Christendom, van beweging tot wereldreligie -
aantekeningen
Lukas Vonhout
College 1 08-09-2022
Paper deadline 6 november
Midterm 10 oktober
Eindtoets (open boek) 3 november inleveren
Noord afrika is eigenlijk vrijwel volledig islamitisch, zuid afrika is echter nog steeds
christelijk. De sahara ten noorden is dus overwegend islamitisch en alles wat daar ten zuiden
ligt is christelijk gebleven.
Conceptualisering van world christianity;
Er waren en zijn allerlei centra van het christendom die op bepaalde plekken elkaar raken
maar ook op zichzelf staan. Tegenwoordig wordt er dus gezegd dat er geen oer christendom
was, al vanaf het begin waren er verschillende centra van het christendom.
Door de eeuwen heen zijn deze pluriforme centra met elkaar gaan communiceren met elkaar
(concilies). Daaruit krijg je ook schisma’s of kerk splitsingen.
Deze verschillende centra worden met elkaar verbonden door teksten, rituelen (doping) enz.
Het symbool van de vis (Ichtus), iedere letter van het woord Ichtus staat voor de
geloofsbelijdenis. Via dit symbool konden de christenen hun geloof uiten zonder ontdekt te
worden.
De allereerste afbeelding van Jezus is gevonden in een huiskerk in Syrie C. 232. Hier zien we
een jezus ook zonder baard en in Romeinse kleeddracht.
Jezus wordt als pantho crator later neergezet, als heerser van de wereld.
College 2 12-9-2022 midden oosten I
Het midden oosten heeft een belangrijke plaats voor de geschiedenis van het christendom, zij
is hier namelijk ontstaan.
Jezus is circa 6BC geboren en is rond 27AD overleden. Het verhaal van het christendom is
begonnen als een persoonlijkheidscultus.
Jezus is een hervormer binnen het Jodendom, hij bracht deze ideeën;
- De komst van het rijk van God, dit gaat ook om het helpen van de armen.
- Zoon van god, hij sprak over god als vader (abba). God was dus heel nabij en je kon
er een persoonlijke band mee opbouwen.
- De opstanding was een groot thema binnen het jodendom. Jezus zei dat er een leven
was na de dood, zijn discipelen stelde zelfs dat jezus toen hij werd gekruisigd is weder
opgestaan als teken dat iedereen na hem ook zal opstaan na de dood.
In de vroege gemeenschap van na volgeling van jezus komen bij elkaar in de tempel en
huiskerken, deze gemeenschap kwam onder leiding van de broer van Jezus. Deze christenen
,zagen zichzelf als een stroming van het jodendom en die een manier van joods-zijn naleefde,
het joods zijn zoals jezus dat had laten zien.
Pas later bij Paulus komt de discussie tussen de joodse en niet-joodse christenen.
Na de dood van jezus verspreidde de apostelen zich om te missioneren/zending;
- Paulus was iemand die in het griekse romeinse rijk ging missioneren, hier ging hij
ook missioneren onder de niet-joodse christenen en heidenen.
- Handel
- Christenen waren vluchtelingen, net zoals joden na de verwoesting van de tweede
tempel (diaspora)
Hierna ontstaan er veel kleine christelijke gemeenschappen buiten Jeruzalem om. Het is dan
nog een beweging.
Het christendom scheidde zich af van het jodendom. Het jodendom was een toegestane religie
(religio licita), en het christendom werd een verboden religie (religio non licita).
Thema’s in vroege christelijke gemeenschappen
(1)Het vroege christendom was bezig met het vraagstuk hoe zij zich moesten verhouden
tegenover de joodse gemeenschap. Er kwam namelijk een joodse en niet-joodse christenen.
Bekeerlingen hoefde zich uiteindelijk niet aan de joodse spijswetten te houden en ze hoefde
zich niet laten besnijden.
Jezus hield zich aan de joodse wet, maar heeft die ook vervuld. Daarom hoeven de
bekeerlingen zich niet meer aan deze joodse wet te houden.
(2)Daarnaast leefde de gemeenschappen in de veronderstelling dat de wederkomst van Jezus
heel snel zal gaan gebeuren, de uitblijving van deze wederkomst is hier ook van groot belang.
(3)de opstanding was hiernaast ook een groot thema binnen de gemeenschap.
(4) Ten slotte was de relatie tussen God en jezus ook een belangrijk thema.
Er ontstaat meer structuur binnen deze gemeenschappen. Ze worden langzaam meer een
institutie met leidende figuren en kerkelijke hiërarchieën.
Deze centra zijn vaak vanuit apostolische traditie, zij kunnen dus terugvallen op een apostel.
Aan het einde van de 2e eeuw zijn er vijf patriarchen (belangrijkste steden);
1. Rome
2. Jeruzalem
3. Antiochië
4. Alexandrië
5. Constantinopel (later)
Nog voor het romeinse rijk christelijk wordt zijn er al drie rijken in het oosten die het
christendom als staatsreligie ziet, edessa, Armenië en Georgië.
De vervolging van het christendom (vooral onder romeinse keizers) kwam voort uit het
probleem dat de christenen geen offers wouden geven aan de keizers en niet mee wouden
doen aan grieks romeinse verering rituelen en praktijken, dit waren aanleidingen voor de
vervolgingen. Christenen werden gezien als een groep rebellen tegen de staat, het was dus een
politiek probleem en niet zo zeer een religieus probleem.
, Het vroege christendom wordt dus gezien als een steeds groter groeiende beweging die zich
afzetten tegen de staat en de keizer. Deze beweging werd vooral groter onder slaven, armen
en vrouwen en dus ook weinig status te verliezen hadden.
Dit veranderd wanneer Constantijn het christendom een religio non ilicita verklaard.
College 3 15-9-2022 midden oosten II
Constantijn krijgt een visioen waarin Christus voor hem verschijnt en hij zegt dat als hij het
teken van Christus overneemt dat hij de slag bij de Milvinische (310) brug zal winnen.
Constantijn doet dit en wint de slag, God is hier in de politiek dus gebruikt.
- 313 Edict (wet) van Milaan: vrijheid om elke godsdienst te beoefenen. De status van
het christendom veranderd van niet toegestane tot toegestane religie. Het christendom
is nog geen staatsgodsdienst!
- Na 325 Constantijn enige keizer, bouwt zijn eigen stad (in plaats van Rome)
Constantinopel. Constantinopel heeft geen apostolische traditie maar wordt wel een
centrum voor het christendom.
Constantijn besluit om één ideologie aan te houden, dit omdat het romeinse rijk zo divers was.
Dit deed hij met het Christendom.
Dit had gevolgen voor het christendom:
- Christenen kregen een betere positie in het romeinse rijk (mits zij de juiste
interpretatie aanhangen nestorius)
- Christenen in Sassanieden rijk (perzië) verdacht van sympathieën met aartsvijand
Romeinse rijk.
- Ontwikkeling monastieke bewegingen (benedictus, dominicanen, franciscanen etc.)
De monastieke traditie houdt in; een traditie van mensen die meer dan het gewone wil doen
voor het geloof. Na het stoppen van vervolgingen gaan mensen op een andere manier hun
devotie laten zien;
- Sober leven, armoede ideaal, seksualiteit opgeven
- Radicale navolging van Jezus,
Er zijn twee typen monastieke tradities in het begin:
Syrische traditie:
1. zonen van het verbond, zeer ascetisch en sober. Zij gebruiken hun tijd voor de
opbouw van de kerkelijke gemeenschap. Zij waren dus gewoon deel van de
gemeenschap.
2. Simon de pilaarheilige, zij trok zich levenslang terug op een pilaar. Deze mensen
gaven vaak advies en zaten vaak op een pilaar op drukke plekken.
Koptische traditie
1. Woestijnvaders & moeders, antonius (3e eeuw) mannen en vrouwen die zich
terugtrekken in de woestijn maar dit wel in een gemeenschap doen.
2. Kloosterleven, Pachomius (313) Pachomius ontwikkelt binnen deze gemeenschappen
regels aan en creëert dus een ritme voor het kloosterleven.
aantekeningen
Lukas Vonhout
College 1 08-09-2022
Paper deadline 6 november
Midterm 10 oktober
Eindtoets (open boek) 3 november inleveren
Noord afrika is eigenlijk vrijwel volledig islamitisch, zuid afrika is echter nog steeds
christelijk. De sahara ten noorden is dus overwegend islamitisch en alles wat daar ten zuiden
ligt is christelijk gebleven.
Conceptualisering van world christianity;
Er waren en zijn allerlei centra van het christendom die op bepaalde plekken elkaar raken
maar ook op zichzelf staan. Tegenwoordig wordt er dus gezegd dat er geen oer christendom
was, al vanaf het begin waren er verschillende centra van het christendom.
Door de eeuwen heen zijn deze pluriforme centra met elkaar gaan communiceren met elkaar
(concilies). Daaruit krijg je ook schisma’s of kerk splitsingen.
Deze verschillende centra worden met elkaar verbonden door teksten, rituelen (doping) enz.
Het symbool van de vis (Ichtus), iedere letter van het woord Ichtus staat voor de
geloofsbelijdenis. Via dit symbool konden de christenen hun geloof uiten zonder ontdekt te
worden.
De allereerste afbeelding van Jezus is gevonden in een huiskerk in Syrie C. 232. Hier zien we
een jezus ook zonder baard en in Romeinse kleeddracht.
Jezus wordt als pantho crator later neergezet, als heerser van de wereld.
College 2 12-9-2022 midden oosten I
Het midden oosten heeft een belangrijke plaats voor de geschiedenis van het christendom, zij
is hier namelijk ontstaan.
Jezus is circa 6BC geboren en is rond 27AD overleden. Het verhaal van het christendom is
begonnen als een persoonlijkheidscultus.
Jezus is een hervormer binnen het Jodendom, hij bracht deze ideeën;
- De komst van het rijk van God, dit gaat ook om het helpen van de armen.
- Zoon van god, hij sprak over god als vader (abba). God was dus heel nabij en je kon
er een persoonlijke band mee opbouwen.
- De opstanding was een groot thema binnen het jodendom. Jezus zei dat er een leven
was na de dood, zijn discipelen stelde zelfs dat jezus toen hij werd gekruisigd is weder
opgestaan als teken dat iedereen na hem ook zal opstaan na de dood.
In de vroege gemeenschap van na volgeling van jezus komen bij elkaar in de tempel en
huiskerken, deze gemeenschap kwam onder leiding van de broer van Jezus. Deze christenen
,zagen zichzelf als een stroming van het jodendom en die een manier van joods-zijn naleefde,
het joods zijn zoals jezus dat had laten zien.
Pas later bij Paulus komt de discussie tussen de joodse en niet-joodse christenen.
Na de dood van jezus verspreidde de apostelen zich om te missioneren/zending;
- Paulus was iemand die in het griekse romeinse rijk ging missioneren, hier ging hij
ook missioneren onder de niet-joodse christenen en heidenen.
- Handel
- Christenen waren vluchtelingen, net zoals joden na de verwoesting van de tweede
tempel (diaspora)
Hierna ontstaan er veel kleine christelijke gemeenschappen buiten Jeruzalem om. Het is dan
nog een beweging.
Het christendom scheidde zich af van het jodendom. Het jodendom was een toegestane religie
(religio licita), en het christendom werd een verboden religie (religio non licita).
Thema’s in vroege christelijke gemeenschappen
(1)Het vroege christendom was bezig met het vraagstuk hoe zij zich moesten verhouden
tegenover de joodse gemeenschap. Er kwam namelijk een joodse en niet-joodse christenen.
Bekeerlingen hoefde zich uiteindelijk niet aan de joodse spijswetten te houden en ze hoefde
zich niet laten besnijden.
Jezus hield zich aan de joodse wet, maar heeft die ook vervuld. Daarom hoeven de
bekeerlingen zich niet meer aan deze joodse wet te houden.
(2)Daarnaast leefde de gemeenschappen in de veronderstelling dat de wederkomst van Jezus
heel snel zal gaan gebeuren, de uitblijving van deze wederkomst is hier ook van groot belang.
(3)de opstanding was hiernaast ook een groot thema binnen de gemeenschap.
(4) Ten slotte was de relatie tussen God en jezus ook een belangrijk thema.
Er ontstaat meer structuur binnen deze gemeenschappen. Ze worden langzaam meer een
institutie met leidende figuren en kerkelijke hiërarchieën.
Deze centra zijn vaak vanuit apostolische traditie, zij kunnen dus terugvallen op een apostel.
Aan het einde van de 2e eeuw zijn er vijf patriarchen (belangrijkste steden);
1. Rome
2. Jeruzalem
3. Antiochië
4. Alexandrië
5. Constantinopel (later)
Nog voor het romeinse rijk christelijk wordt zijn er al drie rijken in het oosten die het
christendom als staatsreligie ziet, edessa, Armenië en Georgië.
De vervolging van het christendom (vooral onder romeinse keizers) kwam voort uit het
probleem dat de christenen geen offers wouden geven aan de keizers en niet mee wouden
doen aan grieks romeinse verering rituelen en praktijken, dit waren aanleidingen voor de
vervolgingen. Christenen werden gezien als een groep rebellen tegen de staat, het was dus een
politiek probleem en niet zo zeer een religieus probleem.
, Het vroege christendom wordt dus gezien als een steeds groter groeiende beweging die zich
afzetten tegen de staat en de keizer. Deze beweging werd vooral groter onder slaven, armen
en vrouwen en dus ook weinig status te verliezen hadden.
Dit veranderd wanneer Constantijn het christendom een religio non ilicita verklaard.
College 3 15-9-2022 midden oosten II
Constantijn krijgt een visioen waarin Christus voor hem verschijnt en hij zegt dat als hij het
teken van Christus overneemt dat hij de slag bij de Milvinische (310) brug zal winnen.
Constantijn doet dit en wint de slag, God is hier in de politiek dus gebruikt.
- 313 Edict (wet) van Milaan: vrijheid om elke godsdienst te beoefenen. De status van
het christendom veranderd van niet toegestane tot toegestane religie. Het christendom
is nog geen staatsgodsdienst!
- Na 325 Constantijn enige keizer, bouwt zijn eigen stad (in plaats van Rome)
Constantinopel. Constantinopel heeft geen apostolische traditie maar wordt wel een
centrum voor het christendom.
Constantijn besluit om één ideologie aan te houden, dit omdat het romeinse rijk zo divers was.
Dit deed hij met het Christendom.
Dit had gevolgen voor het christendom:
- Christenen kregen een betere positie in het romeinse rijk (mits zij de juiste
interpretatie aanhangen nestorius)
- Christenen in Sassanieden rijk (perzië) verdacht van sympathieën met aartsvijand
Romeinse rijk.
- Ontwikkeling monastieke bewegingen (benedictus, dominicanen, franciscanen etc.)
De monastieke traditie houdt in; een traditie van mensen die meer dan het gewone wil doen
voor het geloof. Na het stoppen van vervolgingen gaan mensen op een andere manier hun
devotie laten zien;
- Sober leven, armoede ideaal, seksualiteit opgeven
- Radicale navolging van Jezus,
Er zijn twee typen monastieke tradities in het begin:
Syrische traditie:
1. zonen van het verbond, zeer ascetisch en sober. Zij gebruiken hun tijd voor de
opbouw van de kerkelijke gemeenschap. Zij waren dus gewoon deel van de
gemeenschap.
2. Simon de pilaarheilige, zij trok zich levenslang terug op een pilaar. Deze mensen
gaven vaak advies en zaten vaak op een pilaar op drukke plekken.
Koptische traditie
1. Woestijnvaders & moeders, antonius (3e eeuw) mannen en vrouwen die zich
terugtrekken in de woestijn maar dit wel in een gemeenschap doen.
2. Kloosterleven, Pachomius (313) Pachomius ontwikkelt binnen deze gemeenschappen
regels aan en creëert dus een ritme voor het kloosterleven.
