Introductie
Kritische gedachten
Traditioneel onderwijs
- Omgangswijze: moraliserende – onechte sfeer
- Het leren: teveel KO – en te weinig kleuterinitiatief
→ roep naar echtheid en vrijheid
Ontstaan EGO-principes
- Ervaringsgericht dialoog
- Vrij kleuterinitiatief echtheid en vrijheid!
- Rijkmilieu
Zorgcontinuüm
Ervaringsgericht onderwijs in fase 0
- Krachtige leeromgeving
- Ontwikkeling van alle kinderen
- Minder kinderen nood aan specifieke maatregelen
- Klasleerkracht
Een rijk basismilieu
= het geheel van materialen waartoe kinderen in de loop van de dag ruimschoots toegang hebben, waarmee ze op vele
manieren en domeinen actief kunnen zijn en met beperkte afhankelijkheid van de begeleiding van de leerkracht.
EGO in de praktijk
,Leerdoelen
1. Je kan vanuit de ervaringsgerichte visie, het procesgericht kijken naar onderwijs omschrijven en illustreren.
2. Je kan de begrippen welbevinden en betrokkenheid omschrijven, illustreren, herkennen in voorbeelden en scoren.
3. Je kan acties om welbevinden en betrokkenheid te verhogen, omschrijven, illustreren, herkennen en
4. Toepassen.
5. Je kan voorbeelden geven van een rijk milieu binnen een bepaald belangstellingscentrum.
6. Je kan de gradaties in kleuterinitiatief omschrijven en kan suggesties doen om het kleuterinitiatief uit te breiden.
7. Je kan de pro’s en contra’s van ervaringsgericht onderwijs verantwoorden.
8. Je kan de verschillende stappen uit het stappenplan van de ervaringsgerichte praktijk benoemen, illustreren
9. en toepassen.
10. Je kan helder en correct schrijven in het Nederlands.
Argumenten pro? Argumenten contra?
Stelling 1: Verplicht kleuters meer tot klassikale activiteiten, geen hoekenwerk meer want enkel door verplichte activiteiten
worden ze schoolrijp.
→
Stelling 2: Een kleuter kan nog niet kiezen, zelfs adolescenten kunnen dit ontwikkelingspsychologisch niet aan dus moeten
we niet doen alsof kleuters kunnen kiezen
→ Hoe vroeger we beginnen met het leren kiezen, hoe beter. Leren kiezen, om het ooit te kunnen moet je het ook leren
maar het heeft ook invloed op je zelfwaardegevoel.
Stelling 3: Kleuters worden in het EGO teveel gepamperd, alles moet positief zijn. Zo is het echte leven ook niet dus moeten
we kleuters zich niet altijd goed laten voelen in de klas.
→ Er moet genoeg aandacht gegeven worden aan allerlei verschillende gevoelens. Een kind mag ook eens boos zijn, … We
moeten er wel voor zorgen dat het welbevinden in de klas hoog blijft. Omdat dit te maken heeft met de betrokkenheid van
de kleuters.
Stelling 4: We moeten niet aansluiten bij de leefwereld van de kleuters, we moeten hen net die eventueel negatieve(thuis)
leefwereld doen vergeten.
→ Als je een opdracht gaat aanbieden die niet aan de leefwereld van het kind aansluit, gaat het kind ook veel minder
betrokken zijn.
Stelling 5: Verplicht kleuters om aan alles deel te nemen in de klas, geef ze geen vrijheid. Zorg er gewoon voor dat alles leuk
is en verplicht iedereen alles te doen.
→ Het is belangrijk dat de activiteiten zo goed mogelijk aan sluiten bij de interesses van de kinderen. Hierdoor zijn ze meer
geïnteresseerd om deel te nemen aan een activiteit.
, 1. Van tempelschema tot Aanpak-Proces-Effectmodel
1.1 De kern van ervaringsgericht werken
Ervaringsgericht werken?
- Kinderen zoveel mogelijk ervaringen laten opdoen
= zelfontdekkend leren
= leren uit ervaring
= trial-and-error
Bv. om te leren zwemmen moet je niet enkel kijken naar prentjes, nee je moet het ook
zelf oefenen en doen
- Ervaringsgerichtheid = intens zoeken naar wat zich in kinderen afspeelt, op wat de klas- en schoolomgeving bij hen
teweegbrengt, op de manier waarop ze de wereld zien en beleven
- EGO niet enkel beperkt tot zelfontdekkend leren
≠ strategieën en methodieken mogelijk om ervaringsgericht te werken
‘leren uit ervaring’ is niet wat we bedoelen met ‘ervaringsgericht onderwijs’
Wat is EGO dan wel?
- Heeft betrekking op de instelling van de leerkracht: op zijn manier van ‘kijken’
- Gaat over intens zoeken naar wat zich in kinderen afspeelt
• Op wat de klas- en schoolomgeving bij hen teweegbrengt
• Op de manier waarop ze de wereld zien en beleven
→ proberen in de huid van kinderen te kruipen om gewaar te worden hoe hun leven
eruitziet
- Zich instellen op de ervaring en de beleving, op de stroom van gevoelde betekenissen die achter het gedrag van
kinderen ligt
- Ervaringsgericht werken = de leerkracht voortdurend zijn handelen, de leeromgeving afstemt op wat kinderen nodig
hebben om te gedijen, te ontwikkelen
• Voortdurend jouw handelen als leerkracht afstemmen
➢ Op de leeromgeving
➢ Op wat kinderen nodig hebben om te gedijen en te ontwikkelen
• Voortdurend in de gaten hebben wat de wereld en de omgeving bij kinderen teweegbrengt
• Perspectief van het kind nemen: hierdoor komen we te weten op welke manier we kunnen bijdragen tot hun
ontwikkeling
- Ervaring = alles wat gaande is binnen de persoon in contact met zijn wereld
- Ervaringsstroom
1. Gevoelens
2. Alles wat tot ons kennen behoort heeft een plaats in het ervaringsproces
Kritische gedachten
Traditioneel onderwijs
- Omgangswijze: moraliserende – onechte sfeer
- Het leren: teveel KO – en te weinig kleuterinitiatief
→ roep naar echtheid en vrijheid
Ontstaan EGO-principes
- Ervaringsgericht dialoog
- Vrij kleuterinitiatief echtheid en vrijheid!
- Rijkmilieu
Zorgcontinuüm
Ervaringsgericht onderwijs in fase 0
- Krachtige leeromgeving
- Ontwikkeling van alle kinderen
- Minder kinderen nood aan specifieke maatregelen
- Klasleerkracht
Een rijk basismilieu
= het geheel van materialen waartoe kinderen in de loop van de dag ruimschoots toegang hebben, waarmee ze op vele
manieren en domeinen actief kunnen zijn en met beperkte afhankelijkheid van de begeleiding van de leerkracht.
EGO in de praktijk
,Leerdoelen
1. Je kan vanuit de ervaringsgerichte visie, het procesgericht kijken naar onderwijs omschrijven en illustreren.
2. Je kan de begrippen welbevinden en betrokkenheid omschrijven, illustreren, herkennen in voorbeelden en scoren.
3. Je kan acties om welbevinden en betrokkenheid te verhogen, omschrijven, illustreren, herkennen en
4. Toepassen.
5. Je kan voorbeelden geven van een rijk milieu binnen een bepaald belangstellingscentrum.
6. Je kan de gradaties in kleuterinitiatief omschrijven en kan suggesties doen om het kleuterinitiatief uit te breiden.
7. Je kan de pro’s en contra’s van ervaringsgericht onderwijs verantwoorden.
8. Je kan de verschillende stappen uit het stappenplan van de ervaringsgerichte praktijk benoemen, illustreren
9. en toepassen.
10. Je kan helder en correct schrijven in het Nederlands.
Argumenten pro? Argumenten contra?
Stelling 1: Verplicht kleuters meer tot klassikale activiteiten, geen hoekenwerk meer want enkel door verplichte activiteiten
worden ze schoolrijp.
→
Stelling 2: Een kleuter kan nog niet kiezen, zelfs adolescenten kunnen dit ontwikkelingspsychologisch niet aan dus moeten
we niet doen alsof kleuters kunnen kiezen
→ Hoe vroeger we beginnen met het leren kiezen, hoe beter. Leren kiezen, om het ooit te kunnen moet je het ook leren
maar het heeft ook invloed op je zelfwaardegevoel.
Stelling 3: Kleuters worden in het EGO teveel gepamperd, alles moet positief zijn. Zo is het echte leven ook niet dus moeten
we kleuters zich niet altijd goed laten voelen in de klas.
→ Er moet genoeg aandacht gegeven worden aan allerlei verschillende gevoelens. Een kind mag ook eens boos zijn, … We
moeten er wel voor zorgen dat het welbevinden in de klas hoog blijft. Omdat dit te maken heeft met de betrokkenheid van
de kleuters.
Stelling 4: We moeten niet aansluiten bij de leefwereld van de kleuters, we moeten hen net die eventueel negatieve(thuis)
leefwereld doen vergeten.
→ Als je een opdracht gaat aanbieden die niet aan de leefwereld van het kind aansluit, gaat het kind ook veel minder
betrokken zijn.
Stelling 5: Verplicht kleuters om aan alles deel te nemen in de klas, geef ze geen vrijheid. Zorg er gewoon voor dat alles leuk
is en verplicht iedereen alles te doen.
→ Het is belangrijk dat de activiteiten zo goed mogelijk aan sluiten bij de interesses van de kinderen. Hierdoor zijn ze meer
geïnteresseerd om deel te nemen aan een activiteit.
, 1. Van tempelschema tot Aanpak-Proces-Effectmodel
1.1 De kern van ervaringsgericht werken
Ervaringsgericht werken?
- Kinderen zoveel mogelijk ervaringen laten opdoen
= zelfontdekkend leren
= leren uit ervaring
= trial-and-error
Bv. om te leren zwemmen moet je niet enkel kijken naar prentjes, nee je moet het ook
zelf oefenen en doen
- Ervaringsgerichtheid = intens zoeken naar wat zich in kinderen afspeelt, op wat de klas- en schoolomgeving bij hen
teweegbrengt, op de manier waarop ze de wereld zien en beleven
- EGO niet enkel beperkt tot zelfontdekkend leren
≠ strategieën en methodieken mogelijk om ervaringsgericht te werken
‘leren uit ervaring’ is niet wat we bedoelen met ‘ervaringsgericht onderwijs’
Wat is EGO dan wel?
- Heeft betrekking op de instelling van de leerkracht: op zijn manier van ‘kijken’
- Gaat over intens zoeken naar wat zich in kinderen afspeelt
• Op wat de klas- en schoolomgeving bij hen teweegbrengt
• Op de manier waarop ze de wereld zien en beleven
→ proberen in de huid van kinderen te kruipen om gewaar te worden hoe hun leven
eruitziet
- Zich instellen op de ervaring en de beleving, op de stroom van gevoelde betekenissen die achter het gedrag van
kinderen ligt
- Ervaringsgericht werken = de leerkracht voortdurend zijn handelen, de leeromgeving afstemt op wat kinderen nodig
hebben om te gedijen, te ontwikkelen
• Voortdurend jouw handelen als leerkracht afstemmen
➢ Op de leeromgeving
➢ Op wat kinderen nodig hebben om te gedijen en te ontwikkelen
• Voortdurend in de gaten hebben wat de wereld en de omgeving bij kinderen teweegbrengt
• Perspectief van het kind nemen: hierdoor komen we te weten op welke manier we kunnen bijdragen tot hun
ontwikkeling
- Ervaring = alles wat gaande is binnen de persoon in contact met zijn wereld
- Ervaringsstroom
1. Gevoelens
2. Alles wat tot ons kennen behoort heeft een plaats in het ervaringsproces
