KUNSTZINNIGE ORIËNTATIE
kennistoets
Pabo jaar 2
, Muziek
1.2 het belang van muziek voor de ontwikkeling van
kinderen
Kinderen die op de basisschool goed muziekonderwijs krijgen en zich
muzikaal goed kunnen ontwikkelen, functioneren later muzikaal veel
beter: ze zijn gevoeliger voor impulsen, bewegen goed op muziek, zingen
thuis of elders en zijn in staat deel te nemen aan de muzikale cultuur. Ook
stimuleert muziek bepaalde hersenfuncties die je vaak nodig hebt in het
dagelijks leven. Het is van belang om de hersenen in de ontwikkeling zo
sterk mogelijk te stimuleren en uit te dagen, om zo een maximale
ontwikkeling te bereiken.
1.4 wat is muziek?
Mensen identificeren zich met muziek, zoeken vrienden met
dezelfde muzieksmaak en kleden zich ernaar. Muziek doet
daadwerkelijk iets met je. Mensen houden van muziek en geven
aan dat muziek erg belangrijk is in hun leven. Maar goede/leuke
muziek is voor iedereen anders. Een muziekstuk kan van
verschillende invalshoeken bekeken worden. De belangrijkste zijn
verwerkt in het KVB- model;
Klank: muziek is een klinken fenomeen. Klanken zijn te onderscheiden op
gehoor. Muziek kan hard, zacht/ hoog, laag / snel, langzaam klinken. In
vaktaal zeg je; muziek varieert in klankduur (korte en lange klanken),
klankhoogte (een melodie), klanksterkte (sterk of zacht) en
klankkleur (verschillende instrumenten.)
Begrippen klank:
klankduur Maat Puls, hoofd- en nevenaccent, maat (soorten),
tweedeling en driedelig, maatstrepen,
opmaat.
Ritme Notenvorm, notenwaarde, rusten, punt achter
de noot, waardestreep, verbindingsboog
Tempo Tempoaanhouding, metronoom,
tempowisseling
Articulatie Staccato, legato, fraseringsboog
Klankhoogte Toonhoogteverschillen Notenbalk, notennamen, g-sleutel,
toonladder, stokrichting, f-sleutel
Samenklank en melodieën Intervallen (octaaf, terts en kwint), bourdon,
akkoord, glissando, halve tonen, hele tonen,
voortekens, kruizen en mollen
klanksterkte - Dynamiek, Italiaanse termen, tekens voor
crescendo en decrescendo, accenttekens
klankkleur Instrumenten en materialen Snaar-, blaas-, slag- en elektrische
instrumenten, schoolinstrumenten
Stem Sopraan, alt tenor, bas
Ensembles en orkesten Symfonieorkest, harmonie, fanfare, popband,
big band, trio, kwartet, koor
~1~
, Vorm: herhaling van muziek noem je het herhalingsprincipe de
tegenhanger daarvan is contrastwerking dat houdt in dat er een nieuwe
melodie komt of wanneer de muziek spontaan veel harder/zachter gaat.
Alles daartussen noem je variatie, de muziek veranderd wel (zelfde
melodie, ander instrument of andere stem) maar is herkenbaar. De vorm
wordt dus bepaald door herhaling, contrast en variatie.
Begrippen vorm:
Vormprincipe Herhaling, contrast, variatie
Vormeenheid Motief, thema, muzikale zin
Vormtechniek Echo, imitatie, stapelen, ostinaat
compositievormen Canon, rondo, variatievorm
Betekenis: muziek veranderd je stemming en kan je iets vertellen.
Muziek zonder verwijzingen, geen verhaal of duidelijk beeld noem je
absolute muziek. Betekenis in muziek (niet alleen in de tekst maar ook
in de melodie) gaat om het gevoel dat je erbij hebt.
Begrippen betekenis:
Muziek kan Geluiden en bewegingen Geluiden en bewegingen uit de natuur,
uit de omgeving, van machines
uitbeelden Historische figuren, heksen, tovenaars,
Karakters, mensen en
karaktertekeningen van dieren
dieren
Gebeurtenissen en Oorlogen, persoonlijke belevenissen,
sprookjes, jacht
verhalen
Stemmingen, gevoelens en Vrolijkheid, angst, dreiging, sentiment,
macht, verdriet
sfeer
Eigen Associaties, fantasieën, eigen
gevoelens
betekenisgeving
Muziek heeft Praktische functie Je doet iets met muziek: dansen,
marcheren, geld verdienen enz.
verschillende
functies
‘Muziek is in vorm gezette klank die betekenis heeft voor mensen’
Het KVB-model verbind de 3 essenties van muziek aan de 5 domeinen
(zingen, luisteren, spelen, muziek lezen en noteren en bewegen op) van
muziek.
2
, H2 ZINGEN
2.1 Wat doe jij?
Melodie vasthouden, zuiver zingen en zingen zonder stembeschadiging
zijn vaardigheden die een leerkracht moet beheersen.
2.2 Een les
Warming up: stem opwarmen en in de sfeer brengen
Kern: eerst luisteren, dan zingen. Activiteiten terwijl leerlingen luisteren.
Als de leerlingen vervolgens mee mogen zingen gebruikt ze verschillende
werkvormen (steekwoorden en deze wegvegen tijdens aanleren.)
Afsluiting: het gehele lied een keer zingen (met instrumentale
begeleiding.)
2.3 het belang van zingen voor de muzikale ontwikkeling
Zingen is prominent aanwezig in onze maatschappij. Kinderen zingen al
van jongs af aan liedjes. Later gaan ze hun stem beheersen en
ontwikkelen ze hun vocale vermogens.
Er zijn muzikale en niet-muzikale redenen om met kinderen in het
basisonderwijs regelmatig goed te zingen;
Muzikale redenen:
- Bevordert de muzikale ontwikkeling
- Leren onbewust diverse melodieën en intervallen zuiver zingen
- Ervaren verschil in lange/korte tonen, langzame en snelle passages
- Merken klankkleur en hard/zacht op
- Stimuleert muzikaal voorstellingsvermogen en geheugen
- Ritmische en melodische patronen worden in geheugen opgeslagen
- Zingen is goed voor de stemontwikkeling
- Je traint stembanden, ademhalingsspieren, articulatie spieren en je
brein
Niet muzikale redenen:
- Zingen helpt je onthouden
- Goed voor culturele ontwikkeling en culturele identificatie
- Door zingen ben je onderdeel van een groep
- Zingen draagt positief bij aan taalvorming
- Leren nieuwe begrippen (en de uitspraak daarvan)
- Goed voor sociaal-emotionele ontwikkeling (groepsactiviteit)
- Zingen is gezond (meer afweerstoffen en cortison ‘hormoon tegen
stress’ na het zingen)
3
kennistoets
Pabo jaar 2
, Muziek
1.2 het belang van muziek voor de ontwikkeling van
kinderen
Kinderen die op de basisschool goed muziekonderwijs krijgen en zich
muzikaal goed kunnen ontwikkelen, functioneren later muzikaal veel
beter: ze zijn gevoeliger voor impulsen, bewegen goed op muziek, zingen
thuis of elders en zijn in staat deel te nemen aan de muzikale cultuur. Ook
stimuleert muziek bepaalde hersenfuncties die je vaak nodig hebt in het
dagelijks leven. Het is van belang om de hersenen in de ontwikkeling zo
sterk mogelijk te stimuleren en uit te dagen, om zo een maximale
ontwikkeling te bereiken.
1.4 wat is muziek?
Mensen identificeren zich met muziek, zoeken vrienden met
dezelfde muzieksmaak en kleden zich ernaar. Muziek doet
daadwerkelijk iets met je. Mensen houden van muziek en geven
aan dat muziek erg belangrijk is in hun leven. Maar goede/leuke
muziek is voor iedereen anders. Een muziekstuk kan van
verschillende invalshoeken bekeken worden. De belangrijkste zijn
verwerkt in het KVB- model;
Klank: muziek is een klinken fenomeen. Klanken zijn te onderscheiden op
gehoor. Muziek kan hard, zacht/ hoog, laag / snel, langzaam klinken. In
vaktaal zeg je; muziek varieert in klankduur (korte en lange klanken),
klankhoogte (een melodie), klanksterkte (sterk of zacht) en
klankkleur (verschillende instrumenten.)
Begrippen klank:
klankduur Maat Puls, hoofd- en nevenaccent, maat (soorten),
tweedeling en driedelig, maatstrepen,
opmaat.
Ritme Notenvorm, notenwaarde, rusten, punt achter
de noot, waardestreep, verbindingsboog
Tempo Tempoaanhouding, metronoom,
tempowisseling
Articulatie Staccato, legato, fraseringsboog
Klankhoogte Toonhoogteverschillen Notenbalk, notennamen, g-sleutel,
toonladder, stokrichting, f-sleutel
Samenklank en melodieën Intervallen (octaaf, terts en kwint), bourdon,
akkoord, glissando, halve tonen, hele tonen,
voortekens, kruizen en mollen
klanksterkte - Dynamiek, Italiaanse termen, tekens voor
crescendo en decrescendo, accenttekens
klankkleur Instrumenten en materialen Snaar-, blaas-, slag- en elektrische
instrumenten, schoolinstrumenten
Stem Sopraan, alt tenor, bas
Ensembles en orkesten Symfonieorkest, harmonie, fanfare, popband,
big band, trio, kwartet, koor
~1~
, Vorm: herhaling van muziek noem je het herhalingsprincipe de
tegenhanger daarvan is contrastwerking dat houdt in dat er een nieuwe
melodie komt of wanneer de muziek spontaan veel harder/zachter gaat.
Alles daartussen noem je variatie, de muziek veranderd wel (zelfde
melodie, ander instrument of andere stem) maar is herkenbaar. De vorm
wordt dus bepaald door herhaling, contrast en variatie.
Begrippen vorm:
Vormprincipe Herhaling, contrast, variatie
Vormeenheid Motief, thema, muzikale zin
Vormtechniek Echo, imitatie, stapelen, ostinaat
compositievormen Canon, rondo, variatievorm
Betekenis: muziek veranderd je stemming en kan je iets vertellen.
Muziek zonder verwijzingen, geen verhaal of duidelijk beeld noem je
absolute muziek. Betekenis in muziek (niet alleen in de tekst maar ook
in de melodie) gaat om het gevoel dat je erbij hebt.
Begrippen betekenis:
Muziek kan Geluiden en bewegingen Geluiden en bewegingen uit de natuur,
uit de omgeving, van machines
uitbeelden Historische figuren, heksen, tovenaars,
Karakters, mensen en
karaktertekeningen van dieren
dieren
Gebeurtenissen en Oorlogen, persoonlijke belevenissen,
sprookjes, jacht
verhalen
Stemmingen, gevoelens en Vrolijkheid, angst, dreiging, sentiment,
macht, verdriet
sfeer
Eigen Associaties, fantasieën, eigen
gevoelens
betekenisgeving
Muziek heeft Praktische functie Je doet iets met muziek: dansen,
marcheren, geld verdienen enz.
verschillende
functies
‘Muziek is in vorm gezette klank die betekenis heeft voor mensen’
Het KVB-model verbind de 3 essenties van muziek aan de 5 domeinen
(zingen, luisteren, spelen, muziek lezen en noteren en bewegen op) van
muziek.
2
, H2 ZINGEN
2.1 Wat doe jij?
Melodie vasthouden, zuiver zingen en zingen zonder stembeschadiging
zijn vaardigheden die een leerkracht moet beheersen.
2.2 Een les
Warming up: stem opwarmen en in de sfeer brengen
Kern: eerst luisteren, dan zingen. Activiteiten terwijl leerlingen luisteren.
Als de leerlingen vervolgens mee mogen zingen gebruikt ze verschillende
werkvormen (steekwoorden en deze wegvegen tijdens aanleren.)
Afsluiting: het gehele lied een keer zingen (met instrumentale
begeleiding.)
2.3 het belang van zingen voor de muzikale ontwikkeling
Zingen is prominent aanwezig in onze maatschappij. Kinderen zingen al
van jongs af aan liedjes. Later gaan ze hun stem beheersen en
ontwikkelen ze hun vocale vermogens.
Er zijn muzikale en niet-muzikale redenen om met kinderen in het
basisonderwijs regelmatig goed te zingen;
Muzikale redenen:
- Bevordert de muzikale ontwikkeling
- Leren onbewust diverse melodieën en intervallen zuiver zingen
- Ervaren verschil in lange/korte tonen, langzame en snelle passages
- Merken klankkleur en hard/zacht op
- Stimuleert muzikaal voorstellingsvermogen en geheugen
- Ritmische en melodische patronen worden in geheugen opgeslagen
- Zingen is goed voor de stemontwikkeling
- Je traint stembanden, ademhalingsspieren, articulatie spieren en je
brein
Niet muzikale redenen:
- Zingen helpt je onthouden
- Goed voor culturele ontwikkeling en culturele identificatie
- Door zingen ben je onderdeel van een groep
- Zingen draagt positief bij aan taalvorming
- Leren nieuwe begrippen (en de uitspraak daarvan)
- Goed voor sociaal-emotionele ontwikkeling (groepsactiviteit)
- Zingen is gezond (meer afweerstoffen en cortison ‘hormoon tegen
stress’ na het zingen)
3
