Summary
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 7 Pruiken & Revoluties HAVO 5
- Course
- Level
Dit is een samenvatting van het boem Geschiedenis werkplaats + aantekeningen van een andere uitleg, en definities van begrippen erin verwerkt
[Show more]
Seller
Follow
rooszichterman
Content preview
Historische OverzichtHoofdstuk 7 - Pruiken & Revoluties (1700-1800)
In 1772 was de encyclopedie afgerond. In de 18e eeuw meenden mensen dat kennis en
verstand de mensheid hielpen om vanuit ‘de duisternis’ naar ‘het licht’ te komen. Met
duisternis bedoelden ze onwetendheid, domheid en intolerantie; licht stond voor kennis,
inzicht en verdraagzaamheid.
Rationalisme en kennis zouden de wereld beter maken. De wetenschappelijke revolutie
wordt voortgebouwd door de verlichting. In de westerse wereld raakte de verlichting in de
mode bij ontwikkelde mensen. Er kwamen verenigingen om die ideeën met elkaar uit te
wisselen: genootschap.
Verlichte denkers hadden kritiek op godsdienstige intolerantie en vonden dat alle religies
gelijke rechten moesten hebben. Sommige verlichters waren atheïst; ze geloofden niet in
een god. Maar Voltaire was deïst; hij nam aan dat God de wereld had gemaakt, maar zich
er niet meer mee bemoeide. Volgens Voltaire wilde slechts zo’n tien procent van de
bevolking zelf nadenken. In 1754 schreef Jean Jacques Rousseau dat alle mensen van
nature gelijk zijn (natuurlijke rechten). Hij behoorde tot de groep van verlichte denkers die
vonden dat de bestaande ongelijkheden in strijd met de rede waren. Alle mensen zijn
geboren met verstand en moeten dus gelijke rechten hebben.
Verlichte denkers ontwikkelden ook nieuwe politieke ideeën. Volgens John Locke moesten
bestuurders de mensenrechten beschermen. Zoals het recht op leven, vrijheid en bezit.
Locke was voor een rechtsstaat waarin de rechten en plichten van burgers én overheid zijn
vastgelegd in wetten. Rousseau vond dat het volk de soevereiniteit had. Hij noemde dit ‘de
algemene wil’. Montesquieu wilde de onderdrukking voorkomen. Hij wilde dat het parlement
via de trias politica (wetgevende, uitvoerende en rechterlijke macht), de
driemachtenleer. De gescheiden machten zouden elkaar in evenwicht houden. Volgens
Adam Smith streven mensen van nature hun eigen voordeel na. Het eigenbelang wordt
gezien als een onzichtbare hand die steeds meer welvaart voor iedereen brengt. Mensen
moeten vrijgelaten worden in hun economisch handelen: laissez-faire.
Frankrijk was het land van de verlichting maar ook van de censuur. Het bestuur vóór een
democratische revolutie wordt het ancien régime (= de oude situatie voor de Franse
Revolutie: absolute monarchie).. In deze standenmaatschappij hadden adel en
geestelijkheid voorrechten. De hoge adel had een luxueuze levensstijl. De bourgeoisie had
niets te vertellen, de meeste boeren waren straatarm, veel arbeiders leden honger.
Frederik de Grote deed aan verlicht absolutisme, hij stond veel vrijheden toe en verbood
martelen. Maar hij wilde wel de absolute macht behouden. Veel boeren waren nog horig. Op
het platteland had de junker (Pruisische edelen), Frederik liet het zo omdat hij de junker
nodig had voor zijn leger, alleen edelen konden officier worden. Ook Catherina de Grote
probeerde verlicht absolutisme, maar de elite had niks aan haar hervormingen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller rooszichterman. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.13. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
72841 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now