Les 18/10/2022 H5: (her)geboorte vd rechtswetenschap
Hergeboorte van de rechtswetenschap.
Vorst streeft nr soevereiniteit (zo absoluut mogelijk). Die vorst heeft een nieuw juridisch
intrumentarium nodig om zijn macht uit te bouwen en dus gebruikt men het recht
(constitutiones).
op rechtswetenschappelijk vlak -> de herontdekking e ontsluiting vd Justiniaanse codificaties
+ uitbouw vd canonistiek
1. de renaissance vd 12de eeuw
Renaissance : geleidelijk aan ongeschreven regels opgeschreven worden, nieuwe denkwijze
de oude weg duwen, in steden gebeurt het sneller dan platteland.
Geen juridische revolutie maar evolutie maar geleidelijk aan veranderen van het recht
Nieuwe teren w opgenomen
Ongeschreven regels -> geschreven
Nieuwe denkwijzen de oude wegduwen
Renaissance = wedergeboorte
A. (her)geboorte rechtswetenschap
In de 12de eeuw bij ons. Komen die oude sporen vn romeins recht, worden die in de praktijk
gebruikt. Voor 1400 – toepassing vn romeinse zaken dan is komt dat uit italiaanse
universiteiten.
Renaissance= w gebruikt om de volledige ontwikkeling van de maatschappij te benoemen
12de eeuw: culturele breuklijn
-> in de centrumlanden vn europa is er een culturle verandering. Herorganisatie bv v/d kerk.
Volksvertegenwoordiging gaan zich organiseren.
In de oudste sporen vh romeins recht dat w toegepast ideeen vh romeins recht w
gebruikt
– Politiek
– Religieus -> (heel wat kennis w vertaald uit het arabische)
Late 11de eeuw; wat er gebeurd = recht w als een wetenschap benadert
Recht was eeuwen (met zuiz klasssieke recht dat rechtswetenschap was) kon je geen
boeken kopen over hoe leer je recht, maar na 11de eeuw in late ME kon dat wel,
justinianus boek w herontdekt en becommentarieerd en ook in het kerkelijke recht de
wetenschap zich evolueerd + Vnf de late middeleeuwen (11De) eeuw zijn we
begonnen met universiteiten in Bolognia (noord-italie) en worden die romeinse recht
gebruikt
– Wetenschappelijk -> filosofie zijn aan het verandern.
– Artistiek
, Juridisch:
- WETENSCHAP
;de herontdekking en ontsluiting van de Justiniaanse codificaties + uitbouw van de
canonisiek
o Herontdekking (C.I.Civ.) (IRNERIUS, Bologna)
= de studie vd Justiniaanse codificaties bevat
Eerste studiecentrum; in Bologna – waar Irnerius rond 1080 de studie van de Justiniaanse
codificatie aanvat
heet universitaire rechtsonderwijs verspreidt zich vanaf Noord-Italië over heel EU
aan alle EU universiteiten w het romeinse (en/of canonieke) recht onderwezen in het
Latijn
De betekenis van het herontdekte Romeinse recht -> ligt aan de nieuwe terminologie
De eerste wetenschappers;
School van de glossatoren = ze proberen elk woord van de autoritatieve basistekst te
begrijpen, verduidelijken en te ontleden
=> waarbij een aantal studenten vn heel europa komen en daar leest de prof( iem van de
kerk) de oorspronkelijke tekst van dat Corpus iuris civilis. Bij iedere moeilijke woord geeft de
prof uitleg die de student schrijf rond de oorspronkelijke tekst.
Wat is een glosse/ glosseren = vn een tekst de moeilijke woorden uitleggen, de tekst
interpreteren en uitleggen aan andere. Men zal de tekst zelf niet in vraag stellen.
commentatoren => nemen afstand vn die tekst en gaan meer overzicht geven. Gaan
commentaren maken en vergelijken met het recht dat ze dan hebben.
-> allebei beschouwen ze de tekst die ze hebben als ideaal en beschouwen dat niet als het
positief recht van het romeins recht.
De juristen: de romeinse teksten niet beschouwen als een plaats- en tijdsgebonden
rechtssyteem maar als een universeel recht
men heeft niet over “Romeins recht” maar over het ius civile (-> NL benaming voor “naer
rechte”; “naar geschreven/gemeen/geleerd recht)
Soms aantal varianten (geografisch & chronologisch) maar globaal; termen “gemeen” (ius
commune) en “geschreven (ius scriptum) door elkaar gebruiken
- “gemeenschappelijk” -> onderwijs over heel EU zelfde is en doorsijpelt in alle
rechtsystemen (<-> ius proprium)
- “geleerd” -> omdat niet in alledag w aangeleerd, maar aan de universiteit w onderwezen
- “geschreven” -> omdat het werk met autoritatieve basisteksten van respectievelijk het
Corpus Iuris en het Corpus Iuris Canonici
o Canonistiek (C.I.Can.) (Decretum GRATIANI) ->
Canoniek recht is heel belangrijk
bv je kon enkel trouwen vr de kerk. De kerk bepaalde de voorwaarden.
Canoniek recht wordt geconcentreerd rond 1 tekst = een verzameling van alle kerkelijke
regels op een gestructureerd manier samengebracht vr een structuur. Daar hebben we de
herondekking aan te denken. Ex. Gratianus zeker kennen bolognia 12cde eeuw Decretum
Gratianus (zien dat als het ideaal rechtboek
Hergeboorte van de rechtswetenschap.
Vorst streeft nr soevereiniteit (zo absoluut mogelijk). Die vorst heeft een nieuw juridisch
intrumentarium nodig om zijn macht uit te bouwen en dus gebruikt men het recht
(constitutiones).
op rechtswetenschappelijk vlak -> de herontdekking e ontsluiting vd Justiniaanse codificaties
+ uitbouw vd canonistiek
1. de renaissance vd 12de eeuw
Renaissance : geleidelijk aan ongeschreven regels opgeschreven worden, nieuwe denkwijze
de oude weg duwen, in steden gebeurt het sneller dan platteland.
Geen juridische revolutie maar evolutie maar geleidelijk aan veranderen van het recht
Nieuwe teren w opgenomen
Ongeschreven regels -> geschreven
Nieuwe denkwijzen de oude wegduwen
Renaissance = wedergeboorte
A. (her)geboorte rechtswetenschap
In de 12de eeuw bij ons. Komen die oude sporen vn romeins recht, worden die in de praktijk
gebruikt. Voor 1400 – toepassing vn romeinse zaken dan is komt dat uit italiaanse
universiteiten.
Renaissance= w gebruikt om de volledige ontwikkeling van de maatschappij te benoemen
12de eeuw: culturele breuklijn
-> in de centrumlanden vn europa is er een culturle verandering. Herorganisatie bv v/d kerk.
Volksvertegenwoordiging gaan zich organiseren.
In de oudste sporen vh romeins recht dat w toegepast ideeen vh romeins recht w
gebruikt
– Politiek
– Religieus -> (heel wat kennis w vertaald uit het arabische)
Late 11de eeuw; wat er gebeurd = recht w als een wetenschap benadert
Recht was eeuwen (met zuiz klasssieke recht dat rechtswetenschap was) kon je geen
boeken kopen over hoe leer je recht, maar na 11de eeuw in late ME kon dat wel,
justinianus boek w herontdekt en becommentarieerd en ook in het kerkelijke recht de
wetenschap zich evolueerd + Vnf de late middeleeuwen (11De) eeuw zijn we
begonnen met universiteiten in Bolognia (noord-italie) en worden die romeinse recht
gebruikt
– Wetenschappelijk -> filosofie zijn aan het verandern.
– Artistiek
, Juridisch:
- WETENSCHAP
;de herontdekking en ontsluiting van de Justiniaanse codificaties + uitbouw van de
canonisiek
o Herontdekking (C.I.Civ.) (IRNERIUS, Bologna)
= de studie vd Justiniaanse codificaties bevat
Eerste studiecentrum; in Bologna – waar Irnerius rond 1080 de studie van de Justiniaanse
codificatie aanvat
heet universitaire rechtsonderwijs verspreidt zich vanaf Noord-Italië over heel EU
aan alle EU universiteiten w het romeinse (en/of canonieke) recht onderwezen in het
Latijn
De betekenis van het herontdekte Romeinse recht -> ligt aan de nieuwe terminologie
De eerste wetenschappers;
School van de glossatoren = ze proberen elk woord van de autoritatieve basistekst te
begrijpen, verduidelijken en te ontleden
=> waarbij een aantal studenten vn heel europa komen en daar leest de prof( iem van de
kerk) de oorspronkelijke tekst van dat Corpus iuris civilis. Bij iedere moeilijke woord geeft de
prof uitleg die de student schrijf rond de oorspronkelijke tekst.
Wat is een glosse/ glosseren = vn een tekst de moeilijke woorden uitleggen, de tekst
interpreteren en uitleggen aan andere. Men zal de tekst zelf niet in vraag stellen.
commentatoren => nemen afstand vn die tekst en gaan meer overzicht geven. Gaan
commentaren maken en vergelijken met het recht dat ze dan hebben.
-> allebei beschouwen ze de tekst die ze hebben als ideaal en beschouwen dat niet als het
positief recht van het romeins recht.
De juristen: de romeinse teksten niet beschouwen als een plaats- en tijdsgebonden
rechtssyteem maar als een universeel recht
men heeft niet over “Romeins recht” maar over het ius civile (-> NL benaming voor “naer
rechte”; “naar geschreven/gemeen/geleerd recht)
Soms aantal varianten (geografisch & chronologisch) maar globaal; termen “gemeen” (ius
commune) en “geschreven (ius scriptum) door elkaar gebruiken
- “gemeenschappelijk” -> onderwijs over heel EU zelfde is en doorsijpelt in alle
rechtsystemen (<-> ius proprium)
- “geleerd” -> omdat niet in alledag w aangeleerd, maar aan de universiteit w onderwezen
- “geschreven” -> omdat het werk met autoritatieve basisteksten van respectievelijk het
Corpus Iuris en het Corpus Iuris Canonici
o Canonistiek (C.I.Can.) (Decretum GRATIANI) ->
Canoniek recht is heel belangrijk
bv je kon enkel trouwen vr de kerk. De kerk bepaalde de voorwaarden.
Canoniek recht wordt geconcentreerd rond 1 tekst = een verzameling van alle kerkelijke
regels op een gestructureerd manier samengebracht vr een structuur. Daar hebben we de
herondekking aan te denken. Ex. Gratianus zeker kennen bolognia 12cde eeuw Decretum
Gratianus (zien dat als het ideaal rechtboek
