Hoofdstuk 0
Wat is onderzoeken?
Onderzoek = zoektocht naar kennis en inzicht die tot de oplossing van vragen en problemen moeten
leiden. Overal in het dagelijks leven. Ook als je iets kwijt bent formuleer je een theorie over waar je
het gelaten hebt en controleer je of de theorie klopt.
Waarneming er valt iets op
Theorie ontwikkelen van een idee
Onderzoek toetsen van dat idee
Kritische vragen van wetenschappers worden niet altijd gewaardeerd.
Strenger straffen is niet altijd effectief.
Onderzoek moet antwoord geven op vragen.
Normatieve en esthetische vragen zijn niet te beantwoorden met onderzoek.
Esthetische vraag; mooi is een kwestie van smaak
Normatieve vraag; goed of slecht kan verschillen per cultuur
Vroeger lag kennis vooral opgeslagen in bibliotheken van kloosters, later universiteiten.
Tegenwoordig is kennis opgeslagen in elektronische kennisdatabanken. Bijv. Cochrane Collaboration,
grote verzameling van medische kennis
Wat is het verschil tussen naïeve en wetenschappelijke kennis?
Niet alle kennis is gebaseerd op onderzoek. Naïeve kennis is gebaseerd op:
- Gewoontes
- ‘wishful thinking’ selectieve observatie (mensen willen gelijk hebben)
- Meningen van autoriteiten eerst was dit de kerk, nu de media
- Ideologie religie belangrijk voor kennis en geloofwaardigheid ervan
- Intuïtie op verstand (ratio)
Brainstormen; ongebreideld ideeën spuien zonder kritiek te geven.
Sinds jaren ’80 werkt het niet goed, want:
* minder gewaagde ideeën in bijzijn van andere mensen
* vaak één persoon praat de rest luistert, zo vergeten de anderen hun eigen ideeën
* vaak na paar ideeën daarop verder bouwen, dan nieuwe ideeën naar achtergrond
Traditionele westerse wetenschappelijke kennis is gebaseerd op empirisme en rationaliteit.
Empirisme= waarnemen
Rationaliteit= nadenken
Wetmatigheid; niet een toevallig feit, er moet sprake zijn van een zekere orde, liefst met een
formule, volgens Pythagoras.
Wat is wetenschappelijk verantwoord onderzoeken?
Wetenschappelijk verantwoord onderzoek kenmerkt zich door systematiek en inzichtelijkheid.
Fundamenteel onderzoek= onderzoek dat ten behoeve van de wetenschap wordt uitgevoerd, als
doel nieuwe kennis verzamelen
Toegepast onderzoek= onderzoek dat wordt uitgevoerd ten behoeve van de praktijk, wel met
wetenschappelijk verantwoorde wijze, om problemen op te lossen/ wat is beste oplossing
,HBO of uni moet wetenschappelijk verantwoord onderzoek doen, gebaseerd op feiten. = empirisch
onderzoek (op ervaringen gebaseerd).
Hoger opgeleiden handelen niet op feiten maar trekken conclusies op basis van intuïtie, moet wel
getoetst worden.
Systematisch onderzoek= onderzoek heeft een van tevoren vast en vastgelegd patroon.
Wetenschappelijke/ empirische cyclus.
• Je begint met het formuleren en het nader analyseren van een probleem.
• Daarbij vormt zich soms ook een theorie.
• Op basis daarvan formuleer je een of meer onderzoeksvragen.
• Dan ontwerp je de best passende onderzoeksopzet om die vragen te beantwoorden.
• Je verzamelt je onderzoeksgegevens.
• Je analyseert je gegevens.
• Je trekt je conclusie, beantwoordt de onderzoeksvraag en stelt je conclusie ter discussie.
Geeft het onderzoek geen of onvoldoende antwoord op onderzoeksvraag, dan vanaf het begin weer
gestart.
Repliceerbaar onderzoek. Onderzoeksresultaten moeten altijd controleerbaar zijn (replicatie-eis).
- publicatie-eis (rapport, artikel of boek)
- eerlijk en controleerbaar (overdoen/ repliceren)
Bij wetenschappelijk onderzoek spreek je altijd over waarschijnlijkheid of het idee dat.
Niet te snel conclusies trekken.
Hoe kom ik tot een opzet van een onderzoek. Vooral lastig als er nog niks is.
Onderzoek doen we nooit voor niets we hebben een situatie (probleem) waarop we een
antwoord willen (of inzicht in willen krijgen).
, Probleemstelling; de achtergrond waaruit de onderzoeksvraag voorkomt.
> Verdiepen, in het onderwerp/ thema/ probleem
> Lezen, van veel kwalitatief hoogwaardige informatie
> Inzicht, in de achtergronden en in de context
De probleemstelling fungeert als aanleiding van het onderzoek.
Je schrijft een probleemstelling van ‘breed’ (achtergrond) naar ‘smal’ (onderzoeksvraag)
- Welke situatie/probleem speelt zich af ?
- Wat is al bekend over deze situatie/het probleem? (literatuuronderzoek)
- Hoe is ons onderwerp afgebakend (welke facetten van het probleem gaan wij verder op in?)
- Welke partijen zijn betrokken bij dit onderzoek en welk belang hebben zij?
- Waarom moet dit probleem onderzocht worden? (relevantie)
- Eventueel: wat zijn de oplossingen/verkregen inzichten?
Een probleemstelling maakt minimaal duidelijk:
- Welke situatie/welk probleem gaan wij onderzoeken?
- Vanuit welke invalshoeken wordt de situatie/het probleem onderzocht?
- Waarom is het onderzoek belangrijk?
Wat is de situatie?
Wat is er tot nu toe bekend over het probleem?
Betrokken partijen/kern van het probleem
Belang van het onderzoek
Doelstelling komt uit de probleemstelling.
= het antwoord op de vraag waarom je het onderzoek doet, wat je ermee wilt bereiken.
Toegepast onderzoek:
Wat wil je weten? (kennis) ONDERZOEKSDOEL
Wat ga je met die kennis doen? (toepassing) PRAKTIJKDOEL
Welke eindproduct lever je op? PRODUCT
Formulering van de doelstelling
“Het verkrijgen van kennis van… en inzicht in… teneinde…”
“Het resultaat is een…”
Bijvoorbeeld:
“Het verkrijgen van kennis van de huidige markt voor bedrijfspanden in Rotterdam en inzicht in de
ontwikkeling van deze markt (onderzoeksdoel) teneinde een investeringsbeslissing te ondersteunen
(praktijkdoel). Het resultaat is een adviesrapport (product) waarin de voor- en nadelen van de
investering worden toegelicht en waarin concreet
een investeringsadvies wordt beschreven.”
De onderzoeksvraag komt voort uit de probleemstelling en doelstelling.
= de vraag waarop het onderzoek antwoord moet geven
Eerst formuleer je een voorlopige onderzoeksvraag
Hoe meer we begrijpen van het onderwerp/ probleem, hoe definitiever de onderzoeksvraag wordt
Wat is onderzoeken?
Onderzoek = zoektocht naar kennis en inzicht die tot de oplossing van vragen en problemen moeten
leiden. Overal in het dagelijks leven. Ook als je iets kwijt bent formuleer je een theorie over waar je
het gelaten hebt en controleer je of de theorie klopt.
Waarneming er valt iets op
Theorie ontwikkelen van een idee
Onderzoek toetsen van dat idee
Kritische vragen van wetenschappers worden niet altijd gewaardeerd.
Strenger straffen is niet altijd effectief.
Onderzoek moet antwoord geven op vragen.
Normatieve en esthetische vragen zijn niet te beantwoorden met onderzoek.
Esthetische vraag; mooi is een kwestie van smaak
Normatieve vraag; goed of slecht kan verschillen per cultuur
Vroeger lag kennis vooral opgeslagen in bibliotheken van kloosters, later universiteiten.
Tegenwoordig is kennis opgeslagen in elektronische kennisdatabanken. Bijv. Cochrane Collaboration,
grote verzameling van medische kennis
Wat is het verschil tussen naïeve en wetenschappelijke kennis?
Niet alle kennis is gebaseerd op onderzoek. Naïeve kennis is gebaseerd op:
- Gewoontes
- ‘wishful thinking’ selectieve observatie (mensen willen gelijk hebben)
- Meningen van autoriteiten eerst was dit de kerk, nu de media
- Ideologie religie belangrijk voor kennis en geloofwaardigheid ervan
- Intuïtie op verstand (ratio)
Brainstormen; ongebreideld ideeën spuien zonder kritiek te geven.
Sinds jaren ’80 werkt het niet goed, want:
* minder gewaagde ideeën in bijzijn van andere mensen
* vaak één persoon praat de rest luistert, zo vergeten de anderen hun eigen ideeën
* vaak na paar ideeën daarop verder bouwen, dan nieuwe ideeën naar achtergrond
Traditionele westerse wetenschappelijke kennis is gebaseerd op empirisme en rationaliteit.
Empirisme= waarnemen
Rationaliteit= nadenken
Wetmatigheid; niet een toevallig feit, er moet sprake zijn van een zekere orde, liefst met een
formule, volgens Pythagoras.
Wat is wetenschappelijk verantwoord onderzoeken?
Wetenschappelijk verantwoord onderzoek kenmerkt zich door systematiek en inzichtelijkheid.
Fundamenteel onderzoek= onderzoek dat ten behoeve van de wetenschap wordt uitgevoerd, als
doel nieuwe kennis verzamelen
Toegepast onderzoek= onderzoek dat wordt uitgevoerd ten behoeve van de praktijk, wel met
wetenschappelijk verantwoorde wijze, om problemen op te lossen/ wat is beste oplossing
,HBO of uni moet wetenschappelijk verantwoord onderzoek doen, gebaseerd op feiten. = empirisch
onderzoek (op ervaringen gebaseerd).
Hoger opgeleiden handelen niet op feiten maar trekken conclusies op basis van intuïtie, moet wel
getoetst worden.
Systematisch onderzoek= onderzoek heeft een van tevoren vast en vastgelegd patroon.
Wetenschappelijke/ empirische cyclus.
• Je begint met het formuleren en het nader analyseren van een probleem.
• Daarbij vormt zich soms ook een theorie.
• Op basis daarvan formuleer je een of meer onderzoeksvragen.
• Dan ontwerp je de best passende onderzoeksopzet om die vragen te beantwoorden.
• Je verzamelt je onderzoeksgegevens.
• Je analyseert je gegevens.
• Je trekt je conclusie, beantwoordt de onderzoeksvraag en stelt je conclusie ter discussie.
Geeft het onderzoek geen of onvoldoende antwoord op onderzoeksvraag, dan vanaf het begin weer
gestart.
Repliceerbaar onderzoek. Onderzoeksresultaten moeten altijd controleerbaar zijn (replicatie-eis).
- publicatie-eis (rapport, artikel of boek)
- eerlijk en controleerbaar (overdoen/ repliceren)
Bij wetenschappelijk onderzoek spreek je altijd over waarschijnlijkheid of het idee dat.
Niet te snel conclusies trekken.
Hoe kom ik tot een opzet van een onderzoek. Vooral lastig als er nog niks is.
Onderzoek doen we nooit voor niets we hebben een situatie (probleem) waarop we een
antwoord willen (of inzicht in willen krijgen).
, Probleemstelling; de achtergrond waaruit de onderzoeksvraag voorkomt.
> Verdiepen, in het onderwerp/ thema/ probleem
> Lezen, van veel kwalitatief hoogwaardige informatie
> Inzicht, in de achtergronden en in de context
De probleemstelling fungeert als aanleiding van het onderzoek.
Je schrijft een probleemstelling van ‘breed’ (achtergrond) naar ‘smal’ (onderzoeksvraag)
- Welke situatie/probleem speelt zich af ?
- Wat is al bekend over deze situatie/het probleem? (literatuuronderzoek)
- Hoe is ons onderwerp afgebakend (welke facetten van het probleem gaan wij verder op in?)
- Welke partijen zijn betrokken bij dit onderzoek en welk belang hebben zij?
- Waarom moet dit probleem onderzocht worden? (relevantie)
- Eventueel: wat zijn de oplossingen/verkregen inzichten?
Een probleemstelling maakt minimaal duidelijk:
- Welke situatie/welk probleem gaan wij onderzoeken?
- Vanuit welke invalshoeken wordt de situatie/het probleem onderzocht?
- Waarom is het onderzoek belangrijk?
Wat is de situatie?
Wat is er tot nu toe bekend over het probleem?
Betrokken partijen/kern van het probleem
Belang van het onderzoek
Doelstelling komt uit de probleemstelling.
= het antwoord op de vraag waarom je het onderzoek doet, wat je ermee wilt bereiken.
Toegepast onderzoek:
Wat wil je weten? (kennis) ONDERZOEKSDOEL
Wat ga je met die kennis doen? (toepassing) PRAKTIJKDOEL
Welke eindproduct lever je op? PRODUCT
Formulering van de doelstelling
“Het verkrijgen van kennis van… en inzicht in… teneinde…”
“Het resultaat is een…”
Bijvoorbeeld:
“Het verkrijgen van kennis van de huidige markt voor bedrijfspanden in Rotterdam en inzicht in de
ontwikkeling van deze markt (onderzoeksdoel) teneinde een investeringsbeslissing te ondersteunen
(praktijkdoel). Het resultaat is een adviesrapport (product) waarin de voor- en nadelen van de
investering worden toegelicht en waarin concreet
een investeringsadvies wordt beschreven.”
De onderzoeksvraag komt voort uit de probleemstelling en doelstelling.
= de vraag waarop het onderzoek antwoord moet geven
Eerst formuleer je een voorlopige onderzoeksvraag
Hoe meer we begrijpen van het onderwerp/ probleem, hoe definitiever de onderzoeksvraag wordt
