“Leiderschap is dienstbaar aan het team”
Bron: Mame Douma(1960)
Naam: (naam) NCOI
Student (nummer) HBO Bachelor Management
Datum: 28 januari 2020
Werktitel: “Leiderschap is dienstbaar aan het team”
Eindopdracht Fase 1 HBO Bachelor Management, Praktijkgericht onderzoek
,__________________________________________________________________________________________
Voorwoord
Mijn naam is (naam), (leeftijd) jaar en woonachtig in (plaats). Sinds (jaar) ben ik werkzaam bij de
(organisatie), waarvan de laatste acht jaar als leidinggevende op een team binnen de (organisatie).
Mijn huidige functie is bedrijfsvoeringspecialist bij de (organisatie) van de (organisatie). Binnen deze
functie ga ik uitvoering geven aan projecten die betrekking hebben op de bedrijfsvoering, vanuit de rol
als projectleider.
Deze eindopdracht heb ik geschreven in het kader van mijn HBO opleiding Bachelor Management aan
de Hogeschool van de NCOI. De opleiding volg ik in samenwerking met de (organisatie). De opleiding
is samengesteld voor medewerkers van de (organisatie) die in het bezit zijn van een diploma (naam.
Voor u ligt mijn eindopdracht Fase 1 voor de HBO Bachelor Management opleiding. Deze opdracht is
de afsluiting van het eerste jaar. In het eerste jaar heb ik met veel plezier deelgenomen aan de
modules marketingmanagement en bedrijfseconomische aspecten. Voor de modules HR-
management, managementvaardigheden, organisatiegedrag, management en organisatie ben ik
vrijgesteld op basis van Erkende Verworven Competenties. Door mijn groot aantal vrijstellingen heb ik
de literatuur geraadpleegd die gekoppeld was aan de vrijgestelde modules. Op deze manier kon ik
een goede aansluiting vinden bij mijn studieprogramma. Op basis van mijn HBO Bachelor opleiding
zal ik ook de rol gaan vervullen van projectleider. Het gekozen probleem is ook relevant voor mijn
praktijk. Daar waar ik acht jaar leiding gaf aan medewerkers van een team zal ik nu projecten gaan
leiden, waarbij ik ook medewerkers aanstuur. Deze aansturing zal onder meer gaan via een
werkoverleg. Dit maakt het gekozen probleem voor mij actueel. Ik was erg benieuwd welke nieuwe
inzichten ik zou gaan ontdekken.
Voor deze opdracht heb ik begeleiding mogen genieten van mevrouw (naam). Mevrouw (naam) heeft
mij en andere studenten goed geholpen bij het opzetten van de onderzoeksfasen. Ik heb de
begeleiding als erg prettig ervaren en wil haar daarvoor hartelijk bedanken.
Tevens bedank ik mijn chef mevrouw (naam) als opdrachtgeefster voor de samenwerking. De
samenwerking met de overige studenten was waardevol voor mijn persoonlijke ontwikkeling en het
schrijven van deze eindopdracht.
Ik wens u veel leesplezier!
________________________________________________________________________________________2
,__________________________________________________________________________________________
Inhoudsopgave
Voorwoord . . . . . . . . . 2
Inhoudsopgave . . . . . . . . . 3
Samenvatting . . . . . . . . . 4
1 Inleiding . . . . . . . . 5
1.1 Ervaren probleem, leidinggevenden en medewerkers . . . 5
1.2 De organisatie, team (organisatieonderdeel) . . . . 5
1.3 Belangrijkste inzichten uit de literatuur . . . . . 5
1.4 Probleemdefinitie . . . . . . . 5
1.5 Doelstelling . . . . . . . . 6
1.6 Centrale onderzoeksvraag . . . . . . 6
1.7 Deelvragen . . . . . . . . 6
1.8 Leeswijzer . . . . . . . . 6
2 Probleemanalyse . . . . . . . 7
2.1 Probleemdefinitie . . . . . . . 7
2.2 Doelstelling . . . . . . . . 7
2.3 Centrale onderzoeksvraag . . . . . . 7
2.4 Deelvragen . . . . . . . . 8
3 Theoretisch kader . . . . . . . 8
3.1 Welke leiderschapsstijlen worden beschreven in het leiderschapsmodel
van Hersey, Blanchard & Johnsen?. . . . . . 8
3.2 Welke leiderschapsstijl, transactioneel of transformationeel,
is het meest effectief? . . . . . . . 9
3.3 Welke voorwaarden voor een werkoverleg dragen bij aan de
verwachtingen van zowel leidinggevende als medewerkers? . . 10
3.4 Wat zijn de verschillen tussen de werkzaamheden en functies van de
verschillende medewerkers binnen (organisatieonderdeel) ? . . 10
3.5 Wat zijn de verschillen tussen de verwachtingen van de leidinggevende .
en medewerkers bij het werkoverleg? . . . . . 11
3.6 Op welke wijze draagt de huidige stijl van leidinggeven bij aan de
verwachtingen van het werkoverleg, bij zowel leidinggevende als medewerker? 11
4 Onderzoeksmodel . . . . . . . 11
5 Onderzoeksonderwerp . . . . . . . 12
5.1 Context . . . . . . . . 12
5.2 Procedure en respondenten . . . . . . 12
5.3 Meetinstrumenten . . . . . . . 13
5.4 Analyse . . . . . . . . 13
5.5 Reflectie . . . . . . . . 13
Literatuurlijst . . . . . . . . 14
________________________________________________________________________________________3
, __________________________________________________________________________________________
Samenvatting
Het onderzoek gaat over de leiderschapsstijl die nodig is om het werkoverleg binnen het team
(organisatieonderdeel) aan te sturen, zodat het aan de verwachtingen van zowel de leidinggevende
als de medewerkers voldoet. Het is een praktijk gericht onderzoek (Van der Velde et al., 2018). Het is
erop gericht om een concreet probleem op te lossen en daarmee de praktijk te verbeteren. Centraal in
dit onderzoek staat de stijl van leidinggeven. Voor het onderzoek is gekozen om gebruik te maken van
een kwalitatief onderzoek. Binnen het kwalitatieve onderzoek is gekozen voor het afnemen van
interviews. In deze interviews staan de verwachtingen en leiderschapsstijl centraal. Er is gekozen om
diepte interviews af te nemen met een interviewgids, dit op basis van de medewerkersmonitor. Het
onderzoek naar de literatuur voor het theoretisch kader is ook kwalitatief onderzoek. Er is in het
theoretisch kader informatie verzameld in de vorm van teksten en geen cijfermatige informatie
(Verhoeven, 2011).De geanalyseerde informatie kan weer leiden tot nieuwe inzichten vanuit de
theorie.
Het werkoverleg voldoet niet aan de verwachtingen van zowel de leidinggevende als de medewerkers
van het team. Dit wordt al geruime tijd als een probleem ervaren. De opdrachtgeefster chef (naam) wil
een onderzoek naar de oorzaken hiervan gericht op het leidinggeven aan het werkoverleg. Het
onderzoek is afgebakend tot het onderzoeken wat leiderschapsstijl kan bijdragen tot de wederzijde
verwachtingen van het werkoverleg.
De doelstelling van het onderzoek is om vanaf september 2020 één keer per zes weken een
werkoverleg te organiseren waarbij de leiderschapsstijl voldoet aan de verwachtingen van de
medewerkers en leidinggevenden.
Om deze doelstelling te bereiken is onderstaande centrale onderzoeksvraag opgesteld. “Op welke
wijze kan de stijl van leiderschap bijdragen aan het werkoverleg zodat het aan zowel de
verwachtingen van de leidinggevende als van de medewerkers voldoet binnen het team
(organisatieonderdeel)?”
In het theoretisch kader is het theoretisch gedeelte van het onderzoek uitgediept. Aan de hand van
relevante literatuur over het onderwerp leiderschap en leiderschapsstijlen worden verschillende
theorieën naast elkaar gelegd en met elkaar vergeleken. Op basis van het theoretisch kader kunnen
de deelvragen worden beantwoord, om vervolgens de centrale onderzoeksvraag te kunnen
beantwoorden.
Theoretische deelvragen
- Welke leiderschapsstijlen worden beschreven in het leiderschapsmodel van Hersey,
Blanchard & Johnsen?
- Welke leiderschapsstijl, transactioneel of transformationeel, is het meest effectief?
- Welke voorwaarden voor een werkoverleg dragen bij aan de verwachtingen van zowel
leidinggevende als medewerkers?
Empirische vragen
- Wat zijn de verschillen tussen de werkzaamheden en functies van de verschillende
medewerkers binnen (organisatieonderdeel)?
- Wat zijn de verschillen tussen de verwachtingen van de leidinggevende en medewerkers bij
het werkoverleg?
- Op welke wijze draagt de huidige stijl van leidinggeven bij aan de verwachtingen van het
werkoverleg, bij zowel leidinggevende als medewerker
Uit het theoretisch kader blijkt dat de combinatie van transactioneel en transformationeel leidinggeven
leidt tot een effectieve leiderschapsstijl. Kenmerken van deze effectieve leiderschapsstijl zijn dat
betrokkenheid, inzet, motivatie en inspiratie bij de medewerkers toeneemt. Hersey, Blanchard &
Johnson (2001) beschrijven de taakvolwassenheid van de medewerker. Als de leidinggevende het
niveau kent van taakvolwassenheid, dan kan hij de medewerker op een goede manier aansturen.
Het theoretisch kader geeft de leidinggevende inzicht in de leiderschapsstijlen welke bijdragen aan de
verwachtingen.
“Leiderschap is dienstbaar aan het team”, is de titel van dit onderzoek. Mame Douma(1960), jarenlang
mentor van auteur, stelt dat de leidinggevende dienstbaar is aan de medewerkers van het team en
haar verder brengt. In dit onderzoek is de relatie gelegd met de rol van de leidinggevende tijdens het
werkoverleg.
________________________________________________________________________________________4
Bron: Mame Douma(1960)
Naam: (naam) NCOI
Student (nummer) HBO Bachelor Management
Datum: 28 januari 2020
Werktitel: “Leiderschap is dienstbaar aan het team”
Eindopdracht Fase 1 HBO Bachelor Management, Praktijkgericht onderzoek
,__________________________________________________________________________________________
Voorwoord
Mijn naam is (naam), (leeftijd) jaar en woonachtig in (plaats). Sinds (jaar) ben ik werkzaam bij de
(organisatie), waarvan de laatste acht jaar als leidinggevende op een team binnen de (organisatie).
Mijn huidige functie is bedrijfsvoeringspecialist bij de (organisatie) van de (organisatie). Binnen deze
functie ga ik uitvoering geven aan projecten die betrekking hebben op de bedrijfsvoering, vanuit de rol
als projectleider.
Deze eindopdracht heb ik geschreven in het kader van mijn HBO opleiding Bachelor Management aan
de Hogeschool van de NCOI. De opleiding volg ik in samenwerking met de (organisatie). De opleiding
is samengesteld voor medewerkers van de (organisatie) die in het bezit zijn van een diploma (naam.
Voor u ligt mijn eindopdracht Fase 1 voor de HBO Bachelor Management opleiding. Deze opdracht is
de afsluiting van het eerste jaar. In het eerste jaar heb ik met veel plezier deelgenomen aan de
modules marketingmanagement en bedrijfseconomische aspecten. Voor de modules HR-
management, managementvaardigheden, organisatiegedrag, management en organisatie ben ik
vrijgesteld op basis van Erkende Verworven Competenties. Door mijn groot aantal vrijstellingen heb ik
de literatuur geraadpleegd die gekoppeld was aan de vrijgestelde modules. Op deze manier kon ik
een goede aansluiting vinden bij mijn studieprogramma. Op basis van mijn HBO Bachelor opleiding
zal ik ook de rol gaan vervullen van projectleider. Het gekozen probleem is ook relevant voor mijn
praktijk. Daar waar ik acht jaar leiding gaf aan medewerkers van een team zal ik nu projecten gaan
leiden, waarbij ik ook medewerkers aanstuur. Deze aansturing zal onder meer gaan via een
werkoverleg. Dit maakt het gekozen probleem voor mij actueel. Ik was erg benieuwd welke nieuwe
inzichten ik zou gaan ontdekken.
Voor deze opdracht heb ik begeleiding mogen genieten van mevrouw (naam). Mevrouw (naam) heeft
mij en andere studenten goed geholpen bij het opzetten van de onderzoeksfasen. Ik heb de
begeleiding als erg prettig ervaren en wil haar daarvoor hartelijk bedanken.
Tevens bedank ik mijn chef mevrouw (naam) als opdrachtgeefster voor de samenwerking. De
samenwerking met de overige studenten was waardevol voor mijn persoonlijke ontwikkeling en het
schrijven van deze eindopdracht.
Ik wens u veel leesplezier!
________________________________________________________________________________________2
,__________________________________________________________________________________________
Inhoudsopgave
Voorwoord . . . . . . . . . 2
Inhoudsopgave . . . . . . . . . 3
Samenvatting . . . . . . . . . 4
1 Inleiding . . . . . . . . 5
1.1 Ervaren probleem, leidinggevenden en medewerkers . . . 5
1.2 De organisatie, team (organisatieonderdeel) . . . . 5
1.3 Belangrijkste inzichten uit de literatuur . . . . . 5
1.4 Probleemdefinitie . . . . . . . 5
1.5 Doelstelling . . . . . . . . 6
1.6 Centrale onderzoeksvraag . . . . . . 6
1.7 Deelvragen . . . . . . . . 6
1.8 Leeswijzer . . . . . . . . 6
2 Probleemanalyse . . . . . . . 7
2.1 Probleemdefinitie . . . . . . . 7
2.2 Doelstelling . . . . . . . . 7
2.3 Centrale onderzoeksvraag . . . . . . 7
2.4 Deelvragen . . . . . . . . 8
3 Theoretisch kader . . . . . . . 8
3.1 Welke leiderschapsstijlen worden beschreven in het leiderschapsmodel
van Hersey, Blanchard & Johnsen?. . . . . . 8
3.2 Welke leiderschapsstijl, transactioneel of transformationeel,
is het meest effectief? . . . . . . . 9
3.3 Welke voorwaarden voor een werkoverleg dragen bij aan de
verwachtingen van zowel leidinggevende als medewerkers? . . 10
3.4 Wat zijn de verschillen tussen de werkzaamheden en functies van de
verschillende medewerkers binnen (organisatieonderdeel) ? . . 10
3.5 Wat zijn de verschillen tussen de verwachtingen van de leidinggevende .
en medewerkers bij het werkoverleg? . . . . . 11
3.6 Op welke wijze draagt de huidige stijl van leidinggeven bij aan de
verwachtingen van het werkoverleg, bij zowel leidinggevende als medewerker? 11
4 Onderzoeksmodel . . . . . . . 11
5 Onderzoeksonderwerp . . . . . . . 12
5.1 Context . . . . . . . . 12
5.2 Procedure en respondenten . . . . . . 12
5.3 Meetinstrumenten . . . . . . . 13
5.4 Analyse . . . . . . . . 13
5.5 Reflectie . . . . . . . . 13
Literatuurlijst . . . . . . . . 14
________________________________________________________________________________________3
, __________________________________________________________________________________________
Samenvatting
Het onderzoek gaat over de leiderschapsstijl die nodig is om het werkoverleg binnen het team
(organisatieonderdeel) aan te sturen, zodat het aan de verwachtingen van zowel de leidinggevende
als de medewerkers voldoet. Het is een praktijk gericht onderzoek (Van der Velde et al., 2018). Het is
erop gericht om een concreet probleem op te lossen en daarmee de praktijk te verbeteren. Centraal in
dit onderzoek staat de stijl van leidinggeven. Voor het onderzoek is gekozen om gebruik te maken van
een kwalitatief onderzoek. Binnen het kwalitatieve onderzoek is gekozen voor het afnemen van
interviews. In deze interviews staan de verwachtingen en leiderschapsstijl centraal. Er is gekozen om
diepte interviews af te nemen met een interviewgids, dit op basis van de medewerkersmonitor. Het
onderzoek naar de literatuur voor het theoretisch kader is ook kwalitatief onderzoek. Er is in het
theoretisch kader informatie verzameld in de vorm van teksten en geen cijfermatige informatie
(Verhoeven, 2011).De geanalyseerde informatie kan weer leiden tot nieuwe inzichten vanuit de
theorie.
Het werkoverleg voldoet niet aan de verwachtingen van zowel de leidinggevende als de medewerkers
van het team. Dit wordt al geruime tijd als een probleem ervaren. De opdrachtgeefster chef (naam) wil
een onderzoek naar de oorzaken hiervan gericht op het leidinggeven aan het werkoverleg. Het
onderzoek is afgebakend tot het onderzoeken wat leiderschapsstijl kan bijdragen tot de wederzijde
verwachtingen van het werkoverleg.
De doelstelling van het onderzoek is om vanaf september 2020 één keer per zes weken een
werkoverleg te organiseren waarbij de leiderschapsstijl voldoet aan de verwachtingen van de
medewerkers en leidinggevenden.
Om deze doelstelling te bereiken is onderstaande centrale onderzoeksvraag opgesteld. “Op welke
wijze kan de stijl van leiderschap bijdragen aan het werkoverleg zodat het aan zowel de
verwachtingen van de leidinggevende als van de medewerkers voldoet binnen het team
(organisatieonderdeel)?”
In het theoretisch kader is het theoretisch gedeelte van het onderzoek uitgediept. Aan de hand van
relevante literatuur over het onderwerp leiderschap en leiderschapsstijlen worden verschillende
theorieën naast elkaar gelegd en met elkaar vergeleken. Op basis van het theoretisch kader kunnen
de deelvragen worden beantwoord, om vervolgens de centrale onderzoeksvraag te kunnen
beantwoorden.
Theoretische deelvragen
- Welke leiderschapsstijlen worden beschreven in het leiderschapsmodel van Hersey,
Blanchard & Johnsen?
- Welke leiderschapsstijl, transactioneel of transformationeel, is het meest effectief?
- Welke voorwaarden voor een werkoverleg dragen bij aan de verwachtingen van zowel
leidinggevende als medewerkers?
Empirische vragen
- Wat zijn de verschillen tussen de werkzaamheden en functies van de verschillende
medewerkers binnen (organisatieonderdeel)?
- Wat zijn de verschillen tussen de verwachtingen van de leidinggevende en medewerkers bij
het werkoverleg?
- Op welke wijze draagt de huidige stijl van leidinggeven bij aan de verwachtingen van het
werkoverleg, bij zowel leidinggevende als medewerker
Uit het theoretisch kader blijkt dat de combinatie van transactioneel en transformationeel leidinggeven
leidt tot een effectieve leiderschapsstijl. Kenmerken van deze effectieve leiderschapsstijl zijn dat
betrokkenheid, inzet, motivatie en inspiratie bij de medewerkers toeneemt. Hersey, Blanchard &
Johnson (2001) beschrijven de taakvolwassenheid van de medewerker. Als de leidinggevende het
niveau kent van taakvolwassenheid, dan kan hij de medewerker op een goede manier aansturen.
Het theoretisch kader geeft de leidinggevende inzicht in de leiderschapsstijlen welke bijdragen aan de
verwachtingen.
“Leiderschap is dienstbaar aan het team”, is de titel van dit onderzoek. Mame Douma(1960), jarenlang
mentor van auteur, stelt dat de leidinggevende dienstbaar is aan de medewerkers van het team en
haar verder brengt. In dit onderzoek is de relatie gelegd met de rol van de leidinggevende tijdens het
werkoverleg.
________________________________________________________________________________________4
