Inleiding in de A&O Psychologie
Industrial and Organisational Psychology
Research and Practice, 6th edition, International student version
Paul E. Spector
Vragen en antwoorden zelfstudievragen
, Wat is het verschil tussen een klinische en een arbeids- en organisatiepsycholoog?
Waar klinische psychologie zich richt op het bestuderen en behandelen van psychische stoornissen
en problemen, richt arbeids- en organisatie psychologie zich op het ontwikkelen en toepassen van
wetenschappelijke principes op de werkvloer. De A&O Psycholoog houdt zich dus niet direct bezig
met de emotionele of persoonlijke problemen van werknemers.
Wat bestudeert een arbeids- en organisatiepsycholoog? Welke onderwerpen behoren bij de twee
hoofdonderdelen van het vak?
Het werkveld van arbeids- en organisatie psychologie bevat zoals de naam al laat zien twee grote
divisies: Arbeidspsychologie en Organisatiepsychologie. Arbeidspsychologie gaat in op onderwerpen
als effectief ontwerp van banen, selecteren van personeel, trainen van personeel en
functioneringsgesprekken. Organisatiepsychologie richt zich op onderwerpen als attitudes van
werknemers, gedrag van werknemers, baan gerelateerde stress en toezichtspraktijken.
Welke rol speelt onderzoek voor een A&O-psycholoog?
Onderzoek vorm de basis van het werk in de praktijk en biedt de handvatten die in de praktijk
kunnen worden toegepast. Een van de belangrijkste doelen van de A&O Psycholoog is organisaties
te helpen om effectiever te kunnen functioneren. Om dat te kunnen doen is er onderzoek nodig om
de uitvoering in de praktijk op te kunnen baseren. Daarnaast hebben sommige problemen uit de
praktijk onderzoek nodig om te kunnen bepalen welke aanpak het meest geschikt is.
Noem de vijf niveaus van de hiërarchie binnen een functie van Brannick (2007). Bedenk bij elk
niveau een voorbeeld.
1. Positie (functie)
Een positie is een verzameling van plichten die uitgevoerd kunnen worden door een enkel
individu. Normaal gesproken heeft elke werknemer één functie (zoals politieagent), maar
er zijn ook werknemers die meerdere functies bekleden.
2. Plicht
Een plicht is een belangrijk onderdeel van een baan. Voor een politieman zou dit
bijvoorbeeld het handhaven van de wet kunnen zijn. Een plicht wordt vervuld door het
uitvoeren van een of meerdere taken.
3. Taak
Een taak is een volledig deel van het werk dat ervoor zorgt dat een specifieke doelstelling
wordt behaald. Voor een politieagent zou dit bijvoorbeeld ‘het arresteren van verdachten
die de wet overtreden’ kunnen zijn.
4. Activiteit
Elke taak kan worden opgesplitst in activiteiten die gezamenlijk de taak vormen. Voor het
arresteren van een verdachte zou een activiteit “het rijden naar het huis van de verdachte
om deze te arresteren’ kunnen zijn.
5. Element
Om een activiteit te kunnen voltooien moeten een aantal specifieke acties of elementen
worden uitgevoerd. In dit voorbeeld zou dat ‘het in het slot steken van de sleutel en deze
draaien om de motor te starten’ kunnen zijn.
Wat zijn KSAO’s?
KSAO’s (Knowledge, Skills, Ability’s en Other characteristics) zijn de eigenschappen die iemand
nodig heeft om een bepaalde functie succesvol te kunnen uitoefenen:
Knowledge (kennis) is wat een persoon moet weten om een bepaalde functie te kunnen
uitoefenen.
Skill (vaardigheid) is wat iemand moet kunnen om een bepaalde functie te kunnen uitoefenen.
Ability (vermogen/bekwaamheid) is de geschiktheid of bekwaamheid om taken binnen de functie
te kunnen uitoefenen of te leren dit te kunnen. De meeste vaardigheden vragen één of meer
bekwaamheden.
Other psersonal characteristics (andere persoonlijke eigenschappen) beschrijft alles wat
relevant is voor de baan en wat niet wordt gedekt door de andere drie eigenschappen.
Leg uit hoe functieanalyse kan bijdragen aan carrière-ontwikkeling? Welk type functieanalyse is in
dit geval het meest bruikbaar?
Functieanalyse draagt bij aan carrière ontwikkeling. Door middel van de functie georiënteerde
aanpak kan je inzichtelijk maken welke KSAO-eisen elke functie heeft en kan worden
geïdentificeerd wat de sleutelcompetenties zijn. Deze kennis kan vervolgens worden gebruikt voor
de ontwikkeling van personeel en trainingsprogramma’s die zich richten op de vaardigheden die
nodig zijn om een stap te maken in de carrière.
2
Industrial and Organisational Psychology
Research and Practice, 6th edition, International student version
Paul E. Spector
Vragen en antwoorden zelfstudievragen
, Wat is het verschil tussen een klinische en een arbeids- en organisatiepsycholoog?
Waar klinische psychologie zich richt op het bestuderen en behandelen van psychische stoornissen
en problemen, richt arbeids- en organisatie psychologie zich op het ontwikkelen en toepassen van
wetenschappelijke principes op de werkvloer. De A&O Psycholoog houdt zich dus niet direct bezig
met de emotionele of persoonlijke problemen van werknemers.
Wat bestudeert een arbeids- en organisatiepsycholoog? Welke onderwerpen behoren bij de twee
hoofdonderdelen van het vak?
Het werkveld van arbeids- en organisatie psychologie bevat zoals de naam al laat zien twee grote
divisies: Arbeidspsychologie en Organisatiepsychologie. Arbeidspsychologie gaat in op onderwerpen
als effectief ontwerp van banen, selecteren van personeel, trainen van personeel en
functioneringsgesprekken. Organisatiepsychologie richt zich op onderwerpen als attitudes van
werknemers, gedrag van werknemers, baan gerelateerde stress en toezichtspraktijken.
Welke rol speelt onderzoek voor een A&O-psycholoog?
Onderzoek vorm de basis van het werk in de praktijk en biedt de handvatten die in de praktijk
kunnen worden toegepast. Een van de belangrijkste doelen van de A&O Psycholoog is organisaties
te helpen om effectiever te kunnen functioneren. Om dat te kunnen doen is er onderzoek nodig om
de uitvoering in de praktijk op te kunnen baseren. Daarnaast hebben sommige problemen uit de
praktijk onderzoek nodig om te kunnen bepalen welke aanpak het meest geschikt is.
Noem de vijf niveaus van de hiërarchie binnen een functie van Brannick (2007). Bedenk bij elk
niveau een voorbeeld.
1. Positie (functie)
Een positie is een verzameling van plichten die uitgevoerd kunnen worden door een enkel
individu. Normaal gesproken heeft elke werknemer één functie (zoals politieagent), maar
er zijn ook werknemers die meerdere functies bekleden.
2. Plicht
Een plicht is een belangrijk onderdeel van een baan. Voor een politieman zou dit
bijvoorbeeld het handhaven van de wet kunnen zijn. Een plicht wordt vervuld door het
uitvoeren van een of meerdere taken.
3. Taak
Een taak is een volledig deel van het werk dat ervoor zorgt dat een specifieke doelstelling
wordt behaald. Voor een politieagent zou dit bijvoorbeeld ‘het arresteren van verdachten
die de wet overtreden’ kunnen zijn.
4. Activiteit
Elke taak kan worden opgesplitst in activiteiten die gezamenlijk de taak vormen. Voor het
arresteren van een verdachte zou een activiteit “het rijden naar het huis van de verdachte
om deze te arresteren’ kunnen zijn.
5. Element
Om een activiteit te kunnen voltooien moeten een aantal specifieke acties of elementen
worden uitgevoerd. In dit voorbeeld zou dat ‘het in het slot steken van de sleutel en deze
draaien om de motor te starten’ kunnen zijn.
Wat zijn KSAO’s?
KSAO’s (Knowledge, Skills, Ability’s en Other characteristics) zijn de eigenschappen die iemand
nodig heeft om een bepaalde functie succesvol te kunnen uitoefenen:
Knowledge (kennis) is wat een persoon moet weten om een bepaalde functie te kunnen
uitoefenen.
Skill (vaardigheid) is wat iemand moet kunnen om een bepaalde functie te kunnen uitoefenen.
Ability (vermogen/bekwaamheid) is de geschiktheid of bekwaamheid om taken binnen de functie
te kunnen uitoefenen of te leren dit te kunnen. De meeste vaardigheden vragen één of meer
bekwaamheden.
Other psersonal characteristics (andere persoonlijke eigenschappen) beschrijft alles wat
relevant is voor de baan en wat niet wordt gedekt door de andere drie eigenschappen.
Leg uit hoe functieanalyse kan bijdragen aan carrière-ontwikkeling? Welk type functieanalyse is in
dit geval het meest bruikbaar?
Functieanalyse draagt bij aan carrière ontwikkeling. Door middel van de functie georiënteerde
aanpak kan je inzichtelijk maken welke KSAO-eisen elke functie heeft en kan worden
geïdentificeerd wat de sleutelcompetenties zijn. Deze kennis kan vervolgens worden gebruikt voor
de ontwikkeling van personeel en trainingsprogramma’s die zich richten op de vaardigheden die
nodig zijn om een stap te maken in de carrière.
2
