INLEIDING TOT RECHT
Ied wordt er dagelijks mee geconfronteerd vb marc dutroux => strafrecht: is een rechtstak,
abdeslam: strafprocesrecht, cybercriminaliteit: strafrecht, voetballer:
sportrecht/verbintenissenrecht, ronaldo betaalt belastingen niet altijd: fiscaal recht, vergunningen =>
administratief recht/verbintenissenrecht, ondernemingen => ondernemingsrecht
Wat is een rechtstak? Het recht kan worden onderverdeeld in verschillende
disciplines, rechtstakken genoemd
Moraal (dingen die je moet naleven maar je wordt er niet voor gesanctioneerd bv te laat op
sollicitatiegesprek) recht ( wel afgestraft)
Godsdienst: mogen belijden welke godsdienst dat we willen, verlof feestdagen MAAR toch niet zelfde
RECHT zijn normatieve regels:
- verbodsbepalingen bv niet doden, niet te snel rijden
- Gebodsbepalingen: we moeten belastingen betalen
- Normen die toelating bevatten: vergunningen(organieke regels: liggen vast in de wet bv
verkiezingen, rechtbank hoeveel personen/advocaten)
4 soorten normatieve regels
- Dwingend rechtsregel: verplicht naleven, niet vanaf wijken anders straf bv niet door rood rijden,
mensenhandel
- Aanvullend rechtsregel: enkel van toepassing tenzij je er vanaf wijkt bv enkel betalen als je goed
krijgt tenzij je zou afwijken (als je een auto koopt en model/optie kiezen, je kan van de wet
afwijken door voorschot te vragen)
- Algemene normen: van iedereen in dezelfde situatie van toepassing bv je bent huurder dan is
huurdersrecht op u van toepassing
- Individuele norm: enkel en alleen op bep persoon bv Koning kan nooit voor rechtbank
verschijnen OMDAT de koning absoluut onschendbaar staat in de wet, bep wetten zijn enkel van
toepassing op dokters
DOEL regels: orde handhaven voor chaos te vermijden vb overstroming Wallonië deze zomer=>
plunderingen, bedrog,…
DOOR OVERHEDEN(verschillende niveaus)
Gewesten, provincies( provinciaal reglement), gemeenten (gemeentebelasting, gas boetes)
Regels zijn afdwingbaar zijn door rechtbanken/hoven=> sanctie krijgen
NEE, niet afdwingbaar voor rechtbank en niet opgelegd door overheidsinstelling
,2 indeling recht
Objectief recht Subjectief recht
Geheel van normen die menselijke activiteiten, Aanspraken die een persoon tegenover een
onderlinge verhouding tss mensen & hun ander laat gelden
verhouding tot gemeenschap regelen
Rechtsmisbruik: subjectieve rechten mogen niet onbeperkt worden aangewend
Vorderingsrechten – zakelijke rechten – intellectuele rechten
Persoonlijkheidsrechten – familierechten
materieel Formeel recht
Regels die rechten toekennen & plichten Geeft aan hoe naleving v/h materiële recht
opleggen verzekerd kan worden
Privaat recht Publiek recht
Regelt de verhouding tussen de burgers Regelt de algemene belangen en heeft
onderling betrekking op de inrichting, de werking en de
onderlinge verhoudingen van de
overheidsorganen en op de verhouding van de
overheid tot de burgers
Gemengd kan ook
Internationaal recht Nationaal recht
Verdragen; europees recht (bindend) Rechtsregels die tot stand komen door federale
overheid, gemeenschappen, gewesten,
provincies, gemeenten
, 1) Familierecht(mogen scheiden, is burgerlijk recht) => privaat recht
2) Familienaam: burgerlijk recht => privaat recht behoort tot personenrecht(heb je persoonlijk)
3) Groeipakket: zit bij sociale zekerheid => sociaal recht, publiek recht
4) Alimentatiegeld: familierecht, privaatrecht (burgerlijk recht)
5) Burgerlijke partijstelling: strafprocesrecht (omdat je gaat vervolgen is het niet gwn strafrecht)
6) Familieverlating: strafrecht, publiek recht (strafrecht is altijd publiek dus door overheid
bepaalt)
3 bronnen recht
1) Wetgeving sensu lato
a. Internationale verdragen en secundair internationaal recht
-Bilaterale / multilaterale verdragen
-Recht van de Europese Unie
1. Richtlijnen
2. Verordeningen
3. Besluiten
-Bij tegenstrijdigheid: internationaal recht > nationaal recht
-Bindend
• De Grondwet
Belangrijkste nationale wet
Inrichting machten binnen staat
Wijziging is geen sinecure
, https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2017/10/26/wat-is-er-misgegaan-voor--op-en-na-de-aanslagen-van-
22-maart--/
• De wet (sensu stricto)
Afkomstig van federale wetgevende macht
Bindend
Totstandkoming wet
1. Wetgevend initiatief
2. Advies Raad van State
3. Parlementaire commissies
4. Rol van Kamer en Senaat – Plenaire vergadering
5. Bekrachtiging, afkondiging en bekendmaking
2) Rechtspraak
a. Geheel van beslissingen van hoven en rechtbanken dat ons leert hoe een rechter de
wet in een concreet geval toepast
b. Enkel bindend voor partijen
c. Gezaghebbende rechtsbron
d. Motiveringsplicht
3) Rechtsleer vb krantenartikel
a. Geheel van wetenschappelijke publicaties over juridische aangelegenheden
b. Niet bindend
c. Gezaghebbend
4) Gewoonte
a. Gevestigd gebruik dat in een samenleving algemeen als bindend wordt beschouwd,
zonder dat het zijn neerslag heeft gevonden in een of andere wetgevende maatregel
b. Bindend: vloeit voort uit traditie
5) Algemene rechtsbeginselen
a. Fundamentele opvattingen die behoren tot het wezen van een samenleving en die
geacht worden van een dergelijk groot belang te zijn, dat zij juridisch normerend zijn
b. Gezaghebbende bron
c. Recht van verdediging
d. Onpartijdigheid van de rechter
Ied wordt er dagelijks mee geconfronteerd vb marc dutroux => strafrecht: is een rechtstak,
abdeslam: strafprocesrecht, cybercriminaliteit: strafrecht, voetballer:
sportrecht/verbintenissenrecht, ronaldo betaalt belastingen niet altijd: fiscaal recht, vergunningen =>
administratief recht/verbintenissenrecht, ondernemingen => ondernemingsrecht
Wat is een rechtstak? Het recht kan worden onderverdeeld in verschillende
disciplines, rechtstakken genoemd
Moraal (dingen die je moet naleven maar je wordt er niet voor gesanctioneerd bv te laat op
sollicitatiegesprek) recht ( wel afgestraft)
Godsdienst: mogen belijden welke godsdienst dat we willen, verlof feestdagen MAAR toch niet zelfde
RECHT zijn normatieve regels:
- verbodsbepalingen bv niet doden, niet te snel rijden
- Gebodsbepalingen: we moeten belastingen betalen
- Normen die toelating bevatten: vergunningen(organieke regels: liggen vast in de wet bv
verkiezingen, rechtbank hoeveel personen/advocaten)
4 soorten normatieve regels
- Dwingend rechtsregel: verplicht naleven, niet vanaf wijken anders straf bv niet door rood rijden,
mensenhandel
- Aanvullend rechtsregel: enkel van toepassing tenzij je er vanaf wijkt bv enkel betalen als je goed
krijgt tenzij je zou afwijken (als je een auto koopt en model/optie kiezen, je kan van de wet
afwijken door voorschot te vragen)
- Algemene normen: van iedereen in dezelfde situatie van toepassing bv je bent huurder dan is
huurdersrecht op u van toepassing
- Individuele norm: enkel en alleen op bep persoon bv Koning kan nooit voor rechtbank
verschijnen OMDAT de koning absoluut onschendbaar staat in de wet, bep wetten zijn enkel van
toepassing op dokters
DOEL regels: orde handhaven voor chaos te vermijden vb overstroming Wallonië deze zomer=>
plunderingen, bedrog,…
DOOR OVERHEDEN(verschillende niveaus)
Gewesten, provincies( provinciaal reglement), gemeenten (gemeentebelasting, gas boetes)
Regels zijn afdwingbaar zijn door rechtbanken/hoven=> sanctie krijgen
NEE, niet afdwingbaar voor rechtbank en niet opgelegd door overheidsinstelling
,2 indeling recht
Objectief recht Subjectief recht
Geheel van normen die menselijke activiteiten, Aanspraken die een persoon tegenover een
onderlinge verhouding tss mensen & hun ander laat gelden
verhouding tot gemeenschap regelen
Rechtsmisbruik: subjectieve rechten mogen niet onbeperkt worden aangewend
Vorderingsrechten – zakelijke rechten – intellectuele rechten
Persoonlijkheidsrechten – familierechten
materieel Formeel recht
Regels die rechten toekennen & plichten Geeft aan hoe naleving v/h materiële recht
opleggen verzekerd kan worden
Privaat recht Publiek recht
Regelt de verhouding tussen de burgers Regelt de algemene belangen en heeft
onderling betrekking op de inrichting, de werking en de
onderlinge verhoudingen van de
overheidsorganen en op de verhouding van de
overheid tot de burgers
Gemengd kan ook
Internationaal recht Nationaal recht
Verdragen; europees recht (bindend) Rechtsregels die tot stand komen door federale
overheid, gemeenschappen, gewesten,
provincies, gemeenten
, 1) Familierecht(mogen scheiden, is burgerlijk recht) => privaat recht
2) Familienaam: burgerlijk recht => privaat recht behoort tot personenrecht(heb je persoonlijk)
3) Groeipakket: zit bij sociale zekerheid => sociaal recht, publiek recht
4) Alimentatiegeld: familierecht, privaatrecht (burgerlijk recht)
5) Burgerlijke partijstelling: strafprocesrecht (omdat je gaat vervolgen is het niet gwn strafrecht)
6) Familieverlating: strafrecht, publiek recht (strafrecht is altijd publiek dus door overheid
bepaalt)
3 bronnen recht
1) Wetgeving sensu lato
a. Internationale verdragen en secundair internationaal recht
-Bilaterale / multilaterale verdragen
-Recht van de Europese Unie
1. Richtlijnen
2. Verordeningen
3. Besluiten
-Bij tegenstrijdigheid: internationaal recht > nationaal recht
-Bindend
• De Grondwet
Belangrijkste nationale wet
Inrichting machten binnen staat
Wijziging is geen sinecure
, https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2017/10/26/wat-is-er-misgegaan-voor--op-en-na-de-aanslagen-van-
22-maart--/
• De wet (sensu stricto)
Afkomstig van federale wetgevende macht
Bindend
Totstandkoming wet
1. Wetgevend initiatief
2. Advies Raad van State
3. Parlementaire commissies
4. Rol van Kamer en Senaat – Plenaire vergadering
5. Bekrachtiging, afkondiging en bekendmaking
2) Rechtspraak
a. Geheel van beslissingen van hoven en rechtbanken dat ons leert hoe een rechter de
wet in een concreet geval toepast
b. Enkel bindend voor partijen
c. Gezaghebbende rechtsbron
d. Motiveringsplicht
3) Rechtsleer vb krantenartikel
a. Geheel van wetenschappelijke publicaties over juridische aangelegenheden
b. Niet bindend
c. Gezaghebbend
4) Gewoonte
a. Gevestigd gebruik dat in een samenleving algemeen als bindend wordt beschouwd,
zonder dat het zijn neerslag heeft gevonden in een of andere wetgevende maatregel
b. Bindend: vloeit voort uit traditie
5) Algemene rechtsbeginselen
a. Fundamentele opvattingen die behoren tot het wezen van een samenleving en die
geacht worden van een dergelijk groot belang te zijn, dat zij juridisch normerend zijn
b. Gezaghebbende bron
c. Recht van verdediging
d. Onpartijdigheid van de rechter
