Samenvatting
bij hoofdstuk 2
, Wonen in Nederland Samenvatting H2
2 Nederland rivierenland
De hoofdvraag in dit hoofdstuk is:
Hoe beïnvloedt de inrichting van Nederland de kans op een
rivieroverstroming en welke oplossingen zijn er om de kans op een
overstroming tegen te gaan?
2.1 Rijn en Maas
Deelvraag
1 Wat zijn de kenmerken van de stroomgebieden van Rijn en Maas?
Vier rivieren
Vier rivieren: Rijn, ► Door Nederland stromen twee grote rivieren: de Maas en de Rijn. De
Maas, Eems en Schelde. twee kleinere rivieren, de Eems en de Schelde, stromen voor een klein
deel door Nederland. De Rijn en de Maas stromen respectievelijk vanuit
de Alpen in Zwitserland en het Plateau van Langres in Frankrijk naar
Nederland. De Rijn is de grootste van de twee.
Het stroomgebied van de Rijn
De Rijn heeft een ► Vanuit negen landen stroomt het water via beekjes, kanalen en
stroomgebied in negen rivieren uiteindelijk de Rijn in. Het gebied dat afwatert op een bepaalde
landen. rivier en zijn zijrivieren, heet een stroomgebied. De grens tussen twee
stroomgebieden noem je een waterscheiding. Een waterscheiding
waterscheiding wordt gevormd door hogere delen in het landschap, zoals een
heuvelrug of een bergketen. Een rivier met alle zijrivieren en
vertakkingen die deel uitmaken van hetzelfde stroomgebied, heet een
stroomstelsel stroomstelsel.
● De Rijn is een gemengde rivier (zowel smeltwater als regenwater). ’s
Zomers is ruim 70% van het Rijnwater smeltwater. In de winter is de
waterafvoer van de Rijn het hoogst. De verdamping is dan zeer gering
en er wordt vooral regenwater afgevoerd.
Bovenloop, middenloop en benedenloop
► De Rijn ontstaat als twee bergriviertjes in de Zwitserse Alpen
samenkomen. Het deel van de rivier waar kleine beken samenstromen
bovenloop tot een grote rivier, wordt de bovenloop genoemd. Het is vanaf de bron
gezien het eerste deel van een rivier. Hier is de hellingshoek van de
rivier groot en stroomt de rivier snel. Daardoor vindt er veel erosie
plaats en neemt de rivier veel sediment mee.
● Stroomafwaarts neemt de hellingshoek steeds verder af; de rivier
middenloop komt in de middenloop. De middenloop van een rivier is het middelste
gedeelte van een rivier waar er evenwicht is tussen erosie en
sedimentatie. Naarmate de rivier dichter bij de zee komt, wordt het
gebied steeds vlakker en gaat de rivier minder snel stromen.
benedenloop ● De benedenloop van een rivier is vanaf de bron gezien het laatste
gedeelte van een rivier. Een (zeer) kleine hellingshoek, veel
sedimentatie en de monding in zee zijn kenmerkend voor de
benedenloop. Vaak splitst een rivier zich in de benedenloop in
meerdere takken, en vormt een delta.
De Geo hv bovenbouw
© ThiemeMeulenhoff, Amersfoort, 2021
bij hoofdstuk 2
, Wonen in Nederland Samenvatting H2
2 Nederland rivierenland
De hoofdvraag in dit hoofdstuk is:
Hoe beïnvloedt de inrichting van Nederland de kans op een
rivieroverstroming en welke oplossingen zijn er om de kans op een
overstroming tegen te gaan?
2.1 Rijn en Maas
Deelvraag
1 Wat zijn de kenmerken van de stroomgebieden van Rijn en Maas?
Vier rivieren
Vier rivieren: Rijn, ► Door Nederland stromen twee grote rivieren: de Maas en de Rijn. De
Maas, Eems en Schelde. twee kleinere rivieren, de Eems en de Schelde, stromen voor een klein
deel door Nederland. De Rijn en de Maas stromen respectievelijk vanuit
de Alpen in Zwitserland en het Plateau van Langres in Frankrijk naar
Nederland. De Rijn is de grootste van de twee.
Het stroomgebied van de Rijn
De Rijn heeft een ► Vanuit negen landen stroomt het water via beekjes, kanalen en
stroomgebied in negen rivieren uiteindelijk de Rijn in. Het gebied dat afwatert op een bepaalde
landen. rivier en zijn zijrivieren, heet een stroomgebied. De grens tussen twee
stroomgebieden noem je een waterscheiding. Een waterscheiding
waterscheiding wordt gevormd door hogere delen in het landschap, zoals een
heuvelrug of een bergketen. Een rivier met alle zijrivieren en
vertakkingen die deel uitmaken van hetzelfde stroomgebied, heet een
stroomstelsel stroomstelsel.
● De Rijn is een gemengde rivier (zowel smeltwater als regenwater). ’s
Zomers is ruim 70% van het Rijnwater smeltwater. In de winter is de
waterafvoer van de Rijn het hoogst. De verdamping is dan zeer gering
en er wordt vooral regenwater afgevoerd.
Bovenloop, middenloop en benedenloop
► De Rijn ontstaat als twee bergriviertjes in de Zwitserse Alpen
samenkomen. Het deel van de rivier waar kleine beken samenstromen
bovenloop tot een grote rivier, wordt de bovenloop genoemd. Het is vanaf de bron
gezien het eerste deel van een rivier. Hier is de hellingshoek van de
rivier groot en stroomt de rivier snel. Daardoor vindt er veel erosie
plaats en neemt de rivier veel sediment mee.
● Stroomafwaarts neemt de hellingshoek steeds verder af; de rivier
middenloop komt in de middenloop. De middenloop van een rivier is het middelste
gedeelte van een rivier waar er evenwicht is tussen erosie en
sedimentatie. Naarmate de rivier dichter bij de zee komt, wordt het
gebied steeds vlakker en gaat de rivier minder snel stromen.
benedenloop ● De benedenloop van een rivier is vanaf de bron gezien het laatste
gedeelte van een rivier. Een (zeer) kleine hellingshoek, veel
sedimentatie en de monding in zee zijn kenmerkend voor de
benedenloop. Vaak splitst een rivier zich in de benedenloop in
meerdere takken, en vormt een delta.
De Geo hv bovenbouw
© ThiemeMeulenhoff, Amersfoort, 2021
