Samenvatting Geschiedenis H9 en H10
H9.1
5 oorzaken voor ontstaan oorlog naast dat mensen oorlog wouden, hadden ze zin in
Imperialisme Frankrijk + Groot-Brittannië veel kolonies; wou Duitsland
Bondgenootschappen
Wapenwedloop Door de industrialisatie (massaproductie) voelden landen zich zekerder
Militarisme de verheerlijking van alles wat met het leger te maken heeft
Nationalisme land is trots op hun land, cultuur etc
Verstoord machtsevenwicht
In de 19e eeuw waren er 5 grote Europese mogendheden; GB, Frankrijk, O-H, Rusland en Pruisen
Deze leven streefden naar het in stand houden van het machtsevenwicht (vrede bewaren) ging
goed ook toen VS een economische wereldmacht werd
De VS voerde een politiek van isolationisme en bemoeiden zich weinig mogelijk met buitenland
Isolationisme een politiek die gericht is op de wens van een land om zich niet te bemoeien met
buitenlandse gelegenheden
Onder leiding van Pruisen kwam in 1871 de Duitse eenheidsstaat tot stand economische groei en
militarisme van Duitse Keizerrijk zorgde voor verstoring machtsevenwicht
Grote bevolkingsgroei in 1871-1913 in DLGB en Frankrijk minder
De industriële revolutie was in GB begonnen gietijzer produceren (1871 4x zoveel als DL) 1913
rollen omgedraaid met ook staalproductie; Frankrijk liep achter op beide
In 1871 gaven GB n Frankrijk samen 3x zoveel geld uit aan het leger als Duitsland 1913 besteedden
de Fransen en Britten samen nog maar een kwart meer aan defensie
Bondgenootschappen
Door uit balans machtsevenwicht ontstonden bondgenootschappen 2 machtsblokken
Duitsland, Oostenrijk-Hongarije en Italië sinds 1882
Groot-Brittannië en Frankrijk; voelde zich bedreigd door Duitsland
Duitsland was machtig dit maakte Frankrijk bang Frankrijk had daarom een bondje met
Rusland en Engeland Duitsland had een bondje met Oostenrijk-Hongarije en Italië
Doordat Britten zich bedreigd voelden door oa bouw moderne oorlogsvloot DL ontstond de
wapenwedloop denkbeeldige wedstrijd tussen 2 of meer landen over wie verder is op het gebied
van wapentechnologie of wie de meeste wapen heeft
Elke land wou sterker zijn als de ander vooral Fransen want ze wouden wraak door het verliezen
van de Frans-Duitse oorlog (1870-1871)
,In 1893 werkten Frankrijk en Rusland zoveel mogelijk samen 1907 sloot GB zich bij hen aan
Een moord met grote gevolgen
In het zuidoosten van Europa woonde een aantal volkoren in een veelvolkerenstaat
Veelvolkerenstaat een staat waarin meerdere volkoren onder hetzelfde bestuur leven (OH)
Veel volkoren streefden onder invloed nationalisme naar een eigen onafhankelijke staat spanning
Balkan nam snel toe met regelmatig kleine oorlog; 1910 Balkan een kruitvat
Op 28 juni 1914 werd de Oostenrijk-Hongaarse kroonprins Franz Ferdinand ontvangen in Sarajevo
(Bosnië) met vrouw gebied was enkele jaren eerder door OH ingenomen
Servische nationalisten wilden dat OH Bosnië losliet drm pleegde ze moordaanslag op Franz
De regering van OH eiste een onderzoek naar Servië met duizend betrokken politieagenten de
Servische regering (niks met aanslag te maken) vermoede dat de ‘politieagenten’ bezettingsleger
waren en wees OH eis af
Hierna waren enkele weken van overleg die niets opleverden OH oorlog Servië verklaard
De Serviërs kregen de schuld op de moord van Frans Ferdinand Rusland pakte de wapens op
waarnaar Duitsland de oorlog verklaarde aan Rusland en daarna aan Frankrijk Hierdoor
verklaarde Engeland Duitsland de oorlog Waardoor Oostenrijk- Hongarije de oorlog aan Rusland
verklaarde Waardoor Engeland en Frankrijk de oorlog aan Oostenrijk- Hongarije verklaarde
ontstaan Grote oorlog/WWI
Loopgraven: de hel op aarde
Twee groepen landen vochten tegen elkaar
De geallieerden Groot-Brittannië, Frankrijk, Rusland en hun bondgenoten
De centralen Duitsland, Oostenrijk- Hongarije en hun bondgenoten
Centralen hadden een strategisch probleem doordat FR en R bondgenoten waren; 2 kanten
Om een tweefrontenoorlog te voorkomen eerst FR verslaan en dan alle militaire kracht op R
Hij dacht dat Franse leger sneller klaar zou zijn met mobiliseren dat het Russische Frankrijk moest
dus als eerste worden uitgeschakeld
Op 4 augustus trokken Duitse legers neutraal België binnen; snel en gewelddadig beging
september zaten ze in Noord-Frankrijk; Fransen/Britten slaagde daar opmars te stoppen
Soldaten groeven zich in wederzijden frontlijn vanuit gangenstelsel bestookten zij elkaar
, Generaals besloten wnr soldaten loopgraven verlaten en tegenpartij afrennen reageerden met
mitrailleurvuur; meeste aanvallen leidde niet tot terreinwinst maar veel dode soldaten
Om loopgraven van vijand te verzwakken voerden kanonnen zware beschietingen uit vooraf
1918: het jaar van de beslissing
Omdat beide partijen het niet lukte de tegenstanders linie te doorbeken werden nieuwe wapens
ingezet tanks, vlammenwerkpers, gifgas, vliegtuig
Niet alleen in westen hard gevochten maar ook in oosten begin 1918 trok Rusland zich terug uit de
oorlog; Duitsers nu al hun troepen in westen neerzetten voor grote aanval
Met succes gebeurde dit door breken frontlijnen en kilometers oprukken kan wel snel ten einde
doordat soldaten niet meer konden maar ook door Amerikaanse soldaten
In 1917 had de president Wilson besloten tot deelname aan de oorlog ideologisch motief: wilden
zorgen dat volken hun eigen keuzes konden maken ipv bezet te zijn of onderdrukt vvst
Ook speelde een rol tot deelname dat Amerikanen slachtoffer waren van aanvallen door Duitse
onderzeeërs op Amerikaanse schepen
Op 11 november 1918 tekenden de Duitsers de capitulatie (overgave)
De wraak van Versailles
De overwinnaars kwamen samen in Parijs (jan. 1919) voor onderhandeling vredesregeling met
verliezers afzonderlijke vredesverdragen gesloten ; Vrede van Versailles voor Duitsland
Duitsland werd hard gestraft: (Russen namen niet deel aan verdrag)
Alle herstelbetalingen op zich nemen
De schuld op zich nemen
Ze mochten niet meer met andere landen handelen
Land teruggeven aan Frankrijk en delen van Pruisen aan Polen afstaan
Zware wapens, vliegtuigen en oorlogsschepen moesten ingeleverd worden
Tijdens vredesbesprekingen ontstond door Wilson de Volkenbond zorgen voor vrede, veiligheid,
en democratie stimuleren (geen nieuwe oorlog); geholpen beëindigen conflicten
Niet alle landen mochten lid worden zoals DL en R Amerikaans Congres besloot (1920) dat de VS
geen lid zou worden ; hierdoor bond zwak en omdat geen straffen opleggen
Mede hierdoor bleek Verdrag van Versailles geen vredesverdrag maar wapenstilstand
Overproductie en ander ongemak
H9.1
5 oorzaken voor ontstaan oorlog naast dat mensen oorlog wouden, hadden ze zin in
Imperialisme Frankrijk + Groot-Brittannië veel kolonies; wou Duitsland
Bondgenootschappen
Wapenwedloop Door de industrialisatie (massaproductie) voelden landen zich zekerder
Militarisme de verheerlijking van alles wat met het leger te maken heeft
Nationalisme land is trots op hun land, cultuur etc
Verstoord machtsevenwicht
In de 19e eeuw waren er 5 grote Europese mogendheden; GB, Frankrijk, O-H, Rusland en Pruisen
Deze leven streefden naar het in stand houden van het machtsevenwicht (vrede bewaren) ging
goed ook toen VS een economische wereldmacht werd
De VS voerde een politiek van isolationisme en bemoeiden zich weinig mogelijk met buitenland
Isolationisme een politiek die gericht is op de wens van een land om zich niet te bemoeien met
buitenlandse gelegenheden
Onder leiding van Pruisen kwam in 1871 de Duitse eenheidsstaat tot stand economische groei en
militarisme van Duitse Keizerrijk zorgde voor verstoring machtsevenwicht
Grote bevolkingsgroei in 1871-1913 in DLGB en Frankrijk minder
De industriële revolutie was in GB begonnen gietijzer produceren (1871 4x zoveel als DL) 1913
rollen omgedraaid met ook staalproductie; Frankrijk liep achter op beide
In 1871 gaven GB n Frankrijk samen 3x zoveel geld uit aan het leger als Duitsland 1913 besteedden
de Fransen en Britten samen nog maar een kwart meer aan defensie
Bondgenootschappen
Door uit balans machtsevenwicht ontstonden bondgenootschappen 2 machtsblokken
Duitsland, Oostenrijk-Hongarije en Italië sinds 1882
Groot-Brittannië en Frankrijk; voelde zich bedreigd door Duitsland
Duitsland was machtig dit maakte Frankrijk bang Frankrijk had daarom een bondje met
Rusland en Engeland Duitsland had een bondje met Oostenrijk-Hongarije en Italië
Doordat Britten zich bedreigd voelden door oa bouw moderne oorlogsvloot DL ontstond de
wapenwedloop denkbeeldige wedstrijd tussen 2 of meer landen over wie verder is op het gebied
van wapentechnologie of wie de meeste wapen heeft
Elke land wou sterker zijn als de ander vooral Fransen want ze wouden wraak door het verliezen
van de Frans-Duitse oorlog (1870-1871)
,In 1893 werkten Frankrijk en Rusland zoveel mogelijk samen 1907 sloot GB zich bij hen aan
Een moord met grote gevolgen
In het zuidoosten van Europa woonde een aantal volkoren in een veelvolkerenstaat
Veelvolkerenstaat een staat waarin meerdere volkoren onder hetzelfde bestuur leven (OH)
Veel volkoren streefden onder invloed nationalisme naar een eigen onafhankelijke staat spanning
Balkan nam snel toe met regelmatig kleine oorlog; 1910 Balkan een kruitvat
Op 28 juni 1914 werd de Oostenrijk-Hongaarse kroonprins Franz Ferdinand ontvangen in Sarajevo
(Bosnië) met vrouw gebied was enkele jaren eerder door OH ingenomen
Servische nationalisten wilden dat OH Bosnië losliet drm pleegde ze moordaanslag op Franz
De regering van OH eiste een onderzoek naar Servië met duizend betrokken politieagenten de
Servische regering (niks met aanslag te maken) vermoede dat de ‘politieagenten’ bezettingsleger
waren en wees OH eis af
Hierna waren enkele weken van overleg die niets opleverden OH oorlog Servië verklaard
De Serviërs kregen de schuld op de moord van Frans Ferdinand Rusland pakte de wapens op
waarnaar Duitsland de oorlog verklaarde aan Rusland en daarna aan Frankrijk Hierdoor
verklaarde Engeland Duitsland de oorlog Waardoor Oostenrijk- Hongarije de oorlog aan Rusland
verklaarde Waardoor Engeland en Frankrijk de oorlog aan Oostenrijk- Hongarije verklaarde
ontstaan Grote oorlog/WWI
Loopgraven: de hel op aarde
Twee groepen landen vochten tegen elkaar
De geallieerden Groot-Brittannië, Frankrijk, Rusland en hun bondgenoten
De centralen Duitsland, Oostenrijk- Hongarije en hun bondgenoten
Centralen hadden een strategisch probleem doordat FR en R bondgenoten waren; 2 kanten
Om een tweefrontenoorlog te voorkomen eerst FR verslaan en dan alle militaire kracht op R
Hij dacht dat Franse leger sneller klaar zou zijn met mobiliseren dat het Russische Frankrijk moest
dus als eerste worden uitgeschakeld
Op 4 augustus trokken Duitse legers neutraal België binnen; snel en gewelddadig beging
september zaten ze in Noord-Frankrijk; Fransen/Britten slaagde daar opmars te stoppen
Soldaten groeven zich in wederzijden frontlijn vanuit gangenstelsel bestookten zij elkaar
, Generaals besloten wnr soldaten loopgraven verlaten en tegenpartij afrennen reageerden met
mitrailleurvuur; meeste aanvallen leidde niet tot terreinwinst maar veel dode soldaten
Om loopgraven van vijand te verzwakken voerden kanonnen zware beschietingen uit vooraf
1918: het jaar van de beslissing
Omdat beide partijen het niet lukte de tegenstanders linie te doorbeken werden nieuwe wapens
ingezet tanks, vlammenwerkpers, gifgas, vliegtuig
Niet alleen in westen hard gevochten maar ook in oosten begin 1918 trok Rusland zich terug uit de
oorlog; Duitsers nu al hun troepen in westen neerzetten voor grote aanval
Met succes gebeurde dit door breken frontlijnen en kilometers oprukken kan wel snel ten einde
doordat soldaten niet meer konden maar ook door Amerikaanse soldaten
In 1917 had de president Wilson besloten tot deelname aan de oorlog ideologisch motief: wilden
zorgen dat volken hun eigen keuzes konden maken ipv bezet te zijn of onderdrukt vvst
Ook speelde een rol tot deelname dat Amerikanen slachtoffer waren van aanvallen door Duitse
onderzeeërs op Amerikaanse schepen
Op 11 november 1918 tekenden de Duitsers de capitulatie (overgave)
De wraak van Versailles
De overwinnaars kwamen samen in Parijs (jan. 1919) voor onderhandeling vredesregeling met
verliezers afzonderlijke vredesverdragen gesloten ; Vrede van Versailles voor Duitsland
Duitsland werd hard gestraft: (Russen namen niet deel aan verdrag)
Alle herstelbetalingen op zich nemen
De schuld op zich nemen
Ze mochten niet meer met andere landen handelen
Land teruggeven aan Frankrijk en delen van Pruisen aan Polen afstaan
Zware wapens, vliegtuigen en oorlogsschepen moesten ingeleverd worden
Tijdens vredesbesprekingen ontstond door Wilson de Volkenbond zorgen voor vrede, veiligheid,
en democratie stimuleren (geen nieuwe oorlog); geholpen beëindigen conflicten
Niet alle landen mochten lid worden zoals DL en R Amerikaans Congres besloot (1920) dat de VS
geen lid zou worden ; hierdoor bond zwak en omdat geen straffen opleggen
Mede hierdoor bleek Verdrag van Versailles geen vredesverdrag maar wapenstilstand
Overproductie en ander ongemak
