1. Basisbeginselen
1.1 Begrip en kenmerken van de belasting
1.1.1 Begrip
Begrip belasting =
● BIJDRAGE volgens bepaalde RECHTSREGELS,
door de OVERHEID opgelegd om FINANCIËLE
middelen te verzamelen om UITGAVEN te
doen voor het ALGEMEEN BELANG.
Bv ; (wegenwerken, onderwijs, defensie,
infrastructuur, openbaar vervoer,
gezondheidszorg,…)
Belasting moet bij een wet of decreet als belasting
worden erkend!
Het wordt gebruikt voor : pensioenen,
gezondheidszorg, onderwijs, economisch beleid,
overheidsbestuur, werkloosheid, vervoer, milieu, gezin
en kinderen,…
1.1.2 Kenmerken
1. Financieel deel
● Inkomsten dekken uitgaven van algemeen belang (zie eerder)
o Je weet niet exact voor wat je geld gebruikt wordt.
● Belasting (Geen rechtstreekse tegenprestatie)
-> Retributie = vergoeding voor een product of dienst die de gemeente levert. (Rechtstreekse
tegenprestatie) bv ; een plek op de markt. Hiervoor betaal je enkel als je er gebruik van
maakt!
Vb. parkeerticket niet betaald, tolgelden
2. Dwingend karakter
● Eénzijdig opgelegd door overheid dwz dat je het niet kan weigeren om te betalen.
● Via rechtsregels
● Sancties bij niet-naleving (administratief of strafrechtelijk)
p.21
, 1.2 De situering van het belastingrecht
2 soorten :
Privaatrecht Publiekrecht
● Individu vs. Individu ● Overheid vs. Individu
● O.a. ● O.a.
o Burgerlijk recht o Staatsrecht
o Handelsrecht o Administratief recht
o Gerechtelijk recht o Strafrecht
o Sociaal recht o Fiscaal recht
(Arbeidscontracten) o Sociaal recht (RSZ Werknemers)
BHGS SASFS
!! Opmerking: Fiscaal Recht
✔ Wie/wat onderworpen
✔ Tarief bepalen
✔ Wijze van vestiging
✔ Wijze van inning
✔ Welke overheid, etc…
🗷 Opportuniteit
🗷 Rechtvaardigheid
1.3 De functies van de belasting
Financieel Economisch Sociaal
● Hoofddoel ● Prijzen ● Draagkracht
● Inkomsten -> Uitgaven ● Sparen ● Extra voorbeelden: zie
● Ca. 94% ● Consumptie handboek
● Investeringen
● Tewerkstelling
● …
p. 26-27
,1.4 Wie mag belastingen heffen
1.4.1 Heffende overheid
Federaal
Regionaal
● Gewesten (Vlaams, Waals, Brussels Hoofdstedelijk)
● Gemeenschappen (Vlaams, Frans, Duitstalig)
Lokaal
● Provincies & gemeenten
● Agglomeratie Brussel
Publiekrechtelijke instellingen
● Opdracht van algemeen belang
● Vb. instellingen openbaar nut, openbare centra voor maatschappelijk welzijn
Supranationale overheden
● EU
● Vb. douane aan buitengrens, btw
1.4.2 Fiscale autonomie
Non bis in idem
● Algemeen rechtsbeginsel
● Je kan niet 2x op hetzelfde belast worden
• Regionale en lokale overheden kunnen geen belasting heffen op federale bevoegdheden
Bij dividend uitkeringen van buitenlandse ondernemingen, betaal je dubbele belastingen.
Vb ; Juridische DB : Ze heeft een huis in Spanje en ze willen haar daar belasten maar ze is
gedomicilieerd in België dus daar willen zij dan ook belasting op heffen. Om dit te vermijden bestaat
er een DBV (Dubbel Belasting Verdrag). Verdrag tussen 2 landen.
, 1.5 Grondwettelijke beginselen van de belastingheffing
1.5.1 Legaliteitsbeginsel
● Art. 170 G.W.
● = wettelijkheidsbeginsel
● Belasting kan enkel via wet (federaal) / decreet (regionaal)/ besluit (lokaal)
Principiële belastingvrijdom: indien niet in wet => niet belastbaar (voorbeelden: zie
handboek)
Gebonden bevoegdheid: overheid moet wet toepassen
Voorzienbaarheid: wet moet duidelijk zijn & consistent toegepast
Bv ; mensen met een snor (belastingsubject) met langer dan cm (grondslag) moeten 20% betalen. Dit
2x per jaar.
1.5.2 Éénjarigheidsbeginsel
● Art. 171 G.W.
● = annualiteitsbeginsel
● Belasting worden jaarlijks gestemd
● Belastingen zijn slechts voor 1 jaar van kracht.
● Via machtiging in ‘Financiewet’
● Gevolgen?
o Jaarlijks nieuwe aangifte
o Beroepskosten aftrekbaar in jaar dat ze gemaakt zijn
o Aanslag gebeurt jaarlijks
o Jaarlijkse indexatie fiscale kernbedragen
o …
Extra voorbeelden: zie handboek
1.5.3 Gelijkheidsbeginsel
● Art. 172 G.W.
● Art. 10 G.W. = ‘alle Belgen gelijk voor de wet’
🡺 Art. 172 G.W. = toepassing op belastingen
● Relatief karakter:
o Gelijke behandeling in dezelfde feitelijke toestand
o Diverse fiscale behandelingen mogelijk indien verantwoord
● Controle door Grondwettelijk Hof
1.1 Begrip en kenmerken van de belasting
1.1.1 Begrip
Begrip belasting =
● BIJDRAGE volgens bepaalde RECHTSREGELS,
door de OVERHEID opgelegd om FINANCIËLE
middelen te verzamelen om UITGAVEN te
doen voor het ALGEMEEN BELANG.
Bv ; (wegenwerken, onderwijs, defensie,
infrastructuur, openbaar vervoer,
gezondheidszorg,…)
Belasting moet bij een wet of decreet als belasting
worden erkend!
Het wordt gebruikt voor : pensioenen,
gezondheidszorg, onderwijs, economisch beleid,
overheidsbestuur, werkloosheid, vervoer, milieu, gezin
en kinderen,…
1.1.2 Kenmerken
1. Financieel deel
● Inkomsten dekken uitgaven van algemeen belang (zie eerder)
o Je weet niet exact voor wat je geld gebruikt wordt.
● Belasting (Geen rechtstreekse tegenprestatie)
-> Retributie = vergoeding voor een product of dienst die de gemeente levert. (Rechtstreekse
tegenprestatie) bv ; een plek op de markt. Hiervoor betaal je enkel als je er gebruik van
maakt!
Vb. parkeerticket niet betaald, tolgelden
2. Dwingend karakter
● Eénzijdig opgelegd door overheid dwz dat je het niet kan weigeren om te betalen.
● Via rechtsregels
● Sancties bij niet-naleving (administratief of strafrechtelijk)
p.21
, 1.2 De situering van het belastingrecht
2 soorten :
Privaatrecht Publiekrecht
● Individu vs. Individu ● Overheid vs. Individu
● O.a. ● O.a.
o Burgerlijk recht o Staatsrecht
o Handelsrecht o Administratief recht
o Gerechtelijk recht o Strafrecht
o Sociaal recht o Fiscaal recht
(Arbeidscontracten) o Sociaal recht (RSZ Werknemers)
BHGS SASFS
!! Opmerking: Fiscaal Recht
✔ Wie/wat onderworpen
✔ Tarief bepalen
✔ Wijze van vestiging
✔ Wijze van inning
✔ Welke overheid, etc…
🗷 Opportuniteit
🗷 Rechtvaardigheid
1.3 De functies van de belasting
Financieel Economisch Sociaal
● Hoofddoel ● Prijzen ● Draagkracht
● Inkomsten -> Uitgaven ● Sparen ● Extra voorbeelden: zie
● Ca. 94% ● Consumptie handboek
● Investeringen
● Tewerkstelling
● …
p. 26-27
,1.4 Wie mag belastingen heffen
1.4.1 Heffende overheid
Federaal
Regionaal
● Gewesten (Vlaams, Waals, Brussels Hoofdstedelijk)
● Gemeenschappen (Vlaams, Frans, Duitstalig)
Lokaal
● Provincies & gemeenten
● Agglomeratie Brussel
Publiekrechtelijke instellingen
● Opdracht van algemeen belang
● Vb. instellingen openbaar nut, openbare centra voor maatschappelijk welzijn
Supranationale overheden
● EU
● Vb. douane aan buitengrens, btw
1.4.2 Fiscale autonomie
Non bis in idem
● Algemeen rechtsbeginsel
● Je kan niet 2x op hetzelfde belast worden
• Regionale en lokale overheden kunnen geen belasting heffen op federale bevoegdheden
Bij dividend uitkeringen van buitenlandse ondernemingen, betaal je dubbele belastingen.
Vb ; Juridische DB : Ze heeft een huis in Spanje en ze willen haar daar belasten maar ze is
gedomicilieerd in België dus daar willen zij dan ook belasting op heffen. Om dit te vermijden bestaat
er een DBV (Dubbel Belasting Verdrag). Verdrag tussen 2 landen.
, 1.5 Grondwettelijke beginselen van de belastingheffing
1.5.1 Legaliteitsbeginsel
● Art. 170 G.W.
● = wettelijkheidsbeginsel
● Belasting kan enkel via wet (federaal) / decreet (regionaal)/ besluit (lokaal)
Principiële belastingvrijdom: indien niet in wet => niet belastbaar (voorbeelden: zie
handboek)
Gebonden bevoegdheid: overheid moet wet toepassen
Voorzienbaarheid: wet moet duidelijk zijn & consistent toegepast
Bv ; mensen met een snor (belastingsubject) met langer dan cm (grondslag) moeten 20% betalen. Dit
2x per jaar.
1.5.2 Éénjarigheidsbeginsel
● Art. 171 G.W.
● = annualiteitsbeginsel
● Belasting worden jaarlijks gestemd
● Belastingen zijn slechts voor 1 jaar van kracht.
● Via machtiging in ‘Financiewet’
● Gevolgen?
o Jaarlijks nieuwe aangifte
o Beroepskosten aftrekbaar in jaar dat ze gemaakt zijn
o Aanslag gebeurt jaarlijks
o Jaarlijkse indexatie fiscale kernbedragen
o …
Extra voorbeelden: zie handboek
1.5.3 Gelijkheidsbeginsel
● Art. 172 G.W.
● Art. 10 G.W. = ‘alle Belgen gelijk voor de wet’
🡺 Art. 172 G.W. = toepassing op belastingen
● Relatief karakter:
o Gelijke behandeling in dezelfde feitelijke toestand
o Diverse fiscale behandelingen mogelijk indien verantwoord
● Controle door Grondwettelijk Hof
