Geschiedenis samenvatting H4 Veranderingen in de Nieuwe Tijd
1 Het wereldbeeld verandert, Europese expansie overzee begint
Voor de meeste Europeanen ging het wereldbeeld veranderen, toen in de 15 e en 16e
eeuw Portugezen en Spanjaarden op zoek gingen naar Azië.
Portugezen als eersten op zoek naar Azië
De Portugezen begonnen de kust van Afrika te verkennen. Ze zochten bondgenoten
tegen ze moslims en hoopten een zeeweg naar Azië te vinden.
In 1488 bereikten Portugezen het zuidelijkste punt van Afrika (Kaap de Goede Hoop)
In1498 bereikten drie Portugese schepen onder leiding van Vasco da Gama India.
Zo hadden de Portugezen de zeeweg via Afrika naar Azië ontdekt. De Portugezen
stichtten op verschillende plaatsen in Azië factorijen, vanuit daar dreven ze handel.
Spanjaarden en Portugezen vestigen een koloniaal rijk in Amerika
De Spaanse koning en koningin gaven de Italiaan Columbus in 1492 de opdracht in
westelijke richting varend Azië te bereiken. Na drie maanden varen dachten ze India
bereikt te hebben. Pas na de ontdekkingsreis van Magelhaen werd duidelijk dat
Columbus een nieuw werelddeel had ontdekt. Spanje en Portugal vestigden elk een
groot koloniaal rijk. Veel Spanjaarden en Portugezen trokken naar Amerika om daar
een nieuw bestaan op te bouwen.
Veel Indianen en Afrikanen slachtoffer van de Europese expansie
Veel Indianen werden verdreven, gedood, of gedwongen om voor Europeanen te
werken. Velen kwamen om door ziekten. De Indianen waren niet gesteld op de
komst van vreemdelingen. Maar de Europese schepen waren sterker en sneller. Ook
konden ze niet op tegen de vuurwapens.
De Europese expansie werd nog eeuwenlang voortgezet. In 17 e eeuw kregen de
Hollanders de grootste invloed in Azië, in de 18 e en 19e eeuw werden de Fransen en
Engelsen het machtigst.
Ook het heelal wordt beter in kaart gebracht
Door de ontdekkingsreizen werd een groot deel buiten Europa bekend.
Het heelal begon men ook beter in zicht te krijgen. Eerst zag men de aarde als
middelpunt van het heelal, de zon, planeten en sterren draaiden om de aarde heen.
Maar de Oost-Pruisische astronoom Nikolaus Copernicus bracht daar verandering in,
in 1543 schreef hij een boek De revolutionibus orbium coelestium. Met de
berekeningen van Ptolemaeus en zijn eigen onderzoek kreeg hij de volgende
overtuigingen:
De zon is een vaste ster, omringd door planeten die rond haar wentelen en
waarvan zij het middelpunt en de fakkel vormt.
Naast hoofdplaneten ook secundaire planeten, die draaien om de
hoofdplaneten. Samen draaien ze rond de zon.
De aarde is een hoofdplaneet.
De ogenschijnlijke bewegingen van de sterren is niet waar, komt door
beweging aarde en schommelingen van haar as.
Deze beweringen gingen tegen het gezond verstand in, en ook tegen de Bijbel, het
was een aantasting van de waarde van de mens. Copernicus bracht zijn boek dus
ook pas na zijn dood uit, zodat hij niet gestraft kon worden. In 1616 werd zijn boek
door de Kerk verboden, maar in 1835 werd dat opgeheven.
1 Het wereldbeeld verandert, Europese expansie overzee begint
Voor de meeste Europeanen ging het wereldbeeld veranderen, toen in de 15 e en 16e
eeuw Portugezen en Spanjaarden op zoek gingen naar Azië.
Portugezen als eersten op zoek naar Azië
De Portugezen begonnen de kust van Afrika te verkennen. Ze zochten bondgenoten
tegen ze moslims en hoopten een zeeweg naar Azië te vinden.
In 1488 bereikten Portugezen het zuidelijkste punt van Afrika (Kaap de Goede Hoop)
In1498 bereikten drie Portugese schepen onder leiding van Vasco da Gama India.
Zo hadden de Portugezen de zeeweg via Afrika naar Azië ontdekt. De Portugezen
stichtten op verschillende plaatsen in Azië factorijen, vanuit daar dreven ze handel.
Spanjaarden en Portugezen vestigen een koloniaal rijk in Amerika
De Spaanse koning en koningin gaven de Italiaan Columbus in 1492 de opdracht in
westelijke richting varend Azië te bereiken. Na drie maanden varen dachten ze India
bereikt te hebben. Pas na de ontdekkingsreis van Magelhaen werd duidelijk dat
Columbus een nieuw werelddeel had ontdekt. Spanje en Portugal vestigden elk een
groot koloniaal rijk. Veel Spanjaarden en Portugezen trokken naar Amerika om daar
een nieuw bestaan op te bouwen.
Veel Indianen en Afrikanen slachtoffer van de Europese expansie
Veel Indianen werden verdreven, gedood, of gedwongen om voor Europeanen te
werken. Velen kwamen om door ziekten. De Indianen waren niet gesteld op de
komst van vreemdelingen. Maar de Europese schepen waren sterker en sneller. Ook
konden ze niet op tegen de vuurwapens.
De Europese expansie werd nog eeuwenlang voortgezet. In 17 e eeuw kregen de
Hollanders de grootste invloed in Azië, in de 18 e en 19e eeuw werden de Fransen en
Engelsen het machtigst.
Ook het heelal wordt beter in kaart gebracht
Door de ontdekkingsreizen werd een groot deel buiten Europa bekend.
Het heelal begon men ook beter in zicht te krijgen. Eerst zag men de aarde als
middelpunt van het heelal, de zon, planeten en sterren draaiden om de aarde heen.
Maar de Oost-Pruisische astronoom Nikolaus Copernicus bracht daar verandering in,
in 1543 schreef hij een boek De revolutionibus orbium coelestium. Met de
berekeningen van Ptolemaeus en zijn eigen onderzoek kreeg hij de volgende
overtuigingen:
De zon is een vaste ster, omringd door planeten die rond haar wentelen en
waarvan zij het middelpunt en de fakkel vormt.
Naast hoofdplaneten ook secundaire planeten, die draaien om de
hoofdplaneten. Samen draaien ze rond de zon.
De aarde is een hoofdplaneet.
De ogenschijnlijke bewegingen van de sterren is niet waar, komt door
beweging aarde en schommelingen van haar as.
Deze beweringen gingen tegen het gezond verstand in, en ook tegen de Bijbel, het
was een aantasting van de waarde van de mens. Copernicus bracht zijn boek dus
ook pas na zijn dood uit, zodat hij niet gestraft kon worden. In 1616 werd zijn boek
door de Kerk verboden, maar in 1835 werd dat opgeheven.
