Samenvatting Ethiek in de sport

Ethiek in de sport

Wat is ethiek

Doel van ethiek: leren op de rem staan en snel oordelen achterwege
laten. De bedoeling is om meningen te nuanceren: wat is goed handelen,
en dit onderbouwen met argumenten.



1. Definities
 Ethiek
= Wetenschappelijke discipline die systematisch en gestructureerd
reflecteert over zowel de feitelijke waarden die de keuze van mensen
bepalen, als over hoe mensen zouden moeten zijn of wat zij zouden
moeten doen om een goed leven te hebben.
= Nadenken over goed handelen, de moraal

 Moraal
= Geheel van waarden, normen en opvattingen bij een persoon, groep
of in een samenleving die je nu eenmaal volgt (die je goed vindt) waar
je jezelf achter stelt en geeft je leven structuur (niveau van handelen).
= nadenken over waarden en normen



! 2. Vormen van ethiek
 Descriptieve
= beschrijven hoe mensen zich gedragen bij morele kwesties +
beargumenteren. Bestaan en ontstaan van waarden en normen.
Zonder er een oordeel over te vellen.

 Normatieve
= reflecteren over de juistheid van morele opvattingen. Hoe moeten we
moreel juist handelen? Wat kan je ermee doen? Keuze onderbouwen
met argumenten.

 Prescriptieve
= voorschrijven van regels/normen. Wat is het ideaal? Hoe ernaar
gedragen? Deontologie.




Pagina 1 van 87

, Gevolgenethiek
Men staat voor een keuze, een dilemma. Afweging tussen argumenten
wordt gemaakt. NADRUK: op de gevolgen van de daad, niet op de
bedoeling! Kies die oplossing die in haar gevolgen een bepaald doel
realiseert, bijvoorbeeld zo veel mogelijk welzijn/geluk/nut.
Vb. Voorrang krijgen bij de gezondheidszorg: de werkende mens vs. de
gepensioneerde… Wie? Gevolgen: werkende mensen voorrang geven = minder kosten
zorg, meer mensen aan het werk = meer belastinginkomsten etc.


 Beginselen ethiek
Tegenstanders van het voorgaande. Nadruk: motief en intentie. Er zijn
meerdere elementen/beginselen die in overweging dienen genomen te
worden. Tegemoet komen aan min. 1 beginsel. Onafhankelijke
gevolgen. Iedere heeft recht op gelijkheid, recht op privacy etc.

 Deugdenethiek
Karaktereigenschap van mens. Eerlijk, trouw, liefdevol … deugdzaam
haandelen. Opvoeding! Rolmodellen, verhalen, tradities bij de
sportclub, in vrije tijd etc.
Toepassen bij case of onderling vergelijken



3. Waarden en normen
 Waarden
= Betekenis gevend ideaal, een overtuiging over wat nagestreefd zou
moeten worden. Ze motiveren (vooraf) en legitimeren (achteraf) het
menselijke handelen. Niet persé in overeenstemming met de wet.
- Waarden zijn overal
- Wat voor ons van belang is
- Moeten worden verdedigd
- Maken deel uit van een cultuur

 Normen
= Gedragsregels, spelregels. Al dan niet in regels gegoten
overtuigingen over wat mensen moeten doen (wel/niet mogen).
Ze beschermen één of meerdere waarden, afgeleid uit waarden.
Ook aan hun normen kan je zien wat mensen belangrijk vinden.
= Richtlijnen voor het menselijk handelen die waarden weerspiegelen.
- Morele normen
- Fatsoennormen
- Juridische normen




Pagina 2 van 87

, 4. Ethiek en gezondheid
 Macroniveau: maatschappij
 Mesoniveau: organisatie
 Microniveau: individu



! 5. Bedrijfsethiek vs. beroepsethiek
5.1 Bedrijfsethiek
= Waarden en normen hebben invloed op het bedrijf.
Stakeholders bedrijf:
1) Intern vs. extern
2) Economische vs. maatschappelijke stakeholders
- Investeerders, aandeelhouders
- Omwonenden, burgers

 Binnen organisatie
= Discussie over ethische bedrijfsvragen binnen het bedrijf.
- Niet-geïnstitutionaliseerd
 Tijdens werkzaamheden, pauze
 Gesprekken over
- Geïnstitutionaliseerd
 Raad van bestuur, beleid dient te beslissen
 Privacy, bonussystemen, producten

 Buiten organisatie
= In publieke ruimtes, discussies buiten het bedrijf.
Reputatie en imago van het bedrijf.
Vb. Amazon in opspraak voor te lange werkuren



5.2 Beroepsethiek
= Vragen stellen over een verantwoorde uitoefening van het beroep.
= Het handelen vanuit z’n functie in het bedrijf.
Doel: Correct handelen ifv kwaliteit voor klant en collega’s.
Beroepsmoraal: combinatie van waarden en normen die gedragen zijn
door de beroepsbeoefenaar. Focus ligt op werknemer, niet op bedrijf.
Handelen: Primair  aanspreekbaarheid op de persoon.
Secundair  + ook naar het bedrijf waar persoon werkt.
Vb. Klant sluit zich aan bij een fitnessbedrijf met PT, maar na enkele weken stopt de PT
en gaat hij bij een andere zaak werken (primair). De klant zal verhaal halen bij het
fitnessbedrijf (secundair).



Pagina 3 van 87

, Verschillen kunnen uitleggen!




Pagina 4 van 87