Samenvatting S2N; pathologie
Table des matières
Ziekte en gezondheid..............................................................................................................................3
Ziekteleer = pathologie...........................................................................................................................4
Algemene pathologie..........................................................................................................................4
Speciële pathologie............................................................................................................................4
De oorzaken van ziekte...........................................................................................................................4
Geschiedenis.......................................................................................................................................4
Aangeboren afwijkingen.....................................................................................................................5
Ziekte veroorzaakt door omgevingsfactoren......................................................................................6
Combinatie aangeboren gevoeligheid en omgevingsfactoren............................................................8
Circulatiestoornissen..............................................................................................................................9
Fysiologie............................................................................................................................................9
Bloedcirculatie................................................................................................................................9
Normale bloeddruk.........................................................................................................................9
Cardiovasculair stelsel.....................................................................................................................9
Aanpassing van de hartwerking....................................................................................................10
Renine angiotensine aldosteron systeem.....................................................................................10
RAAS.............................................................................................................................................10
Centrale regulatie.........................................................................................................................11
Hypertensie......................................................................................................................................11
Definitie........................................................................................................................................11
Oorzaken.......................................................................................................................................12
Symptomen..................................................................................................................................12
Complicaties.................................................................................................................................12
Atherosclerosis.............................................................................................................................13
Thrombose....................................................................................................................................14
Embool..........................................................................................................................................15
Aneurysma....................................................................................................................................16
Infarct...........................................................................................................................................17
Angina pectoris.............................................................................................................................18
AMI...............................................................................................................................................18
Hartdecompensatie......................................................................................................................19
Nieronderzoek..............................................................................................................................20
1
, Hartonderzoek..............................................................................................................................20
Cardiovasculair risico-onderzoek..................................................................................................20
Leefregels.....................................................................................................................................20
Bijkomende risico’s behandelen...................................................................................................21
Antihypertensiva...............................................................................................................................21
Bèta-blokker.................................................................................................................................21
Diuretica.......................................................................................................................................21
ACE-inhibitoren.............................................................................................................................21
AT-receptor antagonisten: sartanen..............................................................................................21
Calcium-antagonisten...................................................................................................................21
Varia..............................................................................................................................................21
Respiratoir stelsel.................................................................................................................................22
Longaandoeningen...........................................................................................................................22
Fysiologie......................................................................................................................................22
Anamnese: veelvoorkomende symptomen..................................................................................22
Klinisch onderzoek: inspectie, veel voorkomende symptomen....................................................22
Palpatie.........................................................................................................................................23
Percussie.......................................................................................................................................23
Klinisch onderzoek; auscultatie, veelvoorkomende symptomen..................................................23
Labo-onderzoek............................................................................................................................23
Microbiologie................................................................................................................................23
Kijkonderzoek...............................................................................................................................23
Functie onderzoek........................................................................................................................23
Infecties............................................................................................................................................24
Verkoudheid.....................................................................................................................................24
Otitis.............................................................................................................................................24
Epiglottitis.....................................................................................................................................24
Tracheabronchitis.........................................................................................................................24
Bronchopneumonie......................................................................................................................25
Interstitiele pneumonie................................................................................................................25
Obstructieve longlijden.....................................................................................................................25
Astma............................................................................................................................................25
Pneumothorax..............................................................................................................................25
Immuunstoornissen..............................................................................................................................26
Allergie..............................................................................................................................................26
Gastro-intestinaal ongemak..........................................................................................................26
2
, Netelroos......................................................................................................................................26
Angio-oedeem..............................................................................................................................27
Eczema..........................................................................................................................................27
Contactdermatitis.........................................................................................................................28
Astma............................................................................................................................................28
Anafylaxie.....................................................................................................................................28
Auto-immuuniteit.............................................................................................................................29
Reumatoide artritis.......................................................................................................................29
Systemische lupus.........................................................................................................................30
Inflammatoir darmlijden...............................................................................................................31
Multiple sclerosis..........................................................................................................................31
Myastenia gravis...........................................................................................................................31
Ziekte van Graves-Basedow..........................................................................................................32
Diabetes mellitus type 1...............................................................................................................32
Immuundeficiëntie...........................................................................................................................32
Aangeboren immuundeficiëntie...................................................................................................32
Diabetes mellitus..........................................................................................................................33
Humaan immuundeficiëntie virus.................................................................................................33
Cortisone en ander medicatie.......................................................................................................33
Oud ~ jong....................................................................................................................................33
Per ziekte kunnen geven:
- Definitie
- Etiologie (oorzaak)
- Transmissie (hoe het wordt doorgegeven)
- Pathofysiologie (hoe van een bep. oorzaak naar bep. symptomen gaat)
- Epidemiologie (bij wie? Welke leeftijd, en welke regio's; leer van voorkomen van de
ziekte)
- Symptomen (klinische versch., klachten)
- Complicaties (verwikkelingen, komt erbij)
- Diagnostiek (ziekte benoemen, vaststellen)
- Therapie (behandeling)
- Prognose (hoe ziekte gaat verlopen, hoe snel genezen, hou je er iets aan over?)
Ziekte en gezondheid
Gezondheid volgens Who
= Is een toestand van een zich volledig welbevinden op lichamelijk, geestelijk en maatschappelijk
gebied
Indien men zich onwel voelt in één of meerdere van deze gebieden, spreekt men van ziekte
3
, Homeostase
= Is een toestand waarbij er een dynamisch evenwicht is tussen gezondheid bevorderende krachten
(genoeg rust en voeding) en gezondheid remmende krachten (trauma’s)
= Is een toestand waarbij er een dynamisch evenwicht is tussen belastbaarheid en belasting
Indien het evenwicht verstoord wordt en de gezondheidsremmende krachten de overhand krijgen of
de belasting groter is dan de belastbaarheid, dan spreekt men van ziekte
Ziekte
= Onwel voelen op vlak van lichamelijk, geestelijk en/of maatschappelijk gebied
= Verstoord evenwicht tussen gezondheid remmende en gezondheid bevorderende krachten
= Verstoord evenwicht tussen belasting en belastbaarheid
Ziekteleer = pathologie
= leer van de ziekte en ziekteverschijnselen
Algemene pathologie
= Leer die zich bezighoudt met oorzaken en gevolgen van ziekte in het algemeen
Vb; Ziekte en haar oorzaken, Regressieve veranderingen en afweerreacties, Infectieziekten,
Circulatiestoornissen, Groeistoornissen ~ tumoren, Aangeboren afwijkingen,
Stofwisselingsstoornissen, Voedingsstoornissen, Overzicht diagnostiek (en therapie)
Speciële pathologie
= Leer van de verschillende ziekten en ziekteverschijnselen, ingedeeld volgens orgaanstelsel of
specialisme
Vb: Pneumologie (ademhalingsstelsel), Gastro-enterologie (maag (verteringsstelsel)), Urologie &
nefrologie (uitscheidingsstelsel), Cardiologie (hart), Hematologie (bloed en bloedvormende organen
(lever en milt), Neurologie (hersenen en zenuwstelsel, Endocrinologie (hormoonstelsel en
hormoonproducerende klieren), Andrologie en gynaecologie (voortplantingstelsel: mannelijk en
vrouwelijk), Orthopedie en fysiotherapie (bewegingsstelsel: opereren en kinesitherapie),
Otorinolaryngologie (= NKO), Oftalmologie (oogartsen), Dermatologie (huid)
Hoe je het moet kennen; Pneumologie: De studie of de leer die zich bezighoudt met afwijkingen het
ademhalingsstelsel
De oorzaken van ziekte
Geschiedenis
Hippocrates: (460-370 voor Chr.) een belangrijke Griekse filosoof en wetenschapper en arts ook de
grondlegger van de (Westerse) geneeskunde genoemd. Hij stapte af van het feit dat ziekte door de
goden of toverkunst werd veroorzaakt en sprak van de verschillende vloeistoffen waarvan men te
veel of te weinig had. Hij had als filosoof ook zo zijn ideeën rond gedragscodes in de zorgverlening.
Uit respect bestaat er nog altijd de eed van Hippocrates.
Claudius Galenus (129-199) speelde in het Romeinse rijk een belangrijke rol. Hij was de keizerlijke
lijfarts. Ook hij geloofde niet in de goddelijke oorzaken, maar hield het bij de theorie van meer
4
Table des matières
Ziekte en gezondheid..............................................................................................................................3
Ziekteleer = pathologie...........................................................................................................................4
Algemene pathologie..........................................................................................................................4
Speciële pathologie............................................................................................................................4
De oorzaken van ziekte...........................................................................................................................4
Geschiedenis.......................................................................................................................................4
Aangeboren afwijkingen.....................................................................................................................5
Ziekte veroorzaakt door omgevingsfactoren......................................................................................6
Combinatie aangeboren gevoeligheid en omgevingsfactoren............................................................8
Circulatiestoornissen..............................................................................................................................9
Fysiologie............................................................................................................................................9
Bloedcirculatie................................................................................................................................9
Normale bloeddruk.........................................................................................................................9
Cardiovasculair stelsel.....................................................................................................................9
Aanpassing van de hartwerking....................................................................................................10
Renine angiotensine aldosteron systeem.....................................................................................10
RAAS.............................................................................................................................................10
Centrale regulatie.........................................................................................................................11
Hypertensie......................................................................................................................................11
Definitie........................................................................................................................................11
Oorzaken.......................................................................................................................................12
Symptomen..................................................................................................................................12
Complicaties.................................................................................................................................12
Atherosclerosis.............................................................................................................................13
Thrombose....................................................................................................................................14
Embool..........................................................................................................................................15
Aneurysma....................................................................................................................................16
Infarct...........................................................................................................................................17
Angina pectoris.............................................................................................................................18
AMI...............................................................................................................................................18
Hartdecompensatie......................................................................................................................19
Nieronderzoek..............................................................................................................................20
1
, Hartonderzoek..............................................................................................................................20
Cardiovasculair risico-onderzoek..................................................................................................20
Leefregels.....................................................................................................................................20
Bijkomende risico’s behandelen...................................................................................................21
Antihypertensiva...............................................................................................................................21
Bèta-blokker.................................................................................................................................21
Diuretica.......................................................................................................................................21
ACE-inhibitoren.............................................................................................................................21
AT-receptor antagonisten: sartanen..............................................................................................21
Calcium-antagonisten...................................................................................................................21
Varia..............................................................................................................................................21
Respiratoir stelsel.................................................................................................................................22
Longaandoeningen...........................................................................................................................22
Fysiologie......................................................................................................................................22
Anamnese: veelvoorkomende symptomen..................................................................................22
Klinisch onderzoek: inspectie, veel voorkomende symptomen....................................................22
Palpatie.........................................................................................................................................23
Percussie.......................................................................................................................................23
Klinisch onderzoek; auscultatie, veelvoorkomende symptomen..................................................23
Labo-onderzoek............................................................................................................................23
Microbiologie................................................................................................................................23
Kijkonderzoek...............................................................................................................................23
Functie onderzoek........................................................................................................................23
Infecties............................................................................................................................................24
Verkoudheid.....................................................................................................................................24
Otitis.............................................................................................................................................24
Epiglottitis.....................................................................................................................................24
Tracheabronchitis.........................................................................................................................24
Bronchopneumonie......................................................................................................................25
Interstitiele pneumonie................................................................................................................25
Obstructieve longlijden.....................................................................................................................25
Astma............................................................................................................................................25
Pneumothorax..............................................................................................................................25
Immuunstoornissen..............................................................................................................................26
Allergie..............................................................................................................................................26
Gastro-intestinaal ongemak..........................................................................................................26
2
, Netelroos......................................................................................................................................26
Angio-oedeem..............................................................................................................................27
Eczema..........................................................................................................................................27
Contactdermatitis.........................................................................................................................28
Astma............................................................................................................................................28
Anafylaxie.....................................................................................................................................28
Auto-immuuniteit.............................................................................................................................29
Reumatoide artritis.......................................................................................................................29
Systemische lupus.........................................................................................................................30
Inflammatoir darmlijden...............................................................................................................31
Multiple sclerosis..........................................................................................................................31
Myastenia gravis...........................................................................................................................31
Ziekte van Graves-Basedow..........................................................................................................32
Diabetes mellitus type 1...............................................................................................................32
Immuundeficiëntie...........................................................................................................................32
Aangeboren immuundeficiëntie...................................................................................................32
Diabetes mellitus..........................................................................................................................33
Humaan immuundeficiëntie virus.................................................................................................33
Cortisone en ander medicatie.......................................................................................................33
Oud ~ jong....................................................................................................................................33
Per ziekte kunnen geven:
- Definitie
- Etiologie (oorzaak)
- Transmissie (hoe het wordt doorgegeven)
- Pathofysiologie (hoe van een bep. oorzaak naar bep. symptomen gaat)
- Epidemiologie (bij wie? Welke leeftijd, en welke regio's; leer van voorkomen van de
ziekte)
- Symptomen (klinische versch., klachten)
- Complicaties (verwikkelingen, komt erbij)
- Diagnostiek (ziekte benoemen, vaststellen)
- Therapie (behandeling)
- Prognose (hoe ziekte gaat verlopen, hoe snel genezen, hou je er iets aan over?)
Ziekte en gezondheid
Gezondheid volgens Who
= Is een toestand van een zich volledig welbevinden op lichamelijk, geestelijk en maatschappelijk
gebied
Indien men zich onwel voelt in één of meerdere van deze gebieden, spreekt men van ziekte
3
, Homeostase
= Is een toestand waarbij er een dynamisch evenwicht is tussen gezondheid bevorderende krachten
(genoeg rust en voeding) en gezondheid remmende krachten (trauma’s)
= Is een toestand waarbij er een dynamisch evenwicht is tussen belastbaarheid en belasting
Indien het evenwicht verstoord wordt en de gezondheidsremmende krachten de overhand krijgen of
de belasting groter is dan de belastbaarheid, dan spreekt men van ziekte
Ziekte
= Onwel voelen op vlak van lichamelijk, geestelijk en/of maatschappelijk gebied
= Verstoord evenwicht tussen gezondheid remmende en gezondheid bevorderende krachten
= Verstoord evenwicht tussen belasting en belastbaarheid
Ziekteleer = pathologie
= leer van de ziekte en ziekteverschijnselen
Algemene pathologie
= Leer die zich bezighoudt met oorzaken en gevolgen van ziekte in het algemeen
Vb; Ziekte en haar oorzaken, Regressieve veranderingen en afweerreacties, Infectieziekten,
Circulatiestoornissen, Groeistoornissen ~ tumoren, Aangeboren afwijkingen,
Stofwisselingsstoornissen, Voedingsstoornissen, Overzicht diagnostiek (en therapie)
Speciële pathologie
= Leer van de verschillende ziekten en ziekteverschijnselen, ingedeeld volgens orgaanstelsel of
specialisme
Vb: Pneumologie (ademhalingsstelsel), Gastro-enterologie (maag (verteringsstelsel)), Urologie &
nefrologie (uitscheidingsstelsel), Cardiologie (hart), Hematologie (bloed en bloedvormende organen
(lever en milt), Neurologie (hersenen en zenuwstelsel, Endocrinologie (hormoonstelsel en
hormoonproducerende klieren), Andrologie en gynaecologie (voortplantingstelsel: mannelijk en
vrouwelijk), Orthopedie en fysiotherapie (bewegingsstelsel: opereren en kinesitherapie),
Otorinolaryngologie (= NKO), Oftalmologie (oogartsen), Dermatologie (huid)
Hoe je het moet kennen; Pneumologie: De studie of de leer die zich bezighoudt met afwijkingen het
ademhalingsstelsel
De oorzaken van ziekte
Geschiedenis
Hippocrates: (460-370 voor Chr.) een belangrijke Griekse filosoof en wetenschapper en arts ook de
grondlegger van de (Westerse) geneeskunde genoemd. Hij stapte af van het feit dat ziekte door de
goden of toverkunst werd veroorzaakt en sprak van de verschillende vloeistoffen waarvan men te
veel of te weinig had. Hij had als filosoof ook zo zijn ideeën rond gedragscodes in de zorgverlening.
Uit respect bestaat er nog altijd de eed van Hippocrates.
Claudius Galenus (129-199) speelde in het Romeinse rijk een belangrijke rol. Hij was de keizerlijke
lijfarts. Ook hij geloofde niet in de goddelijke oorzaken, maar hield het bij de theorie van meer
4
