SAMENVATTING PATHOLOGISCHE
FYSIOLOGIE EN BIOCHEMIE – VERSTOCKT
HOOFDSTUK 1.1: HET MEDISCH DIAGNOSTISCH PROCES
Anamnese en systeemanamnese = eerste gesprek dat zich enerzijds richt op de specifieke aanmeldingsklacht
en anderzijds op het bredere geheel. Probeer uw blik vrij ruim te houden en wet niet onmiddellijk op 1 diagnose.
Gaat niet enkel over de aanmeldingsklacht maar uitgebreidere vragen stellen zodat men een beeld krijgt of er
andere organen zijn die potentieel ook betrokken kunnen zijn.
Dingen die men nog wil weten: allergieën, details over wat er gaande is, andere medische aandoeningen (bv
levertransplantatie ® dan immuunsuppressie ® hele infectieuze respons verloopt anders). ALTIJD anamnese,
familiale anamnese, medische voorgeschiedenis, familiale voorgeschiedenis, allergieën, medicatiegebruik SOMS
gebruik van alcohol, roken, drugs, expositie anamnese (beroep/opleiding, hobby’s, huisdieren), sociale context,
seksuele gewoonten.
1
,CASUS
Op het moment dat men met die patiënt spreekt, heeft men al een zekere indruk over de algemene toestand
van de patiënt (zwaar ziek, toxisch ziek, goed onder controle…) Bij spoedgevallen wordt altijd een vitale
parameter genomen = bloeddruk (mmHg), pols (/min), temperatuur (°C), saturatie (%), AH frequentie (/min),
mentaal bewustzijn = urgentie inschatting. Bij elke patiënt die opgenomen wordt in het ziekenhuis, worden de
vitale parameters na enkele uren steeds gecheckt door verpleging ® geeft eerste idee over hoe ziek iemand is.
CASUS
OPMERKINGEN pols is vrij hoog ® kan door pijn (lokt tachycardie uit) of door iets infectieus MAAR ondanks het
feit dat pols verhoogd is, is de bloeddruk nog normaal. De vrouw is zeker niet sceptisch: saturatie is goed, heeft
geen koorts en is perfect adequaat (Glasgow coma 15 ® die is responsief en reageert dus normaal).
Volgende stappen in diagnostisch proces is het klinisch onderzoek (bij tandarts vooral gericht op orale caviteit in
eerste instantie) maar in het algemeen als iemand op spoedgevallen komt gaat het over inspectie die men al
doet tijdens de anamnese, palpatie vooral thv buikregio en ook de percussie van de buikregio om te kijken
hoeveel lucht er zit & auscultatie = luisteren naar hart, longen, darmen.
CASUS klinisch onderzoek
2
,Er lijkt in de hals iets gaande te zijn unilateraal die mogelijk een verklaring kan zijn voor de klachten van de
vrouw. Wat zijn de volgende stappen: wat is mijn werkhypothese en hoe ga ik die bevestigen of ontkrachten? =
differentieel diagnose (DD).
CASUS differentieel diagnose
× Een banale keelontsteking? Alarmtekens?
× Een oorontsteking?
× Reumatoïde artritis kaakgewricht?
× ACE-i geïnduceerd angio-oedeem?
Al deze zaken zouden min of meer kunnen passen in de aanmeldingsklacht maar waarbij het ene veel meer
waarschijnlijk is dan het andere obv klinisch onderzoek. Men wil dat gaan bevestigen door technische
onderzoeken die men bijkomend gaat uitvoeren.
Differentiële diagnose: men kan meestal theoretisch een reeks van 50 zaken opsommen die zouden kunnen bij
een bepaalde klacht. Belangrijk is dat men het meest waarschijnlijke eerst gaat bekijken. Als men bepaalde
aanmeldingsklachten ziet is het niet slecht om in achterhoofd te houden dat alle zeldzaamheden bestaan MAAR
men gaat nog altijd uit dat bij grote meerderheid van patiënten zaken zijn die men het frequenst verwacht.
Zaken die meest waarschijnlijk zijn moeten bovenaan de werkdiagnose, zaken die minder waarschijnlijk zijn
moeten lager staan. Men probeert een diagnostische test te doen die zo snel mogelijk tot de juiste diagnose en
behandeling leidt.
Aanvullende testen: laboratoriumonderzoek, radiologisch onderzoek, endoscopisch onderzoek, functionele
onderzoeken, anatomopathologisch onderzoek… Er zijn heel veel verschillende technische onderzoeken die we
kunnen doen MAAR in deze casus hebben we die niet allemaal nodig.
TECHNISCHE ONDERZOEKEN
LABORATORIUMONDERZOEK
× Bloedtesten: meest aangevraagde testen binnen geneeskunde
- Ontstekingsparameters (CRP standaard ® stijgt bij ongeveer alles: infectie, inflammatie, na trauma)
- Bloedcel samenstelling (bacteriële infectie: meer neutrofielen)
- Functie van organen (bv. levertesten, nierfunctie, hartenzymen)
- Absorptieparameters (bv. ijzer, vitamine B12, foliumzuur)
- Serologische testen (antistoffen tegen micro-organismen)
- Immunologische testen
× Urineonderzoek
× Onderzoek van andere lichaamsvochten (bv bij abces zeker in buik)
× Culturen
Als er bloed wordt genomen, wordt de samenstelling bekeken.
FIGUUR er zijn grote verschillen tussen de verschillende
bloedcellen ® tegenwoordig automatisch afgelezen. Dan krijgt
men een patiëntendossier (hematologie, stolling en CRP = ontstekingswaarde).
CASUS patiënt een CRP van 400 heel hoog want moet normaal onder 5 zijn ® sterke
verhoging van inflammatoire kenmerken. Dat is een sterk argument om te zeggen dat
er iets infectieus aan de gang is. Heeft ook 52.000 witte bloedcellen ook heel hoog
want normaal tussen 7.000-9.000 ® combinatie van infectie en cortisone zorgt
hiervoor. Cortisone zorgt ervoor dat WBC meer in circulatie komen.
3
, RADIOLOGISCHE EN NUCLEAIRE ONDERZOEKEN
× Standaard radiografie: röntgenstralen
× Echografie: geluidsgolven
× Computertomografie (CT): roterende röntgenbuis
× Kernspintomografie: waterstofatomen in magnetisch veld
× Isotopenonderzoek: electromagnetische (gamma)straling
Conventionele RX: ribbenrooster, Echografie: soms belangrijk om Alle crossectionele beeldvormings-
hart grotendeels achter sternum, bepaald orgaan te visualiseren ® modaliteiten: CT scan met
longen, clavicula, wervelkolom vooral voor buik maar ook andere. radiografische stralen, NMR geen
HIER darm ® als het verdikt is, is stralen (zwangerschap, jonge
er ontsteking mensen) & nucleaire onderzoeken
= PET die radio-isotopen
gebruiken om zo bepaalde regio’s
in het licht te stellen. Kunnen
combineren: PET-CT & PET-NMR.
CT van long: veel meer detail dan
klassieke RX ® kan belangrijk zijn
om diagnose te stellen.
Als we CT-scans aanvragen wil men weten of men contrast wil geven of niet ® zinvol om allergieën na te vragen
want sommige mensen zijn allergisch aan contrast. Voordeel van contrast: gaat aantonen waar er toegevoegde
bloedtoevoer is ® relevant om ontsteking aan te tonen of waar er geen bloed komt. Ook zinvol als we denken
aan een potentieel abces.
× In geval van röntgengebaseerd onderzoek: jodiumhoudend contrast
× In geval van NMR gebaseerd onderzoek: gadoliniumhoudend contrast
× Risico’s van jodiumhoudend contrast: anafylaxie, acute nierinsufficiëntie, acuut hartfalen, hyperthyroidie
× Risico’s van IV gadoliniumhoudend contrast: nefrogene systeem fibrose (igv voorafbestaande
nierinsufficiëntie), allergische reacties (zeer zeldzaam)
Rol van contrast afhankelijk van wanneer men scan gaat maken. Patiënt
met een letsel in hersenen ® afhankelijk van waar snede gemaakt
wordt doorheen de schedel enerzijds en de fase wanneer contrast
wordt toegediend, gaat men het letsel al dan niet op een bepaalde scan
kunnen zien. Contrast wordt heel veel gebruikt door oncologen om
bepaalde tumorale letsels in het licht te gaan stellen.
Arteriografie: wordt gebruikt om bloedvaten te bekijken als we vermoeden dat
er een probleem is. Hier via lies/pols via een katheder opschuiven ® via hart
naar hersenen gebracht, contrast geïnjecteerd en dan kan men zien of er
ergens een klonter zit & die meteen oplossen. Gebruikt om problemen in
hersenen op te lossen, bloedingen, hartinfarct…
4
FYSIOLOGIE EN BIOCHEMIE – VERSTOCKT
HOOFDSTUK 1.1: HET MEDISCH DIAGNOSTISCH PROCES
Anamnese en systeemanamnese = eerste gesprek dat zich enerzijds richt op de specifieke aanmeldingsklacht
en anderzijds op het bredere geheel. Probeer uw blik vrij ruim te houden en wet niet onmiddellijk op 1 diagnose.
Gaat niet enkel over de aanmeldingsklacht maar uitgebreidere vragen stellen zodat men een beeld krijgt of er
andere organen zijn die potentieel ook betrokken kunnen zijn.
Dingen die men nog wil weten: allergieën, details over wat er gaande is, andere medische aandoeningen (bv
levertransplantatie ® dan immuunsuppressie ® hele infectieuze respons verloopt anders). ALTIJD anamnese,
familiale anamnese, medische voorgeschiedenis, familiale voorgeschiedenis, allergieën, medicatiegebruik SOMS
gebruik van alcohol, roken, drugs, expositie anamnese (beroep/opleiding, hobby’s, huisdieren), sociale context,
seksuele gewoonten.
1
,CASUS
Op het moment dat men met die patiënt spreekt, heeft men al een zekere indruk over de algemene toestand
van de patiënt (zwaar ziek, toxisch ziek, goed onder controle…) Bij spoedgevallen wordt altijd een vitale
parameter genomen = bloeddruk (mmHg), pols (/min), temperatuur (°C), saturatie (%), AH frequentie (/min),
mentaal bewustzijn = urgentie inschatting. Bij elke patiënt die opgenomen wordt in het ziekenhuis, worden de
vitale parameters na enkele uren steeds gecheckt door verpleging ® geeft eerste idee over hoe ziek iemand is.
CASUS
OPMERKINGEN pols is vrij hoog ® kan door pijn (lokt tachycardie uit) of door iets infectieus MAAR ondanks het
feit dat pols verhoogd is, is de bloeddruk nog normaal. De vrouw is zeker niet sceptisch: saturatie is goed, heeft
geen koorts en is perfect adequaat (Glasgow coma 15 ® die is responsief en reageert dus normaal).
Volgende stappen in diagnostisch proces is het klinisch onderzoek (bij tandarts vooral gericht op orale caviteit in
eerste instantie) maar in het algemeen als iemand op spoedgevallen komt gaat het over inspectie die men al
doet tijdens de anamnese, palpatie vooral thv buikregio en ook de percussie van de buikregio om te kijken
hoeveel lucht er zit & auscultatie = luisteren naar hart, longen, darmen.
CASUS klinisch onderzoek
2
,Er lijkt in de hals iets gaande te zijn unilateraal die mogelijk een verklaring kan zijn voor de klachten van de
vrouw. Wat zijn de volgende stappen: wat is mijn werkhypothese en hoe ga ik die bevestigen of ontkrachten? =
differentieel diagnose (DD).
CASUS differentieel diagnose
× Een banale keelontsteking? Alarmtekens?
× Een oorontsteking?
× Reumatoïde artritis kaakgewricht?
× ACE-i geïnduceerd angio-oedeem?
Al deze zaken zouden min of meer kunnen passen in de aanmeldingsklacht maar waarbij het ene veel meer
waarschijnlijk is dan het andere obv klinisch onderzoek. Men wil dat gaan bevestigen door technische
onderzoeken die men bijkomend gaat uitvoeren.
Differentiële diagnose: men kan meestal theoretisch een reeks van 50 zaken opsommen die zouden kunnen bij
een bepaalde klacht. Belangrijk is dat men het meest waarschijnlijke eerst gaat bekijken. Als men bepaalde
aanmeldingsklachten ziet is het niet slecht om in achterhoofd te houden dat alle zeldzaamheden bestaan MAAR
men gaat nog altijd uit dat bij grote meerderheid van patiënten zaken zijn die men het frequenst verwacht.
Zaken die meest waarschijnlijk zijn moeten bovenaan de werkdiagnose, zaken die minder waarschijnlijk zijn
moeten lager staan. Men probeert een diagnostische test te doen die zo snel mogelijk tot de juiste diagnose en
behandeling leidt.
Aanvullende testen: laboratoriumonderzoek, radiologisch onderzoek, endoscopisch onderzoek, functionele
onderzoeken, anatomopathologisch onderzoek… Er zijn heel veel verschillende technische onderzoeken die we
kunnen doen MAAR in deze casus hebben we die niet allemaal nodig.
TECHNISCHE ONDERZOEKEN
LABORATORIUMONDERZOEK
× Bloedtesten: meest aangevraagde testen binnen geneeskunde
- Ontstekingsparameters (CRP standaard ® stijgt bij ongeveer alles: infectie, inflammatie, na trauma)
- Bloedcel samenstelling (bacteriële infectie: meer neutrofielen)
- Functie van organen (bv. levertesten, nierfunctie, hartenzymen)
- Absorptieparameters (bv. ijzer, vitamine B12, foliumzuur)
- Serologische testen (antistoffen tegen micro-organismen)
- Immunologische testen
× Urineonderzoek
× Onderzoek van andere lichaamsvochten (bv bij abces zeker in buik)
× Culturen
Als er bloed wordt genomen, wordt de samenstelling bekeken.
FIGUUR er zijn grote verschillen tussen de verschillende
bloedcellen ® tegenwoordig automatisch afgelezen. Dan krijgt
men een patiëntendossier (hematologie, stolling en CRP = ontstekingswaarde).
CASUS patiënt een CRP van 400 heel hoog want moet normaal onder 5 zijn ® sterke
verhoging van inflammatoire kenmerken. Dat is een sterk argument om te zeggen dat
er iets infectieus aan de gang is. Heeft ook 52.000 witte bloedcellen ook heel hoog
want normaal tussen 7.000-9.000 ® combinatie van infectie en cortisone zorgt
hiervoor. Cortisone zorgt ervoor dat WBC meer in circulatie komen.
3
, RADIOLOGISCHE EN NUCLEAIRE ONDERZOEKEN
× Standaard radiografie: röntgenstralen
× Echografie: geluidsgolven
× Computertomografie (CT): roterende röntgenbuis
× Kernspintomografie: waterstofatomen in magnetisch veld
× Isotopenonderzoek: electromagnetische (gamma)straling
Conventionele RX: ribbenrooster, Echografie: soms belangrijk om Alle crossectionele beeldvormings-
hart grotendeels achter sternum, bepaald orgaan te visualiseren ® modaliteiten: CT scan met
longen, clavicula, wervelkolom vooral voor buik maar ook andere. radiografische stralen, NMR geen
HIER darm ® als het verdikt is, is stralen (zwangerschap, jonge
er ontsteking mensen) & nucleaire onderzoeken
= PET die radio-isotopen
gebruiken om zo bepaalde regio’s
in het licht te stellen. Kunnen
combineren: PET-CT & PET-NMR.
CT van long: veel meer detail dan
klassieke RX ® kan belangrijk zijn
om diagnose te stellen.
Als we CT-scans aanvragen wil men weten of men contrast wil geven of niet ® zinvol om allergieën na te vragen
want sommige mensen zijn allergisch aan contrast. Voordeel van contrast: gaat aantonen waar er toegevoegde
bloedtoevoer is ® relevant om ontsteking aan te tonen of waar er geen bloed komt. Ook zinvol als we denken
aan een potentieel abces.
× In geval van röntgengebaseerd onderzoek: jodiumhoudend contrast
× In geval van NMR gebaseerd onderzoek: gadoliniumhoudend contrast
× Risico’s van jodiumhoudend contrast: anafylaxie, acute nierinsufficiëntie, acuut hartfalen, hyperthyroidie
× Risico’s van IV gadoliniumhoudend contrast: nefrogene systeem fibrose (igv voorafbestaande
nierinsufficiëntie), allergische reacties (zeer zeldzaam)
Rol van contrast afhankelijk van wanneer men scan gaat maken. Patiënt
met een letsel in hersenen ® afhankelijk van waar snede gemaakt
wordt doorheen de schedel enerzijds en de fase wanneer contrast
wordt toegediend, gaat men het letsel al dan niet op een bepaalde scan
kunnen zien. Contrast wordt heel veel gebruikt door oncologen om
bepaalde tumorale letsels in het licht te gaan stellen.
Arteriografie: wordt gebruikt om bloedvaten te bekijken als we vermoeden dat
er een probleem is. Hier via lies/pols via een katheder opschuiven ® via hart
naar hersenen gebracht, contrast geïnjecteerd en dan kan men zien of er
ergens een klonter zit & die meteen oplossen. Gebruikt om problemen in
hersenen op te lossen, bloedingen, hartinfarct…
4
