ De niet-rijksinwoners zijn enkel belastbaar op hun Belgische inkomsten (art. 227 e.v. WIB92 – Belasting van
niet-inwoners)
➔ Wie? Onderandere de buitenlandse diplomatieke ambtenaren en de consulaire beroepsambtenaren die in
België zijn geaccrediteerd, alsook hun inwonende gezinsleden (bv een Franse diplomaat die 2 jaar in België
woont)
➔ Wie? (sinds aj. 2018) de natuurlijke personen ingeschreven in het wachtregister van het Belgisch
bevolkingsregister (dit zijn de nog niet-erkende asielzoekers) (Wet 25 december 2016, BS 30 december
2016 en circulaire 2017/C/37 van 14 juni 2017)
➢ Wanneer asielzoeken naar België komt → moet zich inschrijven in wachtregister van rijksregister, worden
beschouwd als rijksinwoners en onderworpen aan PB en moeten ze dus aangifte indienen (hebben nog
geen inkomsten) → als inkomen onder belastingsvrije som blijft moet je geen aangifte doen
➢ Worden aangezet toch aangifte invullen, waarom? Krijgen belastingkrediet voor kinderen ten laste
1
,➢ Vanaf 2018 aangepakt → verhuizen naar belasting niet-inwoners (BNI) → niet onderworpen aan PB →
daarbij belastingkrediet enkel als je inkomsten hebt
➔ Een belastingkrediet is een voordeel dat je altijd krijgt, ook al betaal je geen belastingen
➢ Vb.: gepensioneerde weduwe man die woont in eigen woning, pensioen van 18000 euro + 500 euro
interesten op spaarrekening. Betaald poetsvrouw met dienstecheques . Hoeveel belasting zal hij moeten
betalen? 0 euro (eigen woning wordt vrijgesteld, interesten tot een bepaald bedrag vrijgesteld, als je
uitsluitend pensioen geniet van 18000 vrijgesteld). Bij dienstecheques zit een belastingvermindering op
van 20% (20% van 9 euro is 1,80 euro dat je terugkrijgt)). → Gaat dat voordeel krijgen in de vorm van
belastingskrediet
Lokalisatie
➔ Naar aanleiding van de 6e Staatshervorming (BFW van 6 januari 2014, BS 31 januari 2014) moet de
belastingplichtige (BP) vanaf aanslagjaar 2015 - inkomsten van 2014 gelokaliseerd worden één van de 3
gewesten: Brussel – Vlaanderen – Wallonië̈
➢ BFW = bijzondere financieringswet → bijzondere wet die staatshervorming regelt, hiervoor heb je 2/3 de
meerderheid nodig
➢ Voorbeelden van gewestelijke materie:
- Dienstecheques is een gewestelijke bevoegdheid en niet de federale overheid. Als je vandaag een
dienstecheque koopt van 9 euro per uur. Waar krijg je het meest fiscaal voordeel? In Vlaanderen, daar
krijg je een belastingvermindering van 20%.
- Kindergeld is een gewestelijke bevoegdheid maar de belastingvermindering op kinderoppaskosten is
federale materie.
- Eigen woning is gewestelijke bevoegdheid en 2de woning is federale bevoegdheid
- Als je uw dak laat isoleren krijg je een belastingvermindering in Wallonië, niet in Vlaanderen en niet in
Brussel. Stel je woont in Gent en je koopt een 2de verblijf in Wallonië en je gaat dak isoleren. Je krijgt een
Vlaamse aangifte dus je kan dat nergens invullen. Je woont in Luik en je koopt een 2de verblijf in
Vlaanderen en laat dat dak isoleren. Hierbij kan je belastingvermindering genieten.
De fiscale woonplaats
➔ De fiscale woonplaats op 1 januari van het aanslagjaar (bv aanslagjaar 2025 en inkomstenjaar 2024)
bepaalt welke gewestelijke regeling (Brussel, Vlaanderen, Wallonië) van toepassing is (art. 5/1 §2 BFW, art.
8 Wet van 8 mei 2014, BS 28 mei 2014 en Ci.RH.331/633.424 van 7 juli 2014)
➢ Wat als je verhuist naar ander gewest? Men zal kijken op 1 januari, op dat moment bepaald uw
woonplaats het volledige jaar
➔ Fiscale woonplaats = de ‘werkelijke’ verblijfplaats
➢ Toestand op 1 januari van het aanslagjaar geldt voor het volledig belastbaar tijdperk
➢ Bij betwisting: federale belastingadministratie beslist!
Voorbeeld: Je woont en werkt in Brussel samen met mijn partner. Kinderen gaan naar school in Brussel maar je
hebt een appartement in Knokke waar je in het weekend zit. Je bent gedomicilieerd in Knokke want hierbij heb
je geen gemeentebelasting. Domicilie werkelijke woonplaats → discussie tussen 2 gewesten. → Federale
belastingadministratie gaat de knoop doorhakken en zal zeggen dat fiscale woonplaats in Brussel ligt
➔ Wettelijk (weerlegbaar) vermoeden: fiscale woonplaats = domicilie (dit is de plaats van inschrijving in het
Rijksregister van de natuurlijke personen)
➔ Gehuwden en wettelijk samenwonende (in een gezamenlijke aanslag, worden volledig gelijkgesteld):
fiscale woonplaats = plaats waar het gezin gevestigd is
➢ Feitelijke scheiding = een gehuwd of samenwonend koppel wonen niet meer samen (nog geen
echtscheiding)
➢ In het jaar van de feitelijke scheiding (apart adres) word je nog altijd samen belast daar waar het gezin
gevestigd was (laatste gezamenlijke verblijfplaats)
2
,Basisprincipes
Belastbaar tijdperk
➔ Het belastbaar tijdperk valt samen met het jaar vóór dat waarnaar het aanslagjaar wordt genoemd (art.
200 KB/WIB92)
➢ Belastbaar tijdperk 2023 = aanslagjaar 2024 → Dus inkomsten van 23’ worden in 24’ aangegeven
➢ Belastbaar tijdperk 2024 = aanslagjaar 2025
Uitzonderingen: belastbaar tijdperk = aanslagjaar
• (On)roerende voorheffing en bedrijfsvoorheffing (BV) (art. 199 KB/WIB92)
➢ Voorheffing: een definitieve belasting dat wordt geheven door de gewesten, OV verschillend in de 3
gewesten
• Bij emigratie (belastbaar tijdperk = het jaar waarin de gronden van belastbaarheid zijn weggevallen) (art.
203 KB/WIB92)
➢ Je verlaat België definitief
➢ Vb.: je verhuist met je gezin naar Azië (12 september 2024). Vanaf 12 september zijn we niet meer
onderworpen aan PB. → Inkomsten van 1 jan tot 12 sept wel nog PB belasting. Binnen 3 maanden na
emigratie aangifte indienen in PB voor die periode → aanslagjaar 24’
Bevoegdheden van de gewesten
➔ Federale overheid is excl bevoegd voor de bepaling van de belastbare basis (zowel het gezamenlijk als het
afzonderlijk belastbaar inkomen), en voor de toepassing van de BV & RV
➢ Het is de federale bevoegdheid die bepaald wat belastbaar is en wat niet belastbaar is
➢ Gewestelijke overheid kan nooit belaste vrijstelling invoeren
➢ Voorbeeld: Covid, er zijn bepaalde premies betaald omdat je uw deuren verplicht moest sluiten. gewesten
hebben gevraagd aan federale overheid om die premies belastbaar vrij te maken.
➔ Gewesten kunnen geen voordelen toekennen in de vorm van een ‘aftrek’ van inkomen, ENKEL
belastingverminderingen en -kredieten (bv vermindering: dienstenchecks, kredieten: fictieve voorheffing
(wanneer er geen vermindering kan gebeuren omdat er geen belastingen meer zijn waarop een
vermindering kan genomen worden))
→ 1 keer de belasting is berekend (federaal), dan kan je pas belastingverminderingen toestaan (gewest)
➔ Federale overheid is excl bevoegd voor de bepaling van de belastingtarieven (zowel de federale
progressieve als afzonderlijke belastingtarieven)
➔ Gewesten kunnen GEEN belasting heffen op het belastbaar inkomen, zij kunnen slechts belastingen heffen
op de federale ‘Belasting Staat’ via een stelsel van opcentiemen (uitgezonderd de afzonderlijk belastbare
roerende inkomsten)
Gemeenschappelijke aanslag
➔ = de vestiging van één aanslag ten name van de beide echtgenoten of de beide wettelijk samenwonenden
(art. 2 §1, 3° WIB)
➔ Er wordt een aanslagbiljet opgemaakt voor 2 personen (gehuwden en wett. samenwonenden)
➔ Gehuwden = wettelijk samenwonenden (art. 2 §1, 2° WIB)
➢ Links de oudste, rechts de jongste
➔ In principe zou dat juist hetzelfde moeten zijn als je elk apart individuele aanslag opmaakt
➔ Uitzondering (art. 126 WIB) = elk apart belast: jaar van het huwelijk/wettelijke samenwoning, het jaar
volgend op het jaar van de feitelijke scheiding, echtscheiding/beëindiging van de wettelijke samenwoning
(= datum van de overschrijving van de echtscheidingsakte in het rijksregister = bekendheid tegenover
derde), huwelijk met internationale ambtenaar, overlijden (keuze!)
➢ Belastbaar inkomen wordt steeds afzonderlijk vastgesteld!
➢ Voorbeeld: in Februari ga je uit elkaar en in Oktober wordt het huwelijk beëindigd door een vonnis, dan is
het voor dat jaar elk afzonderlijk
➔ Situatie: Partner 1 en Partner 2 zijn gehuwd. Partner 2 overlijdt op 05/02/2014. In het jaar van overlijden
moet P1 aangifte invullen op naam van P1 en van P2. In aangifte moet P1 kiezen tussen 1)
gemeenschappelijk aanslag 2) 2 afzonderlijke aanslagen. Gemeenschappelijke aanslag zal waarschijnlijk
het voordeligst zijn want P2 heeft weinig en P1 inkomen voor heel jaar, voordeel huwelijksquotiënt, dan
deel van beroepsinkomen van P1 naar P2 en heeft belastingbesparend effect.
3
, ➔ Situatie: feitelijk samenwonend en 1 kind vs. wettelijk samenwonend en 1 kind. → wettelijk
samenwonend betaald meer belastingen want feitelijk samenwonend wordt beschouwd als alleenstaande
en krijgt hoger belastingvrije som
Individuele aanslag
➔ De belastingplichtige die alleen wordt belast.
• ‘Werkelijke’ alleenstaanden
• Feitelijk samenwonenden
• + uitzonderingen op de gemeenschappelijke aanslag: : jaar van het huwelijk/wettelijke samenwoning, het
jaar volgend op het jaar van de feitelijke scheiding, echtscheiding/beëindiging van de wettelijke
samenwoning (= datum van de overschrijving van de echtscheidingsakte in het rijksregister = bekendheid
tegenover derde), huwelijk met internationale ambtenaar, overlijden (keuze!)
Proratering
➔ Bij emigratie of immigratie worden vanaf aj 2018 de fiscale voordelen nog slechts ‘pro rata temporis’
toegekend (uitgedrukt in volle maanden) (art. 129/1 WIB en Wet van 25 dece 2017, BS 29 dec 2017)
➢ Situatie: Je komt werken en wonen in België begin December, dus ik ben onderworpen aan PB vanaf 1/12.
Vanaf dan inkomsten aangeven (maar 1 maand inkomsten), recht op belastingvrije som (netto) dus wss
moet je 0 euro betalen. iemand die al een jaar in België woont zal wel moeten betalen → belastingvrije
som werd toegekend ongeacht of je een volledig of gedeeltelijk belastbaar tijdperk onderworpen waard
aan PB → gewijzigd vanaf 2018: fiscale voordelen beperken volgens de duur van het belastbaar tijdperk
dat je onderworpen bent geweest aan PB. Dus als je naar België in December komt → belastvrije som zal
1/12de zijn
➔ Belastbaar tijdperk ≠ volledig kalenderjaar
➔ ‘Pro rata temporis’ toekenning van fiscale federale voordelen = X/12e (geldt niet voor gewestelijke
belastingsverminderingen en gewestelijke belastingskredieten) → alleen voo bevoegdheden van de
federale fiscus
➢ X = aantal in aanmerking komende maanden
➢ Indien ‘15e van een maand’ = belastbaar tijdperk → maand telt mee (vb.: 16 juli verhuist naar buitenland
→ 7 maanden want na 15de)
➢ Uitzondering: jaar van overlijden
➢ Cijfer invullen van 0-12
➢ Vb.: Ik ben naar België verhuist, ik vestig mij hier definitief op 20/12 → 0 maanden invullen
➢ 12 moet je nooit invullen, als je niets invult geldt 12 maanden
Proratering: voorbeelden
• Personen die in 2023 vanaf 16/1 naar België zijn verhuisd: #maanden in 2023 onderworpen aan PB (0 tot
11)
• Personen die in 2023 België hebben verlaten (= aangifte ‘speciaal’ voor aj. 2023: #maanden in 2023
onderworpen aan de PB (0 tot 11)
• Personen die in 2024 België vóór 15/12 hebben verlaten (= aangifte ‘speciaal’ voor aj. 2024): #maanden in
2024 onderworpen aan de PB (0 tot 11)
Beperkingen van de federale fiscale voordelen heeft betrekking op onder andere
• Belastingvrije sommen en plafond huwelijksquotiënt,
• Toegelaten bestaansmiddelen personen ten laste,
• Schijven en plafond inzake forfaitaire beroepskosten,
• Werkgeverstussenkomst PC-privé,
• Vrijgestelde overuren in de horeca,
4
