Theorie - Informatica voor bedrijfsbeleid
H1: inleiding
Belang IT
• “Information technology and business are becoming inextricably interwoven. I don’t think anybody can talk
meaningfully about the one without talking about the other.” – Bill Gates
o Elk bedrijf is geconnecteerd met informatiesystemen, ze hebben dit nodig in de bedrijfsvoering. Je
kan niet meer over bedrijven spreken zonder daarbij niets te zeggen over informatietechnologie,
deze gaan hand in hand.
• Are you ready fort he digital era ? – deloitte “alles moet leesbaar zijn voor computers”,
• Digital transformation – digitaal is de nieuwe norm.
Risico’s
• Duur, meerderheid mislukt
• Het kan een kwetsbarheid zijn, als informatiesysteem wegvalt kan dit leiden tot extreme kosten
• Afhankelijkheid – wat als IS niet functioneren?
o Vb: amazon (als plat ligt kan er niks meer gekocht worden), tax-on web (te veel aangiftes tegelijk ligt
systeem plat), Tesla (zelfrijdende auto’s)
Enkele feiten
• Geert Noels: “IT is one of the major forces in our
economy”
• 52% van de investeringen hebben betrekking tot IT
• Return on IT versus IT investment paradox: hoge
investeringen in IT =/= altijd hogere productiviteit
o Hoge investeringen in IT zorgen niet altijd
voor hoge productiviteit (investment
paradox)
Het belang van coördinatie : veel mensen moeten samenwerken / compatibel worden. Er moet gealigneerd worden
op vlak van communicatie. De communicatie moet worden afgesteld op elkaar. Er is een groot belang aan
communicatie en coördinatie.
Het is niet dat je een goede visie hebt over IT dat je ook een goed IS zal realiseren.
Business/ IT alignment
• Belangrijk concept bij de ontwikkeling van IS
o Visie =/= implementatie
o Business → IT
▪ Onderscheid taak business en IT
▪ Management kan nood en probleem highlighten: ‘traag vervoer’, vereist basiskennis IT
Precieze implementatie, aanwending technologie ‘auto’ -> IT experts
▪ “if i had asked people what they wanted they would have said faster horses” – H. Ford → de
mensen van die tijd hadden geen idee wat er mogelijk was , ze denkten in termen van wat ze
al kenden. De bedrijven moeten de nood identificeren bv. Sneller vervoer
o Business en IT moeten op 1 lijn staan
▪ Staat op nummer 1 van de concerns van bedrijven over de hele wereld.
1
,H2: basisbegrippen
• Leerdoelen
o De kernconcepten achter informatiesystemen kunnen onderscheiden
o De kernconcepten achter informatica kunnen definiëren
o De stappen van programmeren kunnen geven en uitleggen
Begrippen: informatiesystemen
• Hardware
o = apparatuur of machines die programma’s kunnen uitvoeren → alles wat je fysiek kan aanraken en
fysiek kan kapotslaan met een hamer. Bv. Nanochips
o Moderne informatiesystemen vereisen soms grote hardware investeringen bv. Datacenters van
Google, grafische kaarten
• Software
o Software = programma’s en de algoritmes die ze voorstellen (een programma hoeft geen grafische
weergave te hebben, vb het programma dat je computer opstart of een virus)
o Ook data : bv. Word, android (besturingssystemen) ,databases ..
o Omzetting in machinetaal : 01010101
• Databases & netwerk
o Database = collectie data in een computer systeem georganiseerd voor makkelijke opslag, toegang,
and beheer Bv. Relationele databank
• Communicatie = Verbinden van meerdere computers om te communiceren en data uit te wisselen Bv.
Grootste netwerk: internet
Begrippen: informatietechnologie
• Hardware
• Software
Informatietechnologie
• Databases
• Communicatie
• Mensen
Informatiesystemen = data distilleren om te kunnen optimaliseren
• Informatie = data + nut
• Informatiesysteem: een set van
onderling gerelateerde componenten
die informatie verzamelen, verwerken,
opslaan en verspreiden om de
besluitvorming in een organisatie te
ondersteunen, gebruik makende van
informatietechnologie
Informatiesystemen
Meest abstracte informatiesysteem: onze hersenen, voeren heel veel verschillende taken uit tegelijk. Het is het enige
algemene intelligentiesysteem met algemeen bewustzijn; ook op de vub IS hieronder.
2
,Relevantie IS
• Informatietechnologie en informatiesystemen zijn dikwijls de belangrijkste tools die ondernemingen
voorhanden hebben om hun operationale and strategische decision making processen te ondersteunen en zo
efficiënter and effectiever te maken. – Om kosten te besparen – Maar ook om extra inkomsten te verwerven
• Voorbeelden waarbij er een transformatieve aanpak is gebeurd van informatiesystemen: Facebook,
amazonbooks (fysieke winkel), google, netflix (vroeger dvd’s via de post)
• Relevantie voor de hele maatschappij:
o Zowel grote multinationals kleine tot middelgrote bedrijven gebruiken informatiesystemen om
informatie te bewaren, verwerken en rapporteren en zo processen te ondersteunen.
▪ Aanwezig in hele maatschappij
▪ Verandering in verwachtingen van klanten. Mensen verwachten dat IT and IS gebruikt
worden door ondernemingen en overheden om betere, real-time diensten te voorzien
▪ E.g., Bpost (bv. Track and trace, ..) , Nmbs (online tickets),, Bancontact, chatten 24/7,
chatbots
▪ Door IS verdwijnen ook bedrijvenzoals videotheken , cd-winkels ,..;
Begrippen: informatica
• Informatica is de wetenschap van de informatieverwerking (met computers)
o – Informatics -> information, Cfr. Economics -> economy
• Wetenschappelijk onderbouwen van zaken als:
o Het programmeren van computers en ontwerp van programmeertalen
o Opslag van informatie
o Algoritmes voor het oplossen van computationele problemen
o De complexiteit en schaalbaarheid van algoritmes zelf
Begrippen: programmeren
• Programmeren = Het maken van een programma, het structureren van instructies zodat een machine die kan
uitvoeren – in een programmeertaal (het schrijven van de programmeertaal om een systeem te ontwikkelen)
Het schrijven van een programma
1. Probleem definiëren
Moderne aanpak: iteratief, flexibel, modulair
2. Ontwerpen van de oplossing (dikwijls een algoritme)
3. Programmeren
4. Testen
5. Documenteren EN …. Onderhoud !
3
, H3: algoritmes
Doelen
• De principes algoritme; programma en proces kunnen onderscheiden
• Basisconcepten en nut algoritmes begrijpen
• Algoritmepresentaties zoals pseudocode en flowcharts kunnen interpreteren en opstellen
Begrip: algoritme
• Een reeks stappen die bepaalt hoe een taak wordt uitgevoerd, hoe tot een oplossing wordt gekomen
• Stappen: elementaire handelingen
• Hoe een taak wordt uitgevoerd = hoe een doel wordt bereikt vanaf een beginsituatie
Meest fundamentele concept van de informatici
Algoritmes zijn niet nieuw en abstract Dit
stappenplan/oplosssingsmethode
geldt in elke keuken voor
iedereen. Als we deze stappen
volgen komen we tot dat gerecht.
Maar je moet wel de
domeinspecifieke terminologie
kennen zoals verhit, stoven , fruit
Etc
Je zou dit algoritme ook via een
andere notatie kunnen doen bv.
Via een stappenplan met foto’s .
het blijft hetzelfde algoritme maar
niet dezelfde notatie
Bv. Partituur met muzieknoten van een lied (specifieke terminologie) → verder dan terminologie: notatie
Meerdere manieren om een oplossingsmethode als algoritme neer te schrijven.
Wiskundige algoritme : dat zijn algemene oplossingsmethodes die ons werden aangeleerd en op verschillende
problemen kunnen worden toegepast.
4
H1: inleiding
Belang IT
• “Information technology and business are becoming inextricably interwoven. I don’t think anybody can talk
meaningfully about the one without talking about the other.” – Bill Gates
o Elk bedrijf is geconnecteerd met informatiesystemen, ze hebben dit nodig in de bedrijfsvoering. Je
kan niet meer over bedrijven spreken zonder daarbij niets te zeggen over informatietechnologie,
deze gaan hand in hand.
• Are you ready fort he digital era ? – deloitte “alles moet leesbaar zijn voor computers”,
• Digital transformation – digitaal is de nieuwe norm.
Risico’s
• Duur, meerderheid mislukt
• Het kan een kwetsbarheid zijn, als informatiesysteem wegvalt kan dit leiden tot extreme kosten
• Afhankelijkheid – wat als IS niet functioneren?
o Vb: amazon (als plat ligt kan er niks meer gekocht worden), tax-on web (te veel aangiftes tegelijk ligt
systeem plat), Tesla (zelfrijdende auto’s)
Enkele feiten
• Geert Noels: “IT is one of the major forces in our
economy”
• 52% van de investeringen hebben betrekking tot IT
• Return on IT versus IT investment paradox: hoge
investeringen in IT =/= altijd hogere productiviteit
o Hoge investeringen in IT zorgen niet altijd
voor hoge productiviteit (investment
paradox)
Het belang van coördinatie : veel mensen moeten samenwerken / compatibel worden. Er moet gealigneerd worden
op vlak van communicatie. De communicatie moet worden afgesteld op elkaar. Er is een groot belang aan
communicatie en coördinatie.
Het is niet dat je een goede visie hebt over IT dat je ook een goed IS zal realiseren.
Business/ IT alignment
• Belangrijk concept bij de ontwikkeling van IS
o Visie =/= implementatie
o Business → IT
▪ Onderscheid taak business en IT
▪ Management kan nood en probleem highlighten: ‘traag vervoer’, vereist basiskennis IT
Precieze implementatie, aanwending technologie ‘auto’ -> IT experts
▪ “if i had asked people what they wanted they would have said faster horses” – H. Ford → de
mensen van die tijd hadden geen idee wat er mogelijk was , ze denkten in termen van wat ze
al kenden. De bedrijven moeten de nood identificeren bv. Sneller vervoer
o Business en IT moeten op 1 lijn staan
▪ Staat op nummer 1 van de concerns van bedrijven over de hele wereld.
1
,H2: basisbegrippen
• Leerdoelen
o De kernconcepten achter informatiesystemen kunnen onderscheiden
o De kernconcepten achter informatica kunnen definiëren
o De stappen van programmeren kunnen geven en uitleggen
Begrippen: informatiesystemen
• Hardware
o = apparatuur of machines die programma’s kunnen uitvoeren → alles wat je fysiek kan aanraken en
fysiek kan kapotslaan met een hamer. Bv. Nanochips
o Moderne informatiesystemen vereisen soms grote hardware investeringen bv. Datacenters van
Google, grafische kaarten
• Software
o Software = programma’s en de algoritmes die ze voorstellen (een programma hoeft geen grafische
weergave te hebben, vb het programma dat je computer opstart of een virus)
o Ook data : bv. Word, android (besturingssystemen) ,databases ..
o Omzetting in machinetaal : 01010101
• Databases & netwerk
o Database = collectie data in een computer systeem georganiseerd voor makkelijke opslag, toegang,
and beheer Bv. Relationele databank
• Communicatie = Verbinden van meerdere computers om te communiceren en data uit te wisselen Bv.
Grootste netwerk: internet
Begrippen: informatietechnologie
• Hardware
• Software
Informatietechnologie
• Databases
• Communicatie
• Mensen
Informatiesystemen = data distilleren om te kunnen optimaliseren
• Informatie = data + nut
• Informatiesysteem: een set van
onderling gerelateerde componenten
die informatie verzamelen, verwerken,
opslaan en verspreiden om de
besluitvorming in een organisatie te
ondersteunen, gebruik makende van
informatietechnologie
Informatiesystemen
Meest abstracte informatiesysteem: onze hersenen, voeren heel veel verschillende taken uit tegelijk. Het is het enige
algemene intelligentiesysteem met algemeen bewustzijn; ook op de vub IS hieronder.
2
,Relevantie IS
• Informatietechnologie en informatiesystemen zijn dikwijls de belangrijkste tools die ondernemingen
voorhanden hebben om hun operationale and strategische decision making processen te ondersteunen en zo
efficiënter and effectiever te maken. – Om kosten te besparen – Maar ook om extra inkomsten te verwerven
• Voorbeelden waarbij er een transformatieve aanpak is gebeurd van informatiesystemen: Facebook,
amazonbooks (fysieke winkel), google, netflix (vroeger dvd’s via de post)
• Relevantie voor de hele maatschappij:
o Zowel grote multinationals kleine tot middelgrote bedrijven gebruiken informatiesystemen om
informatie te bewaren, verwerken en rapporteren en zo processen te ondersteunen.
▪ Aanwezig in hele maatschappij
▪ Verandering in verwachtingen van klanten. Mensen verwachten dat IT and IS gebruikt
worden door ondernemingen en overheden om betere, real-time diensten te voorzien
▪ E.g., Bpost (bv. Track and trace, ..) , Nmbs (online tickets),, Bancontact, chatten 24/7,
chatbots
▪ Door IS verdwijnen ook bedrijvenzoals videotheken , cd-winkels ,..;
Begrippen: informatica
• Informatica is de wetenschap van de informatieverwerking (met computers)
o – Informatics -> information, Cfr. Economics -> economy
• Wetenschappelijk onderbouwen van zaken als:
o Het programmeren van computers en ontwerp van programmeertalen
o Opslag van informatie
o Algoritmes voor het oplossen van computationele problemen
o De complexiteit en schaalbaarheid van algoritmes zelf
Begrippen: programmeren
• Programmeren = Het maken van een programma, het structureren van instructies zodat een machine die kan
uitvoeren – in een programmeertaal (het schrijven van de programmeertaal om een systeem te ontwikkelen)
Het schrijven van een programma
1. Probleem definiëren
Moderne aanpak: iteratief, flexibel, modulair
2. Ontwerpen van de oplossing (dikwijls een algoritme)
3. Programmeren
4. Testen
5. Documenteren EN …. Onderhoud !
3
, H3: algoritmes
Doelen
• De principes algoritme; programma en proces kunnen onderscheiden
• Basisconcepten en nut algoritmes begrijpen
• Algoritmepresentaties zoals pseudocode en flowcharts kunnen interpreteren en opstellen
Begrip: algoritme
• Een reeks stappen die bepaalt hoe een taak wordt uitgevoerd, hoe tot een oplossing wordt gekomen
• Stappen: elementaire handelingen
• Hoe een taak wordt uitgevoerd = hoe een doel wordt bereikt vanaf een beginsituatie
Meest fundamentele concept van de informatici
Algoritmes zijn niet nieuw en abstract Dit
stappenplan/oplosssingsmethode
geldt in elke keuken voor
iedereen. Als we deze stappen
volgen komen we tot dat gerecht.
Maar je moet wel de
domeinspecifieke terminologie
kennen zoals verhit, stoven , fruit
Etc
Je zou dit algoritme ook via een
andere notatie kunnen doen bv.
Via een stappenplan met foto’s .
het blijft hetzelfde algoritme maar
niet dezelfde notatie
Bv. Partituur met muzieknoten van een lied (specifieke terminologie) → verder dan terminologie: notatie
Meerdere manieren om een oplossingsmethode als algoritme neer te schrijven.
Wiskundige algoritme : dat zijn algemene oplossingsmethodes die ons werden aangeleerd en op verschillende
problemen kunnen worden toegepast.
4
