1
P
S
Y
C
H
O
L
O
G
I
E

, 2
MENSENBEELDEN
Individualistisch = belang van individu staat voorrop
Collectivisme = groepsbelang voorrop
Progressief = openstaan voor veranderingen/vooruitgang
Conservatief = houden aan oude gewoontes/tradities
Nature = aangeboren
Nurture = aangeleerd
Optimisme = positief inzien (beter immuunsysteem)
Pessimistisch = negatief inzien
Spiritualiteit= het vertrouwen in de werkzaamheid van een medicijn is belangrijker dan de
werkzame stof in het medicijn
Wetenschap= de werkzaamheid van het medicijn is belangrijk
Determinisme = alles is al bepaald. Toestand van het heden is veroorzaakt is door eerdere
gebeurtenissen
Vrije wil = als ik me ergens toe zet, kan ik het bereiken. Niks is voor ons bepaald, maar we
bepalen het allemaal zelf
Weerbaarheid = opkomen voor eigen grenzen, weerstand kunnen bieden.
Veerkracht = vermogen om te herstellen van stress en tegenslag
PERSOONLIJKHEID
Persoonlijkheid = gecombineerde krachten van biologische, situationele en psychologische
processen. Het is een collectieve term voor eigenschappen die ons maken tot wie we zijn. Geeft
continuïteit in het gedrag van een individu (rode draad)
Marry Calkin’s - persoonlijkheid is gevormd door nature en nurture.
Biologische, menselijke natuur en persoonlijkheid:
- Sigmund Freund displacement van agressie en voorkeur van genot boven pijn zijn ingebouwd
in onze biologie.
- Tegenwoordig bestaan de hersenen uit verzameling modules, die zich hebben gespecialiseerd.
Elke module heeft een afzonderlijk doel en een afzonderlijk motief.
E ecten van nurture: persoonlijkheid en de omgeving:
- Mischel suggereerde dat alle andere e ecten door omgevingsinvloeden zijn, persoon-
situatiecontroverse.
Sociale en culturele bijdragen aan persoonlijkheid:
- Cultuur heeft grote invloed, het voegen naar subculturen.
Ons inzicht in onszelf en andere is gebaseerd op impliciete theorieën van de persoonlijkheid en op
onze eigen levensverhalen.
Impliciete persoonlijkheidstheorie = verklaring van de persoonlijkheid van een ander geven
gebaseerd op het gedrag van die gene en andere karaktertrekken die jij hem heb toegeschreven.
Kan leidde tot:
- Blinden vlekken, en fout door naïeve aannames en stereotypes.
- Onrecht van combinatie karakter eigenschappen die jij denkt dat gepaard gaan.
- Invloed van emoties of ander motieven op hun persoonlijkheid, slechte voorspelling.
- Meningsverschil opwekken of karaktereigenschappen vast of veranderlijk zijn.
Mindsets hebben een grote/belangrijke invloeden op onze geestelijke wereld.
Groei-mindset —> eerder harder werken bij tegenslag ipv mislukt voelen.
Self-narratives: het verhaal over het eigen leven. Je re ecteert terug op je eigen leven.
Voorbeeld: redemptive self, Mac Adams - ontdekt uit Amerikaanse cultuur. Goed zelfbeeld ziet dat
andere in wereld minder goed hebben en wilt dat verbeteren vanuit geloofssysteem.
The dialogical self-theories: het meerstemmige zelf
Hermans en van Kempen - een gesprek met jezelf over verschillende ik posities uit verschillen
perspectieven/rollen.
 ff ff fl
, 3
E ect van cultuur op onze kijk van de wereld:
Triads - grootste verschil is collectivisme en individualisme. Bij individualistische cultuur komt
fundamentele attributiefout vaker voor. Aanname van handelingen voortkomen uit persoon en niet
situatie.
STRESS
Stress = reactie op externe prikkels
- Engineering model = wat veroorzaakt stress
- Fysiologisch model = e ecten/gevolgen van stress
- Transactioneel model = hoe gaan we met stress om
Oorzaken stress:
- verstoring bioritme
- Levensgebeurtenissen —> Externe/interne locus of control
- Beroepsmatige stress
- Ziekenhuis opname / medische ingrepen
- Psychosociale aspecten bij chronische ziekte
Algemeen aanpassingssyndroom = lichamelijke reacties op stress.
General adaption system (GAS) = gevolgen stress
Fase 1: alarm reactie —> receptoren reageren op stress (tijd
nodig)
Fase 2: weerstands fase —> weerstand tegen stress
Fase 3: uitputting —> herstel van receptoren of medische
gevolgen zoals (hypertensie)
Korte termijn e ect = minder witte bloedcellen, te veel
immunoglobine A, slechtere weerstand.
Copings strategieën: manier omgaan stressvolle situaties
- Adaptieve strategieën —> aanpassen aan de situatie
- Mal adaptieve strategieën . —> vermijden of er in op gaan, lost niks op
- Probleem gericht —> oorzaak van een probleem aanpakken
- Emotie gericht —> omgaan met (negatieve) emoties rondom het probleem
Positief / adaptieve Negatief / mal adaptieve
Probleem gericht - Doelen stellen: plan wat je wilt dat er gaat - Uitstelgedrag: verspil tijd,
gebeuren negeer prioriteit
- Assertiviteit: vertel wat je nodig heb, zeg nee - Passiviteit: afwachten
- Tijd management: stel prioriteiten - Agressiviteit
Emotie gericht - Lichaamsbeweging —> verlaagd - Inactiviteit: niks doen
stresshormonen - Misbruik van jezelf
- Zorg voor jezelf (levensstijl) - Onthechting: terug trekken van
- Betrokkenheid: praat met iemand andere, isolatie
Copings stijlen = volgens psychologen de manier hoe je omgaat met stress
1. Actief aanpakken en oplossen
2. Verdoving zoeken
3. Vermijding
4. Sociale steun zoeken
5. Machteloze passiviteit of depressie reactiepatroon
6. Uitten van emoties
7. Geruststellende gedachten
Locus of control / beheersingsoriëntatie (eigenschap persoonlijkheid)
- Interne locus of control = hij/zij bepaald leven
- Externe locus of control = omgeving bepaald leven, het lot/toeval/god
 ff
ff ff
P
S
Y
C
H
O
L
O
G
I
E

, 2
MENSENBEELDEN
Individualistisch = belang van individu staat voorrop
Collectivisme = groepsbelang voorrop
Progressief = openstaan voor veranderingen/vooruitgang
Conservatief = houden aan oude gewoontes/tradities
Nature = aangeboren
Nurture = aangeleerd
Optimisme = positief inzien (beter immuunsysteem)
Pessimistisch = negatief inzien
Spiritualiteit= het vertrouwen in de werkzaamheid van een medicijn is belangrijker dan de
werkzame stof in het medicijn
Wetenschap= de werkzaamheid van het medicijn is belangrijk
Determinisme = alles is al bepaald. Toestand van het heden is veroorzaakt is door eerdere
gebeurtenissen
Vrije wil = als ik me ergens toe zet, kan ik het bereiken. Niks is voor ons bepaald, maar we
bepalen het allemaal zelf
Weerbaarheid = opkomen voor eigen grenzen, weerstand kunnen bieden.
Veerkracht = vermogen om te herstellen van stress en tegenslag
PERSOONLIJKHEID
Persoonlijkheid = gecombineerde krachten van biologische, situationele en psychologische
processen. Het is een collectieve term voor eigenschappen die ons maken tot wie we zijn. Geeft
continuïteit in het gedrag van een individu (rode draad)
Marry Calkin’s - persoonlijkheid is gevormd door nature en nurture.
Biologische, menselijke natuur en persoonlijkheid:
- Sigmund Freund displacement van agressie en voorkeur van genot boven pijn zijn ingebouwd
in onze biologie.
- Tegenwoordig bestaan de hersenen uit verzameling modules, die zich hebben gespecialiseerd.
Elke module heeft een afzonderlijk doel en een afzonderlijk motief.
E ecten van nurture: persoonlijkheid en de omgeving:
- Mischel suggereerde dat alle andere e ecten door omgevingsinvloeden zijn, persoon-
situatiecontroverse.
Sociale en culturele bijdragen aan persoonlijkheid:
- Cultuur heeft grote invloed, het voegen naar subculturen.
Ons inzicht in onszelf en andere is gebaseerd op impliciete theorieën van de persoonlijkheid en op
onze eigen levensverhalen.
Impliciete persoonlijkheidstheorie = verklaring van de persoonlijkheid van een ander geven
gebaseerd op het gedrag van die gene en andere karaktertrekken die jij hem heb toegeschreven.
Kan leidde tot:
- Blinden vlekken, en fout door naïeve aannames en stereotypes.
- Onrecht van combinatie karakter eigenschappen die jij denkt dat gepaard gaan.
- Invloed van emoties of ander motieven op hun persoonlijkheid, slechte voorspelling.
- Meningsverschil opwekken of karaktereigenschappen vast of veranderlijk zijn.
Mindsets hebben een grote/belangrijke invloeden op onze geestelijke wereld.
Groei-mindset —> eerder harder werken bij tegenslag ipv mislukt voelen.
Self-narratives: het verhaal over het eigen leven. Je re ecteert terug op je eigen leven.
Voorbeeld: redemptive self, Mac Adams - ontdekt uit Amerikaanse cultuur. Goed zelfbeeld ziet dat
andere in wereld minder goed hebben en wilt dat verbeteren vanuit geloofssysteem.
The dialogical self-theories: het meerstemmige zelf
Hermans en van Kempen - een gesprek met jezelf over verschillende ik posities uit verschillen
perspectieven/rollen.
 ff ff fl
, 3
E ect van cultuur op onze kijk van de wereld:
Triads - grootste verschil is collectivisme en individualisme. Bij individualistische cultuur komt
fundamentele attributiefout vaker voor. Aanname van handelingen voortkomen uit persoon en niet
situatie.
STRESS
Stress = reactie op externe prikkels
- Engineering model = wat veroorzaakt stress
- Fysiologisch model = e ecten/gevolgen van stress
- Transactioneel model = hoe gaan we met stress om
Oorzaken stress:
- verstoring bioritme
- Levensgebeurtenissen —> Externe/interne locus of control
- Beroepsmatige stress
- Ziekenhuis opname / medische ingrepen
- Psychosociale aspecten bij chronische ziekte
Algemeen aanpassingssyndroom = lichamelijke reacties op stress.
General adaption system (GAS) = gevolgen stress
Fase 1: alarm reactie —> receptoren reageren op stress (tijd
nodig)
Fase 2: weerstands fase —> weerstand tegen stress
Fase 3: uitputting —> herstel van receptoren of medische
gevolgen zoals (hypertensie)
Korte termijn e ect = minder witte bloedcellen, te veel
immunoglobine A, slechtere weerstand.
Copings strategieën: manier omgaan stressvolle situaties
- Adaptieve strategieën —> aanpassen aan de situatie
- Mal adaptieve strategieën . —> vermijden of er in op gaan, lost niks op
- Probleem gericht —> oorzaak van een probleem aanpakken
- Emotie gericht —> omgaan met (negatieve) emoties rondom het probleem
Positief / adaptieve Negatief / mal adaptieve
Probleem gericht - Doelen stellen: plan wat je wilt dat er gaat - Uitstelgedrag: verspil tijd,
gebeuren negeer prioriteit
- Assertiviteit: vertel wat je nodig heb, zeg nee - Passiviteit: afwachten
- Tijd management: stel prioriteiten - Agressiviteit
Emotie gericht - Lichaamsbeweging —> verlaagd - Inactiviteit: niks doen
stresshormonen - Misbruik van jezelf
- Zorg voor jezelf (levensstijl) - Onthechting: terug trekken van
- Betrokkenheid: praat met iemand andere, isolatie
Copings stijlen = volgens psychologen de manier hoe je omgaat met stress
1. Actief aanpakken en oplossen
2. Verdoving zoeken
3. Vermijding
4. Sociale steun zoeken
5. Machteloze passiviteit of depressie reactiepatroon
6. Uitten van emoties
7. Geruststellende gedachten
Locus of control / beheersingsoriëntatie (eigenschap persoonlijkheid)
- Interne locus of control = hij/zij bepaald leven
- Externe locus of control = omgeving bepaald leven, het lot/toeval/god
 ff
ff ff
