Samenvatting module 2: anatomie- spijsvertering

Lesdoelen spijsverteringstelsel
 de definitie, indeling, fysiologische betekenis, belangrijke eigenschappen en het
belang van de macro- en micronutriënten weergeven;
 inzicht verwerven in de voedingsdeficiënte ziekten;
 het belang inzien van een goede voedingspreventie.
 De algemene bouw van het spijsverteringskanaal specificeren naar de verschillende
organen
 De bouw en functie van de gebit, mondholte en keelholte
 De absorptiefunctie van de verschillende organen van het spijsverteringsstelsel
 De motorische functie van de verschillende organen van het spijsverteringsstelsel
 De secretoire functie van de verschillende organen van het spijsverteringsstelsel
 De aanmaakregeling en functie van het speeksel
 Het mechanisme van het slikken
 Hoe de anatomie en histologie van de maag is, welke onderdelen men eraan kan
onderscheiden
 Wat de functie is van het maagsap, en waaruit dit bestaat
 Wat precies het mechanisme van de maagwerking is en hoe dit geregeld wordt
 Hoe de anatomie en histologie van de dunne darm is, welke onderdelen men eraan
kan onderscheiden
 Wat de functie is van de verschillende sappen die in de dunne darm worden
afgescheiden en waaruit ze bestaan
 Wat precies het mechanisme van de dunne darmwerking is en hoe dit geregeld
wordt
 Opbouw en afbraak eiwitten en hun voedingswaarden
 Termen desaminering, transaminering, denatureren, essentieel aminozuur,
biologische waarde, pepsine trypsine , carboxypeptidase, ketozuen , ureum
 Eiwitbehoefte een aanbevolen hoeveelheden
 Fysiologie eiwitvertering
 Chemische structuur en indeling vetten
 Termen: Triglyceriden, fosfolipiden , cholesterol, verzadigde en onverzadigde
vetzuren , MKT vetten, EOV ,MOV, essentiële vetzuren, micel, enterohepatische
cyclus
 Voedingswaarde vetten
 Fysiologie vetvertering
 Belang van de mineralen en sporenelementen voor een vroedvrouw
 Calcium: functie factoren die calciemie beïnvloeden, calciumbehoefte, calciumtekort
en voedingsbronnen
 Fosfor: voorkomen en functie, fosfaatbehoefte en voedingsbronnen
 Natrium en kalium: voorkomen en functie, Na K- behoefte en voedingsbronnen
 IJzer, Jodium, Fluor: voorkomen en functie, factoren die de absorptie beïnvloeden
behoefte, tekort, voedingsbronnen en belang voor een vroedvrouw
 De verschillende soorten vitaminen en hun korte naam (vb. vitamine B1); de
wetenschappelijke naam (vb. thiamine) dien je niet te kennen; behalve van
foliumzuur (vitamine B11) dien je beide naamgevingen te kennen.
 Het verschil tussen wateroplosbare en vetoplosbare vitaminen
 De zogenaamnde “voorlopers” en de begrippen avitaminose en hypovitaminose
 De biochemische functies van de vitaminen, met o.a. het begrip anti-oxidanten!

1

,  Van de verschillende vitamines: het belang voor het menselijk organisme (de
belangrijkste functies) het belang voor een vroedvrouw, De behoefte (hoeveel nodig
per dag) hoef je niet te kennen, Bestaat er een mogelijke deficiëntie van de vitamine;
symptomen, oorzaken? Bestaat er een mogelijke hypervitaminose van de vitamine;
symptomen, oorzaken? Belangrijkste voedingsbronnen (een paar kennen)
 Hoe de voeding wordt verteerd en opgenomen in het maag-darmkanaal
 Het belang en de functie inzien van de verschillende voedingsstoffen met betrekking
tot het lichaam;
 De invloed van voeding op de gezondheid begrijpen;
 Inzicht verwerven in de voedingsgerelateerde ziekten die kunnen ontstaan door een
overmaat aan bepaalde voedingsstoffen, en in het belang van de preventie;
 Inzicht verwerven in voedingsdeficiënte ziekten die kunnen ontstaan door een
(langdurig) tekort aan bepaalde voedingsstoffen, en in het belang van de preventie;
 Leren inzien dat bepaalde diëten (levens)noodzakelijk zijn.
 Het Voorkomen van water in menselijk lichaam
 Fysiologische betekenis van water
 Vochtbehoefte een aanbevolen hoeveelheid water
 Gevolgen en oorzaken onvoldoende vochtinname
 Hoe de anatomie en histologie van de dikke darm is, welke onderdelen men eraan
kan onderscheiden
 Wat de functie is van de dikke darm en hoe dit geregeld wordt
 Koppel bouw aan functie voor de dikke darm
 Wat zijn commensalen wat is het fysiologisch belang hiervan
 De motorische activiteit van de dikke darm en koppel dit aan zijn bouw
 Het defaecatiemechanisme
 Anatomie ,histologie en functie van de pancreas
 Anatomie ,histologie en functie van de galblaas
 Anatomie ,histologie en functie van de lever
 Hoe peritoneum is opgebouwd en wat zijn functie




Inleiding spijsvertering
1. Metabolisme


2

, = stofwisseling, dynamisch evenwicht tussen opbouw en afbraak kunnen we opvolgen door
stikstofbalans
 Anabolisme = opbouw (spieren)
 Katabolisme = afbraak (voeding)

Stikstofbalans (N)
= balans tussen opname en uitscheiding
 Positief: groei & zwangerschap
 Negatief: koorts, uitputtend, spiertrauma, brandwonden, vermageren

Fysiologische belasting
 Evenwicht tss opbouw en afbraak
o Inspanning van hart en skeletspieren = hypertrofie
o Spier die niet wordt gebruikt = atrofie

Waarom hebben wij voedsel nodig?
Het is de brandstof van ons lichaam

Voedingsstoffen
Macronutriënten Micronutriënten Bioactieve stoffen &
voedingsvezels
Lichaam heeft er veel van Lichaam heeft er niet veel Werken beschermend voor
nodig van nodig lichaam

Leveren energie Noodzakelijk voor
functioneren
 Koolhydraten  Vitamines  Voedingsvezels
 Vetten  Mineralen  Carotenoïden
 Eiw  Spoorelementen  Flavonoïden
 Glucosinolaten
 Indolen

Verschil voedingsstof & voedingsmiddel
 Voedingsstof = bruikbare bestanddelen uit voedingsmiddelen
 Voedingsmiddel = alles wat je eet/drinkt

Basisregels evenwichtige voeding
1. Voeding moet dagelijks ALLE energie en voedingsstoffen aanbrengen
2. Voeding met energiebalans in evenwicht houden
3. Voeding moet goede verhouding macronutriënten bevatten

Voedingsdriehoek
 Hoe hoger, hoe gezonder
 Hoe lager, hoe ongezonder en meer bewerkt
Behoefte van Kcal of kJ hangt af van
 Gewicht
 Leeftijd

3