5 De huid
5.1 Bouw en functies vd huid
Integumentum Stelsel dat bestaat uit huid, haar, nagels, zweet- en talgklieren
en sensorische cellen
Huid Weefsellagen:
- Epidermis (dekweefsel)
- Dermis (bindweefsel)
- Hypodermis (vetweefsel) (hoort strikt genomen niet tot
de huid)
Functies integumentum - Homeostase
- Thermoregulatie
- Bescherming lichaam tegen externe omgeving
- Aanmaak vit. D
- Bescherming tegen uitdroging door vochtverlies
- Sensatie van pijn, druk en temperatuur
,Epidermis Buitenste laag; dekweefsel: meerlagig plaveiselepitheel; geen
bloedvaten
Keratinocyten en melanocyten
• Keratinocyten Produceren eiwit keratine
Harder en steviger; waterafstotend
4 lagen (soms 5):
- Stratum basale (onderste): constante celdeling →
nieuwe keratinocyten vormen; oude worden nr boven
geduwd nr dermis en sterven daar af → constant
nieuwe huid
- Stratum spinosum
- Stratum granulosum: keratinocyten ondergaan
geprogrammeerde celdood (apoptose) → verliest
cytosol, behoudt keratine → hard, taai en
waterafstotend
- Stratum lucidum: enkel op voetzolen en handpalmen
- Stratum corneum: dunne dode keratinocyten → sterven
continu af en worden vervangen door nieuwe
• Melanocyten Produceren pigment melanine
Beschermt DNA van keratinocyten tegen sterke UV-licht van de
zon
Dermis Bindweefsel gevuld met collageen en elastinevezels
Trekvast en elastisch
2 lagen:
- Stratum reticulare of diepe dikke netvormige laag
- Stratum papillare of dunne oppervlakkige papillaire laag
Druk, fijne tast, temperatuur en pijn → grote sensorfunctie
Haarfollikels, talg- en zweetklieren
• Haar In huid vergroeid door een follikel → elke follikel zit verbonden
aan spiertje ‘m. arrector pili’
Koude of emotionele stress → gladde spiertjes trekken samen
→ haren gaan rechtstaan → kippenvel
• Zweetklieren of Verbonden met poriën of haarfollikels rechtstreeks met het
glandulae sudoriferae huidoppervlak
- Eccriene zweetklieren: meest voorkomende
o Geproduceerd zweet bestaat vooral uit water
en ionen
o Thermoregulatie: water in zweet onttrekt
warmte aan de huid in vorm van energie →
doet watermoleculen in zweet bewegen →
zweet verdampt → zo koelt het zweet de huid,
en dus het lichaam af
- Apocriene zweetklieren: pas actief vanaf de puberteit
o Verbonden met haarfollikel
o Seksuele aantrekking door productie
feromonen
o Geurloos → interageert met bacteriële flora vd
huid → iedereen eigen lichaamsgeur
, • Talgklieren Rond bijna elke haarfollikel
Geven talg (mengsel v triglyceriden, cholesterol, eiwitten en
anorganische zouten) af aan het huidoppervlak
Functies:
- Bedekt oppervlak vd haarwortels
- Helpt verdamping v water via de huid tegen te gaan
- Houdt huid soepel
- Remt groei v bacteriën op huid
- Tijdens puberteit → overactief → acne
Hypodermis Onder de huid; verankert de huid met onderliggende botten of
spieren
Los bindweefsel en vetweefsel (→ adipocyten waar vetten
worden opgeslagen)
Functies:
- Thermische isolatie
- Energieopslag
- Stootkussentjes om inwendige organen te beschermen
, 5.5 Huidskleur
Melanine Bruinzwart pigment
Huidskleur wordt bepaald door de activiteit vd melanocyten dus
de hoeveelheid melanine ze produceren
→Schaal v Fitzpatrick
- Voordeel donkere huid: bescherming tegen uv-licht
(melanine beschermt DNA van keratinocyten tegen de
schadelijke straling)
- Voordeel lichte huid: er komt meer uv-licht doorheen
de huid → meer vit. D productie
Caroteen Geeloranje pigment
Wordt uit voeding gehaald en in ons lichaam omgezet in vit. A
Overmaat wordt opgeslagen in huid
Grote hoeveelheden kunnen huid oranje kleur geven
Hemoglobine Zuurstoftransport en pigment
- Zuurstof: felrode kleur → huid kleurt rozig
- Weinig zuurstof: donkerrode kleur → huid heeft blauwe
schijn (cyanose)
• Geelzucht of icterus Geelgroen kleur
Gevolg van opstapeling van bilirubine (afvalproduct van
hemoglobine)
Lever is verantwoordelijk voor afscheiden van bilirubine via de
gal → geelzucht is dus vaak gevolg van een leveraandoening
6 Het zenuwstelsel
6.1 Overzicht vd functie en de structuur vh zenuwstelsel
6.1.1 De anatomische opdeling van het zenuwstelsel
5.1 Bouw en functies vd huid
Integumentum Stelsel dat bestaat uit huid, haar, nagels, zweet- en talgklieren
en sensorische cellen
Huid Weefsellagen:
- Epidermis (dekweefsel)
- Dermis (bindweefsel)
- Hypodermis (vetweefsel) (hoort strikt genomen niet tot
de huid)
Functies integumentum - Homeostase
- Thermoregulatie
- Bescherming lichaam tegen externe omgeving
- Aanmaak vit. D
- Bescherming tegen uitdroging door vochtverlies
- Sensatie van pijn, druk en temperatuur
,Epidermis Buitenste laag; dekweefsel: meerlagig plaveiselepitheel; geen
bloedvaten
Keratinocyten en melanocyten
• Keratinocyten Produceren eiwit keratine
Harder en steviger; waterafstotend
4 lagen (soms 5):
- Stratum basale (onderste): constante celdeling →
nieuwe keratinocyten vormen; oude worden nr boven
geduwd nr dermis en sterven daar af → constant
nieuwe huid
- Stratum spinosum
- Stratum granulosum: keratinocyten ondergaan
geprogrammeerde celdood (apoptose) → verliest
cytosol, behoudt keratine → hard, taai en
waterafstotend
- Stratum lucidum: enkel op voetzolen en handpalmen
- Stratum corneum: dunne dode keratinocyten → sterven
continu af en worden vervangen door nieuwe
• Melanocyten Produceren pigment melanine
Beschermt DNA van keratinocyten tegen sterke UV-licht van de
zon
Dermis Bindweefsel gevuld met collageen en elastinevezels
Trekvast en elastisch
2 lagen:
- Stratum reticulare of diepe dikke netvormige laag
- Stratum papillare of dunne oppervlakkige papillaire laag
Druk, fijne tast, temperatuur en pijn → grote sensorfunctie
Haarfollikels, talg- en zweetklieren
• Haar In huid vergroeid door een follikel → elke follikel zit verbonden
aan spiertje ‘m. arrector pili’
Koude of emotionele stress → gladde spiertjes trekken samen
→ haren gaan rechtstaan → kippenvel
• Zweetklieren of Verbonden met poriën of haarfollikels rechtstreeks met het
glandulae sudoriferae huidoppervlak
- Eccriene zweetklieren: meest voorkomende
o Geproduceerd zweet bestaat vooral uit water
en ionen
o Thermoregulatie: water in zweet onttrekt
warmte aan de huid in vorm van energie →
doet watermoleculen in zweet bewegen →
zweet verdampt → zo koelt het zweet de huid,
en dus het lichaam af
- Apocriene zweetklieren: pas actief vanaf de puberteit
o Verbonden met haarfollikel
o Seksuele aantrekking door productie
feromonen
o Geurloos → interageert met bacteriële flora vd
huid → iedereen eigen lichaamsgeur
, • Talgklieren Rond bijna elke haarfollikel
Geven talg (mengsel v triglyceriden, cholesterol, eiwitten en
anorganische zouten) af aan het huidoppervlak
Functies:
- Bedekt oppervlak vd haarwortels
- Helpt verdamping v water via de huid tegen te gaan
- Houdt huid soepel
- Remt groei v bacteriën op huid
- Tijdens puberteit → overactief → acne
Hypodermis Onder de huid; verankert de huid met onderliggende botten of
spieren
Los bindweefsel en vetweefsel (→ adipocyten waar vetten
worden opgeslagen)
Functies:
- Thermische isolatie
- Energieopslag
- Stootkussentjes om inwendige organen te beschermen
, 5.5 Huidskleur
Melanine Bruinzwart pigment
Huidskleur wordt bepaald door de activiteit vd melanocyten dus
de hoeveelheid melanine ze produceren
→Schaal v Fitzpatrick
- Voordeel donkere huid: bescherming tegen uv-licht
(melanine beschermt DNA van keratinocyten tegen de
schadelijke straling)
- Voordeel lichte huid: er komt meer uv-licht doorheen
de huid → meer vit. D productie
Caroteen Geeloranje pigment
Wordt uit voeding gehaald en in ons lichaam omgezet in vit. A
Overmaat wordt opgeslagen in huid
Grote hoeveelheden kunnen huid oranje kleur geven
Hemoglobine Zuurstoftransport en pigment
- Zuurstof: felrode kleur → huid kleurt rozig
- Weinig zuurstof: donkerrode kleur → huid heeft blauwe
schijn (cyanose)
• Geelzucht of icterus Geelgroen kleur
Gevolg van opstapeling van bilirubine (afvalproduct van
hemoglobine)
Lever is verantwoordelijk voor afscheiden van bilirubine via de
gal → geelzucht is dus vaak gevolg van een leveraandoening
6 Het zenuwstelsel
6.1 Overzicht vd functie en de structuur vh zenuwstelsel
6.1.1 De anatomische opdeling van het zenuwstelsel
