Organisatiepsychologie
Samenvatting theorie
Gedrag in organisaties 14e editie – Stephen P. Robbins en Timothy A. Judge
NTI
Toegepaste psychologie
,Inhoudsopgave
Leerdoelen..............................................................................................................................................2
Thema 1 – Inleiding in gedrag in organisaties.........................................................................................3
1 - Inleiding GiO..................................................................................................................................3
6 - Diversiteit in organisaties...............................................................................................................6
4.4.2 - Culturele verschillen tussen landen volgens Hofstede.............................................................8
11.4.2 - De samenstelling van het team..............................................................................................8
16.2.7 - Cultuur als risico....................................................................................................................9
Thema 2 – Individueel gedrag...............................................................................................................10
7 - Basisbegrippen van motivatie......................................................................................................10
8 - Motivatie: van begrip naar toepassing.........................................................................................14
2 - Attitudes en werktevredenheid...................................................................................................16
4 - Persoonlijkheid en waarden........................................................................................................17
Thema 3 – Groepsdynamica binnen teams...........................................................................................21
10 - Gedrag in groepen.....................................................................................................................21
11 - Van groepen naar teams............................................................................................................23
9 - Communicatie..............................................................................................................................25
Thema 4 – Leiderschap, macht en politiek...........................................................................................28
12 - Leiderschap................................................................................................................................28
13 - Macht en politiek in organisaties...............................................................................................31
14 - Conflicten in organisaties...........................................................................................................34
Thema 5 – Organisatiestructuur en -cultuur.........................................................................................36
15 - Fundamenten van organisatiestructuur.....................................................................................36
16 - Organisatiecultuur.....................................................................................................................39
Thema 6 – Organisatieverandering en -ontwikkeling............................................................................41
17 - Organisatieverandering en organisatieontwikkeling..................................................................41
3 - Emoties en stemmingen..............................................................................................................43
5 – Besluitvorming en perceptie.......................................................................................................44
1
, Leerdoelen
Beschrijft psychologische processen die spelen in de organisatiepsychologie.
Beschrijft de invloed van leiderschap, cultuur en groepssamenstelling op een
organisatievraagstuk.
Leidt af of een vraagstuk zich bevindt op individueel, team- of organisatieniveau.
Geeft voorbeelden van mogelijke adviezen voor werkgevers over een organisatievraagstuk.
Legt uit welke beïnvloedingsmechanismen, zoals macht, motivatie of beloning spelen bij
groepen of individuen.
Past relevante begrippen uit de organisatiepsychologie toe in een casus.
2
, Thema 1 – Inleiding in gedrag in organisaties
1 - Inleiding GiO
GiO: gedrag in organisaties. Onderzoeksterrein dat de impact van individuele factoren,
groepsprocessen en organisatiestructuur op gedrag binnen organisaties bestudeert. Voornaamste
doel is organisaties effectiever te maken. Houdt zich bezig met volgende onderwerpen:
Motivatie
Leiderschapsgedrag en macht
Interpersoonlijke communicatie
Groepsstructuur en groepsprocessen
Attitudeontwikkeling en perceptie
Persoonlijkheid, emoties en waarden
Veranderingsprocessen
Conflicten en onderhandelingen
Werkstructurering
GiO is er om de interpersoonlijke vaardigheden te bevorderen. Ook kan een organisatie zo een
geweldige werkplek maken wat positief doorwerkt op het saldo onder de streep.
Managementactiviteiten:
1. Traditioneel management: besluiten nemen, planningen maken, controle uitoefenen;
2. Communicatie: de gebruikelijke informatie uitwisselen en papierhandel afwerken;
3. Humanresourcesmanagement (HRM): motiveren, belonen en corrigeren, conflicten hanteren
en het werven, selecteren en scholen van personeel;
4. Netwerken: borrels en dergelijke aflopen, politieke spelen en contacten onderhouden met
mensen van buiten de organisatie.
Een succesvolle manager beschikt naast technische en economische kennis en vaardigheden ook over
een ruime mate van people skills.
Systematisch onderzoek is het onderzoeken van verbanden tussen verschijnselen; het onderscheiden
van oorzaken en gevolgen; conclusies baseren op wetenschappelijk bewijs.
Big data zijn uitgebreide statische compilaties en analyses.
GiO heeft bijdragen van de psychologie, de sociale psychologie, sociologie en antropologie.
Psychologen bestuderen individueel gedrag. Sociale psychologie bestudeert hoe mensen in groepen
elkaars gedrag beïnvloeden. Sociologie bestudeert mensen en hun gedrag in relatie tot hun sociale
omgeving of cultuur. De antropologie vergelijkt verschillende samenlevingen om meer te weten te
komen over mensen en hun activiteiten.
Contingentievariabelen: nauwkeurige verklaringen en voorspellingen zijn voor menselijk gedrag
mogelijk, op voorwaarde dat aangegeven wordt onder welke omstandigheden een voorspelling geldig
is: gedrag X leidt tot gevolg Y, maar alleen onder de voorwaarden die in Z worden gespecificeerd –
hier is Z de verzameling contingentievariabelen.
3
Samenvatting theorie
Gedrag in organisaties 14e editie – Stephen P. Robbins en Timothy A. Judge
NTI
Toegepaste psychologie
,Inhoudsopgave
Leerdoelen..............................................................................................................................................2
Thema 1 – Inleiding in gedrag in organisaties.........................................................................................3
1 - Inleiding GiO..................................................................................................................................3
6 - Diversiteit in organisaties...............................................................................................................6
4.4.2 - Culturele verschillen tussen landen volgens Hofstede.............................................................8
11.4.2 - De samenstelling van het team..............................................................................................8
16.2.7 - Cultuur als risico....................................................................................................................9
Thema 2 – Individueel gedrag...............................................................................................................10
7 - Basisbegrippen van motivatie......................................................................................................10
8 - Motivatie: van begrip naar toepassing.........................................................................................14
2 - Attitudes en werktevredenheid...................................................................................................16
4 - Persoonlijkheid en waarden........................................................................................................17
Thema 3 – Groepsdynamica binnen teams...........................................................................................21
10 - Gedrag in groepen.....................................................................................................................21
11 - Van groepen naar teams............................................................................................................23
9 - Communicatie..............................................................................................................................25
Thema 4 – Leiderschap, macht en politiek...........................................................................................28
12 - Leiderschap................................................................................................................................28
13 - Macht en politiek in organisaties...............................................................................................31
14 - Conflicten in organisaties...........................................................................................................34
Thema 5 – Organisatiestructuur en -cultuur.........................................................................................36
15 - Fundamenten van organisatiestructuur.....................................................................................36
16 - Organisatiecultuur.....................................................................................................................39
Thema 6 – Organisatieverandering en -ontwikkeling............................................................................41
17 - Organisatieverandering en organisatieontwikkeling..................................................................41
3 - Emoties en stemmingen..............................................................................................................43
5 – Besluitvorming en perceptie.......................................................................................................44
1
, Leerdoelen
Beschrijft psychologische processen die spelen in de organisatiepsychologie.
Beschrijft de invloed van leiderschap, cultuur en groepssamenstelling op een
organisatievraagstuk.
Leidt af of een vraagstuk zich bevindt op individueel, team- of organisatieniveau.
Geeft voorbeelden van mogelijke adviezen voor werkgevers over een organisatievraagstuk.
Legt uit welke beïnvloedingsmechanismen, zoals macht, motivatie of beloning spelen bij
groepen of individuen.
Past relevante begrippen uit de organisatiepsychologie toe in een casus.
2
, Thema 1 – Inleiding in gedrag in organisaties
1 - Inleiding GiO
GiO: gedrag in organisaties. Onderzoeksterrein dat de impact van individuele factoren,
groepsprocessen en organisatiestructuur op gedrag binnen organisaties bestudeert. Voornaamste
doel is organisaties effectiever te maken. Houdt zich bezig met volgende onderwerpen:
Motivatie
Leiderschapsgedrag en macht
Interpersoonlijke communicatie
Groepsstructuur en groepsprocessen
Attitudeontwikkeling en perceptie
Persoonlijkheid, emoties en waarden
Veranderingsprocessen
Conflicten en onderhandelingen
Werkstructurering
GiO is er om de interpersoonlijke vaardigheden te bevorderen. Ook kan een organisatie zo een
geweldige werkplek maken wat positief doorwerkt op het saldo onder de streep.
Managementactiviteiten:
1. Traditioneel management: besluiten nemen, planningen maken, controle uitoefenen;
2. Communicatie: de gebruikelijke informatie uitwisselen en papierhandel afwerken;
3. Humanresourcesmanagement (HRM): motiveren, belonen en corrigeren, conflicten hanteren
en het werven, selecteren en scholen van personeel;
4. Netwerken: borrels en dergelijke aflopen, politieke spelen en contacten onderhouden met
mensen van buiten de organisatie.
Een succesvolle manager beschikt naast technische en economische kennis en vaardigheden ook over
een ruime mate van people skills.
Systematisch onderzoek is het onderzoeken van verbanden tussen verschijnselen; het onderscheiden
van oorzaken en gevolgen; conclusies baseren op wetenschappelijk bewijs.
Big data zijn uitgebreide statische compilaties en analyses.
GiO heeft bijdragen van de psychologie, de sociale psychologie, sociologie en antropologie.
Psychologen bestuderen individueel gedrag. Sociale psychologie bestudeert hoe mensen in groepen
elkaars gedrag beïnvloeden. Sociologie bestudeert mensen en hun gedrag in relatie tot hun sociale
omgeving of cultuur. De antropologie vergelijkt verschillende samenlevingen om meer te weten te
komen over mensen en hun activiteiten.
Contingentievariabelen: nauwkeurige verklaringen en voorspellingen zijn voor menselijk gedrag
mogelijk, op voorwaarde dat aangegeven wordt onder welke omstandigheden een voorspelling geldig
is: gedrag X leidt tot gevolg Y, maar alleen onder de voorwaarden die in Z worden gespecificeerd –
hier is Z de verzameling contingentievariabelen.
3
