Effectief verplegen
Hoofdstuk 3 ‘Verpleegproblemen bij CVA-patiënten’
Een CVA is een verzamelnaam voor ziektebeelden waarbij sprake is van een stoornis in de
bloedvoorziening in de hersenen. De CVA staat in de top 10 van de duurste ziekten, de meeste kosten
gaan naar de verzorging en verpleging.
Neurorevalidatie is een continue leerproces dat zich richt op een zo goed mogelijk functioneren van
patiënten die door een niet aangeboren hersenletsel getroffen zijn. de doelen van neurorevalidatie
zijn:
- Verbeteren van functies en herleren van vaardigheden
- Leren toepassen van geleerde vaardigheden in de functionele context
- Voorkomen van complicaties en behoud van kwaliteit van leven
CVA:
- Ischemische attack (TIA), verschijnselen verdwijnen na enige tijd)
- Niet-invaliderende beroerte, waarbij de patiënt functioneel onafhankelijk is
Een TIA valt niet onder de WHO-definitie van een CVA. De verschijnselen van een TOA zijn hetzelfde
als van een CVA in het desbetreffende gebied, maar de verschijnselen zijn na 24 uur weer verdwenen.
CVA:
- Hersenbloeding 20% intracerebrale bloeding (bloeding in het hersenweefsel) en
subarachnoïdale bloeding (bloeding tussen de hersenvliezen, zoals een subduraal of
epiduraal hematoom).
- Herseninfarct 80% verstopping van bloedvat in de hersenen
Meest voorkomende oorzaken:
- Hartritmestoornis
- Arteriosclerose in de halsslagaders
- Microangiopathie (beschadiging van de kleine bloedvaten in de hersenen)
- Stollingsstoornissen
- Hemodynamische stoornissen
Onderscheid tussen bloeding en infarct? CT of MRI scan maken
Symptomen afhankelijk van lokalisatie:
- Parese
- Dubbelzien
- Blindheid aan één kant gezichtsveld
- Moeite met slikken en spreken
- Taalproblemen
- Plotseling zeer hevige hoofdpijn
- Incontinentie
- Epileptisch insult
- Facialisparese
- Ernstige draaiduizeligheid
- Coördinatie- en evenwichtsstoornissen en/of bewustzijnsdaling
Zorgproces CVA patiënt in 3 deels overlappende fasen:
, 1. Acute fase: begint met het optreden van de CVA. Globaal 2 weken, de medische diagnose
wordt gesteld, behandeling wordt ingezet, secundaire preventie. De acute fase loopt tot aan
het moment dat de patiënt lichamelijk stabiel is en de acute interventie beëindigd is.
2. Revalidatiefase: het voorkomen en verminderen van beperkingen en handicaps. Vangt
meestal aan tijdens de ziekenhuisopname. Begonnen wordt met het observeren en
inventariseren van de beperkingen en stoornissen op sensomotorisch, cognitief, emotioneel
en gedragsmatig gebied. Vpk diagnose worden gesteld.
3. Chronische fase: vangt aan nadat duidelijk is met welke stoornissen, beperkingen of
handicaps de CVA-patiënt moet leren leven. vaak is dit na ruim een half jaar pas duidelijk.
Deze fase legt de nadruk op acceptatie, verwerking en leren omgaan met de ontstane
beperkingen in de activiteiten en participatie van de patiënt zijn naasten. In deze fase dient
aandacht te zijn voor een zinvolle dagbesteding en het hervinden van de maatschappelijke
rollen.
Functietraining en cognitieve functietraining is gebaseerd op de gedachte dat de onderliggende
stoornissen door training, oefening en stimulatie kunnen herstellen. Er is echter geen duidelijk
behandeleffect aangetoond van functietraining voor geheugen, attentie, visuele waarneming en
visuo-ruimtelijk functioneren. Ook een paar uur trainen van sensomotorische stoornissen is niet
effectief. Training van de CVA patiënt dient gericht te zijn op de (opnieuw) leren van vaardigheden die
relevant zijn voor de dagelijkse situatie van de patiënt.
Stroke service is een regionale zorgketen van zorgverleners die gezamenlijk een netwerk van
integrale, deskundige, samenhangende zorg en behandeling voor patiënten met een beroerte
waarborgen in alle fase van de aandoening. De doelstelling is het verbeteren van kwaliteit van zorg,
het bieden van een samenhangend zorgaanbod en verbetering van doorstroming en een betere
revalidatie.
Stroke unit afdeling die zich richt op de adequate diagnostiek, zorg en behandeling van patiënten in
de acute fase na een beroerte.
Behandeling herseninfarct
- Intraveneuze trombolyse: oplossen van een bloedstolsel in een slagader met behulp van een
medicijn via infuus. Dit vergroot de kans op een goed herstel na een infarct door de
bloedtoevoer naar het getroffen gebied weer op gang te laten komen. de behandeling moet
binnen 4,5 uur plaatsvinden. Nadeel is dat het de kans op een intracerebrale bloeding
verhoogt.
- Intra-arteriële trombolyse: een katheter wordt via de lies tot aan de sluitende trombus in de
hersenen aangebracht. Het bloedstolsel oplossende middel wordt op de plek van het stolsel
ingespoten.
- Trombectomie: een spiraaltje wordt via de katheter omhoog gevoerd om het stolsel eruit te
trekken. De laatste 2 behandeling zijn alleen mogelijk wanneer het bloedstolsel dat het
infarct veroorzaakt heeft zich in de grotere bloedvaten bevindt.
FAST test:
- FACE
- ARM
- SPEECH
- TIME
Bewustzijnsdaling vooral in acute fase. In de hersenstam is het centrum gelokaliseerd wat het
bewustzijn reguleert. Verder kan het veroorzaakt worden door bloeding met doorbraak in het
Hoofdstuk 3 ‘Verpleegproblemen bij CVA-patiënten’
Een CVA is een verzamelnaam voor ziektebeelden waarbij sprake is van een stoornis in de
bloedvoorziening in de hersenen. De CVA staat in de top 10 van de duurste ziekten, de meeste kosten
gaan naar de verzorging en verpleging.
Neurorevalidatie is een continue leerproces dat zich richt op een zo goed mogelijk functioneren van
patiënten die door een niet aangeboren hersenletsel getroffen zijn. de doelen van neurorevalidatie
zijn:
- Verbeteren van functies en herleren van vaardigheden
- Leren toepassen van geleerde vaardigheden in de functionele context
- Voorkomen van complicaties en behoud van kwaliteit van leven
CVA:
- Ischemische attack (TIA), verschijnselen verdwijnen na enige tijd)
- Niet-invaliderende beroerte, waarbij de patiënt functioneel onafhankelijk is
Een TIA valt niet onder de WHO-definitie van een CVA. De verschijnselen van een TOA zijn hetzelfde
als van een CVA in het desbetreffende gebied, maar de verschijnselen zijn na 24 uur weer verdwenen.
CVA:
- Hersenbloeding 20% intracerebrale bloeding (bloeding in het hersenweefsel) en
subarachnoïdale bloeding (bloeding tussen de hersenvliezen, zoals een subduraal of
epiduraal hematoom).
- Herseninfarct 80% verstopping van bloedvat in de hersenen
Meest voorkomende oorzaken:
- Hartritmestoornis
- Arteriosclerose in de halsslagaders
- Microangiopathie (beschadiging van de kleine bloedvaten in de hersenen)
- Stollingsstoornissen
- Hemodynamische stoornissen
Onderscheid tussen bloeding en infarct? CT of MRI scan maken
Symptomen afhankelijk van lokalisatie:
- Parese
- Dubbelzien
- Blindheid aan één kant gezichtsveld
- Moeite met slikken en spreken
- Taalproblemen
- Plotseling zeer hevige hoofdpijn
- Incontinentie
- Epileptisch insult
- Facialisparese
- Ernstige draaiduizeligheid
- Coördinatie- en evenwichtsstoornissen en/of bewustzijnsdaling
Zorgproces CVA patiënt in 3 deels overlappende fasen:
, 1. Acute fase: begint met het optreden van de CVA. Globaal 2 weken, de medische diagnose
wordt gesteld, behandeling wordt ingezet, secundaire preventie. De acute fase loopt tot aan
het moment dat de patiënt lichamelijk stabiel is en de acute interventie beëindigd is.
2. Revalidatiefase: het voorkomen en verminderen van beperkingen en handicaps. Vangt
meestal aan tijdens de ziekenhuisopname. Begonnen wordt met het observeren en
inventariseren van de beperkingen en stoornissen op sensomotorisch, cognitief, emotioneel
en gedragsmatig gebied. Vpk diagnose worden gesteld.
3. Chronische fase: vangt aan nadat duidelijk is met welke stoornissen, beperkingen of
handicaps de CVA-patiënt moet leren leven. vaak is dit na ruim een half jaar pas duidelijk.
Deze fase legt de nadruk op acceptatie, verwerking en leren omgaan met de ontstane
beperkingen in de activiteiten en participatie van de patiënt zijn naasten. In deze fase dient
aandacht te zijn voor een zinvolle dagbesteding en het hervinden van de maatschappelijke
rollen.
Functietraining en cognitieve functietraining is gebaseerd op de gedachte dat de onderliggende
stoornissen door training, oefening en stimulatie kunnen herstellen. Er is echter geen duidelijk
behandeleffect aangetoond van functietraining voor geheugen, attentie, visuele waarneming en
visuo-ruimtelijk functioneren. Ook een paar uur trainen van sensomotorische stoornissen is niet
effectief. Training van de CVA patiënt dient gericht te zijn op de (opnieuw) leren van vaardigheden die
relevant zijn voor de dagelijkse situatie van de patiënt.
Stroke service is een regionale zorgketen van zorgverleners die gezamenlijk een netwerk van
integrale, deskundige, samenhangende zorg en behandeling voor patiënten met een beroerte
waarborgen in alle fase van de aandoening. De doelstelling is het verbeteren van kwaliteit van zorg,
het bieden van een samenhangend zorgaanbod en verbetering van doorstroming en een betere
revalidatie.
Stroke unit afdeling die zich richt op de adequate diagnostiek, zorg en behandeling van patiënten in
de acute fase na een beroerte.
Behandeling herseninfarct
- Intraveneuze trombolyse: oplossen van een bloedstolsel in een slagader met behulp van een
medicijn via infuus. Dit vergroot de kans op een goed herstel na een infarct door de
bloedtoevoer naar het getroffen gebied weer op gang te laten komen. de behandeling moet
binnen 4,5 uur plaatsvinden. Nadeel is dat het de kans op een intracerebrale bloeding
verhoogt.
- Intra-arteriële trombolyse: een katheter wordt via de lies tot aan de sluitende trombus in de
hersenen aangebracht. Het bloedstolsel oplossende middel wordt op de plek van het stolsel
ingespoten.
- Trombectomie: een spiraaltje wordt via de katheter omhoog gevoerd om het stolsel eruit te
trekken. De laatste 2 behandeling zijn alleen mogelijk wanneer het bloedstolsel dat het
infarct veroorzaakt heeft zich in de grotere bloedvaten bevindt.
FAST test:
- FACE
- ARM
- SPEECH
- TIME
Bewustzijnsdaling vooral in acute fase. In de hersenstam is het centrum gelokaliseerd wat het
bewustzijn reguleert. Verder kan het veroorzaakt worden door bloeding met doorbraak in het
