Inhoud
H4 Informatiesystemen..........................................................................................................................2
4.1 Het begrip informatiesystemen....................................................................................................2
4.2 Onderdelen van een informatiesysteem......................................................................................2
4.3 Indelingen van informatiesystemen.............................................................................................2
4.4 Managementinformatiesystemen................................................................................................3
4.5 Integratie van informatiesystemen...............................................................................................3
4.6 Selecteren en implementeren van informatiesystemen...............................................................3
H5 IT-control...........................................................................................................................................3
5.1 Risico’s en IT.................................................................................................................................3
5.2 IT-governance...............................................................................................................................4
5.3 IT-risicomanagement....................................................................................................................4
5.4 IT-beheersingsmaatregelen..........................................................................................................4
H9 Het productieproces.........................................................................................................................5
9.1 Risico’s, attentiepunten en beheersingsmaatregelen t.a.v. het productieproces.........................6
9.2 Productontwerp...........................................................................................................................6
9.3 Jaarplanning, kostencalculatie en productieplanning...................................................................6
9.4 Werkvoorbereiding.......................................................................................................................7
9.5 Grondstoffenafgifte......................................................................................................................7
9.6 Productie-uitvoering en productieverantwoording......................................................................7
9.7 Nacalculatie..................................................................................................................................8
H11 Secundaire processen.....................................................................................................................8
11.1 Samenhang tussen primaire en secundaire processen...............................................................8
11.2 Personeelsbeheer.......................................................................................................................9
11.3 investeren in vaste activa...........................................................................................................9
H12 Inleiding typologie.........................................................................................................................10
12.3 Productie..................................................................................................................................10
H14 Productie.......................................................................................................................................11
14.1 Organisaties die produceren op voorraad................................................................................12
14.2 Organisaties die massamaatwerk leveren................................................................................14
14.4 Organisaties die produceren op order......................................................................................16
Bijlagen.................................................................................................................................................17
Bijlage 1: Paragraaf 4.5 ERP systeem................................................................................................17
Bijlage 2: Paragraaf 5.1 informatiebeveiliging IT-governance...........................................................18
Bijlage 3: Paragraaf 5.4 IT-beheersingsmaatregelen.........................................................................18
, Bijlage 4: Paragraaf 9.1 Risico’s en attentiepunten productieproces................................................19
Bijlage 5: Paragraaf 11.1 samenhang tussen primaire en secundaire processen..............................20
Bijlage 6: Paragraaf 11.2 fasen van het personeelsbeheer...............................................................20
Bijlage 7: Paragraaf 11.3 Een overzicht van de fasen van het investeren in vaste activa..................20
H4 Informatiesystemen
4.1 Het begrip informatiesystemen
Een informatiesysteem is een systeem die gericht is op het leveren van informatie. Informatie
bestaat uit inhoud en gegevens die betekenis hebben voor de gebruiker. Een informatiesysteem
heeft de volgende taken:
1. Invoeren van gegevens;
2. Opslaan van gegevens;
3. Verwerken van gegevens;
4. Uitvoeren en presenteren van aanwezige gegevens.
Een geautomatiseerd systeem bestaat uit de volgende onderdelen:
1. Hardware, technische componenten;
2. Software, programma’s;
3. Gegevens;
4. Netwerken, communicatiemiddelen;
5. Mensen en procedures, toepassingen van gegevens.
4.2 Onderdelen van een informatiesysteem
Hardware bestaan uit opslagmedia, flash cards en harde schijven. Deze hebben een steeds grotere
opslagcapaciteit en worden steeds compacter. Denk bijvoorbeeld aan een notebook met grote
opslagcapaciteit.
Software bestaan uit computerprogramma’s en bestaan uit twee basisgroepen:
Systeemsoftware: stuurt hardware aan zoals een printer, een beeldscherm en toetsenbord.
Applicatiesoftware: ontwikkeld om de gebruiker een zinvolle taak te laten vervullen.
Het is van belang dat het systeem kan multitasken d.m.v. meerdere applicaties tegelijk te gebruiken
en dat het systeem beschikt over timesharing waardoor meerdere gebruikers op dezelfde computer
kunnen werken.
Een informatiesysteem moet gegevens kunnen opslaan en ervoor zorgen dat gegevens niet dubbel
opgeslagen worden waardoor database vervuiling optreedt.
Het bekendste netwerk is het internet, binnen een organisatie wordt vaak gebruik gemaakt van een
bepaald deel van hun internetstructuur die alleen beschikbaar is voor medewerkers. Dit is intranet.
Intranet beveiligd het netwerk van de organisatie omdat dit internet afgeschermd is voor de
buitenwereld.
4.3 Indelingen van informatiesystemen
Een informatiesysteem draagt bij op functioneel gebied, denk aan personeelsinformatiesystemen,
financiële informatiesystemen, productiesystemen en verkoopsystemen.
Het doel van een informatiesysteem is om kostenvoordelen te realiseren. Daarnaast zijn er
verschillende informatiesystemen om verschillende processen te ondersteunen. De vier groepen
informatiesystemen zijn:
1. Strategisch;
2. Hoge potentie;
3. Operationeel;
4. Ondersteunend.
, 4.4 Managementinformatiesystemen
Vanuit de optiek van de vier groepen kunnen vier informatiesystemen worden onderkend:
1. Transactieverwerkende systemen, voor dagelijkse transacties en het ondersteunen van
processen op operationeel niveau.
2. Informatieverwerkende systemen, voor ondersteunende processen, het genereren,
vastleggen en toegankelijk maken van informatie.
3. Managementsystemen, overzichten en rapportages gericht op het besturen van de
organisatie.
4. Strategische systemen, ondersteunen de beslissingen die genomen worden op
langetermijnplanningen.
4.5 Integratie van informatiesystemen
Een ERP-systeem is een module waarin alle functionele gebieden samenkomen in een systeem en
een database. Hierin zijn managementrapportages, overzichten en standaard rapportages
eenvoudiger op te stellen. Echter is een ERP systeem minder geschikt voor analyses en kan het niet
aangevuld worden met externe data (zie bijlage 1).
4.6 Selecteren en implementeren van informatiesystemen
De belangrijkste risico’s voor implementatie zitten in de kosten, doorlooptijden en prestaties.
Oorzaken van het mislukken van automatiseringsprojecten zijn:
Onduidelijke specificaties, tekortkomingen in specifieke specificaties voor de organisaties;
Te lange en te grote projecten, organisaties moeten snel kunne veranderen;
Onoverzichtelijke bestaande systemen en erfenisproblemen, oude systemen,
Communicatieproblemen tussen gebruikers en IT-deskundigen;
Slecht projectmanagement, gebrek aan managementaandacht.
H5 IT-control
5.1 Risico’s en IT
Risico’s bij de inzet van IT in niet-geautomatiseerde omgevingen zijn:
De integratie van functies.
H4 Informatiesystemen..........................................................................................................................2
4.1 Het begrip informatiesystemen....................................................................................................2
4.2 Onderdelen van een informatiesysteem......................................................................................2
4.3 Indelingen van informatiesystemen.............................................................................................2
4.4 Managementinformatiesystemen................................................................................................3
4.5 Integratie van informatiesystemen...............................................................................................3
4.6 Selecteren en implementeren van informatiesystemen...............................................................3
H5 IT-control...........................................................................................................................................3
5.1 Risico’s en IT.................................................................................................................................3
5.2 IT-governance...............................................................................................................................4
5.3 IT-risicomanagement....................................................................................................................4
5.4 IT-beheersingsmaatregelen..........................................................................................................4
H9 Het productieproces.........................................................................................................................5
9.1 Risico’s, attentiepunten en beheersingsmaatregelen t.a.v. het productieproces.........................6
9.2 Productontwerp...........................................................................................................................6
9.3 Jaarplanning, kostencalculatie en productieplanning...................................................................6
9.4 Werkvoorbereiding.......................................................................................................................7
9.5 Grondstoffenafgifte......................................................................................................................7
9.6 Productie-uitvoering en productieverantwoording......................................................................7
9.7 Nacalculatie..................................................................................................................................8
H11 Secundaire processen.....................................................................................................................8
11.1 Samenhang tussen primaire en secundaire processen...............................................................8
11.2 Personeelsbeheer.......................................................................................................................9
11.3 investeren in vaste activa...........................................................................................................9
H12 Inleiding typologie.........................................................................................................................10
12.3 Productie..................................................................................................................................10
H14 Productie.......................................................................................................................................11
14.1 Organisaties die produceren op voorraad................................................................................12
14.2 Organisaties die massamaatwerk leveren................................................................................14
14.4 Organisaties die produceren op order......................................................................................16
Bijlagen.................................................................................................................................................17
Bijlage 1: Paragraaf 4.5 ERP systeem................................................................................................17
Bijlage 2: Paragraaf 5.1 informatiebeveiliging IT-governance...........................................................18
Bijlage 3: Paragraaf 5.4 IT-beheersingsmaatregelen.........................................................................18
, Bijlage 4: Paragraaf 9.1 Risico’s en attentiepunten productieproces................................................19
Bijlage 5: Paragraaf 11.1 samenhang tussen primaire en secundaire processen..............................20
Bijlage 6: Paragraaf 11.2 fasen van het personeelsbeheer...............................................................20
Bijlage 7: Paragraaf 11.3 Een overzicht van de fasen van het investeren in vaste activa..................20
H4 Informatiesystemen
4.1 Het begrip informatiesystemen
Een informatiesysteem is een systeem die gericht is op het leveren van informatie. Informatie
bestaat uit inhoud en gegevens die betekenis hebben voor de gebruiker. Een informatiesysteem
heeft de volgende taken:
1. Invoeren van gegevens;
2. Opslaan van gegevens;
3. Verwerken van gegevens;
4. Uitvoeren en presenteren van aanwezige gegevens.
Een geautomatiseerd systeem bestaat uit de volgende onderdelen:
1. Hardware, technische componenten;
2. Software, programma’s;
3. Gegevens;
4. Netwerken, communicatiemiddelen;
5. Mensen en procedures, toepassingen van gegevens.
4.2 Onderdelen van een informatiesysteem
Hardware bestaan uit opslagmedia, flash cards en harde schijven. Deze hebben een steeds grotere
opslagcapaciteit en worden steeds compacter. Denk bijvoorbeeld aan een notebook met grote
opslagcapaciteit.
Software bestaan uit computerprogramma’s en bestaan uit twee basisgroepen:
Systeemsoftware: stuurt hardware aan zoals een printer, een beeldscherm en toetsenbord.
Applicatiesoftware: ontwikkeld om de gebruiker een zinvolle taak te laten vervullen.
Het is van belang dat het systeem kan multitasken d.m.v. meerdere applicaties tegelijk te gebruiken
en dat het systeem beschikt over timesharing waardoor meerdere gebruikers op dezelfde computer
kunnen werken.
Een informatiesysteem moet gegevens kunnen opslaan en ervoor zorgen dat gegevens niet dubbel
opgeslagen worden waardoor database vervuiling optreedt.
Het bekendste netwerk is het internet, binnen een organisatie wordt vaak gebruik gemaakt van een
bepaald deel van hun internetstructuur die alleen beschikbaar is voor medewerkers. Dit is intranet.
Intranet beveiligd het netwerk van de organisatie omdat dit internet afgeschermd is voor de
buitenwereld.
4.3 Indelingen van informatiesystemen
Een informatiesysteem draagt bij op functioneel gebied, denk aan personeelsinformatiesystemen,
financiële informatiesystemen, productiesystemen en verkoopsystemen.
Het doel van een informatiesysteem is om kostenvoordelen te realiseren. Daarnaast zijn er
verschillende informatiesystemen om verschillende processen te ondersteunen. De vier groepen
informatiesystemen zijn:
1. Strategisch;
2. Hoge potentie;
3. Operationeel;
4. Ondersteunend.
, 4.4 Managementinformatiesystemen
Vanuit de optiek van de vier groepen kunnen vier informatiesystemen worden onderkend:
1. Transactieverwerkende systemen, voor dagelijkse transacties en het ondersteunen van
processen op operationeel niveau.
2. Informatieverwerkende systemen, voor ondersteunende processen, het genereren,
vastleggen en toegankelijk maken van informatie.
3. Managementsystemen, overzichten en rapportages gericht op het besturen van de
organisatie.
4. Strategische systemen, ondersteunen de beslissingen die genomen worden op
langetermijnplanningen.
4.5 Integratie van informatiesystemen
Een ERP-systeem is een module waarin alle functionele gebieden samenkomen in een systeem en
een database. Hierin zijn managementrapportages, overzichten en standaard rapportages
eenvoudiger op te stellen. Echter is een ERP systeem minder geschikt voor analyses en kan het niet
aangevuld worden met externe data (zie bijlage 1).
4.6 Selecteren en implementeren van informatiesystemen
De belangrijkste risico’s voor implementatie zitten in de kosten, doorlooptijden en prestaties.
Oorzaken van het mislukken van automatiseringsprojecten zijn:
Onduidelijke specificaties, tekortkomingen in specifieke specificaties voor de organisaties;
Te lange en te grote projecten, organisaties moeten snel kunne veranderen;
Onoverzichtelijke bestaande systemen en erfenisproblemen, oude systemen,
Communicatieproblemen tussen gebruikers en IT-deskundigen;
Slecht projectmanagement, gebrek aan managementaandacht.
H5 IT-control
5.1 Risico’s en IT
Risico’s bij de inzet van IT in niet-geautomatiseerde omgevingen zijn:
De integratie van functies.
