Criminologische psychologie
Les 5:
Zedendelinquentie
1.Definities & prevalentie:
- Definiëring: seksuele gewelddadig gedrag valt enigszins duidelijk te definiëren, mar
seksueel afwijkend gedrag is moeilijker te definiëren
De visie op seksueel deviant gedrag is zeer veel verandert over de eeuwen heen
Bv. vroeger (tem 19de eeuw ongeveer) was seksueel kindermisbruik enigszins aanvaard in de
maatschappij; bij Grieken hadden ze jonge slaven voor seksuele relaties etc.
Nog steeds bepaalde mensen die het proberen in vraag te stellen (‘Wat is kindermisbruik?’
‘Waarom is het verkeerd als het kind mij ook graag heeft?’, …)
Jaren 70 pedofilieverenigingen: protestacties voor seks met kinderen als er geen sprake is
van fysiek gewelddadig gedrag
Nederland: Partij voor Naastenliefde, Vrijheid & Diversiteit (pedofiele interesses)
‘We zijn met die geaardheid geboren, het gaat om liefde, geen gewelddadig gedrag’
Wilde een politieke partij worden, maar is toen stopgezet door de regering
Wat is seksueel deviant gedrag? ook in andere contexten
Bv. sexting: op zich niet grensoverschrijdend als beide partijen instemmen, maar discussie
over wat wel en niet kan worden toegelaten; ook juridisch
Seksueel geweld: breed concept; elke seksuele daad of poging daartoe (poging tot
aanranding, verkrachting etc.) met enige vorm van dwang
Relatie pleger en slachtoffer maakt niet uit, zodra er sprake is van een vorm van dwang is het
seksueel geweld
Penetratie is niet noodzakelijk vroeger was er enkel sprake van verkrachting als er
penetratie plaatsvond met de geslachtsdelen
Ook non-contact delicten: geen fysiek contact (bv. downloaden beelden van seksueel
kindermisbruik, exhibitionisme etc.)
Draait rond instemming, vrijwilligheid en gelijkwaardigheid (geen ongelijke
machtsverhouding)
Nieuwe hervormingen seksuele delicten in het Sw
Grooming: nieuw fenomeen in Sw
gedrag waarbij een volwassen persoon via bv. online in contact probeert te komen met
een kind/minderjarige met de intentie op een bepaald moment ermee af te spreken en
seksueel interactie te hebben
Is om preventief te handelen; juridisch ingrijpen als er al signalen zijn van seksueel misbruik
Specifiek gericht op online grooming gedrag; gebeurt ook vaak offline
Cyberlokking: minderjarige/kwetsbare persoon wordt via het internet door een
meerderjarige benadert om bepaalde al dan niet seksuele misdrijven te plegen
, -Psychiatrische visie: hoe kijkt de klinische praktijk naar seksueel deviant gedrag
Niet seksueel gewelddadig gedrag want dat wordt niet gezien als een psychiatrische
stoornis (kan dat de pleger verschillende stoornissen vertoont, maar is niet altijd)
Plegen van bv. een verkrachting op zich wordt niet gezien als een psychiatrische stoornis
Seksueel deviant gedrag wijkt dus af van de norm
Wat is de norm?
Evolutie van seksueel deviant gedrag in de DSM:
Eerste versie: seksueel deviant gedrag als alles afwijkend van de sociale norm
Iemand die dergelijk gedrag stelde had een persoonlijkheidsprobleem
Toen werd bv. homoseksualiteit ook nog als seksueel deviant gedrag gezien
Tweede versie: beter duiden wat valt onder de sociale norm; maar bleef wel gezien worden
als een persoonlijkheidsprobleem
DSM 3: inzien dat persoonlijkheidsproblematiek niet altijd aan de orde is; seksueel deviant
gedrag valt nu onder
psychoseksuele stoornissen (ook oa. niet in staat zijn seks te hebben etc.)
Parafilie: alles wat afwijkend is mbt wie men aangetrokken is
DSM 4: verfijndere visie op parafilie; onderscheid tussen zij met parafile interesses en het
ombrengen ervan in de praktijk
Je hebt parafile interesses, maar niet iedereen ervaart een persoonlijk lijden (criteria voor
het hebben ve stoornis); en niet iedereen zal het omzetten in de praktijk
DSM 5: onderscheid gemaakt tussen parafilie en parafile stoornis
Parafile stoornis impliceert dat de persoon eronder lijdt of het omzet in actie en anderen
eronder laat lijden; niet iedereen met seksuele deviante interesse vertoont een parafile
stoornis
Is geen psychoseksuele stoornis, maar aparte categorie in de DSM 5
Parafilie gaat over seksuele interesse die al enige tijd aanwezig is (geen éénmalige fantasie),
die niet normaal is (wijkt af van onze norm in de maatschappij)
De parafile stoornis vereist persoonlijk lijden (stress, schade in echte leven etc.) of door het
uit te voeren schade toebrengt aan anderen
Belangrijk onderscheid!
2 groepen parafilie:
Anomalous activity preferences: Parafile interesses; waarbij focus op de wijze waarop men
tot seksueel genot wil komen (bv. exhibitionisme, voyeurisme)
De wijze waarop men tot zijn seksueel genot komt wordt hier dus als afwijkend beschouwd
Bv. pijnigen van anderen, zelf gepijnigd worden etc.
Of
Anomalous target preferences: Doel van de seksuele interesse is afwijkend; target is
afwijkend
Bv. pedofiele stoornis, fetisjisme etc.
Duidelijk onderscheid maken tussen parafilie en strafbaar gedrag
Bv. Seksueel sadisme: als beide personen erbij instemmen of als het simpelweg fantasieën
zijn, is het niet strafbaar
Les 5:
Zedendelinquentie
1.Definities & prevalentie:
- Definiëring: seksuele gewelddadig gedrag valt enigszins duidelijk te definiëren, mar
seksueel afwijkend gedrag is moeilijker te definiëren
De visie op seksueel deviant gedrag is zeer veel verandert over de eeuwen heen
Bv. vroeger (tem 19de eeuw ongeveer) was seksueel kindermisbruik enigszins aanvaard in de
maatschappij; bij Grieken hadden ze jonge slaven voor seksuele relaties etc.
Nog steeds bepaalde mensen die het proberen in vraag te stellen (‘Wat is kindermisbruik?’
‘Waarom is het verkeerd als het kind mij ook graag heeft?’, …)
Jaren 70 pedofilieverenigingen: protestacties voor seks met kinderen als er geen sprake is
van fysiek gewelddadig gedrag
Nederland: Partij voor Naastenliefde, Vrijheid & Diversiteit (pedofiele interesses)
‘We zijn met die geaardheid geboren, het gaat om liefde, geen gewelddadig gedrag’
Wilde een politieke partij worden, maar is toen stopgezet door de regering
Wat is seksueel deviant gedrag? ook in andere contexten
Bv. sexting: op zich niet grensoverschrijdend als beide partijen instemmen, maar discussie
over wat wel en niet kan worden toegelaten; ook juridisch
Seksueel geweld: breed concept; elke seksuele daad of poging daartoe (poging tot
aanranding, verkrachting etc.) met enige vorm van dwang
Relatie pleger en slachtoffer maakt niet uit, zodra er sprake is van een vorm van dwang is het
seksueel geweld
Penetratie is niet noodzakelijk vroeger was er enkel sprake van verkrachting als er
penetratie plaatsvond met de geslachtsdelen
Ook non-contact delicten: geen fysiek contact (bv. downloaden beelden van seksueel
kindermisbruik, exhibitionisme etc.)
Draait rond instemming, vrijwilligheid en gelijkwaardigheid (geen ongelijke
machtsverhouding)
Nieuwe hervormingen seksuele delicten in het Sw
Grooming: nieuw fenomeen in Sw
gedrag waarbij een volwassen persoon via bv. online in contact probeert te komen met
een kind/minderjarige met de intentie op een bepaald moment ermee af te spreken en
seksueel interactie te hebben
Is om preventief te handelen; juridisch ingrijpen als er al signalen zijn van seksueel misbruik
Specifiek gericht op online grooming gedrag; gebeurt ook vaak offline
Cyberlokking: minderjarige/kwetsbare persoon wordt via het internet door een
meerderjarige benadert om bepaalde al dan niet seksuele misdrijven te plegen
, -Psychiatrische visie: hoe kijkt de klinische praktijk naar seksueel deviant gedrag
Niet seksueel gewelddadig gedrag want dat wordt niet gezien als een psychiatrische
stoornis (kan dat de pleger verschillende stoornissen vertoont, maar is niet altijd)
Plegen van bv. een verkrachting op zich wordt niet gezien als een psychiatrische stoornis
Seksueel deviant gedrag wijkt dus af van de norm
Wat is de norm?
Evolutie van seksueel deviant gedrag in de DSM:
Eerste versie: seksueel deviant gedrag als alles afwijkend van de sociale norm
Iemand die dergelijk gedrag stelde had een persoonlijkheidsprobleem
Toen werd bv. homoseksualiteit ook nog als seksueel deviant gedrag gezien
Tweede versie: beter duiden wat valt onder de sociale norm; maar bleef wel gezien worden
als een persoonlijkheidsprobleem
DSM 3: inzien dat persoonlijkheidsproblematiek niet altijd aan de orde is; seksueel deviant
gedrag valt nu onder
psychoseksuele stoornissen (ook oa. niet in staat zijn seks te hebben etc.)
Parafilie: alles wat afwijkend is mbt wie men aangetrokken is
DSM 4: verfijndere visie op parafilie; onderscheid tussen zij met parafile interesses en het
ombrengen ervan in de praktijk
Je hebt parafile interesses, maar niet iedereen ervaart een persoonlijk lijden (criteria voor
het hebben ve stoornis); en niet iedereen zal het omzetten in de praktijk
DSM 5: onderscheid gemaakt tussen parafilie en parafile stoornis
Parafile stoornis impliceert dat de persoon eronder lijdt of het omzet in actie en anderen
eronder laat lijden; niet iedereen met seksuele deviante interesse vertoont een parafile
stoornis
Is geen psychoseksuele stoornis, maar aparte categorie in de DSM 5
Parafilie gaat over seksuele interesse die al enige tijd aanwezig is (geen éénmalige fantasie),
die niet normaal is (wijkt af van onze norm in de maatschappij)
De parafile stoornis vereist persoonlijk lijden (stress, schade in echte leven etc.) of door het
uit te voeren schade toebrengt aan anderen
Belangrijk onderscheid!
2 groepen parafilie:
Anomalous activity preferences: Parafile interesses; waarbij focus op de wijze waarop men
tot seksueel genot wil komen (bv. exhibitionisme, voyeurisme)
De wijze waarop men tot zijn seksueel genot komt wordt hier dus als afwijkend beschouwd
Bv. pijnigen van anderen, zelf gepijnigd worden etc.
Of
Anomalous target preferences: Doel van de seksuele interesse is afwijkend; target is
afwijkend
Bv. pedofiele stoornis, fetisjisme etc.
Duidelijk onderscheid maken tussen parafilie en strafbaar gedrag
Bv. Seksueel sadisme: als beide personen erbij instemmen of als het simpelweg fantasieën
zijn, is het niet strafbaar
