Historische en vergelijkende inleiding tot het publiekrecht -
Deel 1: Staat en recht
Prof. dr. F. Dhondt
Hoofdstuk 5: De twintigste eeuw (1914-… ?)
De 20e eeuw begint in 1914 door de 1e wereldoorlog. De Haagse conventies proberen om het recht te
beschaven. Een oorlog van nationalisme en imperialisme waarin ook de overwinnaars, namelijk de
franse en britten, niet bepaald als brave zielen naar de onderhandelingstafel gaan.
= kaart van Frankrijk voor WOI
Een stuk van Frankrijk is geannexeerd door Duitsland, dat heeft
te maken met de Frans-pruisische oorlog. Elzas-lotharingen
heeft vandaag in Straatsburg het Europees hof voor de rechten
van de mens, en het Europees Parlement als een teken van
verzoening tussen Frankrijk en Duitsland na WOII. Na WOI lukt
het niet om beide te verzoenen omdat Duitsland wordt gestraft.
Het Oostenrijk-Hongaarse rijk spat uit elkaar.
Duitsland moet stukken land afstaan en de
monarchie is weg. De Duitse jongemannen komen
in opstand, de Duitse communisten die zorgen
voor opstanden van arbeiders in de havens. De
keizer valt en vlucht en wordt opgevangen in
Nederland.
De baltische staten worden ook onafhankelijk: Estland, Letland, Litouwen. In 1917 is er een revolutie
in Rusland. We vieren 8 maart de internationale vrouwendag omdat er op 8 maart een grote betoging
is van vrouwen in sint-petersburg. Er is een complexe periode die duurt tot Oktober 1917 wanneer
Lenin de macht grijpt en de bolsjewieken Rusland tot een communistische staat gaan maken. 1 van de
belangrijke thema’s tussen de afstand van de tsaar en de vestiging van het communistische regime
met de oktoberrevolutie is wat we met de oorlog moeten doen.
Het ottomaanse rijk springt uit elkaar en gaat ten onder, in de plaats komt er de republiek Turkijke met
aan het hoofd Attaturk. Hij inspireert zich op de Franse derde republiek, hij wil va Turkije een moderne
republiek maken zonder monarch waar de religie wel bestaat maar in een afstandelijkere houding ten
1
, opzichte van de staat. In het ottomaanse rijk zit er veel meer dan enkel Turkije. Libanon, Syrië, Irak,
Palestina… worden verdeelt onder de twee invloedsmachten bj de geallieerden die de oorlog hebben
gewonnen namelijk de fransen en de britten.
De 20ste eeuw voor het internationaal recht denkt
iedereen aan wat er gebeurt is na WOII: het
wereldcharter van de Verenigde Naties op de
conferentie van San Fransisco sticht men een
internationale organisatie die quasi de wereld dekt.
A. Wereldoorlog I en Volkenbond
= Paleis dat gebouwd is voor de voorganger van de Verenigde
Naties, de volkenbond in Geneve.
→ de meningen over de Volkenbond zijn verdeelt, in de algemene
overlevering onthoud men vooral dat de Volkenbond WOII niet
heeft kunnen stoppen of voorkomen.
→ de Volkenbond heeft de economische sancties uitgevonden die vandaag bij bijvoorbeeld de oorlog
van Oekraïne en Rusland gebruikt worden
1) Begin van de oorlog
“Sleepwalkers”
▪ Aanleiding = Bosnië – Herzegovina (Oostenrijk ↔ Servië)
▪ Escalatie < allianties
o Servië – Rusland
o Duitsland – Rusland
o Frankrijk – Duitsland
België
▪ Duitsland → België
= schending Verdrag van Londen 1839 → Britse interventie !
2
Deel 1: Staat en recht
Prof. dr. F. Dhondt
Hoofdstuk 5: De twintigste eeuw (1914-… ?)
De 20e eeuw begint in 1914 door de 1e wereldoorlog. De Haagse conventies proberen om het recht te
beschaven. Een oorlog van nationalisme en imperialisme waarin ook de overwinnaars, namelijk de
franse en britten, niet bepaald als brave zielen naar de onderhandelingstafel gaan.
= kaart van Frankrijk voor WOI
Een stuk van Frankrijk is geannexeerd door Duitsland, dat heeft
te maken met de Frans-pruisische oorlog. Elzas-lotharingen
heeft vandaag in Straatsburg het Europees hof voor de rechten
van de mens, en het Europees Parlement als een teken van
verzoening tussen Frankrijk en Duitsland na WOII. Na WOI lukt
het niet om beide te verzoenen omdat Duitsland wordt gestraft.
Het Oostenrijk-Hongaarse rijk spat uit elkaar.
Duitsland moet stukken land afstaan en de
monarchie is weg. De Duitse jongemannen komen
in opstand, de Duitse communisten die zorgen
voor opstanden van arbeiders in de havens. De
keizer valt en vlucht en wordt opgevangen in
Nederland.
De baltische staten worden ook onafhankelijk: Estland, Letland, Litouwen. In 1917 is er een revolutie
in Rusland. We vieren 8 maart de internationale vrouwendag omdat er op 8 maart een grote betoging
is van vrouwen in sint-petersburg. Er is een complexe periode die duurt tot Oktober 1917 wanneer
Lenin de macht grijpt en de bolsjewieken Rusland tot een communistische staat gaan maken. 1 van de
belangrijke thema’s tussen de afstand van de tsaar en de vestiging van het communistische regime
met de oktoberrevolutie is wat we met de oorlog moeten doen.
Het ottomaanse rijk springt uit elkaar en gaat ten onder, in de plaats komt er de republiek Turkijke met
aan het hoofd Attaturk. Hij inspireert zich op de Franse derde republiek, hij wil va Turkije een moderne
republiek maken zonder monarch waar de religie wel bestaat maar in een afstandelijkere houding ten
1
, opzichte van de staat. In het ottomaanse rijk zit er veel meer dan enkel Turkije. Libanon, Syrië, Irak,
Palestina… worden verdeelt onder de twee invloedsmachten bj de geallieerden die de oorlog hebben
gewonnen namelijk de fransen en de britten.
De 20ste eeuw voor het internationaal recht denkt
iedereen aan wat er gebeurt is na WOII: het
wereldcharter van de Verenigde Naties op de
conferentie van San Fransisco sticht men een
internationale organisatie die quasi de wereld dekt.
A. Wereldoorlog I en Volkenbond
= Paleis dat gebouwd is voor de voorganger van de Verenigde
Naties, de volkenbond in Geneve.
→ de meningen over de Volkenbond zijn verdeelt, in de algemene
overlevering onthoud men vooral dat de Volkenbond WOII niet
heeft kunnen stoppen of voorkomen.
→ de Volkenbond heeft de economische sancties uitgevonden die vandaag bij bijvoorbeeld de oorlog
van Oekraïne en Rusland gebruikt worden
1) Begin van de oorlog
“Sleepwalkers”
▪ Aanleiding = Bosnië – Herzegovina (Oostenrijk ↔ Servië)
▪ Escalatie < allianties
o Servië – Rusland
o Duitsland – Rusland
o Frankrijk – Duitsland
België
▪ Duitsland → België
= schending Verdrag van Londen 1839 → Britse interventie !
2
