Samenvatting Personen- en Familierecht
Periode B
Keuzevak hoofdfase jaar 3
24 januari 2024
Monica Blom
Inhoudsopgave
Week 1: Introductie personenrecht.......................................................................................................2
Week 2: Het huwelijk en GP...................................................................................................................6
Week 3: Huwelijksvermogensrecht......................................................................................................12
Week 4: Ontbinding van het huwelijk, omgang en levensonderhoud..................................................22
Week 5: Afstamming, gezag en jeugdbescherming..............................................................................30
Week 6: Beschermingsmaatregelen, inleiding erfrecht........................................................................38
Week 7: Erfrecht...................................................................................................................................43
1
,Week 1: Introductie personenrecht
Afstammingsrecht
- Biologisch ouderschap
o DNA
- Het juridisch ouderschap
o Juridisch mama: art 1:198 BW
Baarmoeder (lid 1 sub a)
Meemoeder (lid 1 sub b)
o Juridisch papa: art. 1:199 BW
‘ouder’ in de wet betekent juridisch ouder
Bloedverwant betekent geen DNA, kan ook adoptie zijn.
De vader/duomoeder van een kind is de man/vrouw die op het tijdstip van de geboorte is gehuwd of
door een gp is verbonden met de vrouw uit wie het kind is geboren (art. 1:199 sub a, art. 1:198 lid 1
sub b).
- Aanvullende eis duomoeder: kind dient verwekt te zijn door kunstmatige bevruchting, waarbij de
identiteit van de donor aan de baarmoeder onbekend moet zijn.
Art. 1:198 lid 1 sub b BW:
Mee-moeder = lesbisch koppel, moet sprake zijn van een anonieme zaaddonor en je moet getrouwd
zijn. Dan word je automatisch moeder.
Bloedverwanten vs. Aanverwanten
art. 1:3 BW
- Bloed (juridisch!) vs. Aangetrouwd
o De graad is belangrijk
- Tel het aantal geboortes en loop via de rechte lijn
o Rechte lijn vs. Zijlijn
“Als er een juridische geboorte is vastgesteld, dan ontstaat er een graad van verwantschap”.
Lid 2: …
Lid 3: van je aanverwant kom je nooit meer af.
Echtgenoten zijn niks van elkaar.
2
,Schema aan-/bloedverwantschap:
Hoofdlijnen en zijlijnen tellen. Hoofdlijnen gaan naar boven.
Een voornaam uitkiezen 1:4 BW
- Grote vrijheid, tenzij…
o Ongepast
o Overeenstemmen met bestaande geslachtsnamen
Tenzij, ook gebruikelijk als voornaam (Wolf, Cherie)
Ambtshalve art. 1:4 lid 3 BW
- Vondeling art. 1:5 lid 10 BW
Wijziging voornaam art. 1:4 lid 4 BW
- Verzoekschrift bij rb
- In principe ingewilligd tenzij…
Nieuw (achter)naamrecht vanaf 1-1-2024
- Vanaf 1811 automatisch naam vader
- Sinds 1998 ook optie om naam moeder te kiezen
- Vanaf 1-1-24 wordt het mogelijk om beide geslachtsnamen door te geven
o NB: overgangsregeling indien oudste kind na 1-1-2016 geboren is
Geslachtsnaam hoofdregel: keuze ouders/gezagsdragers art. 1:5 lid 4 en 5 BW
3 momenten tot uitbrengen naamkeuze:
- Vóór de geboorte van het kind tov iedere a.b.s.
- Bij de geboorteaangifte tov a.b.s. van de gemeente waar het kind is geboren
- Ter gelegenheid van de voltrekking van hun huwelijk of van de registratie van hun partnerschap
3
, Geen naamskeuze uitgebracht?
Lees en markeer art. 1:5 lid 3 BW. Lid 4: = huwelijkssituatie (geboorte in familierechtelijke betrekking)
Geslachtsnaam (ex)man/vrouw art. 1:9 BW:
- Vrouw (lid 1) en man (lid 3) mogen elkaar achternaam voeren / combineren zowel tijdens al NA
het huwelijk / GP
o Tenzij…. (lid 2)
- Daarbuiten niet zomaar zonder toestemming iemand anders zijn naam voeren (art. 1:8 BW)
Wijziging geslachtsnaam art. 1:7 BW
- Lid 1: verzoek aan de ‘Kroon’(= ministerie v. Justitie)
- Lid 2: ontbreken naam
- Lid 3: geen gevolgen voor kinderen als meerderjarig/geen gezag
Woonplaats art 1:10 BW
- Waar je woont
- Waar je slaapt
- Bedrijf: wettelijk voorschrift/statuten (art. 1:10 lid 2 BW)
- Afgeleide woonplaats (art. 1:12 BW)
o Minderjarigen
o Handelingsonbekwamen
- Sterfhuis laatste woonplaats (art. 1:13 BW)
Burgerlijke stand
- Twee of meer ambtenaren per gemeente (1:16 BW)
- Taak ambtenaar (art. 1:16a BW)
o Opnemen/instandhouden akten
o Zorg voor toegankelijkheid
De 4 registers van de burgerlijke stand art. 1:17 BW
- Art. 1:17 lid 2 jo. 1:21 BW
4
Periode B
Keuzevak hoofdfase jaar 3
24 januari 2024
Monica Blom
Inhoudsopgave
Week 1: Introductie personenrecht.......................................................................................................2
Week 2: Het huwelijk en GP...................................................................................................................6
Week 3: Huwelijksvermogensrecht......................................................................................................12
Week 4: Ontbinding van het huwelijk, omgang en levensonderhoud..................................................22
Week 5: Afstamming, gezag en jeugdbescherming..............................................................................30
Week 6: Beschermingsmaatregelen, inleiding erfrecht........................................................................38
Week 7: Erfrecht...................................................................................................................................43
1
,Week 1: Introductie personenrecht
Afstammingsrecht
- Biologisch ouderschap
o DNA
- Het juridisch ouderschap
o Juridisch mama: art 1:198 BW
Baarmoeder (lid 1 sub a)
Meemoeder (lid 1 sub b)
o Juridisch papa: art. 1:199 BW
‘ouder’ in de wet betekent juridisch ouder
Bloedverwant betekent geen DNA, kan ook adoptie zijn.
De vader/duomoeder van een kind is de man/vrouw die op het tijdstip van de geboorte is gehuwd of
door een gp is verbonden met de vrouw uit wie het kind is geboren (art. 1:199 sub a, art. 1:198 lid 1
sub b).
- Aanvullende eis duomoeder: kind dient verwekt te zijn door kunstmatige bevruchting, waarbij de
identiteit van de donor aan de baarmoeder onbekend moet zijn.
Art. 1:198 lid 1 sub b BW:
Mee-moeder = lesbisch koppel, moet sprake zijn van een anonieme zaaddonor en je moet getrouwd
zijn. Dan word je automatisch moeder.
Bloedverwanten vs. Aanverwanten
art. 1:3 BW
- Bloed (juridisch!) vs. Aangetrouwd
o De graad is belangrijk
- Tel het aantal geboortes en loop via de rechte lijn
o Rechte lijn vs. Zijlijn
“Als er een juridische geboorte is vastgesteld, dan ontstaat er een graad van verwantschap”.
Lid 2: …
Lid 3: van je aanverwant kom je nooit meer af.
Echtgenoten zijn niks van elkaar.
2
,Schema aan-/bloedverwantschap:
Hoofdlijnen en zijlijnen tellen. Hoofdlijnen gaan naar boven.
Een voornaam uitkiezen 1:4 BW
- Grote vrijheid, tenzij…
o Ongepast
o Overeenstemmen met bestaande geslachtsnamen
Tenzij, ook gebruikelijk als voornaam (Wolf, Cherie)
Ambtshalve art. 1:4 lid 3 BW
- Vondeling art. 1:5 lid 10 BW
Wijziging voornaam art. 1:4 lid 4 BW
- Verzoekschrift bij rb
- In principe ingewilligd tenzij…
Nieuw (achter)naamrecht vanaf 1-1-2024
- Vanaf 1811 automatisch naam vader
- Sinds 1998 ook optie om naam moeder te kiezen
- Vanaf 1-1-24 wordt het mogelijk om beide geslachtsnamen door te geven
o NB: overgangsregeling indien oudste kind na 1-1-2016 geboren is
Geslachtsnaam hoofdregel: keuze ouders/gezagsdragers art. 1:5 lid 4 en 5 BW
3 momenten tot uitbrengen naamkeuze:
- Vóór de geboorte van het kind tov iedere a.b.s.
- Bij de geboorteaangifte tov a.b.s. van de gemeente waar het kind is geboren
- Ter gelegenheid van de voltrekking van hun huwelijk of van de registratie van hun partnerschap
3
, Geen naamskeuze uitgebracht?
Lees en markeer art. 1:5 lid 3 BW. Lid 4: = huwelijkssituatie (geboorte in familierechtelijke betrekking)
Geslachtsnaam (ex)man/vrouw art. 1:9 BW:
- Vrouw (lid 1) en man (lid 3) mogen elkaar achternaam voeren / combineren zowel tijdens al NA
het huwelijk / GP
o Tenzij…. (lid 2)
- Daarbuiten niet zomaar zonder toestemming iemand anders zijn naam voeren (art. 1:8 BW)
Wijziging geslachtsnaam art. 1:7 BW
- Lid 1: verzoek aan de ‘Kroon’(= ministerie v. Justitie)
- Lid 2: ontbreken naam
- Lid 3: geen gevolgen voor kinderen als meerderjarig/geen gezag
Woonplaats art 1:10 BW
- Waar je woont
- Waar je slaapt
- Bedrijf: wettelijk voorschrift/statuten (art. 1:10 lid 2 BW)
- Afgeleide woonplaats (art. 1:12 BW)
o Minderjarigen
o Handelingsonbekwamen
- Sterfhuis laatste woonplaats (art. 1:13 BW)
Burgerlijke stand
- Twee of meer ambtenaren per gemeente (1:16 BW)
- Taak ambtenaar (art. 1:16a BW)
o Opnemen/instandhouden akten
o Zorg voor toegankelijkheid
De 4 registers van de burgerlijke stand art. 1:17 BW
- Art. 1:17 lid 2 jo. 1:21 BW
4