Hoorcolleges Pedagogische Vraagstukken rond Polarisatie
Inhoud
Hoorcollege 1: Scheidslijnen in de Nederlandse samenleving................................................................1
Hoorcollege 2: Werken aan gelijke kansen in Gemeente Utrecht..........................................................3
Hoorcollege 3: Wij tegen zij! Leidt onderling contact tot wederzijds begrip?........................................5
Hoorcollege 4: Aandacht voor burgerschap: kennis als oplossing?........................................................7
Hoorcollege 5: De Vreedzame School als pedagogische interventie; ervaringen en effecten..............10
Hoorcollege 1: Scheidslijnen in de Nederlandse samenleving
Pedagogische vraagstukken staan niet los van maatschappelijke vraagstukken. Discussie rond
kinderrechten hebben pedagogische consequenties, maar is wel een (macro) maatschappelijke
discussie.
1
, Polarisatie als maatschappelijk vraagstuk
Polarisatie: vorming van tegenstellingen tussen partijen en bevolkingsgroepen
Tegenstelling lijken te vergroten (in de politiek worden de tegenstellingen vergroot)
Polarisatie is niet persoonlijk maar als groep.
Vroeger was er een poldermodel: zoeken naar census tussen verschillende tegenstellingen/ groepen.
Er werd gedacht in overeenkomsten i.p.v. verschillen. De manier waarin er met tegenstelling
omgegaan wordt > compromis sluiten of common ground.
Opkomst Pim Fortuyn > politiek veranderde drastisch: Verschillen werden benadrukt.
Meer polariserende politiek
Aanslagen, moord Fortuyn en Theo van Gogh worden focussing events genoemd: ingrijpende
plotselinge gebeurtenissen die in een debat op een bepaald onderwerp sterk aanwakkert.
Dreigt er een tweedeling in Nederland?
Hoog- & laagopgeleid: verschil in inkomen en kennis
Huisvesting: buurt is veiliger/groener, kwalitatief betere huizen, schoolkeuze van
kinderen > private/reguliere school
Jong & oud: pensioenverwachting wordt hoger
Ouderen vinden dat ze nu van verdiende rust mogen genieten
Jongeren vinden dat de ouderen wat terug mogen geven aan hun
Nederlandse & migratieachtergrond
Migratieachtergrond voelen zich ongewenst en kinderen verloederen: past niet bij hun
eigen opvattingen
Kennisverschil (hoe het systeem met de regering, subsidies, scholen etc.)
Nieuwe zorg voor mensen van lagere achtergrond > stijging aantal privéscholen. Resultaten zijn goed,
veel docenten trekken er naar toe. Dit leidt wel tot ongewenste tweedeling. Veel ouders kunnen
deze scholen niet betalen.
Artikel: Dekker en De Ridder (politieke en culturele tegenstellingen): verschillen mensen van mening
> als polarisatie toeneemt zullen de meningen meer verschillen.
Tussen 1980 en 2013, bestuderen onderzoek van anderen. Ze concluderen dat over de hele linie de
bevolking niet meer verdeeld is geraakt. Mensen hun opvattingen op het gebied van profilering
(gelijk verdienen), anti-autoritarisme, links rechts plaatsing en politiek zelfvertrouwen is er te zien dat
de verschillen in 1970 niet veel groter zijn geworden in 2013. Artikel gaat over opvattingen van
individuen.
Van onderscheid naar scheidslijn
Dimensies:
Differentiatie (objectieve/feitelijke verschillen) -> CBS: inkomensverschillen niet groter,
werkloosheid niet toegenomen. Bij laagopgeleiden wel hoger dan bij hoogopgeleiden, maar
verschillen worden niet groter, meningsverschillen zijn er wel maar worden niet groter.
Identificatie (mate van identificatie met de onderscheiden groepen) > tot welke groepen
reken jij jezelf, welke van deze groepen je als persoon definiëren? Wat zijn belangrijke
waarden en normen van deze groepen?
Representatie (mate van representatie van onderscheid tussen groepen in de media). Hoe
wordt de groep gerepresenteerd. Is er sprake van verhulling is dat er iets niet wordt
gepubliceerd. Correspondentie zijn verschillen evenredig; verschillen en overeenkomsten
2
Inhoud
Hoorcollege 1: Scheidslijnen in de Nederlandse samenleving................................................................1
Hoorcollege 2: Werken aan gelijke kansen in Gemeente Utrecht..........................................................3
Hoorcollege 3: Wij tegen zij! Leidt onderling contact tot wederzijds begrip?........................................5
Hoorcollege 4: Aandacht voor burgerschap: kennis als oplossing?........................................................7
Hoorcollege 5: De Vreedzame School als pedagogische interventie; ervaringen en effecten..............10
Hoorcollege 1: Scheidslijnen in de Nederlandse samenleving
Pedagogische vraagstukken staan niet los van maatschappelijke vraagstukken. Discussie rond
kinderrechten hebben pedagogische consequenties, maar is wel een (macro) maatschappelijke
discussie.
1
, Polarisatie als maatschappelijk vraagstuk
Polarisatie: vorming van tegenstellingen tussen partijen en bevolkingsgroepen
Tegenstelling lijken te vergroten (in de politiek worden de tegenstellingen vergroot)
Polarisatie is niet persoonlijk maar als groep.
Vroeger was er een poldermodel: zoeken naar census tussen verschillende tegenstellingen/ groepen.
Er werd gedacht in overeenkomsten i.p.v. verschillen. De manier waarin er met tegenstelling
omgegaan wordt > compromis sluiten of common ground.
Opkomst Pim Fortuyn > politiek veranderde drastisch: Verschillen werden benadrukt.
Meer polariserende politiek
Aanslagen, moord Fortuyn en Theo van Gogh worden focussing events genoemd: ingrijpende
plotselinge gebeurtenissen die in een debat op een bepaald onderwerp sterk aanwakkert.
Dreigt er een tweedeling in Nederland?
Hoog- & laagopgeleid: verschil in inkomen en kennis
Huisvesting: buurt is veiliger/groener, kwalitatief betere huizen, schoolkeuze van
kinderen > private/reguliere school
Jong & oud: pensioenverwachting wordt hoger
Ouderen vinden dat ze nu van verdiende rust mogen genieten
Jongeren vinden dat de ouderen wat terug mogen geven aan hun
Nederlandse & migratieachtergrond
Migratieachtergrond voelen zich ongewenst en kinderen verloederen: past niet bij hun
eigen opvattingen
Kennisverschil (hoe het systeem met de regering, subsidies, scholen etc.)
Nieuwe zorg voor mensen van lagere achtergrond > stijging aantal privéscholen. Resultaten zijn goed,
veel docenten trekken er naar toe. Dit leidt wel tot ongewenste tweedeling. Veel ouders kunnen
deze scholen niet betalen.
Artikel: Dekker en De Ridder (politieke en culturele tegenstellingen): verschillen mensen van mening
> als polarisatie toeneemt zullen de meningen meer verschillen.
Tussen 1980 en 2013, bestuderen onderzoek van anderen. Ze concluderen dat over de hele linie de
bevolking niet meer verdeeld is geraakt. Mensen hun opvattingen op het gebied van profilering
(gelijk verdienen), anti-autoritarisme, links rechts plaatsing en politiek zelfvertrouwen is er te zien dat
de verschillen in 1970 niet veel groter zijn geworden in 2013. Artikel gaat over opvattingen van
individuen.
Van onderscheid naar scheidslijn
Dimensies:
Differentiatie (objectieve/feitelijke verschillen) -> CBS: inkomensverschillen niet groter,
werkloosheid niet toegenomen. Bij laagopgeleiden wel hoger dan bij hoogopgeleiden, maar
verschillen worden niet groter, meningsverschillen zijn er wel maar worden niet groter.
Identificatie (mate van identificatie met de onderscheiden groepen) > tot welke groepen
reken jij jezelf, welke van deze groepen je als persoon definiëren? Wat zijn belangrijke
waarden en normen van deze groepen?
Representatie (mate van representatie van onderscheid tussen groepen in de media). Hoe
wordt de groep gerepresenteerd. Is er sprake van verhulling is dat er iets niet wordt
gepubliceerd. Correspondentie zijn verschillen evenredig; verschillen en overeenkomsten
2
