Inhoudsopgave
WEEK 1 | OPSPORING CONTROLE EN NEMO-TENETUR ......................................................................................................................................... 3
LEERDOEL 1 | HET STRAFPROCESRECHT ............................................................................................................................................................................... 3
LEERDOEL 2 | BRONNEN .................................................................................................................................................................................................. 4
LEERDOEL 3 | DE OPSPORING ........................................................................................................................................................................................... 6
LEERDOEL 4 | OPSPORING V. TOEZICHT ............................................................................................................................................................................... 7
LEERDOEL 5 | VOORTGEZETTE TOEPASSING, SFEEROVERGANG EN SFEERCUMULATIE ...................................................................................................................... 8
HR 2 december 1935, ECLI:NL:HR:1935:146, NJ 1936/250 (Geweer) .................................................................................................................... 8
HR 21 november 2006, ECLI:NL:HR:1935:146, NJ 2006/653 (Controle vs. opsporing) ........................................................................................... 8
HR 1 november 2016, ECLI:NL:HR:2016:2454, NJ 2017/84 m.nt. B.F. Keulen (Dynamische verkeerscontrole) ...................................................... 9
HR 9 oktober 2018, ECLI:NL:HR:2018:1872, NJ 2019/24 m.nt. J.M. Reijntjes (Project ‘Moelander’) ..................................................................... 9
LEERDOEL 6 | MEDEWERKINGSPLICHTEN ........................................................................................................................................................................... 10
LEERDOEL 7 | NEMO TENETUR ........................................................................................................................................................................................ 10
EHRM 11 juli 2006, NJ 2007/226 m.nt. T.M. Schalken (Jalloh) ............................................................................................................................ 11
LEERDOEL 8 |TOETSINGSKADER VERKRIJGING VAN DOCUMENTEN ............................................................................................................................................ 11
EHRM 11 oktober 2022, nr. 58342/15 (De Legé/Nederland) .............................................................................................................................. 12
HR 9 februari 2021, ECLI:NL:HR:2021:202, NJ 2021/120 m.nt. J.M. Reijntjes (Biometrische ontgrendeling smartphone) .................................. 12
WEEK 2 | BIJZONDERE OPSPORINGSMETHODEN ................................................................................................................................................ 14
LEERDOEL 1 BASISVOORWAARDEN VAN STRAFVORDERLIJK OPTREDEN....................................................................................................................................... 14
LEERDOEL 5 POLITIEWET ................................................................................................................................................................................................ 15
HR 19 januari 2021, ECLI:NL:HR:2021:80, NJ 2021/109 m.nt. J.M. Reijntjes (Observatie) .................................................................................. 15
LEERDOEL 2 | DOMEINEN VAN BIJZONDERE OPSPORING ........................................................................................................................................................ 16
LEERDOEL 6 | ENKELE BIJZONDERE OPSPORINGSBEVOEGDHEDEN............................................................................................................................................. 17
LEERDOEL 3 | BEOORDELING CASUS AANWENDING OPSPORINGSBEVOEGDHEID .......................................................................................................................... 17
HR 17 december 2019, ECLI:NL:HR:2019:1983, NJ 2020/217 m.nt. T. Kooijmans (Mr. Big-methode II) .............................................................. 18
HR 9 januari 2018, ECLI:NL:HR:2018:18, NJ 2022/3 m.nt. J.H. Crijns (Ruisstrategie) .......................................................................................... 20
WEEK 3 | INBESLAGNAME, BETREDEN EN DOORZOEKEN .................................................................................................................................... 22
LEERDOEL 1 | FASEN VAN HET STRAFPROCES ....................................................................................................................................................................... 22
LEERDOEL 2 | STEUNDWANGMIDDELEN ............................................................................................................................................................................. 24
LEERDOEL 3 | BETREDEN EN DOORZOEKEN ......................................................................................................................................................................... 24
HR 21 oktober 2003, ECLI:NL:HR:2003:AH9998, NJ 2007/9 Tussendeur ............................................................................................................. 25
HR 21 december 2010, ECLI:NL:HR:2010:BO8202, NJ 2011/24 Openen kast ...................................................................................................... 25
LEERDOEL 5 | BETREDEN EN DOORZOEKEN WONINGEN (TER AANHOUDING OF TER INBESLAGNAME) ............................................................................................... 26
HR 13 februari 2018, ECLI:NL:HR:2018:191, NJ 2018/157 Woning ..................................................................................................................... 27
LEERDOEL 3 | INBESLAGNEMING ...................................................................................................................................................................................... 27
HR Smartphone I (NJ 2019/84) ........................................................................................................................................................................... 28
HR 18 december 2018, ECLI:NL:HR:2018:2323, NJ 2019/84 Smartphone III ....................................................................................................... 28
CASUS ........................................................................................................................................................................................................................ 29
WEEK 4 | INVERZEKERINGSTELLING EN VOORLOPIGE HECHTENIS ....................................................................................................................... 31
LEERDOEL 1 | INVERZEKERINGSTELLING ............................................................................................................................................................................. 31
LEERDOEL 2 | VOORWAARDEN VOOR INVERZEKERINGSTELLING ............................................................................................................................................... 32
Leerdoel 4 | Gevolgen niet-nakoming ................................................................................................................................................................ 32
LEERDOEL 1 | VOORLOPIGE HECHTENIS ............................................................................................................................................................................. 32
LEERDOEL 2 | VOORWAARDEN VOORLOPIGE HECHTENIS........................................................................................................................................................ 32
HR 9 november 2021, ECLI:NL:HR:2021:1662 (Motiveringsplicht beslissingen voorlopige hechtenis .................................................................. 34
LEERDOEL 4 | GEVOLGEN VAN NIET NALEVING ..................................................................................................................................................................... 34
LEERDOEL 5| RECHTSMIDDELEN....................................................................................................................................................................................... 35
LEERDOEL 6 | ARTIKEL 5 EVRM....................................................................................................................................................................................... 35
EHRM Hasselbaink, Maessen en Zohlandt (2021) ............................................................................................................................................... 36
LEERDOEL 7 | DE ONSCHULDPRESUMPTIE ........................................................................................................................................................................... 37
WEEK 5 | DE VERVOLGINGSBESLISSING ............................................................................................................................................................. 39
LEERDOEL 1 | HET OPPORTUNITEITSBEGINSEL ..................................................................................................................................................................... 40
LEERDOEL 3 | VERVOLGINGSBELETSELEN............................................................................................................................................................................ 41
HR 26 april 2016, ECLI:NL:HR:2016:742, NJ 2016/388 m.nt B.F. Keulen (Checkpoint II) ...................................................................................... 41
HR 3 maart 2015, ECLI:NL:HR:2015:513, NJ 2015/200 m.nt. J.M. Reijntjes (Toezegging hoofdagent)................................................................ 42
LEERDOEL 5 | VERSCHILLENDE AFDOENINGSMODALITEITEN .................................................................................................................................................... 43
LEERDOEL 4| ART 12 SV- PROCEDURE ............................................................................................................................................................................... 43
ECLI:NL:HR:1996:ZD0502, Zeeuwse motorrijder) ................................................................................................................................................ 43
1
, Hof Amsterdam 21 januari 2009, ECLI:NL:GHAMS:2009:BH0496, NJ 2009/191 m.nt. Y. Buruma (Geert Wilders ............................................... 44
LEERDOEL 8 | HET NE BIS IN IDEM- BEGINSEL ...................................................................................................................................................................... 45
HR Emmense bromfietser (NJ 1962/89) .............................................................................................................................................................. 45
HR Beschonken zondagsrijder (NJ 1975/296) ..................................................................................................................................................... 46
HR 1 februari 2011:ECLI:NL:HR:2011:BM9102 m.nt. Y. Buruma: Uitbreiding tenlastelegging ............................................................................ 46
LEERDOEL 2 | HET SLACHTOFFER ...................................................................................................................................................................................... 47
WEEK 6 | DE TENLASTELEGGING ........................................................................................................................................................................ 49
LEERDOEL 1 | DE GRONDSLAGLEER ................................................................................................................................................................................... 52
HR 14 februari 2017, ECLI:NL:HR:2017:227, NJ 2017/137 m.nt. T. Kooijmans (Diefstal of verduistering?) ......................................................... 53
LEERDOEL 2 | JURIDISCH CRITERIUM 1 EN 2 ........................................................................................................................................................................ 53
LEERDOEL 3 | FEITELIJK CRITERIUM 1 EN 2 ......................................................................................................................................................................... 54
HR 10 juni 2003, ECLI:NL:HR:2003:AF7314, NJ 2003/633 (Kwekerij) .................................................................................................................. 54
HR 20 februari 1962, ECLI:NL:HR:1962:128, NJ 1962/157 m.nt. A.L.M. van Berckel (Brasserskade) ................................................................... 55
HR 25 juni 1996, ECLI:NL:HR:1996:ZD0497, NJ 1997/106 (Boom te Echt) ........................................................................................................... 55
HR 30 september 2008, ECLI:NL:HR:2008:BD3662, NJ 2009/494 m.nt. J.M. Reijntjes (Misslag) ......................................................................... 55
HR 30 september 2008, ECLI:NL:HR:2008:BD3662, NJ 2009/494 m.nt. J.M. Reijntjes (Misslag) ......................................................................... 55
LEERDOEL 4 | CORRECTIEMECHANISMEN ........................................................................................................................................................................... 56
WEEK 7 | HET STRAFRECHTELIJK BEWIJSRECHT .................................................................................................................................................. 57
LEERDOEL 1 | BEWIJSMIDDELEN ...................................................................................................................................................................................... 58
LEERDOEL 2 | NEGATIEF -WETTELIJK BEWIJSSTELSEL ............................................................................................................................................................. 58
HR 1oktober 2019, ECLI:NL:HR:2019:1455, NJ 2019/467 m.nt. J.M. Reijntjes (gebruik schakelbewijs) ............................................................... 59
HR 20 december 2022, ECLI:NL:HR:2022:1864 (Kennelijk leugenachtige verklaring) .......................................................................................... 59
HR 24 mei 2005, ECLI:NL:HR:2005:AT2897, NJ 2005/396 (Vakantiereis) ............................................................................................................ 59
LEERDOEL 3 | BEWIJSMINIMUM....................................................................................................................................................................................... 60
HR 26 januari 2010, ECLI:NL:HR:2010:BK2094, NJ 2010/512 m.nt. M.J. Borgers (Steunbewijs en bewijsminimum) ........................................... 61
HR 18 maart 2008, ECLI:NL:HR:2008:BC6157, NJ 2008/209 (Rijswijkse stoeptegel) ........................................................................................... 61
LEERDOEL 4 | DE AUDITU ............................................................................................................................................................................................... 61
HR 20 december 1926, ECLI:NL:HR:1926:BG9435, NJ 1927, p. 85 (De Auditu) .................................................................................................... 61
HR 13 juli 2010, ECLI:NL:HR:2010:BM2452, NJ 2010/515 m.nt. M.J. Borgers (Unus testis, nullus testis) ............................................................ 62
HR 21 december 2016, ECLI:NL:HR:2016:2911, NJ 2017/91 m.nt. J.M. Reijntjes (Unus testis III) ........................................................................ 62
HR Verkrachting na keizersnee ........................................................................................................................................................................... 62
HR 10 juli 2018, ECLI:NL:HR:2018:1117, NJ 2019/23 m.nt. N. Rozemond (Voldoende steunbewijs?).................................................................. 63
LEERDOEL 5 | HET ONDERVRAGINGSRECHT......................................................................................................................................................................... 64
EHRM 15 december 2011, ECLI:CE:ECHR:2011:1215JUD002676605 (Al-Khawaja en Tahery t. Verenigd Koninkrijk).......................................... 65
EHRM 19 januari 2021, ECLI:CE:ECHR:2021:0119JUD000220516 (Keskin t. Nederland) ..................................................................................... 65
HR 20 april 2021, ECLI:NL:HR:2021:576, NJ 2021/173 (Post-Keskin)................................................................................................................... 66
WEEK 8 |DE ONRECHTMATIGHEDEN IN HET VOORBEREIDEND ONDERZOEK (EN DAARBUITEN) EN DE SANCTIONERING DAARVAN...................... 67
LEERDOEL 1 | VORMVERZUIMEN ...................................................................................................................................................................................... 67
LEERDOEL 3 | RECHTSGEVOLGEN VAN EN VORMVERZUIM ...................................................................................................................................................... 69
LEERDOEL 2 | BEOORDELING VAN EEN VORMVERZUIM .......................................................................................................................................................... 69
HR 20 maart (Afvoerpijp):................................................................................................................................................................................... 70
HR 11 mei 2021, ECLI:NL:HR:2021:694 (Voorbereidend onderzoek) ................................................................................................................... 71
LEERDOEL 6 | VERBODEN VRUCHTEN ................................................................................................................................................................................ 71
WEEK 9 | BESLISSINGEN IN HET VONNIS EN DE MOTIVERING DAARVAN............................................................................................................. 72
LEERDOEL 1 | BESLISSINGS- EN MOTIVERINGSVOORSCHRIFTEN ............................................................................................................................................... 74
HR 28 januari 2020, ECLI:NL:HR:2020:59, NJ 2020, 126 m.nt. T. Kooijmans (Onbetrouwbare getuige) .............................................................. 76
LEERDOEL 6 | UITDRUKKELIJK ONDERBOUWD STANDPUNT ..................................................................................................................................................... 77
HR 5 februari 1980, ECLI:NL:HR:1980:AB7425, NJ 1980, 342 (Heroïne in de dakgoot) ....................................................................................... 78
HR 11 april 2006, ECLI:NL:HR:2006:AU9130, NJ 2006, 393 m.nt. Y. Buruma (Hennepkwekerij ........................................................................... 79
LEERDOEL 8 | SAMENLOOP ............................................................................................................................................................................................. 82
HR 29 juni 2021, ECLI:NL:HR:2021:1028 (Eén verwijt in de zin van art. 55 Sr) .................................................................................................... 83
Oude Kijk in het Jatstraat (1932) ........................................................................................................................................................................ 83
HR Overzichtsarrest 2017 ................................................................................................................................................................................... 84
LEERDOEL 9 | RECHTSMIDDELEN ...................................................................................................................................................................................... 86
2
, Samenvatting Strafprocesrecht
Week 1 | Opsporing controle en Nemo-tenetur
Leerdoelen week 1
1. De plaatsbepaling en het doel van het strafprocesrecht beschrijven en uitleggen welke
betekenis moet worden toegekend aan art. 1 Sv;
2. De bronnen en uitgangspunten die ten grondslag liggen aan het Nederlandse
strafprocesrecht beschrijven en aantonen hoe deze bronnen zich tot elkaar verhouden;
3. (De elementen van) het opsporingsbegrip (artikel 132a Sv) uitleggen en toepassen op een
casuspositie: (1) onderzoek in verband met strafbare feiten, (2) onder het gezag van de
officier van justitie en (3) met het doel het nemen van strafvorderlijke beslissingen;
4. De verhouding tussen opsporing, toezicht en controle duiden;
5. De verhouding tussen de voortgezette toepassing, sfeerovergang en sfeercumulatie duiden
en toepassen op een casuspositie;
6. Enkele medewerkingsplichten (uit de Algemene wet bestuursrecht, Algemene wet inzake
rijksbelastingen en de Wet op de economische delicten) herkennen en de gevorderde
medewerking aan (een van) deze plichten beoordelen in het licht van een casuspositie
7. De betekenis van het nemo tenetur-beginsel benoemen en dat beginsel duiden;
8. Het nemo tenetur-beginsel en bijbehorende (EHRM-)jurisprudentie op casusposities
toepassen en beoordelen of dat beginsel is geschonden;
9. De hiervoor genoemde beschrijvingen, uitleg en toepassingen in de vorm van een
duidelijk en gestructureerd betoog uiteenzetten
Literatuur week 1
- Hoofdstuk I, par. 2 t/m 5
- Hoofdstuk II
- Hoofdstuk III
- Hoofdstuk IX, par. 1 (tot aan ‘optreden van burgers’, p. 298), par. 2, 3 en 15.
Leerdoel 1 | Het strafprocesrecht
Hoofddoel strafproces
- Zorgen dat schuldigen worden bestraft
- Zorgen dat onschuldigen niet worden bestraft (bv waarborgen dat je meer dan een stuk
bewijsstukken hebt, door deze waarborgen weet je nooit zeker dat je wel de goede hebt)
Het legaliteitsbeginsel
Het strafvorderlijk legaliteitsbeginsel van art 1 Sv is een ander beginsel dat het
materieelstrafrechtelijk legaliteitsbeginsel in art 1 Sr. Tezamen beogen zij de democratische, immers
wettelijke grondslag van de Nederlandse strafrechtspleging te verzekeren. Die vormt een zekere
waarborg voor de vrijheid van het individu.
De burger is niet overgeleverd aan de willekeur van de met strafrechtstoepassing belaste instanties.
Het legaliteitsbeginsel is niet alleen voor de rechterlijke macht, maar ook voor de wetgever zelf: het
staat de wetgever niet vrij de op hem rustende taak uit te besteden aan de rechter of het bestuur
Het strafproces kan:
Accusatoir zijn: In het accusatoire proces strijden twee gelijkwaardige partijen met elkaar ten
overstaan van een lijdelijke, passieve rechter, die zich beperkt tot de rol van scheidsrechter. Hij ziet
toe dat de regels worden nageleefd, maar verder laat hij het over aan de partijen.
3
, In het inquisitoire proces is de rechter actief op zoek naar de waarheid. Vervolger en een
beschuldigde staan tegenover elkaar. De beschuldigde is geen gelijkwaardige procespartij, maar
object van het onderzoek.
Het Nederlandse strafproces is geen accusatoir omdat de overheid dwangmiddelen toe kan passen
op de beschuldigde en hem kan beschuldigen terwijl dit omgekeerd niet kan. Het strafproces is
daarom beter te omschrijven als gematigd accusatoir, omdat de verdachte in het begin de object van
onderzoek is en de dwangmiddelen dient te dulden. Hij heeft wel bevoegdheden om zich weer te
stellen tegen dwangmiddelen. Later in het proces wordt de beschuldigde gelijk behandeld met het
OM; maar het zijn geen gelijke partijen.
Leerdoel 2 | Bronnen
Bronnen van het strafprocesrecht.
- Art. 107 Grondwet & Art. 1 Sv
- Internationaal en Europees recht
- WvSv en bijzondere wetten (WWM, WED, WVW, Opiumwet...)
- AMvB’s
- Beleidsregels (p. 36)
- Jurisprudentie
- Beginselen van goede procesorde (bv detournement, subsidiariteit, proportionaliteit)
Internationaal en Europees recht
- EVRM (raad van Europa)
o Art. 6: Eerlijk Proces
Salduz
o Art. 8: recht op eerbiediging van privé- familie- en gezinsleven
- IVBPR (BUPO-verdrag)
- EU (Handvest, Hof van Justitie)
o Richtlijnen procedurele rechten (bv. advocaat bij politieverhoor, 2013/48/EU)
o Handvest Grondrechten EU
Op deze en andere verdragen kan in Nederland door het individu een beroep worden gedaan, voor
zover de bepalingen van die verdragen naar haar inhoud eenieder kunnen verbinden (art 93 Gw) 1.
Als dit niet verenigbaar is met verdragen, wordt de wet buiten toepassing gelaten.
Het strafproces
Tijdsverloop strafproces (globaal)
- Voorbereidend onderzoek: (o.a.)
o Opsporingsonderzoek
o Onderzoek door rechter-commissaris
- Onderzoek ter terechtzitting
- Beraadslaging en uitspraak in eerste aanleg
- Hoger beroep
- Beroep in cassatie
- Tenuitvoerlegging
1
Pagina 37 Corstens
4
WEEK 1 | OPSPORING CONTROLE EN NEMO-TENETUR ......................................................................................................................................... 3
LEERDOEL 1 | HET STRAFPROCESRECHT ............................................................................................................................................................................... 3
LEERDOEL 2 | BRONNEN .................................................................................................................................................................................................. 4
LEERDOEL 3 | DE OPSPORING ........................................................................................................................................................................................... 6
LEERDOEL 4 | OPSPORING V. TOEZICHT ............................................................................................................................................................................... 7
LEERDOEL 5 | VOORTGEZETTE TOEPASSING, SFEEROVERGANG EN SFEERCUMULATIE ...................................................................................................................... 8
HR 2 december 1935, ECLI:NL:HR:1935:146, NJ 1936/250 (Geweer) .................................................................................................................... 8
HR 21 november 2006, ECLI:NL:HR:1935:146, NJ 2006/653 (Controle vs. opsporing) ........................................................................................... 8
HR 1 november 2016, ECLI:NL:HR:2016:2454, NJ 2017/84 m.nt. B.F. Keulen (Dynamische verkeerscontrole) ...................................................... 9
HR 9 oktober 2018, ECLI:NL:HR:2018:1872, NJ 2019/24 m.nt. J.M. Reijntjes (Project ‘Moelander’) ..................................................................... 9
LEERDOEL 6 | MEDEWERKINGSPLICHTEN ........................................................................................................................................................................... 10
LEERDOEL 7 | NEMO TENETUR ........................................................................................................................................................................................ 10
EHRM 11 juli 2006, NJ 2007/226 m.nt. T.M. Schalken (Jalloh) ............................................................................................................................ 11
LEERDOEL 8 |TOETSINGSKADER VERKRIJGING VAN DOCUMENTEN ............................................................................................................................................ 11
EHRM 11 oktober 2022, nr. 58342/15 (De Legé/Nederland) .............................................................................................................................. 12
HR 9 februari 2021, ECLI:NL:HR:2021:202, NJ 2021/120 m.nt. J.M. Reijntjes (Biometrische ontgrendeling smartphone) .................................. 12
WEEK 2 | BIJZONDERE OPSPORINGSMETHODEN ................................................................................................................................................ 14
LEERDOEL 1 BASISVOORWAARDEN VAN STRAFVORDERLIJK OPTREDEN....................................................................................................................................... 14
LEERDOEL 5 POLITIEWET ................................................................................................................................................................................................ 15
HR 19 januari 2021, ECLI:NL:HR:2021:80, NJ 2021/109 m.nt. J.M. Reijntjes (Observatie) .................................................................................. 15
LEERDOEL 2 | DOMEINEN VAN BIJZONDERE OPSPORING ........................................................................................................................................................ 16
LEERDOEL 6 | ENKELE BIJZONDERE OPSPORINGSBEVOEGDHEDEN............................................................................................................................................. 17
LEERDOEL 3 | BEOORDELING CASUS AANWENDING OPSPORINGSBEVOEGDHEID .......................................................................................................................... 17
HR 17 december 2019, ECLI:NL:HR:2019:1983, NJ 2020/217 m.nt. T. Kooijmans (Mr. Big-methode II) .............................................................. 18
HR 9 januari 2018, ECLI:NL:HR:2018:18, NJ 2022/3 m.nt. J.H. Crijns (Ruisstrategie) .......................................................................................... 20
WEEK 3 | INBESLAGNAME, BETREDEN EN DOORZOEKEN .................................................................................................................................... 22
LEERDOEL 1 | FASEN VAN HET STRAFPROCES ....................................................................................................................................................................... 22
LEERDOEL 2 | STEUNDWANGMIDDELEN ............................................................................................................................................................................. 24
LEERDOEL 3 | BETREDEN EN DOORZOEKEN ......................................................................................................................................................................... 24
HR 21 oktober 2003, ECLI:NL:HR:2003:AH9998, NJ 2007/9 Tussendeur ............................................................................................................. 25
HR 21 december 2010, ECLI:NL:HR:2010:BO8202, NJ 2011/24 Openen kast ...................................................................................................... 25
LEERDOEL 5 | BETREDEN EN DOORZOEKEN WONINGEN (TER AANHOUDING OF TER INBESLAGNAME) ............................................................................................... 26
HR 13 februari 2018, ECLI:NL:HR:2018:191, NJ 2018/157 Woning ..................................................................................................................... 27
LEERDOEL 3 | INBESLAGNEMING ...................................................................................................................................................................................... 27
HR Smartphone I (NJ 2019/84) ........................................................................................................................................................................... 28
HR 18 december 2018, ECLI:NL:HR:2018:2323, NJ 2019/84 Smartphone III ....................................................................................................... 28
CASUS ........................................................................................................................................................................................................................ 29
WEEK 4 | INVERZEKERINGSTELLING EN VOORLOPIGE HECHTENIS ....................................................................................................................... 31
LEERDOEL 1 | INVERZEKERINGSTELLING ............................................................................................................................................................................. 31
LEERDOEL 2 | VOORWAARDEN VOOR INVERZEKERINGSTELLING ............................................................................................................................................... 32
Leerdoel 4 | Gevolgen niet-nakoming ................................................................................................................................................................ 32
LEERDOEL 1 | VOORLOPIGE HECHTENIS ............................................................................................................................................................................. 32
LEERDOEL 2 | VOORWAARDEN VOORLOPIGE HECHTENIS........................................................................................................................................................ 32
HR 9 november 2021, ECLI:NL:HR:2021:1662 (Motiveringsplicht beslissingen voorlopige hechtenis .................................................................. 34
LEERDOEL 4 | GEVOLGEN VAN NIET NALEVING ..................................................................................................................................................................... 34
LEERDOEL 5| RECHTSMIDDELEN....................................................................................................................................................................................... 35
LEERDOEL 6 | ARTIKEL 5 EVRM....................................................................................................................................................................................... 35
EHRM Hasselbaink, Maessen en Zohlandt (2021) ............................................................................................................................................... 36
LEERDOEL 7 | DE ONSCHULDPRESUMPTIE ........................................................................................................................................................................... 37
WEEK 5 | DE VERVOLGINGSBESLISSING ............................................................................................................................................................. 39
LEERDOEL 1 | HET OPPORTUNITEITSBEGINSEL ..................................................................................................................................................................... 40
LEERDOEL 3 | VERVOLGINGSBELETSELEN............................................................................................................................................................................ 41
HR 26 april 2016, ECLI:NL:HR:2016:742, NJ 2016/388 m.nt B.F. Keulen (Checkpoint II) ...................................................................................... 41
HR 3 maart 2015, ECLI:NL:HR:2015:513, NJ 2015/200 m.nt. J.M. Reijntjes (Toezegging hoofdagent)................................................................ 42
LEERDOEL 5 | VERSCHILLENDE AFDOENINGSMODALITEITEN .................................................................................................................................................... 43
LEERDOEL 4| ART 12 SV- PROCEDURE ............................................................................................................................................................................... 43
ECLI:NL:HR:1996:ZD0502, Zeeuwse motorrijder) ................................................................................................................................................ 43
1
, Hof Amsterdam 21 januari 2009, ECLI:NL:GHAMS:2009:BH0496, NJ 2009/191 m.nt. Y. Buruma (Geert Wilders ............................................... 44
LEERDOEL 8 | HET NE BIS IN IDEM- BEGINSEL ...................................................................................................................................................................... 45
HR Emmense bromfietser (NJ 1962/89) .............................................................................................................................................................. 45
HR Beschonken zondagsrijder (NJ 1975/296) ..................................................................................................................................................... 46
HR 1 februari 2011:ECLI:NL:HR:2011:BM9102 m.nt. Y. Buruma: Uitbreiding tenlastelegging ............................................................................ 46
LEERDOEL 2 | HET SLACHTOFFER ...................................................................................................................................................................................... 47
WEEK 6 | DE TENLASTELEGGING ........................................................................................................................................................................ 49
LEERDOEL 1 | DE GRONDSLAGLEER ................................................................................................................................................................................... 52
HR 14 februari 2017, ECLI:NL:HR:2017:227, NJ 2017/137 m.nt. T. Kooijmans (Diefstal of verduistering?) ......................................................... 53
LEERDOEL 2 | JURIDISCH CRITERIUM 1 EN 2 ........................................................................................................................................................................ 53
LEERDOEL 3 | FEITELIJK CRITERIUM 1 EN 2 ......................................................................................................................................................................... 54
HR 10 juni 2003, ECLI:NL:HR:2003:AF7314, NJ 2003/633 (Kwekerij) .................................................................................................................. 54
HR 20 februari 1962, ECLI:NL:HR:1962:128, NJ 1962/157 m.nt. A.L.M. van Berckel (Brasserskade) ................................................................... 55
HR 25 juni 1996, ECLI:NL:HR:1996:ZD0497, NJ 1997/106 (Boom te Echt) ........................................................................................................... 55
HR 30 september 2008, ECLI:NL:HR:2008:BD3662, NJ 2009/494 m.nt. J.M. Reijntjes (Misslag) ......................................................................... 55
HR 30 september 2008, ECLI:NL:HR:2008:BD3662, NJ 2009/494 m.nt. J.M. Reijntjes (Misslag) ......................................................................... 55
LEERDOEL 4 | CORRECTIEMECHANISMEN ........................................................................................................................................................................... 56
WEEK 7 | HET STRAFRECHTELIJK BEWIJSRECHT .................................................................................................................................................. 57
LEERDOEL 1 | BEWIJSMIDDELEN ...................................................................................................................................................................................... 58
LEERDOEL 2 | NEGATIEF -WETTELIJK BEWIJSSTELSEL ............................................................................................................................................................. 58
HR 1oktober 2019, ECLI:NL:HR:2019:1455, NJ 2019/467 m.nt. J.M. Reijntjes (gebruik schakelbewijs) ............................................................... 59
HR 20 december 2022, ECLI:NL:HR:2022:1864 (Kennelijk leugenachtige verklaring) .......................................................................................... 59
HR 24 mei 2005, ECLI:NL:HR:2005:AT2897, NJ 2005/396 (Vakantiereis) ............................................................................................................ 59
LEERDOEL 3 | BEWIJSMINIMUM....................................................................................................................................................................................... 60
HR 26 januari 2010, ECLI:NL:HR:2010:BK2094, NJ 2010/512 m.nt. M.J. Borgers (Steunbewijs en bewijsminimum) ........................................... 61
HR 18 maart 2008, ECLI:NL:HR:2008:BC6157, NJ 2008/209 (Rijswijkse stoeptegel) ........................................................................................... 61
LEERDOEL 4 | DE AUDITU ............................................................................................................................................................................................... 61
HR 20 december 1926, ECLI:NL:HR:1926:BG9435, NJ 1927, p. 85 (De Auditu) .................................................................................................... 61
HR 13 juli 2010, ECLI:NL:HR:2010:BM2452, NJ 2010/515 m.nt. M.J. Borgers (Unus testis, nullus testis) ............................................................ 62
HR 21 december 2016, ECLI:NL:HR:2016:2911, NJ 2017/91 m.nt. J.M. Reijntjes (Unus testis III) ........................................................................ 62
HR Verkrachting na keizersnee ........................................................................................................................................................................... 62
HR 10 juli 2018, ECLI:NL:HR:2018:1117, NJ 2019/23 m.nt. N. Rozemond (Voldoende steunbewijs?).................................................................. 63
LEERDOEL 5 | HET ONDERVRAGINGSRECHT......................................................................................................................................................................... 64
EHRM 15 december 2011, ECLI:CE:ECHR:2011:1215JUD002676605 (Al-Khawaja en Tahery t. Verenigd Koninkrijk).......................................... 65
EHRM 19 januari 2021, ECLI:CE:ECHR:2021:0119JUD000220516 (Keskin t. Nederland) ..................................................................................... 65
HR 20 april 2021, ECLI:NL:HR:2021:576, NJ 2021/173 (Post-Keskin)................................................................................................................... 66
WEEK 8 |DE ONRECHTMATIGHEDEN IN HET VOORBEREIDEND ONDERZOEK (EN DAARBUITEN) EN DE SANCTIONERING DAARVAN...................... 67
LEERDOEL 1 | VORMVERZUIMEN ...................................................................................................................................................................................... 67
LEERDOEL 3 | RECHTSGEVOLGEN VAN EN VORMVERZUIM ...................................................................................................................................................... 69
LEERDOEL 2 | BEOORDELING VAN EEN VORMVERZUIM .......................................................................................................................................................... 69
HR 20 maart (Afvoerpijp):................................................................................................................................................................................... 70
HR 11 mei 2021, ECLI:NL:HR:2021:694 (Voorbereidend onderzoek) ................................................................................................................... 71
LEERDOEL 6 | VERBODEN VRUCHTEN ................................................................................................................................................................................ 71
WEEK 9 | BESLISSINGEN IN HET VONNIS EN DE MOTIVERING DAARVAN............................................................................................................. 72
LEERDOEL 1 | BESLISSINGS- EN MOTIVERINGSVOORSCHRIFTEN ............................................................................................................................................... 74
HR 28 januari 2020, ECLI:NL:HR:2020:59, NJ 2020, 126 m.nt. T. Kooijmans (Onbetrouwbare getuige) .............................................................. 76
LEERDOEL 6 | UITDRUKKELIJK ONDERBOUWD STANDPUNT ..................................................................................................................................................... 77
HR 5 februari 1980, ECLI:NL:HR:1980:AB7425, NJ 1980, 342 (Heroïne in de dakgoot) ....................................................................................... 78
HR 11 april 2006, ECLI:NL:HR:2006:AU9130, NJ 2006, 393 m.nt. Y. Buruma (Hennepkwekerij ........................................................................... 79
LEERDOEL 8 | SAMENLOOP ............................................................................................................................................................................................. 82
HR 29 juni 2021, ECLI:NL:HR:2021:1028 (Eén verwijt in de zin van art. 55 Sr) .................................................................................................... 83
Oude Kijk in het Jatstraat (1932) ........................................................................................................................................................................ 83
HR Overzichtsarrest 2017 ................................................................................................................................................................................... 84
LEERDOEL 9 | RECHTSMIDDELEN ...................................................................................................................................................................................... 86
2
, Samenvatting Strafprocesrecht
Week 1 | Opsporing controle en Nemo-tenetur
Leerdoelen week 1
1. De plaatsbepaling en het doel van het strafprocesrecht beschrijven en uitleggen welke
betekenis moet worden toegekend aan art. 1 Sv;
2. De bronnen en uitgangspunten die ten grondslag liggen aan het Nederlandse
strafprocesrecht beschrijven en aantonen hoe deze bronnen zich tot elkaar verhouden;
3. (De elementen van) het opsporingsbegrip (artikel 132a Sv) uitleggen en toepassen op een
casuspositie: (1) onderzoek in verband met strafbare feiten, (2) onder het gezag van de
officier van justitie en (3) met het doel het nemen van strafvorderlijke beslissingen;
4. De verhouding tussen opsporing, toezicht en controle duiden;
5. De verhouding tussen de voortgezette toepassing, sfeerovergang en sfeercumulatie duiden
en toepassen op een casuspositie;
6. Enkele medewerkingsplichten (uit de Algemene wet bestuursrecht, Algemene wet inzake
rijksbelastingen en de Wet op de economische delicten) herkennen en de gevorderde
medewerking aan (een van) deze plichten beoordelen in het licht van een casuspositie
7. De betekenis van het nemo tenetur-beginsel benoemen en dat beginsel duiden;
8. Het nemo tenetur-beginsel en bijbehorende (EHRM-)jurisprudentie op casusposities
toepassen en beoordelen of dat beginsel is geschonden;
9. De hiervoor genoemde beschrijvingen, uitleg en toepassingen in de vorm van een
duidelijk en gestructureerd betoog uiteenzetten
Literatuur week 1
- Hoofdstuk I, par. 2 t/m 5
- Hoofdstuk II
- Hoofdstuk III
- Hoofdstuk IX, par. 1 (tot aan ‘optreden van burgers’, p. 298), par. 2, 3 en 15.
Leerdoel 1 | Het strafprocesrecht
Hoofddoel strafproces
- Zorgen dat schuldigen worden bestraft
- Zorgen dat onschuldigen niet worden bestraft (bv waarborgen dat je meer dan een stuk
bewijsstukken hebt, door deze waarborgen weet je nooit zeker dat je wel de goede hebt)
Het legaliteitsbeginsel
Het strafvorderlijk legaliteitsbeginsel van art 1 Sv is een ander beginsel dat het
materieelstrafrechtelijk legaliteitsbeginsel in art 1 Sr. Tezamen beogen zij de democratische, immers
wettelijke grondslag van de Nederlandse strafrechtspleging te verzekeren. Die vormt een zekere
waarborg voor de vrijheid van het individu.
De burger is niet overgeleverd aan de willekeur van de met strafrechtstoepassing belaste instanties.
Het legaliteitsbeginsel is niet alleen voor de rechterlijke macht, maar ook voor de wetgever zelf: het
staat de wetgever niet vrij de op hem rustende taak uit te besteden aan de rechter of het bestuur
Het strafproces kan:
Accusatoir zijn: In het accusatoire proces strijden twee gelijkwaardige partijen met elkaar ten
overstaan van een lijdelijke, passieve rechter, die zich beperkt tot de rol van scheidsrechter. Hij ziet
toe dat de regels worden nageleefd, maar verder laat hij het over aan de partijen.
3
, In het inquisitoire proces is de rechter actief op zoek naar de waarheid. Vervolger en een
beschuldigde staan tegenover elkaar. De beschuldigde is geen gelijkwaardige procespartij, maar
object van het onderzoek.
Het Nederlandse strafproces is geen accusatoir omdat de overheid dwangmiddelen toe kan passen
op de beschuldigde en hem kan beschuldigen terwijl dit omgekeerd niet kan. Het strafproces is
daarom beter te omschrijven als gematigd accusatoir, omdat de verdachte in het begin de object van
onderzoek is en de dwangmiddelen dient te dulden. Hij heeft wel bevoegdheden om zich weer te
stellen tegen dwangmiddelen. Later in het proces wordt de beschuldigde gelijk behandeld met het
OM; maar het zijn geen gelijke partijen.
Leerdoel 2 | Bronnen
Bronnen van het strafprocesrecht.
- Art. 107 Grondwet & Art. 1 Sv
- Internationaal en Europees recht
- WvSv en bijzondere wetten (WWM, WED, WVW, Opiumwet...)
- AMvB’s
- Beleidsregels (p. 36)
- Jurisprudentie
- Beginselen van goede procesorde (bv detournement, subsidiariteit, proportionaliteit)
Internationaal en Europees recht
- EVRM (raad van Europa)
o Art. 6: Eerlijk Proces
Salduz
o Art. 8: recht op eerbiediging van privé- familie- en gezinsleven
- IVBPR (BUPO-verdrag)
- EU (Handvest, Hof van Justitie)
o Richtlijnen procedurele rechten (bv. advocaat bij politieverhoor, 2013/48/EU)
o Handvest Grondrechten EU
Op deze en andere verdragen kan in Nederland door het individu een beroep worden gedaan, voor
zover de bepalingen van die verdragen naar haar inhoud eenieder kunnen verbinden (art 93 Gw) 1.
Als dit niet verenigbaar is met verdragen, wordt de wet buiten toepassing gelaten.
Het strafproces
Tijdsverloop strafproces (globaal)
- Voorbereidend onderzoek: (o.a.)
o Opsporingsonderzoek
o Onderzoek door rechter-commissaris
- Onderzoek ter terechtzitting
- Beraadslaging en uitspraak in eerste aanleg
- Hoger beroep
- Beroep in cassatie
- Tenuitvoerlegging
1
Pagina 37 Corstens
4