Microbiologie 2 samenvatting deel 1 (H1 t.e.m. 6)

Microbiologie 2
Hoofdstuk 1
Indeling van levende wezens
 Eéncellige prokaryote celstructuur: bacteriën
 Eéncellige eukaryote celstructuur: gisten, protozoa
 Multicellulaire eukaryote celstructuur: planten, dieren

Prokaryoot vs. eukaryoot
Verschillen:

 Grootte
 Kernstructuur
 Organisatie van cytoplasma
 Opbouw van ribosomen
 Opbouw van cytoplasmamembraan
 Opbouw van celwand

Prokaryote cel




1

,Eukaryote cel




.




Bacteriën zijn eencellig
Probleem:

 Sterk variërende omstandigheden (vb. beschikbaarheid voeding)
 Snel effect door schadelijke invloeden buitenaf
 Snel afgevoerd via lucht/vloeistofstroom

Cel anticipeert:

 Snelle aanpassing aan sterk wisselende omstandigheden (adaptatie) door zeer hoge
metabole activiteit

2

,  Celwand biedt bescherming tegen uitwendige schadelijke invloeden
 Mogelijkheid om zich vast te hechten aan oppervlakken dmv gespecialiseerde structuren
 Beweeglijk, cel-cel communicatie, evolutie,…

Bouw bacteriële cel
Schematisch in te delen:

 Cytoplasma met vrij DNA, zonder organellen
 Cytoplasmamembraan
 Celwand
 Uitwendige structuren: kapsel, pili, flagellen



Celwand
Functies:

 Vorm en stevigheid
 Bescherming
 Adhesie
 Classificatiecriterium (G- &G+)
 Antigene eigenschappen
 LPS van G-: endotoxine voor eukaryote cellen
 Receptoren voor bacteriofagen

Opbouw:

 Basislaag peptidoglycaan of mucopeptide
 opgebouwd uit N-acetyleglucosamine en N-acetylmuraminezuur afwisselende in lange
ketens, verbonden door korte peptidebruggen

Celwand G+:

 Tot 100nm dik
 Basale peptidoglycaanlaag: 50-80% (tot 50 lagen)
 Teichoïnezuren en lipoteichoïnezuren door peptidoglycaanlaag
 Teichoïnezuren= polymeren van suikeralcoholen en een zijketen
– Binden van kationen voor gebruik in biosynthetische processen
– Verhinderen celwandbreuk en cellyse
– Specifieke antigenische determinanten, antifagocytair
– Adhesiemoleculen voor extracellulaire proteïnen




3

, Celwand G-:

 Tot 10nm dik
 Basale peptidoglycaanlaag: 2-3nm
 Buitenmembraan:8-10nm
 opgebouwd uit fosfolipiden, lipoproteïnen, eiwitten en lipopolysachariden
 Periplasmatische ruimte tussen celwand en celmembraan
 LPS




Gramkleuring
Kleuring die een onderscheid maakt tussen G+ (paars) en G-(rood) bacteriën

1. Preparaat kleuren met kristalviolet
2. Gekleurd complex fixeren met lugol
3. Ontkleuren met organisch solvent
4. Tweede kleuring met contrastkleurstof: fuchsine of safranine

Celwandopbouw = classificatiecriterium
Verschil in permeabiliteit t.o.v. organische solventen:

 Ethanol + teichoïnezuren= onoplosbaar complex, bacterie behoudt eerste kleurstof (paars)
 Ethanol= oplossen van vetten  verliest 1ste kleurstof en neemt 2de kleurstof op (rood)

Zuurvaste bacteriën
Samenstelling celwand van o.a. myobacteriën: grote hoeveelheid van verschillende wasachtige
substanties:

 Dikke peptidoglycaanlaag:
– Laag suikers

4