Samenvatting revalidatie bij ouderen

Ouderen
Inleiding
1 Epidemiologische transitie

100 jaar geleden

 Ideale voedingsbodem virussen & bacteriën  veel overdraagbare ziekten (jong: zwakke
immuniteit)
 Veel geboortes: geen voorbehoedsmiddelen
 Veel overlijden: 1/3 1 jaar, ½ 7 jaar, niet-steriele bevalling (moeders), honger, hygiëne

Booming

 Veel geboortes: geen voorbehoedsmiddelen, boorlingen meer kans op overleven
 Minder overlijden: betere leefomstandigheden

Daarna

 Minder geboortes: voorbehoedsmiddelen, gezinsplanning

Veel niet-overdraagbare, minder overdraagbare aandoeningen

 Degeneraties structuren/functies: levensstijl (roken, sedentair …)

Chronische niet-overdraagbare aandoeningen (NOA)

 Hoge inkomstlanden, later lage
 Medische wetenschap beter behandelen, genezen  langer leven met comorbiditeiten

2 Demografische transitie: levensverwachting  ander beeld bevolking

 1800: 40 jaar
 1950: 65 jaar
 2010: 80 jaar

3 Klinische transitie

 Gevolgen gezondheidszorg/maatschappij (kosten) – ouderen (ongemakken)
 Preventie > genezen  preventie > langdurige zorg
 Therapie  preventie

 professioneel: 3 transities

 Heilige graal: verouderen stoppen/terugdraaien
 Niet gevonden, toch goed voor maatschappij om verouderen aangenamer te maken (voor
ouderen + gezondheidszorg)
 Levensverlenging: meer morbiditeit
 Shift naar rechts: zelfde morbiditeit
 Morbiditeitscompressie: minder morbiditeit  minder lang leven, minder ernstig
o Fysiek actief, oefentherapie: individu + maatschappij, wetenschap (kine) !!!
 Kine op roze wolk: veel vergrijzing = veel werk bij ouderen, meeste willen niet werken met
ouderen  probleem volledige gezondheidszorg

, o Meeste: acuut, jong, te genezen (ouderen: complex, niet te genezen)
o Beeld kine = MSS, zeker begin studie
o Media☹ouderen  bevestiging beeld, MAAR niet alles is slecht

Vak: niet alleen rusthuismensen  beter: REVAKI bij verouderen (vanaf 50+)

 30 jaar: piek
 40-45 jaar: drastisch achteruit
o Houdingscontrole, botkwaliteit, VO2max …
o Oudere aeroob training  niveau niet-getrainde jongere

Fysieke activiteit: lichaamsbeweging gegenereerd door spiercontracties die het E-gebruik
substantieel verhogen

 Basis: ADL Professioneel: job Recreatief: hobby  onderhoud gezondheid
 Gezondheidsbevorderend: oefenen tot oefentherapie
o Plan-structuur-repetitie: modaliteiten
o Fysieke fitheid: kracht – uithouding – posturale controle – flexibiliteit/mobiliteit
o Doel: ADL energiek, aandachtig, doelgericht uitvoeren zonder overdreven vermoeidheid
& genoeg E om functioneel performant/genieten/onvoorzienheden
o Therapie: secundaire & primaire preventie
o CVA: matig vs laag -20% intens vs laag -30%
o Valpartijen: -1/4-1/3, gevolgen minder ernstig
o Meeste winst lage tijdszones: hoeft niet extreem te zijn

 Hoge intensiteit > lage intensiteit: ook voor ouderen die al fysiek verzwakt zijn
 kine belangrijk primaire-secundaire-tertiaire preventie
 FA: minder beperkingen & overlijden moleculaire veranderingen – verouderen
 Uitdaging: bevolking laag FA

Gezond verouderen

 Geen majeure chronische aandoeningen
 Geen majeure cognitieve stoornis
 Geen belangrijke fysieke beperkingen
 Goede mentale gezondheid

PA: gevalideerde vragenlijst

 Inactief – gemiddeld – intensief: laatste 2 gezond ouder worden
 Actief geworden/gebleven: het is nog mogelijk

Anyone can get old, all you have to do is live long enough: (inter)nationaal
sterk mee bezig


Oud en verouderen

 Demografisch: belang bevolking in kaart brengen
 Dimensies: maatschappelijk, sociaal, juridisch, economisch
 Leeftijd: biologische-chronologische leeftijd definiëren
 Wereldwijd: 65+ (pensioenleeftijd in veel landen  verhogen)
o 1950: 7% 2000: 10% nu: 18-19% 2060: > 25%

,Influx: vermindering geen verklaring shift 65+ van 20-25%

 Vruchtbaarheidscijfer: daling
 Leeftijd moeder bij geboorte: stijging

Efflux

 Levensverwachting: hoger
o Vrouwen: hoger, meer beperkingen
o Mannen: inhaalbeweging  minder verschil (gezonder)
 Confrontatie nieuwe groep: ‘oude’ ouderen  toenemen in %

Vlaanderen

 Gezondheidsenquête
o Levensverwachting goede gezondheid (65+): 8,55 & 9,36 jaar
o Levensverwachting zonder beperkingen (65+): 7,07 & 8,18 jaar
 Sociale zekerheid = vangnet wanneer sociale lasten
o Werkloos – pensioen – kinderen – invalide – ziek
o Alle werkenden dragen bij (belastingen)  verhouding actieven en niet-actieven
veranderen (ontgroening – vergrijzing)
 30 jaar geleden: 5 beroepsactieven voor 1 pensioen 67+
 Nu: 3 beroepsactieven voor 1 pensioen 67+

België

 Pyramide: bredere top (65+), smallere basis (jong), smaller midden (beroepsactieven)
 Minder geboortes: 😊 minder kindergeld (KT) ☹minder doorstroom beroepsactieven (LT)
 Meer ouderen: ☹meer sociale zekerheid (pensioen & zorg)
 Afhankelijkheidsratio: stijging
o Groene druk: beperkt 0-19 jaar/20-64 jaar
o Grijze druk: heel veel 65+ jaar/20-64 jaar
o Witte druk: enorme stijging 80+ jaar/20-64 jaar 75+ = 2,3%  stijgen in toekomst

Stijging aandoeningen

 Multimorbide: ouderen meer chronische aandoeningen per persoon
 Meer: medicatie, hospitalisatie, kine, min. 1 behandeling kine
o Vrouwen meer contacten kine: hogere disability ratio
o Onvoldoende bedden in WZC: tegen 2030 800 rusthuizen extra (80 bedden)
 maatschappelijk probleem: liefst zo lang mogelijk thuis blijven

Senescentie = biologische deterioratie = biologische aftakeling

 Geen enkele structuur/functie ontsnappen: ooit beperking (ene sneller dan andere)

Old age is when everything that doesn’t hurt doesn’t work

, Gezondheidszorg: coping in besparingsmodus

 Uitgaven beperken ☹aanbod verminderen
 Meer inkomen (sociale bijdrage – belastingen) ☹politieker niet populair
 Meer kosteneffectief 😊meer waarde creëren voor hetgeen dat je uitgeeft
o Evidence based practice (EBP)  evidence informed practice (EIP)
o Evidentie: klinische besluitvorming & evaluatie verandering in tijd
o Centraal: geschikte, betrouwbare, valide metingen
o Hefboom naar aangepaste praktijkvoering
o Hoeksteen evidentie: weten = meten

Evidence informed practice = praktijkvoering geïnformeerd door evidentie > 1 domein

 Research: wetenschap, (on)mogelijkheden
 Clinical expertise: ervaring
 Patient expectations: verwachtingen

Assessment based practice

 Definitie: diagnostisch proces om kinesitherapeutisch zorgplan te identificeren, evalueren en
communiceren om outcome te verbeteren
o Multidimensioneel diagnostisch proces om kinesitherapeutisch zorgplan te identificeren,
evalueren en communiceren om functionele outcome bij ouderen te verbeteren
o Speciaal ouderen
 Atypisch ziektepresentatie
 Vele oorzaken functionele afhankelijkheid & pijn
 Verminderde reservecapaciteit & kortere levensverwachting
 Meervoudige interactie chronische aandoeningen = regel
 Speciale farmacologische beschouwingen
 Langere medische historiek: “never ask old people how they are if you have anything
to do that day”
 Doelstellingen
o + diagnostische accuraatheid, medische outcome/resultaat, functionaliteit & QoL
o Optimaliseren medische behandeling, leefomstandigheden
o Minimaliseren onnodig zorggebruik
o Individuele lange-termijn aanpak
 Voordelen
o Meer: diagnose, functioneren, plaatsing, affectie, cognitie
o Minder: medicatie, zorggebruik, hospitalisatie, kosten, mortaliteit
 Dimensies
o Fysieke gezondheid
o Functionele status !
o Psychologische gezondheid
o Sociale en omgevingsparameters
 Elementen
o Fysieke fitheid
o Visus
o Gehoor
o Malnutritie
o Basic activities of daily living