Samenvatting Burgerlijk recht en aansprakelijkheid - Patric Remy - Winkelmanagement 2de jaar HoGent

Burgerlijk Recht – Patrick Remy – Winkelmanagement 2de jaar
HoGent
Inhoudsopgave
I Algemene inleiding 3
1. Wat is recht 3
2. Indelingen van het recht 3
3. bronnen van recht 3
II Structuren en instellingen 4
1. Algemene beginselen 4
2. Politieke instellingen 4
3. Structuren van rechtbanken en hoven 5
Personenrecht 6
I/ het begrip persoon 6
II/ Staat van de persoon 6
III Bekwaamheid 7
Familierecht 8
I/ inleidende begrippen 8
II/ Huwelijk & samenwonen 8
2.1. het huwelijk 8
2.3. de wettelijke en feitelijke samenwoning 9
III/ primair stelsel 9
3.1. huwelijksplichten 9
3.2. bescherming van de gezinswoning 9
3.3. hoofdelijkheid voor schulden 10
3.4 vrijheid van beroep en autonomie in bankzaken 10
3.5 dringende maatregelen 10
IV/ Echtscheiding 10
4.1. dringende maatregelen 10
4.2. de vormen van echtscheiding 10
V/ onderhoudsgeld 11
I/ huwelijksvermogensrecht 12
II/ het vermogensrecht van wettelijke samenwoners 14
Deel V Verbintenissen 14
1 Definitie 14
2 Natuurlijke verbintenis 15
3 Aanvullend recht 15
Hfst 2 Bronnen van verbintenissenrecht 15
I rechtshandelingen 15
1.1 contracten 15



1

,II rechtsfeiten (oneigenlijke contracten) 20
Hfst 3 Algemeen regime van de verbintenis 21
I modaliteiten van de verbintenis 21
1.1. voorwaardelijke verbintenis 21
1.2. verbintenis met tijdsbepaling 21
II verbintenissen met pluraliteit van voorwerpen of subjecten 21
2.1. verbintenissen met pluraliteit van voorwerpen 21
2.2. verbintenissen met pluraliteit van subjecten 22
III overdracht van verbintenissen 22
IV nakoming van de verbintenis : betaling 22
V Niet-nakoming van de verbintenis 23
VI Maatregelen ter bescherming van de rechten van de schuldeiser 23
VII gronden van tenietgaan van de verbintenis 24
Hfst 4. Huurwetgeving 25
I. definitie en soorten 25
II Huur algemeen 25
III Woninghuur 26
IV Handelshuur 27
V. huur van studentenkamer (pacht) 27
Koopwetgeving 28
I definitie 28
II Partijen en voorwerp 28
III Vorm van de overeenkomst 29
IV Verplichtingen van de partijen 29
verplichtingen van de verkoper 29
verplichtingen van de koper 30
Aansprakelijkheid 30
Soorten aansprakelijkheid 30
I/ aansprakelijkheid voor eigen daad 31
II/ objectieve aansprakelijkheid 33
III/ aansprakelijkheid van onderwijzers en ambachtslieden 33
IV/ aansprakelijkheid van aanstellers 33
V/ aansprakelijkheid voor goederen 33
VI/ regeling verkeersslachtoffers 34




2

,I Algemene inleiding
1. Wat is recht
 geheel van gedragsregels en normen
o gebodsbepalingen / verbodsbepalingen
o van dwingend recht-openbare orde / niet dwingend
 doel : ordenen van de maatschappij
o vermijden chaos in maatschappij
 opgelegd door de overheid
o via bepaalde beslissingskanalen
o op vele niveaus (gemeente, provincie, gemeenschap, gewest,
federaal, internationaal)
 Afdwingbaar
o via gerecht

2. Indelingen van het recht :
2.1. Privaatrecht / publiekrecht
 privaatrecht
o regelt rechtsverhouding tussen burgers onderling
o burgerlijk recht (personenrecht, familierecht, goederenrecht,
verbintenissenrecht) / vennootschapsrecht / arbeidsrecht / …
 publiekrecht
o regelt de algemene belangen, verhouding burgers tot overheid, en
verhouding overheden onderling
o staatsrecht, administratief recht, strafrecht, sociale wetgeving,
procesrecht
2.2. Andere indelingen
 objectieve recht (geheel van normen) en subjectieve recht (gebaseerd
erop)
 materieel en formeel recht

3. bronnen van recht
3.1. Wetgeving (in ruime zin : sensu lato)
 Internationale verdragen/beslissingen internationale organen
o Europese unie : verordening / richtlijn / besluiten
– Europese richtlijn :’je moet doelstelling bereiken’
– Europese verordening: een effectieve wet
o Andere internationale instellingen : verdragen (bilaterale verdragen,
EVRM,..)
 Nationale ‘wetgeving’
o Grondwet (wetgevende, uitvoerende en rechterlijke macht)
– Vrije meningsuiting, fundamentele rechten & vrijheden, gelijkheid
etc
o Wet (strikte zin : sensu stricto)
o Decreet (wetten op niveau gemeenschappen & gewesten)
o Koninklijk besluit (kb), ministeriële besluiten (MB), CAO



3

, o Besluiten (lid) van gemeenschaps- en gewestregeringen




3.2. Rechtspraak
 Arresten Hof van Cassatie / Hof van beroep
 Vonnissen rechtbank van eerste aanleg, vredegerecht, edm..
 Geen algemene werking zoals wetgeving. In principe enkel bindend
tussen partijen
 vindplaats idem
 Structuur en bevoegdheden : zie verder
3.3. Rechtsleer
 Wetenschappelijke publicaties in gespecialiseerde tijdschriften door
gespecialiseerde juristen (professoren, raadsheren/rechters/
advocaten,..)
3.4. Gewoonte : sinds nieuwe burgerlijk wetboek enkel indien wet of
contract er naar verwijst
3.5. Billijkheid
II Structuren en instellingen
1. Algemene beginselen
 Democratie
o volk kiest vertegenwoordigers die wetten maken (via verkiezingen)
 Scheiding der machten
o wetgevende – uitvoerende - rechterlijke
 Rechtsstaat
o Macht geregeld en beperkt door de wet
o De machten zijn ook gebonden door de wet
 Monarchie
o Koning erfelijk aangewezen
 Federale staat
o Verdeling bevoegdheden tussen federale overheid en deelgebieden
(bij ons : gemeenschappen/gewesten)
2. Politieke instellingen :
 Federaal :
o Kamer van volksvertegenwoordigers
– 150 volksvertegenwoordigers, rechtstreeks verkozen voor 5 jaar
– Wetgevende macht
o Senaat
– 60 senatoren, niet meer rechtstreeks verkozen
– Komt 8/jaar samen
– Beperkte bevoegdheden (herziening grondwet of bijzondere
wetten)
o Koning
– Grondwettelijke bevoegdheden



4