VERFILMDE
JEUGDLITERATUUR
Land van waan en wijs
Ellen Key noemde de 20e eeuw de eeuw van het kind terwijl film vaak is omgeschreven als het
medium in dezelfde eeuw. We zouden kunnen spreken van de eeuw van de kinder- en jeugdfilm
aangezien in de eerste korte stille films vaak kinderen een rol speelden. Deze kinderfilms waren niet
bestemd voor het kinderpubliek maar wel voor volwassenen. In dit populaire vroege genre was het
observeren van kinderen in hun dagelijkse activiteiten de voornaamste attractie. De aanwezigheid
van kinderen op het scherm rond de eeuwwisseling leidt niet onmiddellijk tot de ontwikkeling van
specifieke kinder- of jeugdfilms pas rond 1935 wordt er echt werk gemaakt van een professionele
cinema gericht op kinderen en jongeren.
Er zijn films die worden geproduceerd op initiatief van lokale overheden en individuen. Deze films
zijn hoofdzakelijk pedagogisch georiënteerd. Daarnaast worden er ook films gemaakt waarbij
commerciële belangen voorop staan. Er zijn drie filmvormen te onderscheiden;
1) familiefilm
2) kinder- of jeugdfilm
3) film met een kind in de hoofdrol
De kinder- of jeugdfilm wordt doelbewust gemaakt voor een publiek van kinderen dat meestal wordt
opgedeeld in verschillende leeftijdscategorieën. Deze films gaan over de emotionele gebeurtenissen
die relevant zijn voor kinderen zoals zelfstandigheid en het overwinnen van bepaalde angsten.
Een geslaagde kinderfilm legt de opvoedkundige boodschap naast zich neer. In deze opvatting is de
kinderfilm dan ook echt uitsluitend bedoeld voor kinderen. De constante en dominante
aanwezigheid van de familie vormt de rode draad in de geschiedenis van de kinderfilm. Daarnaast is
er een belangrijke rol voor literaire klassieker of populaire boeken voor kinderen, deze boeken
worden als inspiratiebron gezien.
Stille kinderen (1895-1927)
Adaptaties van kinder-en jeugdliteratuur zijn er vanaf het prille begin van de film in de late jaren
1890. Gerogies Méliès maakte naam met zijn feeërieke bewerkingen van bekende sprookjes en
fantasieverhalen, films met toen revolutionaire effecten. Verschillende andere filmpioniers bewerken
sprookjes bij het publieke bekende verhalen die tot de kinder- en jeugdliteratuur kunnen worden
gerekend. Als deze films combineren eigenschappen van verschillende media en bronnen. Daarmee
illustreren ze he opvallend intermediale karakter van de vroegere cinema.
Hervormers, opvoeder, politici en clerici die het medium aanvankelijk veroordelen erkennen
al snel het esthetische, didactische en propagandistische potentieel van de film. Ze worden hierin
gesteund door de filmindustrie zelf. De Amerikaanse filmindustrie produceert vanaf het midden van
de jaren 1910 dan bijna altijd films die eveneens geschikt zijn voor kinderen wat betreft de inhoud en
vorm. In Nederland en België wordt de vroege narratieve film net als in het buitenland onthaald op
zwel morele bezorgdheid als voorzichtig pedagogisch enthousiasme. In België begint in 1920 een
debat waarbij uiteindelijk kinderfilm vooraf moeten worden gecontroleerd en films voor
volwassenen zo kunnen worden gepubliceerd.
De eerste films specifiek gemaakt voor kinderen zijn vooral pedagogische documentaires die
enkel buiten het commerciële circuit werden vertoond.
JEUGDLITERATUUR
Land van waan en wijs
Ellen Key noemde de 20e eeuw de eeuw van het kind terwijl film vaak is omgeschreven als het
medium in dezelfde eeuw. We zouden kunnen spreken van de eeuw van de kinder- en jeugdfilm
aangezien in de eerste korte stille films vaak kinderen een rol speelden. Deze kinderfilms waren niet
bestemd voor het kinderpubliek maar wel voor volwassenen. In dit populaire vroege genre was het
observeren van kinderen in hun dagelijkse activiteiten de voornaamste attractie. De aanwezigheid
van kinderen op het scherm rond de eeuwwisseling leidt niet onmiddellijk tot de ontwikkeling van
specifieke kinder- of jeugdfilms pas rond 1935 wordt er echt werk gemaakt van een professionele
cinema gericht op kinderen en jongeren.
Er zijn films die worden geproduceerd op initiatief van lokale overheden en individuen. Deze films
zijn hoofdzakelijk pedagogisch georiënteerd. Daarnaast worden er ook films gemaakt waarbij
commerciële belangen voorop staan. Er zijn drie filmvormen te onderscheiden;
1) familiefilm
2) kinder- of jeugdfilm
3) film met een kind in de hoofdrol
De kinder- of jeugdfilm wordt doelbewust gemaakt voor een publiek van kinderen dat meestal wordt
opgedeeld in verschillende leeftijdscategorieën. Deze films gaan over de emotionele gebeurtenissen
die relevant zijn voor kinderen zoals zelfstandigheid en het overwinnen van bepaalde angsten.
Een geslaagde kinderfilm legt de opvoedkundige boodschap naast zich neer. In deze opvatting is de
kinderfilm dan ook echt uitsluitend bedoeld voor kinderen. De constante en dominante
aanwezigheid van de familie vormt de rode draad in de geschiedenis van de kinderfilm. Daarnaast is
er een belangrijke rol voor literaire klassieker of populaire boeken voor kinderen, deze boeken
worden als inspiratiebron gezien.
Stille kinderen (1895-1927)
Adaptaties van kinder-en jeugdliteratuur zijn er vanaf het prille begin van de film in de late jaren
1890. Gerogies Méliès maakte naam met zijn feeërieke bewerkingen van bekende sprookjes en
fantasieverhalen, films met toen revolutionaire effecten. Verschillende andere filmpioniers bewerken
sprookjes bij het publieke bekende verhalen die tot de kinder- en jeugdliteratuur kunnen worden
gerekend. Als deze films combineren eigenschappen van verschillende media en bronnen. Daarmee
illustreren ze he opvallend intermediale karakter van de vroegere cinema.
Hervormers, opvoeder, politici en clerici die het medium aanvankelijk veroordelen erkennen
al snel het esthetische, didactische en propagandistische potentieel van de film. Ze worden hierin
gesteund door de filmindustrie zelf. De Amerikaanse filmindustrie produceert vanaf het midden van
de jaren 1910 dan bijna altijd films die eveneens geschikt zijn voor kinderen wat betreft de inhoud en
vorm. In Nederland en België wordt de vroege narratieve film net als in het buitenland onthaald op
zwel morele bezorgdheid als voorzichtig pedagogisch enthousiasme. In België begint in 1920 een
debat waarbij uiteindelijk kinderfilm vooraf moeten worden gecontroleerd en films voor
volwassenen zo kunnen worden gepubliceerd.
De eerste films specifiek gemaakt voor kinderen zijn vooral pedagogische documentaires die
enkel buiten het commerciële circuit werden vertoond.
