Examenvragen Samen Opvoeden 2
De psychologie van ouders
1. Tijdens het voeren van een pedagogisch adviesgesprek ga je steeds kijken en
denken vanuit pedagogisch model. Welke meerwaarde (of voordelen) biedt het
model van Hellinckx. Leg in je antwoord het model ook uitvoerig uit!
Pedagogische vraag (kind)
o In de interacties met de opvoeder presenteert het kind zich als
ontwikkelende persoon
o Het kind stelt hierbij en bepaalde nood naar zijn opvoeders m.b.t.
aandacht, hulp, grenzen en sanctioneren
Pedagogisch aanbod (ouder/opvoeder)
o De opvoeder is diegene die zich verantwoordelijk voelt voor de
ontwikkeling van het kind
o De opvoeder stelt daarbij een bepaald pedagogisch aanbod en geeft op
een bepaalde manier aandacht, biedt hulp, stelt grenzen en
sanctioneert
AFSTEMMING tussen pedagogische vraag en pedagogisch aanbod
Kindfactoren
Cognitief, emotioneel, sociaal en gedragsmatig functioneren
o Beschermende factoren: talenten, vlot in sociale contacten, doorzetter
o Risico factoren: lage frustratiedrempel, concentratieproblemen, rigiditeit
in denken
,Examenvragen Samen Opvoeden 2
Opvoedingsfactoren
Affectie, structuur, sanctioneren, sociale ondersteuning
o Beschermende factoren: ouders staan op 1 lijn
o Risico factoren: overbezorgde ouder, ouder die te weinig afgrenst
Gezinsfactoren
Hoeveel broers en zussen, huis, werkende ouders
o Beschermende factoren: tijd om voor kinderen te zorgen
o Risico factoren: ouders die beiden veel werken, kwaliteit van de relatie,
huiselijk geweld
Ouderfactoren
Sociale, emotionele en cognitieve mogelijkheden van de ouder in perspectief van hun
voorgeschiedenis
o Beschermende factoren: inzichtelijke mogelijkheden, bereidheid samen
te zoeken
o Risico factoren: depressie, zwaar kindverhaal, verslaving
Omgevingsfactoren
Datgene wat het gezin omringt
o Beschermende factoren: positieve leerkracht, leuke vrijetijdsbesteding
o Risico factoren: weinig steunfiguren, negatieve invloed uit de wijk
Voordelen
Je krijgt een uitgebreid beeld van
alle mogelijke beïnvloedingsfactoren
Makkelijker te zien wat invloed kan
hebben
Alles wordt concreet
Pedagogisch adviseren veronderstelt rekening houden met de kwetsbaarheid van ouders!
2. Geef de wet van Mayer en leg deze wet uit!
E=kxA
Effect = kwaliteit x Acceptatie
De aanvaarding van de ouders is belangrijker dan de kwaliteit.
Geen veiligheid bij de ouders gaat ervoor zorgen dat er geen verbinding is tussen de
begeleider en de ouder. Dan zal er geen blootstelling zijn voor nieuwe ervaringen.
A. De eigenheid van ouders
Ouders zijn meer dan opvoeders
“Lastige ouders bestaan niet, alleen ouders die het moeilijk hebben…”
,Examenvragen Samen Opvoeden 2
Ouderschap maakt kwetsbaar
Het toneelstuk van de competente ouder
o Maatschappelijk geloof in controle. Dus: ook controle over je opvoeding en je
kind
o Er heersen veel opvattingen die zeggen dat kind-problemen door ouders
worden veroorzaakt
o Opvoeden gebeurt niet in een luchtbel: publiek om ons heen en in ons hoofd
B. Ouderschap maakt kwetsbaar
In het besef van verantwoordelijk – zijn (tijdloos en onvoorwaardelijk) zit een niet te
realiseren opdracht die ouders zichzelf hebben gesteld
Dit brengt gevoelens van schuld en schaamte met zich mee
Doordat kinderen zich steeds ontwikkelen loop je als ouder achter de feiten aan:
intrinsieke onzeker makend
Ouderschap roept heftige, ambivalente emoties op
Als ouder word je met je eigen geschiedenis geconfronteerd en met je eigen
belemmeringen
Soms blijft die kwetsbaarheid onzichtbaar
De ouder verbergt zijn kwetsbaarheid (afweermechanisme)
Professional herkent de kwetsbaarheid van ouders niet. Omwille van bv.:
o Het niet herkennen van de afweermechanismen van de ouder
o Eigen kwetsbaarheid waardoor je zelf in afweermechanismen schiet
o Eigen beelden en beeldvorming over ouderschap
Elke ouder wil het beste voor zijn kind
Alle ouders willen niets liever dan een goede ouder zijn
Elke ouder heeft het Besef van Verantwoordelijk zijn
Maak een onderscheid tussen intentie en gedrag
C. Verloop van informatieverwerkingsproces
Vanuit metapositie kijken naar opvoeden (vanop afstand, zonder een specifiek standpunt in
te nemen).
Irrationele fase rationele fase
Vanuit persoonlijke opvattingen starten, je zal meer vanuit het objectieve standpunt kijken.
, Examenvragen Samen Opvoeden 2
3. Waar wil deze wet voor waarschuwen en koppel dit aan de eigenheid van ouders!
Deze wet wil waarschuwen voor de kwetsbaarheid van ouders. Ze hebben soms moeilijke
momenten en dat is dus geen eigenschap. Een mens is niet moeilijk, ze kunnen het moeilijk
hebben. Als ouder moet je bewust worden van je eigen gevoel en dit kunnen verwoorden en
dan pas kan de ouder een andere bril opzetten om op een positieve manier over ervaringen
te kunnen praten.
Soms blijft die kwetsbaarheid onzichtbaar
De ouder verbergt zijn kwetsbaarheid (afweermechanisme)
Professional herkent de kwetsbaarheid van ouders niet. Omwille van bv.:
o Het niet herkennen van de afweermechanismen van de ouder
o Eigen kwetsbaarheid waardoor je zelf in afweermechanismen schiet
o Eigen beelden en beeldvorming over ouderschap
Elke ouder wil het beste voor zijn kind
Alle ouders willen niets liever dan een goede ouder zijn
Elke ouder heeft het Besef van Verantwoordelijk zijn
Maak een onderscheid tussen intentie en gedrag
De psychologie van ouders
1. Tijdens het voeren van een pedagogisch adviesgesprek ga je steeds kijken en
denken vanuit pedagogisch model. Welke meerwaarde (of voordelen) biedt het
model van Hellinckx. Leg in je antwoord het model ook uitvoerig uit!
Pedagogische vraag (kind)
o In de interacties met de opvoeder presenteert het kind zich als
ontwikkelende persoon
o Het kind stelt hierbij en bepaalde nood naar zijn opvoeders m.b.t.
aandacht, hulp, grenzen en sanctioneren
Pedagogisch aanbod (ouder/opvoeder)
o De opvoeder is diegene die zich verantwoordelijk voelt voor de
ontwikkeling van het kind
o De opvoeder stelt daarbij een bepaald pedagogisch aanbod en geeft op
een bepaalde manier aandacht, biedt hulp, stelt grenzen en
sanctioneert
AFSTEMMING tussen pedagogische vraag en pedagogisch aanbod
Kindfactoren
Cognitief, emotioneel, sociaal en gedragsmatig functioneren
o Beschermende factoren: talenten, vlot in sociale contacten, doorzetter
o Risico factoren: lage frustratiedrempel, concentratieproblemen, rigiditeit
in denken
,Examenvragen Samen Opvoeden 2
Opvoedingsfactoren
Affectie, structuur, sanctioneren, sociale ondersteuning
o Beschermende factoren: ouders staan op 1 lijn
o Risico factoren: overbezorgde ouder, ouder die te weinig afgrenst
Gezinsfactoren
Hoeveel broers en zussen, huis, werkende ouders
o Beschermende factoren: tijd om voor kinderen te zorgen
o Risico factoren: ouders die beiden veel werken, kwaliteit van de relatie,
huiselijk geweld
Ouderfactoren
Sociale, emotionele en cognitieve mogelijkheden van de ouder in perspectief van hun
voorgeschiedenis
o Beschermende factoren: inzichtelijke mogelijkheden, bereidheid samen
te zoeken
o Risico factoren: depressie, zwaar kindverhaal, verslaving
Omgevingsfactoren
Datgene wat het gezin omringt
o Beschermende factoren: positieve leerkracht, leuke vrijetijdsbesteding
o Risico factoren: weinig steunfiguren, negatieve invloed uit de wijk
Voordelen
Je krijgt een uitgebreid beeld van
alle mogelijke beïnvloedingsfactoren
Makkelijker te zien wat invloed kan
hebben
Alles wordt concreet
Pedagogisch adviseren veronderstelt rekening houden met de kwetsbaarheid van ouders!
2. Geef de wet van Mayer en leg deze wet uit!
E=kxA
Effect = kwaliteit x Acceptatie
De aanvaarding van de ouders is belangrijker dan de kwaliteit.
Geen veiligheid bij de ouders gaat ervoor zorgen dat er geen verbinding is tussen de
begeleider en de ouder. Dan zal er geen blootstelling zijn voor nieuwe ervaringen.
A. De eigenheid van ouders
Ouders zijn meer dan opvoeders
“Lastige ouders bestaan niet, alleen ouders die het moeilijk hebben…”
,Examenvragen Samen Opvoeden 2
Ouderschap maakt kwetsbaar
Het toneelstuk van de competente ouder
o Maatschappelijk geloof in controle. Dus: ook controle over je opvoeding en je
kind
o Er heersen veel opvattingen die zeggen dat kind-problemen door ouders
worden veroorzaakt
o Opvoeden gebeurt niet in een luchtbel: publiek om ons heen en in ons hoofd
B. Ouderschap maakt kwetsbaar
In het besef van verantwoordelijk – zijn (tijdloos en onvoorwaardelijk) zit een niet te
realiseren opdracht die ouders zichzelf hebben gesteld
Dit brengt gevoelens van schuld en schaamte met zich mee
Doordat kinderen zich steeds ontwikkelen loop je als ouder achter de feiten aan:
intrinsieke onzeker makend
Ouderschap roept heftige, ambivalente emoties op
Als ouder word je met je eigen geschiedenis geconfronteerd en met je eigen
belemmeringen
Soms blijft die kwetsbaarheid onzichtbaar
De ouder verbergt zijn kwetsbaarheid (afweermechanisme)
Professional herkent de kwetsbaarheid van ouders niet. Omwille van bv.:
o Het niet herkennen van de afweermechanismen van de ouder
o Eigen kwetsbaarheid waardoor je zelf in afweermechanismen schiet
o Eigen beelden en beeldvorming over ouderschap
Elke ouder wil het beste voor zijn kind
Alle ouders willen niets liever dan een goede ouder zijn
Elke ouder heeft het Besef van Verantwoordelijk zijn
Maak een onderscheid tussen intentie en gedrag
C. Verloop van informatieverwerkingsproces
Vanuit metapositie kijken naar opvoeden (vanop afstand, zonder een specifiek standpunt in
te nemen).
Irrationele fase rationele fase
Vanuit persoonlijke opvattingen starten, je zal meer vanuit het objectieve standpunt kijken.
, Examenvragen Samen Opvoeden 2
3. Waar wil deze wet voor waarschuwen en koppel dit aan de eigenheid van ouders!
Deze wet wil waarschuwen voor de kwetsbaarheid van ouders. Ze hebben soms moeilijke
momenten en dat is dus geen eigenschap. Een mens is niet moeilijk, ze kunnen het moeilijk
hebben. Als ouder moet je bewust worden van je eigen gevoel en dit kunnen verwoorden en
dan pas kan de ouder een andere bril opzetten om op een positieve manier over ervaringen
te kunnen praten.
Soms blijft die kwetsbaarheid onzichtbaar
De ouder verbergt zijn kwetsbaarheid (afweermechanisme)
Professional herkent de kwetsbaarheid van ouders niet. Omwille van bv.:
o Het niet herkennen van de afweermechanismen van de ouder
o Eigen kwetsbaarheid waardoor je zelf in afweermechanismen schiet
o Eigen beelden en beeldvorming over ouderschap
Elke ouder wil het beste voor zijn kind
Alle ouders willen niets liever dan een goede ouder zijn
Elke ouder heeft het Besef van Verantwoordelijk zijn
Maak een onderscheid tussen intentie en gedrag
