Nancy de Gendt
1 les 1: cognitieve revalidatie na een NAH
inhoud
Deel 1: 9 dec ’22
- korte herhaling gevolgen NAH + impact op ADL
- Ziekteinzicht
- hoe werken aan verbeteren van ZI?
definitie
“Is beschadiging van hersenweefsel dat
na de geboorte is ontstaan en resulteert in stoornissen op fysiek, sensorisch,
cognitief of emotioneel functioneren.
Hierdoor ontstaan problemen op vlak van
zelfredzaamheid en psychosociaal functioneren die tijdelijk of blijvend van aard zijn en
persoonlijke assistentie of toezicht noodzakelijk maken.”
cijfers
• In de wereld heeft:
• 1op de 6 kinderen een hersenletsel
• 50% ouderen een hersenletsel
• 1 op de 4 mensen een hersenletsel
• 2017: 247.000 mensen met NAH in Vlaanderen
• Jaarlijks 50.000 personen getroffen door NAH waarvan 15.000 met ernstige
beperkingen tot gevolg
1
,gevolgen
- Motorische stoornissen
- Coördinatieproblemen
- Slikproblemen
- Spraakproblemen`
- Incontinentieproblemen
- Vermoeidheid
- Overprikkeling
- Emotionele problemen
- Geheugenproblemen
- Persoonlijkheidsveranderingen
- Concentratieproblemen
- Visuele problemen
- Gebrek aan ziekte – inzicht
- Agressie
- Seksuele problemen
- Executieve problemen
ziekte inzicht = key to succes
goed ziekte inzicht
- Agnosie (gestoorde herkenning)
- Anosognosie (geen kennis)
- Anosodiaphorie (onverschilligheid)
- Ontkenning (bewust/ onbewust)
- Self awareness: 2 niveau’s
- HOOFD en HART
2
,is ontkenning schadelijk
• Geen ontkenning zonder besef van problemen
• Acute fase: Ontkenning = natuurlijke reactie
bevordert hoop + motivatie
• Chronische fase soms hardnekkig hoop op volledige recuperatie ondanks blijvende
beperkingen en herhaalde confrontatie
hoge, onrealistische verwachtingen koesteren is niet noodzakelijk schadelijk voor
het revalidatie proces
self awareness
we hebben de knnis met het hoofd en we voelen met het hard
de mensen beseffen het wel maar de emoties komen niet overeen
beperkt inzicht
Inzichtproblemen niet alleen bij NAH
Ook zonder hersenletsel mogelijk !!! zoals dronken
maar nadien wel zien dat je fouten hebt gemaakt, dat lukt mensen met nha niet
wat is ziekte inzicht
= zicht hebben op eigen functioneren, mogelijkheden, beperkingen of problemen
Problemen herkennen als ze zich voordoen en zo gedrag bijsturen of aanpassen/
verbeteren (en dan ook gedrag bijsturen)
Of anticiperen op mogelijke problemen die zich voordoen om er zo voor te zorgen
dat deze problemen zich niet meer voordoen
3
, geen alles of niks syndroom
• Verschil in niveau (II/EI/AI)
• Naar gelang het domein
nl. motorisch/ cognitief/psychisch
• Maar ook
• Intellectueel <- -> implicaties
• Organisch <- -> psychisch
• Onjuistheid over eigen functioneren
weten arm is kapot maar niet hersenen, stoornis op zich is gebrek aan ziekteinzicht is
verschil met reactie op feit dat ze dingen niet kunnen
organisch: primair probleem, secundair probleem = psychisch
optimisten overschatten zichzelf
pessimisten onderschatten
hoe is het zonder ziekte-inzicht
niet bewust van problemen die ze hebben
De cliënt met ANOSOGNOSIE ondervindt niet bewust de discrepantie tussen hoe het
denken en handelen zou moeten zijn en hoe het effectief is
Vb.: Hemianopsie, Amnesie, Afasie, Hemiplegie
mechanisme van zelfbewustzijn
Hoe weten we waar we goed in zijn,
wat onze sterktes en zwaktes zijn
1. Interne representatie / plan / schema: idee hoe we iets gaan doen en zo
2. Gebrek, verstoorde, verkeerde feedback : voor, tijdens, na uitvoering: mensen,
resultaat, interne gevoel: verstoorde feedback
kan fysiek als je arm niet voelt of een reflectie van hoe ging het hoe anders doen
3. Feedback van onszelf = self-monitoring
4. Mechanisme van vergelijking (error-monitoring)
Begin revalidatie: veel verkeerde (of zelfs geen) info door
verschillende stoornissen => geen correcte FB; neglect, hemianopsie,…
Na 6 maanden en/of als ze Thuis: meer besef van impact van gevolgen van NAH op dagelijks
leven
4
1 les 1: cognitieve revalidatie na een NAH
inhoud
Deel 1: 9 dec ’22
- korte herhaling gevolgen NAH + impact op ADL
- Ziekteinzicht
- hoe werken aan verbeteren van ZI?
definitie
“Is beschadiging van hersenweefsel dat
na de geboorte is ontstaan en resulteert in stoornissen op fysiek, sensorisch,
cognitief of emotioneel functioneren.
Hierdoor ontstaan problemen op vlak van
zelfredzaamheid en psychosociaal functioneren die tijdelijk of blijvend van aard zijn en
persoonlijke assistentie of toezicht noodzakelijk maken.”
cijfers
• In de wereld heeft:
• 1op de 6 kinderen een hersenletsel
• 50% ouderen een hersenletsel
• 1 op de 4 mensen een hersenletsel
• 2017: 247.000 mensen met NAH in Vlaanderen
• Jaarlijks 50.000 personen getroffen door NAH waarvan 15.000 met ernstige
beperkingen tot gevolg
1
,gevolgen
- Motorische stoornissen
- Coördinatieproblemen
- Slikproblemen
- Spraakproblemen`
- Incontinentieproblemen
- Vermoeidheid
- Overprikkeling
- Emotionele problemen
- Geheugenproblemen
- Persoonlijkheidsveranderingen
- Concentratieproblemen
- Visuele problemen
- Gebrek aan ziekte – inzicht
- Agressie
- Seksuele problemen
- Executieve problemen
ziekte inzicht = key to succes
goed ziekte inzicht
- Agnosie (gestoorde herkenning)
- Anosognosie (geen kennis)
- Anosodiaphorie (onverschilligheid)
- Ontkenning (bewust/ onbewust)
- Self awareness: 2 niveau’s
- HOOFD en HART
2
,is ontkenning schadelijk
• Geen ontkenning zonder besef van problemen
• Acute fase: Ontkenning = natuurlijke reactie
bevordert hoop + motivatie
• Chronische fase soms hardnekkig hoop op volledige recuperatie ondanks blijvende
beperkingen en herhaalde confrontatie
hoge, onrealistische verwachtingen koesteren is niet noodzakelijk schadelijk voor
het revalidatie proces
self awareness
we hebben de knnis met het hoofd en we voelen met het hard
de mensen beseffen het wel maar de emoties komen niet overeen
beperkt inzicht
Inzichtproblemen niet alleen bij NAH
Ook zonder hersenletsel mogelijk !!! zoals dronken
maar nadien wel zien dat je fouten hebt gemaakt, dat lukt mensen met nha niet
wat is ziekte inzicht
= zicht hebben op eigen functioneren, mogelijkheden, beperkingen of problemen
Problemen herkennen als ze zich voordoen en zo gedrag bijsturen of aanpassen/
verbeteren (en dan ook gedrag bijsturen)
Of anticiperen op mogelijke problemen die zich voordoen om er zo voor te zorgen
dat deze problemen zich niet meer voordoen
3
, geen alles of niks syndroom
• Verschil in niveau (II/EI/AI)
• Naar gelang het domein
nl. motorisch/ cognitief/psychisch
• Maar ook
• Intellectueel <- -> implicaties
• Organisch <- -> psychisch
• Onjuistheid over eigen functioneren
weten arm is kapot maar niet hersenen, stoornis op zich is gebrek aan ziekteinzicht is
verschil met reactie op feit dat ze dingen niet kunnen
organisch: primair probleem, secundair probleem = psychisch
optimisten overschatten zichzelf
pessimisten onderschatten
hoe is het zonder ziekte-inzicht
niet bewust van problemen die ze hebben
De cliënt met ANOSOGNOSIE ondervindt niet bewust de discrepantie tussen hoe het
denken en handelen zou moeten zijn en hoe het effectief is
Vb.: Hemianopsie, Amnesie, Afasie, Hemiplegie
mechanisme van zelfbewustzijn
Hoe weten we waar we goed in zijn,
wat onze sterktes en zwaktes zijn
1. Interne representatie / plan / schema: idee hoe we iets gaan doen en zo
2. Gebrek, verstoorde, verkeerde feedback : voor, tijdens, na uitvoering: mensen,
resultaat, interne gevoel: verstoorde feedback
kan fysiek als je arm niet voelt of een reflectie van hoe ging het hoe anders doen
3. Feedback van onszelf = self-monitoring
4. Mechanisme van vergelijking (error-monitoring)
Begin revalidatie: veel verkeerde (of zelfs geen) info door
verschillende stoornissen => geen correcte FB; neglect, hemianopsie,…
Na 6 maanden en/of als ze Thuis: meer besef van impact van gevolgen van NAH op dagelijks
leven
4
