Samenvatting Economics of The Dutch Healthcare system

Economics of the Dutch Health Care system
HC 1 Economics of the Dutch health care system

Geschiedenis van zorgstelsel

Ontstaan zorgstelsel
- Mensen sterven vooral aan infectieziekten
- Wel behoefte aan zorg, maar geen vraag doordat mensen geen geld hadden -> geen
sprake van een markt
- Voor gouden eeuw; wel behoefte maar geen vraag -> geen zorgstelsel
- Vanaf gouden eeuw: wel vraag maar geen goed aanbod -> regulering vanaf 1800
- 1870 -1941: ontstaan van effectieve behandelingen (bijv. penicilline)
 Een wens tot universele dekking
- Universele dekking kwam tot stand in 1941: verplicht ziekenfonds onder loongrens
(ziekenfondsenbesluit).
 Voor de mensen aan de onderkant van de economische ladder

Gouden eeuw
- Meer beschikking tot financiële middelen

Strijd tegen kwakzalverij is begin van zorgstelsel

1970-2010 Kostenexplosie
- Voor iedereen toegankelijk
- Steeds meer behandelingen
- Steeds betere behandelingen
- Grootste deel van zorguitgaven gaat naar ouderen -> geen investering want deze
mensen zijn niet meer werkzaam
- Versnelling in de zorguitgaven (percentage BBP)




- Sterke stijging te zien in zorguitgaven vanaf 1970 -> sterke piek rond 2000
- Zorguitgaven als constant percentages van B

,Ontwikkeling zorguitgaven
- Steeds minder geld naar sociale zekerheid -> dalen sterk
- Collectieve zorguitgaven stijgen -> gaat ten koste van sociale zekerheid
- Onderwijsuitgaven dalen

Groeiscenario’s uitgaven gezondheidszorg
- Verwachting komende 30 jaar: Zorguitgaven groeien net zo sterk als in de afgelopen
10 jaar

Zorguitgaven
- Keuze wordt gemaakt om zorguitgaven niet zo hard te laten stijgen
- Gaan omhoog in euro’s
- Maar gaan ook omhoog in prijsniveau
- Zorguitgaven zijn veel sterker dan sociale zekerheid, onderwijs etc.

Wordt er meer zorg geleverd
- Leiden de werkelijke uitgaven ook tot meer handen aan het bed
- Ook stijging te zien in de geleverde zorg

Opties tot kostenbeheersing
- Zorgvraag bij patiënt remmen; eigen risico, eigen bijdrage, pakketverkleining
 Kan leiden tot dreigen van opvuleffecten
- Zorgaanbod budgetteren; regio budgetten, vaste budgetten per instelling
 Kan leiden tot: wachtlijsten, slechte bereikbaarheid, bevriezen van innovatie.
- Tarieven maximaliseren; prijzen maximaal
 Kan leiden tot meer behandelingen
- Meer vrije concurrentie; zorgaanbieders met elkaar laten concurreren
 Kan leiden tot meer zorg die niet strikt noodzakelijk is
- HMO-netwerken met voorkeursaanbieders (health maintenance organization);
samenvoeging van verzekeraar en zorgaanbieder tot 1 grote organisatie tegen lage
premie en kosten te beheersen -> hoe kan zorg zo efficiënt mogelijk geleverd
worden.
 Kan leiden tot onthouden van benodigde zorg

Bezuinigen op zorg
- Moeilijk te bereiken
- De zorg groeide de laatste decennia het hardst van alle uitgavenposten, vooral in de
perioden dat ook de economie groeide. Er was relatief minder ruimte voor uitgaven
aan veiligheid, infrastructuur en onderwijs.
 Kabinet kiest voor investeringen in onderwijs, veiligheid en defensie -> leidt tot
trendbreuk

,Bezuinigen op zorguitgaven
- De zorgsector moet vanaf volgend jaar 1,5 miljard euro per jaar bezuinigen (2022->
2023). Dat is de inzet van het kabinet in de onderhandelingen voor het integraal
Zorgakkoord
 De zorguitgaven stijgen namelijk nog steeds; verwachte uitgaven voor 2027 liggen
rond 108 ipv 97,2 miljard
 De zorgpremies en inkomensafhankelijke bijdrage die werknemers betalen
nemen hierdoor sterk toe

Investeren in preventie leidt niet tot minder zorguitgaven -> de zorguitgaven lopen juist op

Gezonder leven levert vooral baten op voor jezelf -> meer levensgeluk (QALYS) -> moet
dan wel gepaard gaan met langer werken
- De overheid heeft er in feite niet echt baten bij
- Pensioenfonds heeft er geen baten bij -> mensen worden ouder

Langdurige zorg
- % BBP besteed aan langdurige zorg voor verschillende Europese landen
- Nederland besteed ongeveer 7,7% van BBP aan langdurige zorg




HC 2 Healthcare system: Cure

, Curatieve zorgstelsel
Doelen zorgstelsel
1. Kwaliteit
 Gezondheid
 Goede ervaringen
2. Toegankelijkheid
 Irrelevante verschillen mogen er niet toe doen
 Inkomen, regio ras, opleiding
 Dit is de hoofdreden waarom er een zorgstelsel is
 Iedereen moet toegang hebben tot gezondheidszorg en mogen niet uitgesloten
worden door bijv SES of gezondheidsstatus.
3. Betaalbaarheid
 Zorg moet betaalbaar en zo toegankelijk blijven
 Gaat over het collectieve deel van de premie, en niet over eigen bijdrage

- Arts is hoofdelijk aansprakelijk -> kunnen verantwoorden wat er gebeurt in de
behandeling
- Zorgstelsel beperkt de vrijheid van meningsuiting van artsen

Zorg was voor 1918 een vrije markt
- In de zorg faalt de markt door
1. Onzekerheid en asymmetrie;
 Patiënt heeft zorg nodig maar heeft onzekerheid over de uitkomst van
zorggebruikers. Onzekerheid is groter aan kant van patiënt dan aan kant van
professional -> dit leidt tot asymmetrie.
 Onevenwichtige situatie tussen vrager en aanbieder
2. Uitschakeling van het prijsmechanisme
 Zorg gebruiken doordat je zelf de kosten niet hoeft te betalen -> gaat via de
verzekering.
 Er wordt hierdoor meer zorg gebruikt
3. Aanbieders met verschillende petten
 Aanbieder kan in eigen belang behandelen -> niet perfecte agent
 Eigen belang kan bijvoorbeeld zijn dat arts een goede naam wil behouden
 Aanbieder kan ook in belang van patiënt behandelen
4. Aanbod geïnduceerde vraag
 Opwekken van de vraag
 Betaling per verrichting -> beloning om extra te behandelen
5. Heterogeniteit van het product
 Product is hetzelfde
 Mensen stappen bijv. niet over van tandarts als de andere goedkoper is. Je
vertrouwt je eigen tandarts en weet niet hoe het bij de andere tandarts is
6. Moral hazard
 Meer risico nemen omdat je weet dat je verzekerd bent

7. Kosten voor baten