Alle hoorcolleges van het vak Werken aan Normatieve Professionaliteit (WNP)

Hoorcollege 1


Filosofie  kritisch en systematisch nadenken over normatieve vragen.

Wat heeft een pedagoog aan filosofie?
Kritisch reflecteren op denken en handelen van jezelf en anderen, kritisch nadenken over
beleidsontwikkeling implementatie, pedagogische keuzes en behandelingen,
keuzes/overwegingen bij doen van onderzoek.
- Doordenking van grondslagen en vooronderstellingen (twijfel bij
vanzelfsprekendheid).
- Mogelijkheid versus wenselijkheid
Pedagogische prudentie  voorzichtigheid in het geven van adviezen, in wat voor context
dan ook.
Adviezen geven op basis van wat uit wetenschappelijk onderzoek blijkt: heb ik het goed
gedaan?
Wenselijkheid van je handelen: heb ik er goed aan gedaan?

Overzicht argumentatieleer
1. Meningsverschillen
2. Regels van de kritische discussie
3. Dialectische argumentatie
4. Argumentatieschema
5. De grenzen aan de kritische discussie

Meningsverschillen
Meningsverschil  schriftelijke/mondelinge discussie tussen twee personen, maar ook een
mening van iemand die niet tegengesproken wordt.
Dialectische argumentatie  argumentatie waarbij de schrijver zijn standpunt probeert te
verdedigen en de mogelijke tegenwerkingen probeert te bekritiseren.
Drogredenen: kijken naar de logica van de uitspraak.
Argumentatieleer  het oplossen van meningsverschillen.
Voorbeeld: Is global warming wetenschappelijk bewezen of fake news?)
Mensen gaan elkaar met wetenschappelijk onderbouwde argumenten proberen te
overtuigen van hun eigen gelijk. Posities staan tegenover elkaar.
Gemengd versus niet gemengd en enkelvoudig versus meervoudig.
- Gemengd: meerdere partijen nemen een positie in (standpunt).
- Niet-gemengd: één partij neemt een positie in, andere trekt bijvoorbeeld standpunt
in twijfel.
Strijdige proposities:
Tegengesteld  kunnen niet beiden waar zijn, en niet beiden onwaar (1 twistpunt, dus
enkelvoudig).
Voorbeeld: “vandaag zal het ergens in de stad Utrecht regenen”, versus “vandaag zal
het nergens in de stad Utrecht regenen”.

, Contrair  kunnen niet beiden waar zijn, wel beiden onwaar (2 of meer twistpunten, dus
meervoudig).
Voorbeeld: “de opwarming van de aarde wordt enkel en alleen veroorzaakt door de
mens”, versus “de opwarming van de aarde wordt enkel en alleen veroorzaakt door
de zon”.
Regels van de kritische discussie
Kritische discussie  dat wat wij in de wetenschap doen.
Regel: je standpunt onderbouwen en verantwoorden, door middel van goede argumenten.
Geen gebruik maken van drogredenen, kan wel bij kleine kinderen. Veelgebruikte
drogredenen zijn bijvoorbeeld beroep op autoriteit (kan ook boek zijn), ontduiken van
bewijslast, inner circle (bv: jij behoort niet tot die groep, dus je argument kan niks waard
zijn).
Kenmerkend voor kritische discussie: je moet altijd bereid zijn om je standpunt verder te
onderbouwen.
Nooit een finaal oordeel stellen, kennis verandert.

Casus: discussie rond slavernij in Nederland.
De discussie op zichzelf heeft geen invloed op de opvoeding en ontwikkeling van kinderen,
maar de spanningen in een samenleving die daarbij komen kijken, de gevolgen van het debat
kan wel consequenties hebben voor de opvoeding en ontwikkeling van kinderen in
Nederland.
Pedagogische vragen:
- Welke voor opvoeding, onderwijs en ontwikkeling van kinderen en jeugdigen vragen
roept dit debat op?
- Welke mogelijke consequenties en/of belemmeringen zie je voor opgroeiende
kinderen?

Houdbaarheidskritiek  hoe houdbaar is het argument los van de vraag of het argument het
standpunt onderbouwt, klopt het wat er beweerd wordt?
Bewijskrachtkritiek  zegt het argument iets over het standpunt?