LP J: gezondheidsportalen, evaluatie, gebruikersproblemen en casuïstiek
Inleiding eGezondheid (eHealth)
eHealth = de elektronische uitwisseling van gezondheidsgegevens
→Pt moet steeds toestemming geven voor uitwisseling van gezondheidsgegevens
eHealth biedt heel wat mogelijkheden:
- Toename aantal chronische zieken
- Mogelijke tekorten aan zorgverstrekkers om dit allemaal op te volgen
- De vraag om langer thuis te blijven
- De patiënt/burger zal echt een partner kunnen worden in de aanpak van zijn ziekte en gezondheid
Elektronische uitwisseling van medische gegevens tussen zorgverleners is van groot belang:
→Elke behandelende zorgverlener beschikt op elk moment over belangrijke info (ziekten, onderzoeken,
geneesmiddelen, vaccinaties)
→Belangrijk bij contacten met een huisarts van wacht op of op de dienst spoedgevallen
→Dubbele nodeloze onderzoeken en administratieve overlast worden zo vermeden
e-Health platform:
Federale openbare instelling:
→eHealth verwijst naar eHealth-platform
→eHealth – platform = federale openbare instelling en is bedoeld voor alle actoren uit de gezondheidszorg:
zorgverleners en zorginstellingen, patiënten, ziekenfondsen, overheidsinstellingen
→Biedt nodige waarborgen op vlak van informatieveiligheid, bescherming van persoonlijke levenssfeer van pt en zv en
respect voor medisch beroepsgeheim
Geen ‘big brother’:
→Maatregelen zodat gegevens niet onrechtmatig kunnen worden gekoppeld of gebruikt
→Geen gecentraliseerde opslag van persoonsgegevens over de gezondheid
- Sprake van gedecentraliseerde en gedistribueerde bewaring in eerste plaats bij zorgverleners en
zorginstellingen
→Elke uitwisseling van persoonsgegevens moet door de wet, privancycommisie of door pt worden toegestaan
→Voorwaarde toegang tot persoonsgegevens = toestemming pt
→End tot end vercijfering: info enkel zichtbaar tussen zender en ontvanger
→Degelijk systeem van gebruikers – en toegangsbeheer
- Gebruiker moet bewijzen wie hij is
- In betrouwbare gegevensbanken wordt nagegaan of hij/zij de juiste hoedanigheden en machtigheden bezig
→De uitwisseling van persoonsgegvens (niet gegevens zelf) wordt gelogd
- (poging tot) misbruik kan achteraf worden vastgesteld
- Patiënt kan deze logging zelf consulteren
Technische staandaarden:
→Systemen moeten onderling met elkaar kunnen praten (interoperabiliteit)
→eHealth legt noodzakelijke vereisten voor ICT vast
→Toegang over lokale en regionale initiatieven heen realiseren
1
, Doelstellingen van het eHealthplatform:
→kwaliteit van de gezondheidszorg bevorderen
→veiligheid van de patiënt bevorderen
→administratieve lasten voor de zorgverleners, zorginstellingen en burgers verminderen
→gezondheidsbeleid degelijk ondersteunen door op vraag anonieme en gecodeerde statistieken en beleidsgegevens
aan te maken
Informed consent (IC) of geïnformeerde toestemming:
→betreft enkel medische gegevens belangrijk voor je gezondheid/behandeling
→gegevensuitwisseling is enkel mogelijk indien je hiervoor toestemming geeft
→wijze van toestemming
- rechtstreeks door de burger zelf online op eHealth
- via eID tijdens contact met arts, apotheker, ziekenhuis of ziekenfonds
→terug intrekken van de toestemming kan steeds via dezelfde weg
→geldt voor alle gegevens die uitgewisseld worden via de platformen
→de toestemming is éénmalig
→er bestaan bepaalde wettelijke regels die bepalen wanneer IC niet nodig is
Therapeutische relatie(s):
→toegang enkel voor zorgverleners met een therapeutische relatie
→toegang tot informatie die nodig is voor de uitoefening van hun taak
→niet iedere zorgverlener mag/kan alle informatie zien
→toepassingsgebied
- huisarts die globaal medisch dossier beheert
- behandelende artsen tijdens een ziekenhuisopname
- consultaties bij specialisten of andere artsen
- apothekers die geneesmiddelen afleveren
→beheer
- burger kan deze relaties registreren, intrekken en consulteren
- specifieke zorgverleners kunnen uitgesloten worden, zelfs als er een automatische therapeutische relatie
bestaat
Randvoorwaarden:
Zorgverstrekkers:
→output van het systeem is afhankelijk van het inbrengen/opladen van informatie
→schrik voor dossiers beroepsaansprakelijkheid bij zorgverleners door transparantie
- voordeel is net dat medische fouten vermeden kunnen worden
- schrijffouten en dosisfouten van medicatie kunnen vermeden worden
- uitwisseling gaat over nuttige gegevens voor derden (geen nota’s)
→werklast zal niet toenemen door automatische gegevensverwerking
Patiënt/cliënt:
→veel mogelijkheden om patiënt actief te betrekken bij zijn gezondheid en zorg
- vereist uitleg over de werking van het systeem
- informed consent en beheer van therapeutische relaties
- welke info kan patiënt zelf zien, bijhouden en delen
- onderwijzen van basis gezondheidsvaardigheden (health literacy)
→vrees voor twee snelheden
- beschikbaarheid van internet voor alle burgers?
- nood aan grote aandacht voor gebruiksvriendelijkheid van apps e.d.
→software voor de patiënt ter beschikking stellen
2
Inleiding eGezondheid (eHealth)
eHealth = de elektronische uitwisseling van gezondheidsgegevens
→Pt moet steeds toestemming geven voor uitwisseling van gezondheidsgegevens
eHealth biedt heel wat mogelijkheden:
- Toename aantal chronische zieken
- Mogelijke tekorten aan zorgverstrekkers om dit allemaal op te volgen
- De vraag om langer thuis te blijven
- De patiënt/burger zal echt een partner kunnen worden in de aanpak van zijn ziekte en gezondheid
Elektronische uitwisseling van medische gegevens tussen zorgverleners is van groot belang:
→Elke behandelende zorgverlener beschikt op elk moment over belangrijke info (ziekten, onderzoeken,
geneesmiddelen, vaccinaties)
→Belangrijk bij contacten met een huisarts van wacht op of op de dienst spoedgevallen
→Dubbele nodeloze onderzoeken en administratieve overlast worden zo vermeden
e-Health platform:
Federale openbare instelling:
→eHealth verwijst naar eHealth-platform
→eHealth – platform = federale openbare instelling en is bedoeld voor alle actoren uit de gezondheidszorg:
zorgverleners en zorginstellingen, patiënten, ziekenfondsen, overheidsinstellingen
→Biedt nodige waarborgen op vlak van informatieveiligheid, bescherming van persoonlijke levenssfeer van pt en zv en
respect voor medisch beroepsgeheim
Geen ‘big brother’:
→Maatregelen zodat gegevens niet onrechtmatig kunnen worden gekoppeld of gebruikt
→Geen gecentraliseerde opslag van persoonsgegevens over de gezondheid
- Sprake van gedecentraliseerde en gedistribueerde bewaring in eerste plaats bij zorgverleners en
zorginstellingen
→Elke uitwisseling van persoonsgegevens moet door de wet, privancycommisie of door pt worden toegestaan
→Voorwaarde toegang tot persoonsgegevens = toestemming pt
→End tot end vercijfering: info enkel zichtbaar tussen zender en ontvanger
→Degelijk systeem van gebruikers – en toegangsbeheer
- Gebruiker moet bewijzen wie hij is
- In betrouwbare gegevensbanken wordt nagegaan of hij/zij de juiste hoedanigheden en machtigheden bezig
→De uitwisseling van persoonsgegvens (niet gegevens zelf) wordt gelogd
- (poging tot) misbruik kan achteraf worden vastgesteld
- Patiënt kan deze logging zelf consulteren
Technische staandaarden:
→Systemen moeten onderling met elkaar kunnen praten (interoperabiliteit)
→eHealth legt noodzakelijke vereisten voor ICT vast
→Toegang over lokale en regionale initiatieven heen realiseren
1
, Doelstellingen van het eHealthplatform:
→kwaliteit van de gezondheidszorg bevorderen
→veiligheid van de patiënt bevorderen
→administratieve lasten voor de zorgverleners, zorginstellingen en burgers verminderen
→gezondheidsbeleid degelijk ondersteunen door op vraag anonieme en gecodeerde statistieken en beleidsgegevens
aan te maken
Informed consent (IC) of geïnformeerde toestemming:
→betreft enkel medische gegevens belangrijk voor je gezondheid/behandeling
→gegevensuitwisseling is enkel mogelijk indien je hiervoor toestemming geeft
→wijze van toestemming
- rechtstreeks door de burger zelf online op eHealth
- via eID tijdens contact met arts, apotheker, ziekenhuis of ziekenfonds
→terug intrekken van de toestemming kan steeds via dezelfde weg
→geldt voor alle gegevens die uitgewisseld worden via de platformen
→de toestemming is éénmalig
→er bestaan bepaalde wettelijke regels die bepalen wanneer IC niet nodig is
Therapeutische relatie(s):
→toegang enkel voor zorgverleners met een therapeutische relatie
→toegang tot informatie die nodig is voor de uitoefening van hun taak
→niet iedere zorgverlener mag/kan alle informatie zien
→toepassingsgebied
- huisarts die globaal medisch dossier beheert
- behandelende artsen tijdens een ziekenhuisopname
- consultaties bij specialisten of andere artsen
- apothekers die geneesmiddelen afleveren
→beheer
- burger kan deze relaties registreren, intrekken en consulteren
- specifieke zorgverleners kunnen uitgesloten worden, zelfs als er een automatische therapeutische relatie
bestaat
Randvoorwaarden:
Zorgverstrekkers:
→output van het systeem is afhankelijk van het inbrengen/opladen van informatie
→schrik voor dossiers beroepsaansprakelijkheid bij zorgverleners door transparantie
- voordeel is net dat medische fouten vermeden kunnen worden
- schrijffouten en dosisfouten van medicatie kunnen vermeden worden
- uitwisseling gaat over nuttige gegevens voor derden (geen nota’s)
→werklast zal niet toenemen door automatische gegevensverwerking
Patiënt/cliënt:
→veel mogelijkheden om patiënt actief te betrekken bij zijn gezondheid en zorg
- vereist uitleg over de werking van het systeem
- informed consent en beheer van therapeutische relaties
- welke info kan patiënt zelf zien, bijhouden en delen
- onderwijzen van basis gezondheidsvaardigheden (health literacy)
→vrees voor twee snelheden
- beschikbaarheid van internet voor alle burgers?
- nood aan grote aandacht voor gebruiksvriendelijkheid van apps e.d.
→software voor de patiënt ter beschikking stellen
2
