1
Het vroege Griekenland (ca. 1200 – 750 v.Chr.)
De ‘ancient history’ wordt beperkt tot de Griekse en Romeinse geschiedenis. Voor de
Amerikanen is dit niet meer relevant, maar als je naar hun politieke centrum kijkt:
“Capitol Hill Washington” verwijst naar het Capitool, en ook hier komt de Senaat bij
elkaar. Het is overduidelijk waar de Amerikanen hun inspiratie hebben gehaald toen
de Verenigde Staten in de 18de eeuw werd gesticht.
Klassiek Griekenland was echt democratisch; hier waren alle stemmen gelijk. In het
republikeinse Rome was het voorbehouden aan de meer bezittende burger en haalde
hun voorbeeld hier. Het Romeinse Rijk maakte culturele communicatie over het hele
rijk mogelijk. En het heden wordt nog steeds beïnvloed door de Klassieke Oudheid.
(De geschiedenis begint niet met de Griekse geschiedenis. De wereld van Homerus is
ontstaan aan de marges van het ontstaan van het grote Rijk. Zijn geschriften vallen
samen met het Nieuwe Assyrische Rijk)
“Donkere eeuwen”
De donkere eeuwen verwijzen naar de ineenstorting van de Myceense beschaving
(ca. 1200 v.Chr.). Er zijn een aantal ontwikkelingen die in de eeuwen erna.
Sterke daling van de bevolking. Vanaf 1200 zien we het aantal nederzettingen
afnemen en hierdoor kan er worden afgeleid dat de bevolking daalt. Vanaf
900 v.Chr. weer een stijging.
Verandering in de landbouw: veeteelt wordt belangrijker t.a.v. akkerbouw.
o Als de bevolking afneemt, dan neemt de druk op de akkerbouw ook af
aangezien het dan minder intensief gebruikt moet worden.
o Veeteelt is minder intensief dan landbouw. Maar het heeft nog een
ander voordeel, want vee kun je in veiligheid brengen in tijden van
oorlog.
Verdwijnen van paleizen en dus het verdwijnen van een strak georganiseerde
paleis-economie. Deze kwam ook niet meer terug.
o Producten werden hiervoor gecontroleerd door de Myceense elite, maar
dat zal ook wegvallen.
Verdwijnen specialistisch handwerk: de kennis en het technisch niveau zijn
verlaagd.
Verdwijnen van het schrift. Lineair B wordt vergeten. In de Myceense cultuur
was het lezen en schrijven een specialistische kennis. Maar er is niemand
28 september
, 2
meer nodig om de documenten van de paleiseconomie bij te houden. Dit heeft
tot gevolg dat er geen schriftelijke bronnen meer zijn.
Op een gegeven moment komt dat schrift weer op en dan verschijnen er nieuwe
schriftelijke bronnen. Het oude Griekse schrift is een aanpassing van het Fenicische
schrift. De eerste die er overblijven zijn de Odyssee en de Ilias.
Homerus
Dit zijn de eerste schriftelijke bronnen voor het Vroege Griekenland voor het einde
van de Donkere Eeuwen. Als we dan de vraag stellen: hoe zijn de Ilias en de
Odyssee ontstaan? Er is heel veel debat over, maar de bijdrage van Perry die
opmerkt dat deze sterke overeenkomsten vertonen met de gezangen van de Balkan
(19de eeuw). Hij verwijst naar formules die meermaals herhaald worden. Het zijn
dichtwerken omdat er een bepaald ritme die worden ingebouwd door de vaste
formules. We kunnen zien dat zij een mondelinge overlevering hebben gekend en
dan op een gegeven moment zijn deze opgeschreven.
Odyssee
Dit is het verhaal van Odysseus. Hij is een andere slagheld dan Achilles, en is eerder
iemand die bekend staat om zijn wijsheid. Odysseus keert terug na 10 jaar, maar
krijgt problemen met … dit is de ene kant van het verhaal: de terugkeer van hem
naar Attica.
De andere kant geeft weer wat er aan de andere kant gebeurt. Zijn vrouw wordt
lastiggevallen door 30 vrijers en deze willen huwen met haar om de erfenis van
Odysseus aan te gaan. Telemachus groeit op en wil daar iets aan doen. Uiteindelijk
keert hij terug en zal hij alle vrijers doden.
De twee verhalen hebben een compleet andere nuance. In het verhaal van
Odysseus zijn heel wat fantastische elementen terug te vinden. Deze zijn niet
te vinden in de andere helft. Het is een vrij realistisch verhaal
Het lijkt erop te wijzen dan de twee verhalen op een gegeven moment zijn
samengenomen en dan later opgeschreven zijn.
Ilias
Het gaat over de strijd van de Grieken bij Troje (duurt 10 jaar), de poging om Troje
te veroveren (Klein-Azië). De belangrijkste is Agamemnon, koning van Mycene (en
niet koning van alle Grieken). Een andere is Achilles en wordt gezien als een grote
held aan de Griekse kant; hij zorgt ervoor dat de Grieken aan de winnende hand
28 september
Het vroege Griekenland (ca. 1200 – 750 v.Chr.)
De ‘ancient history’ wordt beperkt tot de Griekse en Romeinse geschiedenis. Voor de
Amerikanen is dit niet meer relevant, maar als je naar hun politieke centrum kijkt:
“Capitol Hill Washington” verwijst naar het Capitool, en ook hier komt de Senaat bij
elkaar. Het is overduidelijk waar de Amerikanen hun inspiratie hebben gehaald toen
de Verenigde Staten in de 18de eeuw werd gesticht.
Klassiek Griekenland was echt democratisch; hier waren alle stemmen gelijk. In het
republikeinse Rome was het voorbehouden aan de meer bezittende burger en haalde
hun voorbeeld hier. Het Romeinse Rijk maakte culturele communicatie over het hele
rijk mogelijk. En het heden wordt nog steeds beïnvloed door de Klassieke Oudheid.
(De geschiedenis begint niet met de Griekse geschiedenis. De wereld van Homerus is
ontstaan aan de marges van het ontstaan van het grote Rijk. Zijn geschriften vallen
samen met het Nieuwe Assyrische Rijk)
“Donkere eeuwen”
De donkere eeuwen verwijzen naar de ineenstorting van de Myceense beschaving
(ca. 1200 v.Chr.). Er zijn een aantal ontwikkelingen die in de eeuwen erna.
Sterke daling van de bevolking. Vanaf 1200 zien we het aantal nederzettingen
afnemen en hierdoor kan er worden afgeleid dat de bevolking daalt. Vanaf
900 v.Chr. weer een stijging.
Verandering in de landbouw: veeteelt wordt belangrijker t.a.v. akkerbouw.
o Als de bevolking afneemt, dan neemt de druk op de akkerbouw ook af
aangezien het dan minder intensief gebruikt moet worden.
o Veeteelt is minder intensief dan landbouw. Maar het heeft nog een
ander voordeel, want vee kun je in veiligheid brengen in tijden van
oorlog.
Verdwijnen van paleizen en dus het verdwijnen van een strak georganiseerde
paleis-economie. Deze kwam ook niet meer terug.
o Producten werden hiervoor gecontroleerd door de Myceense elite, maar
dat zal ook wegvallen.
Verdwijnen specialistisch handwerk: de kennis en het technisch niveau zijn
verlaagd.
Verdwijnen van het schrift. Lineair B wordt vergeten. In de Myceense cultuur
was het lezen en schrijven een specialistische kennis. Maar er is niemand
28 september
, 2
meer nodig om de documenten van de paleiseconomie bij te houden. Dit heeft
tot gevolg dat er geen schriftelijke bronnen meer zijn.
Op een gegeven moment komt dat schrift weer op en dan verschijnen er nieuwe
schriftelijke bronnen. Het oude Griekse schrift is een aanpassing van het Fenicische
schrift. De eerste die er overblijven zijn de Odyssee en de Ilias.
Homerus
Dit zijn de eerste schriftelijke bronnen voor het Vroege Griekenland voor het einde
van de Donkere Eeuwen. Als we dan de vraag stellen: hoe zijn de Ilias en de
Odyssee ontstaan? Er is heel veel debat over, maar de bijdrage van Perry die
opmerkt dat deze sterke overeenkomsten vertonen met de gezangen van de Balkan
(19de eeuw). Hij verwijst naar formules die meermaals herhaald worden. Het zijn
dichtwerken omdat er een bepaald ritme die worden ingebouwd door de vaste
formules. We kunnen zien dat zij een mondelinge overlevering hebben gekend en
dan op een gegeven moment zijn deze opgeschreven.
Odyssee
Dit is het verhaal van Odysseus. Hij is een andere slagheld dan Achilles, en is eerder
iemand die bekend staat om zijn wijsheid. Odysseus keert terug na 10 jaar, maar
krijgt problemen met … dit is de ene kant van het verhaal: de terugkeer van hem
naar Attica.
De andere kant geeft weer wat er aan de andere kant gebeurt. Zijn vrouw wordt
lastiggevallen door 30 vrijers en deze willen huwen met haar om de erfenis van
Odysseus aan te gaan. Telemachus groeit op en wil daar iets aan doen. Uiteindelijk
keert hij terug en zal hij alle vrijers doden.
De twee verhalen hebben een compleet andere nuance. In het verhaal van
Odysseus zijn heel wat fantastische elementen terug te vinden. Deze zijn niet
te vinden in de andere helft. Het is een vrij realistisch verhaal
Het lijkt erop te wijzen dan de twee verhalen op een gegeven moment zijn
samengenomen en dan later opgeschreven zijn.
Ilias
Het gaat over de strijd van de Grieken bij Troje (duurt 10 jaar), de poging om Troje
te veroveren (Klein-Azië). De belangrijkste is Agamemnon, koning van Mycene (en
niet koning van alle Grieken). Een andere is Achilles en wordt gezien als een grote
held aan de Griekse kant; hij zorgt ervoor dat de Grieken aan de winnende hand
28 september
