Inhoudsopgave
07-02-2023.................................................................................................................................................... 2
Hoorcollege 1 Jeugdzorg naar gemeente: agenda voor inhoudelijke vernieuwing: Transitie en transformatie.2
14-02-2023.................................................................................................................................................... 7
Hoorcollege 2 JeugdzorgPlus Justitiële Jeugdinrichtingen...................................................................................7
Justitiële jeugdinrichtingen (strafrechtelijk, jeugdstrafrecht).........................................................................7
JeugdzorgPlus..................................................................................................................................................8
Pedagogische invalshoeken in de jeugdzorg.................................................................................................10
21-02-2023.................................................................................................................................................. 12
Hoorcollege 3 Zien en gezien worden................................................................................................................12
Mensen met een licht verstandelijke beperking...........................................................................................12
Artikel van Boefje naar crimineel: dossieronderzoek naar minderjarige veelplegers in Friesland...............13
Intelligentie....................................................................................................................................................14
Licht verstandelijke beperking.......................................................................................................................15
28-02-2023.................................................................................................................................................. 19
Hoorcollege 4 Mediawijsheid en LVB.................................................................................................................19
06-03-2023.................................................................................................................................................. 21
Hoorcollege 5 Inleiding in systeemtheorie.........................................................................................................21
Werkterrein systeemgerichte professional (hoofdstuk 1)............................................................................22
14-03-2023.................................................................................................................................................. 25
Hoorcollege 6 Systeemtheorie...........................................................................................................................25
Belangrijkste systeemtheorieën....................................................................................................................25
Hoorcollege 7 Het gezin en communicatie.........................................................................................................28
Het gezin (hoofdstuk 3).................................................................................................................................28
21-03-2023.................................................................................................................................................. 30
Hoorcollege 8 en 9 Pleegzorg.............................................................................................................................30
Wat is pleegzorg?..........................................................................................................................................30
Pleegkinderen aan het woord.......................................................................................................................31
Breakdown.....................................................................................................................................................32
Trauma...........................................................................................................................................................34
Matching........................................................................................................................................................35
E Info..............................................................................................................................................................35
,07-02-2023
Hoorcollege 1 Jeugdzorg naar gemeente: agenda voor inhoudelijke
vernieuwing: Transitie en transformatie
Ontwikkeling voor januari 2015 van de jeugdzorg
Ontwikkeling 1: we leven ongezonder, langer en zieker
o We worden sneller chronisch ziek
Ontwikkeling 2: de zorg is en blijft een groeisector. De jeugdzorg groeit bijna 10% per
jaar.
o We kunnen steeds meer, we willen steeds meer, vragen steeds meer, bieden steeds
meer.
o Organisaties zijn bang voor de ‘zware’ zorg in verband met de kosten. Ze zitten er bij
zware zorg langer aan vast. Je loopt het risico dat je over je budget heen gaat. De
werkdruk wordt hoger: we moeten hetzelfde doen in veel minder tijd. De werkdruk is
400% meer dan dat het was.
o Tevens nemen de zorguitgaven per hoofd van de bevolking toe.
Ontwikkeling 3: Kennis: wat maakt gezonder?
o Gezondheid is meer dan zorg.
o Zorg is maar 20% van de gezondheid van de zorg.
o Leefstijl is 30% (hier kunnen we iets aan doen om de zorgkosten naar beneden te
brengen).
o Sociaal-economische factoren is 40% van de gezondheid.
o Fysieke factoren 10% van de gezondheid.
o We weten van de helft van de behandelingen niet of ze werken of wel: 11% van
de behandelingen is gunstig, 24% is waarschijnlijk gunstig. Van 50% hebben we
geen idee of het wel werkt of niet.
o Veel behandelingen zijn niet goed wetenschappelijk onderbouwd. Er zijn een
aantal algemene factoren die over het algemeen goed werken bij iedereen. Echter
moet je per casus kijken wat werkt en wat niet.
Uitgaven aan de zorg in Nederland
De zorg kost ± 92 miljard per jaar
De Nederlandse zorg de op-een-na-duurste ter wereld (15,4 % van ons bbp)
De kosten stijgen nergens zo hard als in Nederland.
De grootste kostenstijging tussen 2005 en 2010 vond bij jongeren plaats (jeugdzorg
en gehandicaptenzorg).
Veel 24 uurszorg. Deze is ruimer en toegankelijker dan in andere landen.
Ondanks alle berichten over bezuinigingen en kaalslag is de zorg nog altijd de enige
publieke sector die mocht groeien
Kostenstijging is niet houdbaar
Bij alle jeugdzorgvoorzieningen stijgt het gebruik met 8 procent per jaar.
Doordat de ambulante zorg goedkoper is blijft de stijging in de kosten beperkt tot 6 %
per jaar.
Groningen, Friesland en Drenthe hebben het hoogste percentage kinderen in
achterstandswijken in 2012. Hier zijn grote gebieden waar de hulpverlening haar handen aan
vol heeft. Utrecht heeft het laagste percentage. Het is begonnen in Limburg. Dit zet zich door
in geld. Een gemiddelde jeugdige in Nederland kost 960 euro. In de hoogste percentage
kinderen in achterstandswijken kosten kinderen gemiddeld 1310 euro. Echter is er niet
voldoende geld om de kinderen te helpen, waardoor zij in een cirkel terecht komen.
De zorg kost ongeveer 92 miljard per jaar. De zorg wordt alleen maar duurder.
,De Nederlandse zorg de op een na duurste ter wereld. Nederland heeft de duurste 24-uur
zorg (veel kinderen worden uit huis geplaatst). Ondanks alle bezuinigingen stijgen de
zorgkosten nog steeds. Er moest voor 2015 iets gebeuren.
Transformatie zorg 2015 gestoeld op:
Tot stilstand brengen stijgende zorgkosten
Visie dat zorg zo dicht mogelijk bij de burger georganiseerd moet worden: terug naar
het oude.
De pijlers onder deze visie:
o Eigen kracht
o Eigen verantwoordelijkheid en die voor je naaste
o Participeren in de maatschappij
Gebiedsgericht denken (niet denken in doelgroepen, maar hoe verzorgen we
bewoners in een gebied).
Waarom moet er een stelstelwijziging komen?
Weinig aandacht voor kwaliteit van het gewone opgroeien/opvoeden
Eerste lijn (pedagogische huisarts) ontbreekt
Enorme toename gebruik gespecialiseerde zorg (dat kan niet):
o Jeugd & opvoedingshulp gemiddeld 7,4% per jaar
o Jeugd GGZ gemiddeld 17,5% per jaar
o Cluster 4 onderwijs gemiddeld 17,5% per jaar
Versnippering in deelsectoren: gevolg is complexe hulp aan gezinnen en
‘waterbedeffect’
Weinig zicht op effectiviteit (en waar zicht is kan beter)
Na 1 januari 2015 verandering
De grootste verandering is dat de gemeente een centrale rol heeft in het geheel.
Sommige gemeentes hadden voor deze verandering al wijkteams. Veel gemeentes
wisten niet goed wat er op hen af kwam. Bepaalde gemeentes gingen samenwerken:
er moet iemand komen die dit coördineert, maar diegene heeft vaak geen zicht op
wat er gebeurt. De jeugd GGZ had hier veel moeite mee: zij vonden dat de gemeente
geen diagnose kan stellen. Echter doet de gemeente dit niet, maar coördineert. De
gemeente is zelf geen hulpverlener.
Geen aparte categorie van jongeren met een Licht Verstandelijke Beperking
, Ontwikkeling 4 per 1 januari 2015
Meer met minder
Een kind 1 plan (niet allemaal verschillende hulpverleners)
No wrong doors (alles moet kunnen, er moet maar 1 deur zijn waar de hulpverening
is)
Instelling: zwaarder en korter
Thuis: breder en langer (meer energie in de thuissituatie)
Het zo zo zo beleid was eerst het beleid (zo kort mogelijk, zo dicht mogelijk bij huis,
zo goedkoop mogelijk)
Gedachte achter het veranderde zorgstelsel: Burgers helpen zichzelf (met het gehele
netwerk), zo mogelijk met hulp uit hun omgeving, zo nodig met professionele hulp
3 niveaus
1. Het gewone opvoeden, leren en opgroeien ondersteunen vanuit maatschappelijke en
collectieve voorzieningen voor jeugdigen en hun ouders/verzorgers (meer aandacht
hier aan besteden)
2. Het ondersteunen van opgroei-en opvoedvragen en/of problemen vanuit
laagdrempelige gemeentelijke basisvoorzingen
3. Meer intensieve of langdurige ondersteuning
Verantwoordelijkheden gemeenten per 1 januari 2015
Versterken opvoedkundig klimaat in gezinnen, wijken, buurten, scholen en
kinderopvang
Voorzien in een voldoende passend (dus effectief) aanbod van jeugdhulp
Advies geven over en bepalen en inzetten van de aangewezen vorm van jeugdhulp
Op toegankelijke wijze adviseren van professionals (consulatiefunctie)
Doen van onderzoek bij de RvdK
Compenseren van beperkingen in de zelfredzaamheid en maatschappelijke
participatie
Op eenvoudige wijze adviseren van jeugdigen met vragen
Voorzien in toereikend aanbod van gecertificeerde instellingen die de maatregelen
van kinderbescherming en jeugdreclassering uitvoeren
07-02-2023.................................................................................................................................................... 2
Hoorcollege 1 Jeugdzorg naar gemeente: agenda voor inhoudelijke vernieuwing: Transitie en transformatie.2
14-02-2023.................................................................................................................................................... 7
Hoorcollege 2 JeugdzorgPlus Justitiële Jeugdinrichtingen...................................................................................7
Justitiële jeugdinrichtingen (strafrechtelijk, jeugdstrafrecht).........................................................................7
JeugdzorgPlus..................................................................................................................................................8
Pedagogische invalshoeken in de jeugdzorg.................................................................................................10
21-02-2023.................................................................................................................................................. 12
Hoorcollege 3 Zien en gezien worden................................................................................................................12
Mensen met een licht verstandelijke beperking...........................................................................................12
Artikel van Boefje naar crimineel: dossieronderzoek naar minderjarige veelplegers in Friesland...............13
Intelligentie....................................................................................................................................................14
Licht verstandelijke beperking.......................................................................................................................15
28-02-2023.................................................................................................................................................. 19
Hoorcollege 4 Mediawijsheid en LVB.................................................................................................................19
06-03-2023.................................................................................................................................................. 21
Hoorcollege 5 Inleiding in systeemtheorie.........................................................................................................21
Werkterrein systeemgerichte professional (hoofdstuk 1)............................................................................22
14-03-2023.................................................................................................................................................. 25
Hoorcollege 6 Systeemtheorie...........................................................................................................................25
Belangrijkste systeemtheorieën....................................................................................................................25
Hoorcollege 7 Het gezin en communicatie.........................................................................................................28
Het gezin (hoofdstuk 3).................................................................................................................................28
21-03-2023.................................................................................................................................................. 30
Hoorcollege 8 en 9 Pleegzorg.............................................................................................................................30
Wat is pleegzorg?..........................................................................................................................................30
Pleegkinderen aan het woord.......................................................................................................................31
Breakdown.....................................................................................................................................................32
Trauma...........................................................................................................................................................34
Matching........................................................................................................................................................35
E Info..............................................................................................................................................................35
,07-02-2023
Hoorcollege 1 Jeugdzorg naar gemeente: agenda voor inhoudelijke
vernieuwing: Transitie en transformatie
Ontwikkeling voor januari 2015 van de jeugdzorg
Ontwikkeling 1: we leven ongezonder, langer en zieker
o We worden sneller chronisch ziek
Ontwikkeling 2: de zorg is en blijft een groeisector. De jeugdzorg groeit bijna 10% per
jaar.
o We kunnen steeds meer, we willen steeds meer, vragen steeds meer, bieden steeds
meer.
o Organisaties zijn bang voor de ‘zware’ zorg in verband met de kosten. Ze zitten er bij
zware zorg langer aan vast. Je loopt het risico dat je over je budget heen gaat. De
werkdruk wordt hoger: we moeten hetzelfde doen in veel minder tijd. De werkdruk is
400% meer dan dat het was.
o Tevens nemen de zorguitgaven per hoofd van de bevolking toe.
Ontwikkeling 3: Kennis: wat maakt gezonder?
o Gezondheid is meer dan zorg.
o Zorg is maar 20% van de gezondheid van de zorg.
o Leefstijl is 30% (hier kunnen we iets aan doen om de zorgkosten naar beneden te
brengen).
o Sociaal-economische factoren is 40% van de gezondheid.
o Fysieke factoren 10% van de gezondheid.
o We weten van de helft van de behandelingen niet of ze werken of wel: 11% van
de behandelingen is gunstig, 24% is waarschijnlijk gunstig. Van 50% hebben we
geen idee of het wel werkt of niet.
o Veel behandelingen zijn niet goed wetenschappelijk onderbouwd. Er zijn een
aantal algemene factoren die over het algemeen goed werken bij iedereen. Echter
moet je per casus kijken wat werkt en wat niet.
Uitgaven aan de zorg in Nederland
De zorg kost ± 92 miljard per jaar
De Nederlandse zorg de op-een-na-duurste ter wereld (15,4 % van ons bbp)
De kosten stijgen nergens zo hard als in Nederland.
De grootste kostenstijging tussen 2005 en 2010 vond bij jongeren plaats (jeugdzorg
en gehandicaptenzorg).
Veel 24 uurszorg. Deze is ruimer en toegankelijker dan in andere landen.
Ondanks alle berichten over bezuinigingen en kaalslag is de zorg nog altijd de enige
publieke sector die mocht groeien
Kostenstijging is niet houdbaar
Bij alle jeugdzorgvoorzieningen stijgt het gebruik met 8 procent per jaar.
Doordat de ambulante zorg goedkoper is blijft de stijging in de kosten beperkt tot 6 %
per jaar.
Groningen, Friesland en Drenthe hebben het hoogste percentage kinderen in
achterstandswijken in 2012. Hier zijn grote gebieden waar de hulpverlening haar handen aan
vol heeft. Utrecht heeft het laagste percentage. Het is begonnen in Limburg. Dit zet zich door
in geld. Een gemiddelde jeugdige in Nederland kost 960 euro. In de hoogste percentage
kinderen in achterstandswijken kosten kinderen gemiddeld 1310 euro. Echter is er niet
voldoende geld om de kinderen te helpen, waardoor zij in een cirkel terecht komen.
De zorg kost ongeveer 92 miljard per jaar. De zorg wordt alleen maar duurder.
,De Nederlandse zorg de op een na duurste ter wereld. Nederland heeft de duurste 24-uur
zorg (veel kinderen worden uit huis geplaatst). Ondanks alle bezuinigingen stijgen de
zorgkosten nog steeds. Er moest voor 2015 iets gebeuren.
Transformatie zorg 2015 gestoeld op:
Tot stilstand brengen stijgende zorgkosten
Visie dat zorg zo dicht mogelijk bij de burger georganiseerd moet worden: terug naar
het oude.
De pijlers onder deze visie:
o Eigen kracht
o Eigen verantwoordelijkheid en die voor je naaste
o Participeren in de maatschappij
Gebiedsgericht denken (niet denken in doelgroepen, maar hoe verzorgen we
bewoners in een gebied).
Waarom moet er een stelstelwijziging komen?
Weinig aandacht voor kwaliteit van het gewone opgroeien/opvoeden
Eerste lijn (pedagogische huisarts) ontbreekt
Enorme toename gebruik gespecialiseerde zorg (dat kan niet):
o Jeugd & opvoedingshulp gemiddeld 7,4% per jaar
o Jeugd GGZ gemiddeld 17,5% per jaar
o Cluster 4 onderwijs gemiddeld 17,5% per jaar
Versnippering in deelsectoren: gevolg is complexe hulp aan gezinnen en
‘waterbedeffect’
Weinig zicht op effectiviteit (en waar zicht is kan beter)
Na 1 januari 2015 verandering
De grootste verandering is dat de gemeente een centrale rol heeft in het geheel.
Sommige gemeentes hadden voor deze verandering al wijkteams. Veel gemeentes
wisten niet goed wat er op hen af kwam. Bepaalde gemeentes gingen samenwerken:
er moet iemand komen die dit coördineert, maar diegene heeft vaak geen zicht op
wat er gebeurt. De jeugd GGZ had hier veel moeite mee: zij vonden dat de gemeente
geen diagnose kan stellen. Echter doet de gemeente dit niet, maar coördineert. De
gemeente is zelf geen hulpverlener.
Geen aparte categorie van jongeren met een Licht Verstandelijke Beperking
, Ontwikkeling 4 per 1 januari 2015
Meer met minder
Een kind 1 plan (niet allemaal verschillende hulpverleners)
No wrong doors (alles moet kunnen, er moet maar 1 deur zijn waar de hulpverening
is)
Instelling: zwaarder en korter
Thuis: breder en langer (meer energie in de thuissituatie)
Het zo zo zo beleid was eerst het beleid (zo kort mogelijk, zo dicht mogelijk bij huis,
zo goedkoop mogelijk)
Gedachte achter het veranderde zorgstelsel: Burgers helpen zichzelf (met het gehele
netwerk), zo mogelijk met hulp uit hun omgeving, zo nodig met professionele hulp
3 niveaus
1. Het gewone opvoeden, leren en opgroeien ondersteunen vanuit maatschappelijke en
collectieve voorzieningen voor jeugdigen en hun ouders/verzorgers (meer aandacht
hier aan besteden)
2. Het ondersteunen van opgroei-en opvoedvragen en/of problemen vanuit
laagdrempelige gemeentelijke basisvoorzingen
3. Meer intensieve of langdurige ondersteuning
Verantwoordelijkheden gemeenten per 1 januari 2015
Versterken opvoedkundig klimaat in gezinnen, wijken, buurten, scholen en
kinderopvang
Voorzien in een voldoende passend (dus effectief) aanbod van jeugdhulp
Advies geven over en bepalen en inzetten van de aangewezen vorm van jeugdhulp
Op toegankelijke wijze adviseren van professionals (consulatiefunctie)
Doen van onderzoek bij de RvdK
Compenseren van beperkingen in de zelfredzaamheid en maatschappelijke
participatie
Op eenvoudige wijze adviseren van jeugdigen met vragen
Voorzien in toereikend aanbod van gecertificeerde instellingen die de maatregelen
van kinderbescherming en jeugdreclassering uitvoeren
