Bovenste extremiteit en
cervicothoracale regio
Inhoudsopgave
Bovenste kwadrant - cervicaal ....................................................................................... 2
LES 1: INLEIDING – SCREENING – CLASSIFICATIES ...................................................... 2
1) Klinisch redeneren ........................................................................................ 3
2) Screening en klinische beslisregels .............................................................. 4
3) Concepten en methodisch handelen ......................................................... 11
4) Update en relevantie anamnestische gegevens ....................................... 14
LES 2: FUNCTIONELE ANATOMIE .............................................................................. 16
1) Klinisch redeneren – verschillende concepten.......................................... 16
2) Functionele anatomie ................................................................................ 18
3) Spierpijn – myalgie – spier gerefereerde pijn ........................................... 23
LES 3: MOTORISCHE CONTROLE ............................................................................... 31
1) Neuromusculaire stoornissen .................................................................... 32
2) Therapeutische implicaties ........................................................................ 38
LES 4: TRAINING NEUROMUSCULAIRE CONTROLE .................................................. 44
1) Richtlijnen klinische praktijk – evaluatie/interventie............................... 44
2) Therapie – effectiviteit ............................................................................... 47
LES 5: POSTTRAUMATISCHE NEKKLACHTEN ............................................................ 59
1) WAD ............................................................................................................ 59
2) Nekklachten met uitstraling (gaat over graad 3) ...................................... 69
LES 6: PROGNOSIS – OUTCOME ASSESSMENT ......................................................... 73
1) Prognostiek ................................................................................................. 74
2) Outcome assessment ................................................................................. 78
1
,Bovenste kwadrant - cervicaal
LES 1: INLEIDING – SCREENING – CLASSIFICATIES
Les wordt opgenomen!
Voorbeeld examenvraag:
Man 55 jaar komt in behandeling voor langdurige nekpijn. Hij werkt als geluidstechnicus in culturele
centra en bij optredens allerlei. De nekpijn is bilateraal aanwezig en is voelbaar in de trapezius regio.
De mobiliteit van de nek is licht beperkt (regionaal: rotaties beiderzijds tot 40°, flexie lichte beperking
met rekgevoel dorsaal, extensie: tot 45°). Bij inspectie is een vlakke thoracale kyfose te zien, en
hypertonie van de trapezii bilateraal. Bij palpatie zijn deze ook pijnlijk.
Vraag 1: Door wat kan deze hypertonie ontstaan?
Vraag 2: Wat zou je aan deze hypertonie kunnen doen? Geef ook aan waarom je een interventie kiest
Verschillen in aanpak tijdens stage tussen enkel of knieklachten en nekklachten?
- Hoe ga je ermee aan de slag?
- Schrijf op wat je gaat bevragen of onderzoeken.
- Waarop ga je beoordelen of scoren?
- En ook waarom je dit gaat vragen of onderzoeken.
En wat ga je doen met de bekomen informatie?
→ Enkel of knie: veel meer functioneel onderzoeken. Bv laten wandelen, springen, …
→ Nek: anamnese en onderzoek is veel meer in vlakken, minder functioneel. MAAR over nadenken:
kan evengoed oefenprogramma bijkomen!
Nekklachten: vaak voorkomend!
→ Vrouwen meer, meest bij 40-ers (mensen met opgroeiende kinderen + economische kosten)
2
,Nekklachten= heel heterogeen, spectrum aan symptomen: veel verschillende soorten dus telkens
anders mee omgaan!
➔ KLINISCH REDENEERPROCES!
Evaluaties: evalueren en opties blijven openhouden
1) Klinisch redeneren
➔ Waarom en hoe?
- Verschillende concepten
- Vijf key elements:
o Klinisch onderzoek: anamnese + testjes en metingen
o Evaluatie van bevindingen
o Diagnose
o Prognose
o Behandelplan
- Gevolgd door:
o Interventies
Oorzaken?
- Musculoskeletaal >> niet-musculoskeletaal (musculoskeletaal= meest voorkomende oorzaak)
→ vbn niet-musculoskeletaal:
o Meningitis: hoofdpijn, nekstijfheid, koorts
(nekstijfheid: knieën optrekken → spanning van meningen halen)
o Migraine: nekpijn die uitstraalt vanuit het hoofd
3
, - Pijn
o Kan uitstralen naar aanpalende regio’s
o Je moet aangrenzende gewrichten bekijken
- Sensorimotoriek: proprioceptie, duizeligheid, houding, evenwicht
EVALUATIE KLINISCH ONDERZOEK
Classificaties
Classificaties, die we al kennen:
Soorten, op basis van:
- Ontstaan
o Mechanisch/ ideopatisch
o Traumatisch
o Degeneratief
- Patho-anatomisch
o ? Mechanisch-ideopathisch
o Traumatisch
- Tijdsindeling: acuut – subacuut – chronisch
- Onderliggend mechanisme van nekpijn
o Pijn (nociceptie, inflammatie, neuropathische pijn, sensitisatie,..
o Somatosensorisch
- Predictors/ prognostische indicatoren?
- Clinical Prediction Rules
- Subgroepen, obv. behandeldoelen
O.b.v. tijd: acuut – subacuut – chronisch
- O.b.v. ontstaan: idiopathisch (= op zijn eigen begonnen) of traumatisch
2) Screening en klinische beslisregels
➔ Noodzakelijke tools voor veilig handelen!
2.1) Screening
DTF Nederland, sinds 2006
- 1 op 4 komt rechtstreeks
4
cervicothoracale regio
Inhoudsopgave
Bovenste kwadrant - cervicaal ....................................................................................... 2
LES 1: INLEIDING – SCREENING – CLASSIFICATIES ...................................................... 2
1) Klinisch redeneren ........................................................................................ 3
2) Screening en klinische beslisregels .............................................................. 4
3) Concepten en methodisch handelen ......................................................... 11
4) Update en relevantie anamnestische gegevens ....................................... 14
LES 2: FUNCTIONELE ANATOMIE .............................................................................. 16
1) Klinisch redeneren – verschillende concepten.......................................... 16
2) Functionele anatomie ................................................................................ 18
3) Spierpijn – myalgie – spier gerefereerde pijn ........................................... 23
LES 3: MOTORISCHE CONTROLE ............................................................................... 31
1) Neuromusculaire stoornissen .................................................................... 32
2) Therapeutische implicaties ........................................................................ 38
LES 4: TRAINING NEUROMUSCULAIRE CONTROLE .................................................. 44
1) Richtlijnen klinische praktijk – evaluatie/interventie............................... 44
2) Therapie – effectiviteit ............................................................................... 47
LES 5: POSTTRAUMATISCHE NEKKLACHTEN ............................................................ 59
1) WAD ............................................................................................................ 59
2) Nekklachten met uitstraling (gaat over graad 3) ...................................... 69
LES 6: PROGNOSIS – OUTCOME ASSESSMENT ......................................................... 73
1) Prognostiek ................................................................................................. 74
2) Outcome assessment ................................................................................. 78
1
,Bovenste kwadrant - cervicaal
LES 1: INLEIDING – SCREENING – CLASSIFICATIES
Les wordt opgenomen!
Voorbeeld examenvraag:
Man 55 jaar komt in behandeling voor langdurige nekpijn. Hij werkt als geluidstechnicus in culturele
centra en bij optredens allerlei. De nekpijn is bilateraal aanwezig en is voelbaar in de trapezius regio.
De mobiliteit van de nek is licht beperkt (regionaal: rotaties beiderzijds tot 40°, flexie lichte beperking
met rekgevoel dorsaal, extensie: tot 45°). Bij inspectie is een vlakke thoracale kyfose te zien, en
hypertonie van de trapezii bilateraal. Bij palpatie zijn deze ook pijnlijk.
Vraag 1: Door wat kan deze hypertonie ontstaan?
Vraag 2: Wat zou je aan deze hypertonie kunnen doen? Geef ook aan waarom je een interventie kiest
Verschillen in aanpak tijdens stage tussen enkel of knieklachten en nekklachten?
- Hoe ga je ermee aan de slag?
- Schrijf op wat je gaat bevragen of onderzoeken.
- Waarop ga je beoordelen of scoren?
- En ook waarom je dit gaat vragen of onderzoeken.
En wat ga je doen met de bekomen informatie?
→ Enkel of knie: veel meer functioneel onderzoeken. Bv laten wandelen, springen, …
→ Nek: anamnese en onderzoek is veel meer in vlakken, minder functioneel. MAAR over nadenken:
kan evengoed oefenprogramma bijkomen!
Nekklachten: vaak voorkomend!
→ Vrouwen meer, meest bij 40-ers (mensen met opgroeiende kinderen + economische kosten)
2
,Nekklachten= heel heterogeen, spectrum aan symptomen: veel verschillende soorten dus telkens
anders mee omgaan!
➔ KLINISCH REDENEERPROCES!
Evaluaties: evalueren en opties blijven openhouden
1) Klinisch redeneren
➔ Waarom en hoe?
- Verschillende concepten
- Vijf key elements:
o Klinisch onderzoek: anamnese + testjes en metingen
o Evaluatie van bevindingen
o Diagnose
o Prognose
o Behandelplan
- Gevolgd door:
o Interventies
Oorzaken?
- Musculoskeletaal >> niet-musculoskeletaal (musculoskeletaal= meest voorkomende oorzaak)
→ vbn niet-musculoskeletaal:
o Meningitis: hoofdpijn, nekstijfheid, koorts
(nekstijfheid: knieën optrekken → spanning van meningen halen)
o Migraine: nekpijn die uitstraalt vanuit het hoofd
3
, - Pijn
o Kan uitstralen naar aanpalende regio’s
o Je moet aangrenzende gewrichten bekijken
- Sensorimotoriek: proprioceptie, duizeligheid, houding, evenwicht
EVALUATIE KLINISCH ONDERZOEK
Classificaties
Classificaties, die we al kennen:
Soorten, op basis van:
- Ontstaan
o Mechanisch/ ideopatisch
o Traumatisch
o Degeneratief
- Patho-anatomisch
o ? Mechanisch-ideopathisch
o Traumatisch
- Tijdsindeling: acuut – subacuut – chronisch
- Onderliggend mechanisme van nekpijn
o Pijn (nociceptie, inflammatie, neuropathische pijn, sensitisatie,..
o Somatosensorisch
- Predictors/ prognostische indicatoren?
- Clinical Prediction Rules
- Subgroepen, obv. behandeldoelen
O.b.v. tijd: acuut – subacuut – chronisch
- O.b.v. ontstaan: idiopathisch (= op zijn eigen begonnen) of traumatisch
2) Screening en klinische beslisregels
➔ Noodzakelijke tools voor veilig handelen!
2.1) Screening
DTF Nederland, sinds 2006
- 1 op 4 komt rechtstreeks
4
