Samenvatting
‘Reproductieve
levensfase’
Daan Beers
Q5 - MGZ
,Inhoudsopgave
Embryologie 3
Pronephros 3
Metanephros 4
Mesonephros 4
Inwendige geslachtsorganen 5
Uitwendige geslachtsorganen 5
Indaling testes 6
Syndromen van de geslachtsontwikkeling 6
Syndroom van Swyer 6
5α-Reductase deficiency 6
Adrenogenitaal syndroom 6
Volwassene anatomie pelvis 8
Foramen 9
Organen pelvis man 10
Organen pelvis vrouw 11
Bekkenbodem 12
Foetale circulatie 13
Prenatale bloedsomloop 13
Postnatale bloedsomloop 13
Voortplanting 14
Menstruatiecyclus 14
Folliculaire fase 14
Ovulatie 15
Luteale fase 15
Bevallingsfase 16
De pil 16
Cyclusstoornissen 17
Primaire amenorroe 17
Secundaire amenorroe 17
Oligomenorroe 17
WHO-classificatie van oliomenorroe of amenorroe 17
Hypogonadotroop 17
Normogonadotroop 17
Hypergonadotroop 18
Hyperprolactinemie 18
Preconceptiezorg 19
Lifestyle - astma 19
Lifestyle - roken 19
Lifestyle - obesitas 19
Lifestyle – foliumzuur 20
Lifestyle – alcohol 20
Oorzaken onvruchtbaarheid 20
Tubapathologie 20
Endometriose 20
Fertiliteitsonderzoek 21
Oriënterend fertiliteitsonderzoek 21
Specieel fertiliteitsonderzoek 21
Climacterium 22
Oestrogeen afwezigheid 22
Arbeid gerelateerde ziekten 23
ICF-model 23
Gender 25
2
, Embryologie
De embryonale ontwikkeling van het genitaalstelsel in zowel man als
vrouw is nauw geïntegreerd met de ontwikkeling van
het urinestelsel. Beide stelsels hebben een gemeenschappelijke
embryonale basis. Deze basis is terug te zien in de gemeenschappelijke
uitgang voor urine en zaadcellen bij de volwassen man: de urethra.
De structuren die het urogenitaalstelsel gaan vormen, ontstaan voornamelijk
uit het intermediair mesoderm (ook wel nephrotoom of ‘niersegment’
genaamd). Intermediair wil hier zeggen dat het tussen het paraxiaal en
het laterale-plaat mesoderm in ligt. Na kromming van het embryo vormt
het intermediaire mesoderm twee weefselstrengen aan beide zijden van de
dorsale rompwand. Deze streng weefsel komen vanaf de nekregio tot in de
sacrale regio en ontwikkelen zich primair tot een lange, gesegmenteerde rij
van epitheliale knoppen. Deze weefselstrengen liggen achter de toekomstige
buikholte (de intra-embryonale coeloomholte), en liggen dus primair
retroperitoneaal.
De rij van epitheliale knoppen wordt onderverdeeld in drie nephrogene structuren: de
pronephros, mesonephros en metanephros. Deze structuren ontwikkelen zich
opeenvolgend in cranio-caudale richting en met een toenemende complexiteit.
De mesonephros filtert het bloed en produceert primitieve urine van 6 tot 10 weken na de
bevruchting. Daarna neemt het metanephros de urineproductie als definitieve nier over. Om
de geproduceerde urine de ‘buitenwereld’ in te krijgen (op dat moment nog de
amnionholte) is de ductus mesonephricus al vroeg aangesloten op de cloaca.
Pronephros
De pronephros (voornier) ontwikkelt zich in de 4e week uit het intermediaire mesoderm van
de cervicale regio. Hoewel deze voornier in andere diersoorten wel verder ontwikkeld
wordt, speelt het een onbekende rol bij de mens en verdwijnt weer snel. Wel is de
pronephros van belang voor de ontwikkeling van de mesonephros, terwijl de mesonephros
op zijn beurt de vorming van de metanephros induceert.
3
‘Reproductieve
levensfase’
Daan Beers
Q5 - MGZ
,Inhoudsopgave
Embryologie 3
Pronephros 3
Metanephros 4
Mesonephros 4
Inwendige geslachtsorganen 5
Uitwendige geslachtsorganen 5
Indaling testes 6
Syndromen van de geslachtsontwikkeling 6
Syndroom van Swyer 6
5α-Reductase deficiency 6
Adrenogenitaal syndroom 6
Volwassene anatomie pelvis 8
Foramen 9
Organen pelvis man 10
Organen pelvis vrouw 11
Bekkenbodem 12
Foetale circulatie 13
Prenatale bloedsomloop 13
Postnatale bloedsomloop 13
Voortplanting 14
Menstruatiecyclus 14
Folliculaire fase 14
Ovulatie 15
Luteale fase 15
Bevallingsfase 16
De pil 16
Cyclusstoornissen 17
Primaire amenorroe 17
Secundaire amenorroe 17
Oligomenorroe 17
WHO-classificatie van oliomenorroe of amenorroe 17
Hypogonadotroop 17
Normogonadotroop 17
Hypergonadotroop 18
Hyperprolactinemie 18
Preconceptiezorg 19
Lifestyle - astma 19
Lifestyle - roken 19
Lifestyle - obesitas 19
Lifestyle – foliumzuur 20
Lifestyle – alcohol 20
Oorzaken onvruchtbaarheid 20
Tubapathologie 20
Endometriose 20
Fertiliteitsonderzoek 21
Oriënterend fertiliteitsonderzoek 21
Specieel fertiliteitsonderzoek 21
Climacterium 22
Oestrogeen afwezigheid 22
Arbeid gerelateerde ziekten 23
ICF-model 23
Gender 25
2
, Embryologie
De embryonale ontwikkeling van het genitaalstelsel in zowel man als
vrouw is nauw geïntegreerd met de ontwikkeling van
het urinestelsel. Beide stelsels hebben een gemeenschappelijke
embryonale basis. Deze basis is terug te zien in de gemeenschappelijke
uitgang voor urine en zaadcellen bij de volwassen man: de urethra.
De structuren die het urogenitaalstelsel gaan vormen, ontstaan voornamelijk
uit het intermediair mesoderm (ook wel nephrotoom of ‘niersegment’
genaamd). Intermediair wil hier zeggen dat het tussen het paraxiaal en
het laterale-plaat mesoderm in ligt. Na kromming van het embryo vormt
het intermediaire mesoderm twee weefselstrengen aan beide zijden van de
dorsale rompwand. Deze streng weefsel komen vanaf de nekregio tot in de
sacrale regio en ontwikkelen zich primair tot een lange, gesegmenteerde rij
van epitheliale knoppen. Deze weefselstrengen liggen achter de toekomstige
buikholte (de intra-embryonale coeloomholte), en liggen dus primair
retroperitoneaal.
De rij van epitheliale knoppen wordt onderverdeeld in drie nephrogene structuren: de
pronephros, mesonephros en metanephros. Deze structuren ontwikkelen zich
opeenvolgend in cranio-caudale richting en met een toenemende complexiteit.
De mesonephros filtert het bloed en produceert primitieve urine van 6 tot 10 weken na de
bevruchting. Daarna neemt het metanephros de urineproductie als definitieve nier over. Om
de geproduceerde urine de ‘buitenwereld’ in te krijgen (op dat moment nog de
amnionholte) is de ductus mesonephricus al vroeg aangesloten op de cloaca.
Pronephros
De pronephros (voornier) ontwikkelt zich in de 4e week uit het intermediaire mesoderm van
de cervicale regio. Hoewel deze voornier in andere diersoorten wel verder ontwikkeld
wordt, speelt het een onbekende rol bij de mens en verdwijnt weer snel. Wel is de
pronephros van belang voor de ontwikkeling van de mesonephros, terwijl de mesonephros
op zijn beurt de vorming van de metanephros induceert.
3
