Welke 3 niveaus van communiceren zijn er in een gesprek?
1. Procedureniveau
Het gaat over de structuur en opbouw van een gesprek, voornamelijk herkenbaar bij
een gepland gesprek, zoals een anamnesegesprek of een slechtnieuwsgesprek.
2. Inhoudsniveau
De letterlijke, woordelijke boodschap die de ander uitzendt, ofwel: verbale
communicatie. Ook feitenkennis, onderzoeken, protocollen, laboratoriumuitslagen,
prognoses, behandelplannen en verpleegplannen vallen onder het inhoudsniveau.
3. Betrekkingsniveau (procesniveau)
Verzamelnaam voor alle non-verbale communicatie. Er zijn drie subcategorieën:
- Gevoelsniveau
De patiënt geeft aan hoe hij zijn situatie in emotioneel opzicht beleeft.
- Relationeel niveau
De manier waarop je zinnen formuleert, hoe je praat, je mimiek en je
gebaren.
- Appellerend niveau
Direct appel: de vraag is duidelijk en kan de verpleegkundige
beantwoorden met ‘ja’ of ‘nee’. Vaak te herkennen aan een ‘ik-
boodschap’.
Indirect appel: er is geen directe vraag, en het is afhankelijk hoe de zin wordt opgevat, wat
het doel is van de patiënt. ‘Gisteren kreeg ik mijn pijnstillers al om 11:00 uur’. Ook bij
jij-boodschappen is er sprake van een indirect appel.
Wat houdt actief luisteren in?
Actief luisteren
- Aandacht gevend gedrag
- Stellen van vragen
- Parafraseren van de inhoud
- Reflecteren op gevoelens
- Samenvatten
Doel actief luisteren voor de patiënt
- Zijn gedachte en verwachtingen te verwoorden en te
ordenen
- Zijn gevoelens te doorgronden en te uiten
- Zijn wensen en verlangens kenbaar te maken
- Alternatieven te overdenken
- Keuzes maken
1