samenvatting bewegen en gezondheid 2, deel ABA 2de bach REVAKI

Hoofdstuk 1: situering vh
werkveld
1. Indeling volgens functiebeperking
 Fysieke, motorische functiebeperking:
- Paraplegie: verlamming romp+OL
- Tetraplegie: verlamming romp + OL + BL
- Poliomyelitis: ontsteking ruggenmerg
- Amputaties
- Hersenverlamming
- Andere aandoeningen vh bewegingsapparaat
 Klinisch betreft aandoeningen met:
- Verminderde spierkacht
- Gestoorde passieve beweeglijkheid
- Ontbreken v ledematen aangeboren/verworven
- Verschil in beenlengte meer dan 7cm
- Dwerggroei
- Hypertonie – spacticiteit
- Coördinatiestoornissen (ataxie & athetose)
 Verstandelijke functiebeperking
 Psychische beperking/psychische kwetsbaarheid
 Zintuigelijke functiebeperking visueel
 Zintuigelijke functie beperking auditief
 Chronische aandoening
- Longaandoeningen
- Hartpatiënten
- Reumatologische aandoeningen
- Metabole aandoeningen
- Kanker

1

, - Obesitas
- Ziekte v Parkinson
Sporten aangeboden nr specifieke doelgroep
 Pathologie-gebonden
 Bewegen Op Verwijzing (BOV): mensen in beweging zetten
 Digitale aanmelding door ergotherapeuten, psychologen, diëtisten, logopedisten, sociaal
werkers
Functiebeperking samengebracht in:
 Clubverband
 Competitieverband
 Topsportverband
Samenbrengen v reguliere sporters & G-sporters
 Kinderen met beperking in gewone klas opgenomen

2. Van revalidatiesport nr elitesport
2.1. Revalidatiesport
 Sport als therapie= gunstig vr lichaam in zijn geheel
 Grote waarde bij fysische, psychische & sociale revalidatie
 Doelstellingen: op functionele manier werken aan:
- Lenigheid & soepel bewegen
- Spierversterking
- Evenwicht & coördinatie – statisch & dynamisch
- Ademhalingsoefeningen
- Cardiovasculaire uithouding
- Conditioneel
- Sociale interactie tssn lotgenoten
- Opbouwen zelfvertrouwen
- Opbouwen vertrouwen ih beschadigde lichaam
- Introductie & initiatie
Sport: deel v therapieaanbod waarbij functioneel aspect meer benadruk wordt tov analytische
oefensituaties & sociaal aspect.
 Globale, holistische doel v sport:
- herstel v persoon versnellen
- sociale onafhankelijkheid herwinnen id maatschappij na revalidatie
2.2. recreatiesport
 sport als ontspanning & sport voor allen
 voor plezier & persoonlijke voordelen
 plezier vinden in sport, zonder daarbij grote prestaties te willen bereiken
 integratieprobleem= klein
 kans op complicatie tgv aandoening vermindert
kenmerken:
 grote basis – grootste groep
 naar ieders wens
 niet prestatiegericht
 plezier hangt niet af vd prestatie
 leeftijd ondergeschikt
 low budget
 clubs ondersteunt (rolstoelbasket)
 materiaal ter beschikking gesteld door organisatoren
 hoge toegankelijkheid – lage instapdrempel
 sociaal – integratie

2

,  regionaal
2.3. competitiesport
 prestatie met zichzelf & met anderen willen meten & verbeteren
 gezondheidsaspect ongergeschikt
 engagement tovd groep= sterker
 NIET vanuit doorbreken vh isolement
 eerder vanuit neerzetten v groepsprestaties
 Nood aan reglementen in functie v fair play & organisatie vd competitie:
- Prestatie & rangschikking=> meten met elkaar
- Trainingsprogramma gericht op permanent verbeteren vd prestaties
- Begeleiding v individuele sporter & team heeft verschillende aspecten
- Materiaalaspecten= bepalend vr prestatie
 Indeling & classificaties nodig om eerlijke competitie tssn verschillende handicaps mogelijk te
maken
Handicap  hand on the cap: kleine licht gewicht ruiters id paardenrenner 1 hand aan pet om
voordeel in evenwicht te brengen door nadeel op te leggen
2.4. Topsport
 Talent & gedrevenheid, scouting & materiaalaspecten= belangrijk
 Begeleiding= prestatiegericht
 Sociaal isolement neemt toe
 Financiële aspecten (sponsoring & contracten) = belngrijke drempel
 Verplaatsingen internationaal & meerdaags= vast onderdeel
 Prestaniveau overstijgt normale kunnen tov iedereen
 Niet als iedale vorm v sportbeoefening vr alle personen
 Voordelen:
- Stimuleert actieve sportbeoefening
- Publiciteit vr massa
- Lotgenoten & anderen, rolmodellen
- Stimuleert gezonde wedijver & lust om te overwinnen
 Nadelen:
- Overbelastingsletsels door dagelijkse training
- Acute blessures door val
- Acute blessures door agressie ‘tegenstanders’
- Kwaliteit & keuze v material= doorslaggevend
- Vereenzaming & afzondering
- Verre & dure verplaatsingen
 Menselijke topprestaties= verrichtingen die grens vh menselijke ‘kunnen’ bereiken/
benaderen
 Ook personen met beperking leveren topprestaties in categorie: vb Marieke vervoort
Verschil topsport- recreatie
Topsport Recreatie
 Weinig atleten  Grote basis
 Frequent  Nr ieders wens
 Intensief trainen  Plezier =/ prestatie
 Hoge bedragen  Leeftijd ondergeschikt
 Materiaalaandeel  Low budget
 Individueel  Toegankelijk
 Vereenzaming  Sociaal – integratie
 Verplaatsing  Regionaal



3

, 3. Waarom sport?
3.1. Medische redenen
 Revalideren= gericht op winnen & positieve progressie
 Behouden vd bereikte resultaten & vaardigheden
 Preventie v complicaties & lichaamsconditie optimaal op peil houden
 Contracturen vermijden, souplesse behouden
 Behandeling v bijkomende problemen
3.2. Psychologisch
 Geest moet gerevalideerd worden
 Uitlaatkleppen vr emoties
 Zichzelf leren aanvaarden
 Rekening houden met behoeften & noodzakelijkheden v gekwetste lichaam
 Respect vr zorg & zelfzorg
 ‘We maken er het beste van’
 ‘Het steeds beter willen’
 Zelfvertrouwen verbetert
 Leren omgaan met anders-zijn
 Groeiproces gestuurd door positieve & negatieve ervaringen
 Ervaringsgebied groter maken
 Bevordert overang vh ervaren v verlies nr ontdekken v nieuwe mogelijkheden
 Stimuleert aftasten & verleggen v grenzen
 Geeft extra dimensie aan ervaren v winst  zelfwaarde doet toenemen
 Stimuleert tot nemen v nieuwe initiatieven
 Doet zelfvertrouwen groeien
 Stress verlagend aspect
3.3. Sociaal: integratie id maatschappij via sport
 Lichamelijke redenen
 Sociale redenen
 Psychologische redenen
 Algemene redenen
 Doelstelling v personen met beperking liggen anders dan bij reguliere atleten:
- Personen met beperking: meer aandacht aan psychologische & sociale aspecten
" sport voor G-sporter:
 Doorbreken isolemnt
 Doel om er te zijn
 Steun vinden bij lotgenoten
 Vriendschap & vrienden rekenen op elkaar
 Werken aan groepssfeer
 Streven nr gemeensschappelijk doel
 Zinvolle dagbesteding
- Regulier atleten: nadruk op lichamelijke & algmeen voordelen
OPM: paralympische sport als topsport
 G-topsport in grote mate geprofessionaliseerd
 G-sportparticipatie in Vlaanderen - G-sport Vlaanderen vzw
- 23% persoon met beperking
- 45,7% fysieke beperkin g
- 8,2% visuele beperking
- 5,5% auditieve beperking
- 19,9% verstandelijke beperking 6,7% pychische kwetsbaarheid
- 14% autismespectrumstoornis


4