SAMENVATTING ONDERZOEK
IN HET SOCIAAL WERK
Inhoud
De onderzoekscyclus.................................................................................................................................................3
Verkennen en afbakenen..........................................................................................................................................3
Verkennen.............................................................................................................................................................3
Informeren........................................................................................................................................................3
Motiveren..........................................................................................................................................................4
Afbakenen.............................................................................................................................................................4
Probleemstelling................................................................................................................................................5
Doelstelling........................................................................................................................................................5
Onderzoeksvragen.............................................................................................................................................5
Opzetten en voorbereiden........................................................................................................................................6
Onderzoeksbenaderingen.....................................................................................................................................6
1. Onderzoeksbenadering: kwantitatief onderzoek..........................................................................................6
2. Onderzoeksbenadering: kwalitatief onderzoek............................................................................................6
Onderzoek en engagement...................................................................................................................................7
Onderzoeksmethodes...........................................................................................................................................8
Observatie.........................................................................................................................................................8
Interview............................................................................................................................................................9
Focusgroepen..................................................................................................................................................10
Narratief onderzoek........................................................................................................................................11
Survey-onderzoek............................................................................................................................................12
Literatuuronderzoek........................................................................................................................................12
Werken met foto’s..........................................................................................................................................13
Mixed method.................................................................................................................................................13
Onderzoeksopzet................................................................................................................................................13
Ethische aspecten in het sociaal werk....................................................................................................................14
Aandacht voor ethisch handelen: oorsprong?....................................................................................................14
Procedurele ethiek + toepassing in de praktijk...................................................................................................15
Ethische code voor wetenschappelijk onderzoek in België............................................................................15
De GDPR (General Data Protection Regulation).................................................................................................16
Ethische principes worden geassocieerd met.....................................................................................................16
Tussentijds besluit...............................................................................................................................................17
1
, Situationele, relationele en socio-politieke ethiek.............................................................................................17
Geïnformeerde toestemming.........................................................................................................................17
Analyseren...............................................................................................................................................................18
Analyse van kwalitatieve data.............................................................................................................................18
Coderen...........................................................................................................................................................19
Onderscheid open versus gestructureerde methode.....................................................................................19
Analyse kwantitatieve data.................................................................................................................................19
Kengetallen......................................................................................................................................................20
Tabellen...........................................................................................................................................................20
Inductieve of toetsende statistiek...................................................................................................................21
Excel.....................................................................................................................................................................21
Rapporteren en presenteren..................................................................................................................................21
Onderzoekende houding.....................................................................................................................................21
Rapporteren........................................................................................................................................................22
Schriftelijk........................................................................................................................................................22
Mondeling.......................................................................................................................................................23
Citeren van bronnen........................................................................................................................................24
Presenteren.........................................................................................................................................................24
Reflecteren en bijsturen......................................................................................................................................24
Resultaten zijn gekend........................................................................................................................................25
Disseminatie en valorisatie.............................................................................................................................25
2
, DE ONDERZOEKSCYCLUS
VERKENNEN EN AFBAKENEN
VERKENNEN
Aanleidingen van onderzoek:
Maatschappelijke veranderingen en / of uitdagingen
Vragen van organisaties
Vragen van beleidsmensen of praktijkwerkers
Eigen vragen als praktijkwerker, vrijwilliger, burger, …
INFORMEREN
Informeren om te verkennen:
Informatie verzamelen is deel van onderzoeksproces
Informatie verzamelen leert je:
o Verder te gaan met het onderwerp
o Het onderwerp (gedeeltelijk) aan te passen
o Het onderwerp niet te onderzoeken
o Af te bakenen van het thema en het formuleren van een probleem-, doel- en vraagstelling
Plan je informatieverzameling (inhoudelijk en praktisch):
Welke informatie heb ik al en welke heb ik nog nodig?
Waar of bij wie kan ik terecht voor informatie?
3
IN HET SOCIAAL WERK
Inhoud
De onderzoekscyclus.................................................................................................................................................3
Verkennen en afbakenen..........................................................................................................................................3
Verkennen.............................................................................................................................................................3
Informeren........................................................................................................................................................3
Motiveren..........................................................................................................................................................4
Afbakenen.............................................................................................................................................................4
Probleemstelling................................................................................................................................................5
Doelstelling........................................................................................................................................................5
Onderzoeksvragen.............................................................................................................................................5
Opzetten en voorbereiden........................................................................................................................................6
Onderzoeksbenaderingen.....................................................................................................................................6
1. Onderzoeksbenadering: kwantitatief onderzoek..........................................................................................6
2. Onderzoeksbenadering: kwalitatief onderzoek............................................................................................6
Onderzoek en engagement...................................................................................................................................7
Onderzoeksmethodes...........................................................................................................................................8
Observatie.........................................................................................................................................................8
Interview............................................................................................................................................................9
Focusgroepen..................................................................................................................................................10
Narratief onderzoek........................................................................................................................................11
Survey-onderzoek............................................................................................................................................12
Literatuuronderzoek........................................................................................................................................12
Werken met foto’s..........................................................................................................................................13
Mixed method.................................................................................................................................................13
Onderzoeksopzet................................................................................................................................................13
Ethische aspecten in het sociaal werk....................................................................................................................14
Aandacht voor ethisch handelen: oorsprong?....................................................................................................14
Procedurele ethiek + toepassing in de praktijk...................................................................................................15
Ethische code voor wetenschappelijk onderzoek in België............................................................................15
De GDPR (General Data Protection Regulation).................................................................................................16
Ethische principes worden geassocieerd met.....................................................................................................16
Tussentijds besluit...............................................................................................................................................17
1
, Situationele, relationele en socio-politieke ethiek.............................................................................................17
Geïnformeerde toestemming.........................................................................................................................17
Analyseren...............................................................................................................................................................18
Analyse van kwalitatieve data.............................................................................................................................18
Coderen...........................................................................................................................................................19
Onderscheid open versus gestructureerde methode.....................................................................................19
Analyse kwantitatieve data.................................................................................................................................19
Kengetallen......................................................................................................................................................20
Tabellen...........................................................................................................................................................20
Inductieve of toetsende statistiek...................................................................................................................21
Excel.....................................................................................................................................................................21
Rapporteren en presenteren..................................................................................................................................21
Onderzoekende houding.....................................................................................................................................21
Rapporteren........................................................................................................................................................22
Schriftelijk........................................................................................................................................................22
Mondeling.......................................................................................................................................................23
Citeren van bronnen........................................................................................................................................24
Presenteren.........................................................................................................................................................24
Reflecteren en bijsturen......................................................................................................................................24
Resultaten zijn gekend........................................................................................................................................25
Disseminatie en valorisatie.............................................................................................................................25
2
, DE ONDERZOEKSCYCLUS
VERKENNEN EN AFBAKENEN
VERKENNEN
Aanleidingen van onderzoek:
Maatschappelijke veranderingen en / of uitdagingen
Vragen van organisaties
Vragen van beleidsmensen of praktijkwerkers
Eigen vragen als praktijkwerker, vrijwilliger, burger, …
INFORMEREN
Informeren om te verkennen:
Informatie verzamelen is deel van onderzoeksproces
Informatie verzamelen leert je:
o Verder te gaan met het onderwerp
o Het onderwerp (gedeeltelijk) aan te passen
o Het onderwerp niet te onderzoeken
o Af te bakenen van het thema en het formuleren van een probleem-, doel- en vraagstelling
Plan je informatieverzameling (inhoudelijk en praktisch):
Welke informatie heb ik al en welke heb ik nog nodig?
Waar of bij wie kan ik terecht voor informatie?
3