1.1.2C
PERSONALITY PSYCHOLOGY:
Differences
between
people
NL Samenvatting
, 1.1.2C Differences between people | 2022/2023
Lecture 1 | Introduction
Personality psychology: Waarom gedragen mensen zich verschillend? > individuele verschillen.
Persoonlijkheid geeft ons antwoorden, maar niet alle.
Onderzoeken uitvoeren, beoordelen en theorieën ontwikkelen.
Wetenschappelijke studie van:
• Wat universeel aan ons is (human nature).
• Wat onderscheidend aan ons is (individuele of groepsverschillen).
• Wat uniek aan ons is (individual uniqueness).
Aandachtspunten van persoonlijkheidsonderzoek:
• Structuren
• Ontwikkeling
• Processen
De geschiedenis van persoonlijkheid begint in het oude Griekenland 4e eeuw B.C.
Astrologie (Egypte 5e eeuw B.C.)
Persoonlijkheid wordt beïnvloed door de positie van de planeten
op het moment van iemands geboorte.
Kritiek: Vage en niet testbare taal. Wordt gezien als pseudowetenschap,
de wetenschap ondersteunt de beweringen niet.
Barnum effect: in vage uitspraken die voor de meeste mensen gelden jezelf herkennen.
Phrenology (Gall, 1796)
Contouren van een schedel komen overeen met de vorm van de hersenen.
Gebruikt om de persoonlijkheid van mensen te bepalen.
• Populair tussen 1810 en 1840.
• Zakkenrollers
• Aanleiding voor neuropsychologie
4 major perspectives
• Psychoanalytical perspective (Freud)
• Behaviorist perspective (Pavlov, Watson, Skinner)
• Humanistic perspective (Rogers)
• Social-cognitive perspective (Bandura)
Overeenkomsten:
• Verklaren waarom we ons gedragen zoals we doen.
• Gericht op processen die gedrag aansturen.
• Gericht op de ontwikkeling van persoonlijkheid.
, 1.1.2C Differences between people | 2022/2023
Probleem 1 | Inner drives (Sigmund Freud)
Topographical model of mind (1905)
Conscious: Het bewustzijn in het heden.
Preconscious: Makkelijk bereikbare informatie.
Unconscious: Grootste gedeelte en onbereikbaar.
• Bevat onacceptabele informatie
• Verband met angst, conflicten en pijn
• Bron van verlangens
• Opslag van driften
• Veel invloed op onze handelingen en ervaringen
Structural model of personality (1933)
Id:
• Oorsprong van persoonlijkheid (0-1 jaar)
• Volledig in het onbewuste
• Behoeften bevrediging
Pleasure principle: Idee dat alle behoeften direct bevredigd moeten worden, zo niet
veroorzaakt dit spanning die het Id wil verminderen.
Primary process: Het vormen van mentale representaties van een gewenst object
(wish fulfillment). Bv. door dromen of fantaseren.
Omdat dit niet voor vermindering van spanning zorgt, ontwikkelt zich het Ego.
Ego:
• Ontwikkeld rond het eerste levensjaar
• Handelt tussen het Id en de realiteit > focust op veiligheid
• Bevindt zich zowel in het bewuste als het onbewuste
• 3 doelen:
o Controle over de onacceptabele id-impulsen
o Vermijden van pijn door interne conflicten > impuls berheersing
o Bereiken van een harmonieuze bundeling van de conflicterende componenten
Reality principle: Idee dat de risico’s van de realiteit worden afgewogen van het verlangen.
Secondary process thinking: Strategieën ontwikkelen en bevrediging bewaren.
Ego strength: Het vermogen van het ego om ondanks de conflicten tussen het id, superego
en de realiteit effectief te kunnen zijn > vermindert angst
Ego deplation: Wanneer de inspanning van zelfbeheersing zorgt voor een afname van
psychische energie van het ego en dit de zelfbeheersing vermindert.
SuperEgo:
• Ontwikkeld rond het 5e jaar tijdens oplossen conflicten
• Bestaat uit normen en waarden van ouders en de maatschappij
• Bevindt zich in alle 3 levels van bewustzijn
• 3 doelen:
o Probeert elk id-impuls te voorkomen dat door ouders zou worden afgekeurd
o Probeert het ego te dwingen om moreel te handelen i.p.v. rationeel
o Probeert een persoon naar perfectie te leiden
• Subsystemen
o Ego-ideal: Omvat regels voor goed gedrag.
o Conscience (geweten): Omvat regels over wat afgekeurd of gestraft wordt.
, 1.1.2C Differences between people | 2022/2023
Soorten instincten (van het Id)
Eros: Levens en seksuele instincten
Plezier, voortplanting en overleving
Produceert Libido: een eindige hoeveelheid energie in elk persoon
Thanatos: Doodsinstincten
Onbewust menselijk verlangen om terug te keren naar de levenloze staat.
Bevat de drang om destructief gedrag naar anderen/jezelf te vertonen.
Gebaseerd op eerste wereldoorlog.
Eros en Thanatos zijn duidelijk te onderscheiden en kunnen elkaar tegenwerken, maar later
beweerde Freud dat ze ook gecombineerd konden worden > bv. eten en iemand verkrachten
Model of human nature
Alle menselijke activiteiten gemotiveerd door psychische energie > bron van sterkte
aangeboren krachten (instincts)
Instincten > sterke aangeboren krachten > levensinstincten (seksuele en zelfvoorzienende)
Gebaseerd op het werken met patiënten met sensory anesthesias en hysteria.
Drives: Psychologische processen veroorzaakt door biologische stimuli.
Hydraulic model: Het tegenhouden van drives zorgt alleen maar voor meer druk op de drive.
Op een bepaald punt zal de opgebouwde energie te groot zijn en tot een uitbarsting leiden
> catharsis
Catharsis
• Door een conflict tussen Eros en Thanatos
• Plotseling loslaten van emotionele spanning > spanning vermindert
• Niet langer ingehouden door opgebouwde energie
• Verdrijft energie en voorkomt herhaling in nabije toekomst
Kritiek: als geheel niet ondersteunt.
Parapraxes: Impulsen vanuit het onbewuste die inzicht geven in iemands ware verlangens
doormiddel van fouten: geheugenverlies, versprekingen en ongelukken.
Freudian slip: Een verspreking die ongewenste gevoelens of verlangens vanuit het
onbewuste weergeeft. Een mislukte poging om iets uit het bewustzijn te houden.
Dromen > boek ‘The interpretation of dreams’ uit 1899/1900
• Bevatten de geheimen van het onbewuste
• Doel van dromen > driften en onbewuste verlangens bevredigen > wish fulfillment
• Wensen en verlangens zijn vermomd > om te kunnen blijven slapen
• Een directe uitdrukking van verlangens zou de dromer wakker maken.
• Onderscheid maken tussen de twee niveaus
o manifest content (de feitelijke inhoud) > symboliseert de wish fulfillment
o latent content (verborgen inhoud) > onbewuste wensen
• Latent content heeft 3 bronnen
o Zintuigelijke stimulatie tijdens het slapen
o Actuele zorgen van het wakkere leven
o Onbewuste impulsen (onthult het meest over iemands persoonlijkheid)
• Bron van angst > agressieve en seksuele impulsen
PERSONALITY PSYCHOLOGY:
Differences
between
people
NL Samenvatting
, 1.1.2C Differences between people | 2022/2023
Lecture 1 | Introduction
Personality psychology: Waarom gedragen mensen zich verschillend? > individuele verschillen.
Persoonlijkheid geeft ons antwoorden, maar niet alle.
Onderzoeken uitvoeren, beoordelen en theorieën ontwikkelen.
Wetenschappelijke studie van:
• Wat universeel aan ons is (human nature).
• Wat onderscheidend aan ons is (individuele of groepsverschillen).
• Wat uniek aan ons is (individual uniqueness).
Aandachtspunten van persoonlijkheidsonderzoek:
• Structuren
• Ontwikkeling
• Processen
De geschiedenis van persoonlijkheid begint in het oude Griekenland 4e eeuw B.C.
Astrologie (Egypte 5e eeuw B.C.)
Persoonlijkheid wordt beïnvloed door de positie van de planeten
op het moment van iemands geboorte.
Kritiek: Vage en niet testbare taal. Wordt gezien als pseudowetenschap,
de wetenschap ondersteunt de beweringen niet.
Barnum effect: in vage uitspraken die voor de meeste mensen gelden jezelf herkennen.
Phrenology (Gall, 1796)
Contouren van een schedel komen overeen met de vorm van de hersenen.
Gebruikt om de persoonlijkheid van mensen te bepalen.
• Populair tussen 1810 en 1840.
• Zakkenrollers
• Aanleiding voor neuropsychologie
4 major perspectives
• Psychoanalytical perspective (Freud)
• Behaviorist perspective (Pavlov, Watson, Skinner)
• Humanistic perspective (Rogers)
• Social-cognitive perspective (Bandura)
Overeenkomsten:
• Verklaren waarom we ons gedragen zoals we doen.
• Gericht op processen die gedrag aansturen.
• Gericht op de ontwikkeling van persoonlijkheid.
, 1.1.2C Differences between people | 2022/2023
Probleem 1 | Inner drives (Sigmund Freud)
Topographical model of mind (1905)
Conscious: Het bewustzijn in het heden.
Preconscious: Makkelijk bereikbare informatie.
Unconscious: Grootste gedeelte en onbereikbaar.
• Bevat onacceptabele informatie
• Verband met angst, conflicten en pijn
• Bron van verlangens
• Opslag van driften
• Veel invloed op onze handelingen en ervaringen
Structural model of personality (1933)
Id:
• Oorsprong van persoonlijkheid (0-1 jaar)
• Volledig in het onbewuste
• Behoeften bevrediging
Pleasure principle: Idee dat alle behoeften direct bevredigd moeten worden, zo niet
veroorzaakt dit spanning die het Id wil verminderen.
Primary process: Het vormen van mentale representaties van een gewenst object
(wish fulfillment). Bv. door dromen of fantaseren.
Omdat dit niet voor vermindering van spanning zorgt, ontwikkelt zich het Ego.
Ego:
• Ontwikkeld rond het eerste levensjaar
• Handelt tussen het Id en de realiteit > focust op veiligheid
• Bevindt zich zowel in het bewuste als het onbewuste
• 3 doelen:
o Controle over de onacceptabele id-impulsen
o Vermijden van pijn door interne conflicten > impuls berheersing
o Bereiken van een harmonieuze bundeling van de conflicterende componenten
Reality principle: Idee dat de risico’s van de realiteit worden afgewogen van het verlangen.
Secondary process thinking: Strategieën ontwikkelen en bevrediging bewaren.
Ego strength: Het vermogen van het ego om ondanks de conflicten tussen het id, superego
en de realiteit effectief te kunnen zijn > vermindert angst
Ego deplation: Wanneer de inspanning van zelfbeheersing zorgt voor een afname van
psychische energie van het ego en dit de zelfbeheersing vermindert.
SuperEgo:
• Ontwikkeld rond het 5e jaar tijdens oplossen conflicten
• Bestaat uit normen en waarden van ouders en de maatschappij
• Bevindt zich in alle 3 levels van bewustzijn
• 3 doelen:
o Probeert elk id-impuls te voorkomen dat door ouders zou worden afgekeurd
o Probeert het ego te dwingen om moreel te handelen i.p.v. rationeel
o Probeert een persoon naar perfectie te leiden
• Subsystemen
o Ego-ideal: Omvat regels voor goed gedrag.
o Conscience (geweten): Omvat regels over wat afgekeurd of gestraft wordt.
, 1.1.2C Differences between people | 2022/2023
Soorten instincten (van het Id)
Eros: Levens en seksuele instincten
Plezier, voortplanting en overleving
Produceert Libido: een eindige hoeveelheid energie in elk persoon
Thanatos: Doodsinstincten
Onbewust menselijk verlangen om terug te keren naar de levenloze staat.
Bevat de drang om destructief gedrag naar anderen/jezelf te vertonen.
Gebaseerd op eerste wereldoorlog.
Eros en Thanatos zijn duidelijk te onderscheiden en kunnen elkaar tegenwerken, maar later
beweerde Freud dat ze ook gecombineerd konden worden > bv. eten en iemand verkrachten
Model of human nature
Alle menselijke activiteiten gemotiveerd door psychische energie > bron van sterkte
aangeboren krachten (instincts)
Instincten > sterke aangeboren krachten > levensinstincten (seksuele en zelfvoorzienende)
Gebaseerd op het werken met patiënten met sensory anesthesias en hysteria.
Drives: Psychologische processen veroorzaakt door biologische stimuli.
Hydraulic model: Het tegenhouden van drives zorgt alleen maar voor meer druk op de drive.
Op een bepaald punt zal de opgebouwde energie te groot zijn en tot een uitbarsting leiden
> catharsis
Catharsis
• Door een conflict tussen Eros en Thanatos
• Plotseling loslaten van emotionele spanning > spanning vermindert
• Niet langer ingehouden door opgebouwde energie
• Verdrijft energie en voorkomt herhaling in nabije toekomst
Kritiek: als geheel niet ondersteunt.
Parapraxes: Impulsen vanuit het onbewuste die inzicht geven in iemands ware verlangens
doormiddel van fouten: geheugenverlies, versprekingen en ongelukken.
Freudian slip: Een verspreking die ongewenste gevoelens of verlangens vanuit het
onbewuste weergeeft. Een mislukte poging om iets uit het bewustzijn te houden.
Dromen > boek ‘The interpretation of dreams’ uit 1899/1900
• Bevatten de geheimen van het onbewuste
• Doel van dromen > driften en onbewuste verlangens bevredigen > wish fulfillment
• Wensen en verlangens zijn vermomd > om te kunnen blijven slapen
• Een directe uitdrukking van verlangens zou de dromer wakker maken.
• Onderscheid maken tussen de twee niveaus
o manifest content (de feitelijke inhoud) > symboliseert de wish fulfillment
o latent content (verborgen inhoud) > onbewuste wensen
• Latent content heeft 3 bronnen
o Zintuigelijke stimulatie tijdens het slapen
o Actuele zorgen van het wakkere leven
o Onbewuste impulsen (onthult het meest over iemands persoonlijkheid)
• Bron van angst > agressieve en seksuele impulsen
