GS samenvatting hfst 5 Ontdekkers en Hervormers
Par 1
In veel Italiaanse steden (Venetië, Florence, Milaan en Rome) ontstond in de late
middeleeuwen een machtige bovenlaag van handelaren en bankiers. Dit kwam door de
goede handel met het Midden-Oosten en door de grote steden van Vlaanderen. Met hun
geld bouwde ze grote huizen en lieten ze kunstenaars voor hun werken. Door deze
ontwikkeling ontstond er een nieuw wereldbeeld en een nieuw levensgevoel, met meer oog
voor plezier in het leven. De motto van het leven was niet meer memento mori (gedenk te
sterven) maar carpe diem (pluk de dag).
Ze gingen weer kijken naar de klassieke erfgoed van de Grieken en Romeinen. Ze zagen het
voortaan als schoonheid, de middeleeuwen was een donkere tussen periode die hun tijd
scheiden met die van de mooie oudheid.
De renaissance = in het frans wedergeboorte, de herleving van de waarden en
schoonheidsidealen van de oudheid. Begon in de 15de eeuw in Italië en verspreide vanaf
1500 over de rest van Europa, het begin van de vroegmoderne tijd.
Bij de renaissance speelt het humanisme een grote rol. Humanisten lazen en vertaalde
klassieke verhalen. Dit hadden monniken in de middeleeuwen ook gedaan, maar ze waren
vaak zo aangepast dat ze klopte met de christelijke leer. De humanisten waren anders, ze
wouden de teksten echt begrijpen, buiten het christendom om. Wanneer ze ontdekte dat er
in de gekopieerde teksten veel fouten zaten, gingen ze de teksten herstellen in de oude
staat, met een uitleg.
Door de verovering van Constantinopel in 1453 werd er in het humanisme een extra impuls
gegeven. De geleerde uit Constantinopel vluchtte namelijk naar Italië, en namen veel spullen
en kennis van de Griekse oudheid mee.
In de eerste instantie was het humanisme een beweging voor geleerde, maar later ging het
lezen van klassieke teksten in de opleiding voor de hogere burgerij horen. Worden tot een
verstandig en mondig individu werd het nieuwe opvoeding ideaal, de nieuwe ideale mens
zou uomo universalis zijn, iemand die op veel verschillende terreinen zich had ontwikkeld
zoals Leonardo da Vinci.
Erasmus van Rotterdam: een belangrijke humanist buiten Italië, hij propageerde een
christelijk humanisme. De studie naar de oude teksten zou er voor zorgen dat het
christendom werd verdiept en gezuiverd.
Copernicus: hij was een van de belangrijkste natuurwetenschappers van de 16de eeuw. Hij
ontwierp het wiskundige model van het zonnestelsel waar de zon het stilstaand middelpunt
is en niet de aarde. Door de leergierigheid en de kritische instelling in de tijd van ontdekkers
en hervormers werd die natuurwetenschap gestimuleerd. Zo was Copernicus de aanloop van
de wetenschappelijk revolutie in de 17de eeuw die het wereldbeeld veranderde.
Par 1
In veel Italiaanse steden (Venetië, Florence, Milaan en Rome) ontstond in de late
middeleeuwen een machtige bovenlaag van handelaren en bankiers. Dit kwam door de
goede handel met het Midden-Oosten en door de grote steden van Vlaanderen. Met hun
geld bouwde ze grote huizen en lieten ze kunstenaars voor hun werken. Door deze
ontwikkeling ontstond er een nieuw wereldbeeld en een nieuw levensgevoel, met meer oog
voor plezier in het leven. De motto van het leven was niet meer memento mori (gedenk te
sterven) maar carpe diem (pluk de dag).
Ze gingen weer kijken naar de klassieke erfgoed van de Grieken en Romeinen. Ze zagen het
voortaan als schoonheid, de middeleeuwen was een donkere tussen periode die hun tijd
scheiden met die van de mooie oudheid.
De renaissance = in het frans wedergeboorte, de herleving van de waarden en
schoonheidsidealen van de oudheid. Begon in de 15de eeuw in Italië en verspreide vanaf
1500 over de rest van Europa, het begin van de vroegmoderne tijd.
Bij de renaissance speelt het humanisme een grote rol. Humanisten lazen en vertaalde
klassieke verhalen. Dit hadden monniken in de middeleeuwen ook gedaan, maar ze waren
vaak zo aangepast dat ze klopte met de christelijke leer. De humanisten waren anders, ze
wouden de teksten echt begrijpen, buiten het christendom om. Wanneer ze ontdekte dat er
in de gekopieerde teksten veel fouten zaten, gingen ze de teksten herstellen in de oude
staat, met een uitleg.
Door de verovering van Constantinopel in 1453 werd er in het humanisme een extra impuls
gegeven. De geleerde uit Constantinopel vluchtte namelijk naar Italië, en namen veel spullen
en kennis van de Griekse oudheid mee.
In de eerste instantie was het humanisme een beweging voor geleerde, maar later ging het
lezen van klassieke teksten in de opleiding voor de hogere burgerij horen. Worden tot een
verstandig en mondig individu werd het nieuwe opvoeding ideaal, de nieuwe ideale mens
zou uomo universalis zijn, iemand die op veel verschillende terreinen zich had ontwikkeld
zoals Leonardo da Vinci.
Erasmus van Rotterdam: een belangrijke humanist buiten Italië, hij propageerde een
christelijk humanisme. De studie naar de oude teksten zou er voor zorgen dat het
christendom werd verdiept en gezuiverd.
Copernicus: hij was een van de belangrijkste natuurwetenschappers van de 16de eeuw. Hij
ontwierp het wiskundige model van het zonnestelsel waar de zon het stilstaand middelpunt
is en niet de aarde. Door de leergierigheid en de kritische instelling in de tijd van ontdekkers
en hervormers werd die natuurwetenschap gestimuleerd. Zo was Copernicus de aanloop van
de wetenschappelijk revolutie in de 17de eeuw die het wereldbeeld veranderde.
