OVV-2 SAMENVATTING JELIZA VAN VLAARDINGEN
Week 1
ZSO cyclusstoornissen en uterus anomalieën
,OVV-2 SAMENVATTING JELIZA VAN VLAARDINGEN
OFO (oriënterend fertiliteitsonderzoek) subfertiel paar
Indicatie OFO: subfertiliteit (als bij een koppel na 12 maanden onbeschermde coïtus geen
zwangerschap heeft plaatsgevonden)
Subfertiliteit
- Primair : er is nooit een zwangerschap geweest
- Secundair : wel ooit een zwangerschap geweest, ongeacht of deze heeft geleid tot
geboorte
Inhoud OFO
- Anamnese vrouw en man
Uitvragen prognostische factoren (leeftijd van de vrouw, de verwijzer, pariteit (eerdere
zwangerschappen), duur van de kinderwens
en risicofactoren (seksuele anamnese, intoxicaties, algemene voorgeschiedenis,
medicatiegebruik (foliumzuur))
- Anamnese vrouw
Uitvragen risicofactoren: ovulatiestoornis (cyclusanamnese; regulair?) en
tubapathologie (SOA; chlamydia, gonorroe, PID OF buikoperaties; appendectomie,
sectio Caesarea, cystectomie etc.)
- Anamnese man
Uitvragen risicofactoren oligo/astheno/azoöspermie :
chemo/radiotherapie, genitale operaties, SOA (gonorroe), familie anamnese (CF)
- Aanvullend onderzoek
Ovulatiedetectie (basale temperatuurcurve, lab: progesteron), semenanalyse,
tubadiagnostiek (chlamydia antistoftiter, hysterosalpingogram, diagnostische
laparoscopie met methyleenblauw)
FSH stijging > follikelrijping > oestradiol
Corpus luteum produceert progesteron
- Geen zwangerschap > corpus luteum gaat ten gronde
Basale temperatuurcurve
- Bifasische curve is bewijzend voor ovulatie
- Temperatuurstijging wordt veroorzaakt door progesteron
- Bloed prikken om te weten of er een ovulatie is geweest
Tubadiagnostiek
- Onderscheid maken tussen hoog en laag risico
- Hoog risico, als:
Chlamydia antistoftiter (CAT) is positief OF
Anamnese (PID, chirurgie kleine bekken)
- HSG hysterosalpingogram (röntgenonderzoek met contrastvloeistof)
Laag sensitief (laat een afwijking zien, terwijl er niks aan de hand is), wel hoge
specifiteit (als er iets dan zie je dit ook)
- Nadelen: risico op allergie en infectie
,OVV-2 SAMENVATTING JELIZA VAN VLAARDINGEN
Normaal HSG:
- DLMB (operatie) diagnostische laparoscopie met methyleenblauw
Gouden standaard
Risico’s: bloeding, infectie, darmperforatie, narcose
Geen betere voorspeller dan HSG voor spontane zwangerschap
Diagnose
- Ovulatiestoornis
- Mannelijke factor
- Tubapathologie dubbelzijdig
- Unexplained infertility (50%)
Milde mannelijke factor
Eenzijdige tubafactor
Milde endometriose (chronische ziekte, waarbij baarmoederslijmvlies voorkomt
buiten de baarmoeder)
Behandeling
- Ovulatiestoornis > ovulatie-inductie
- Mannelijke factor (9/10 niet te behandelen) > vrouw moet IVF of ICSI ondergaan
- Tubafactor dubbelzijdig > IVF
- Unexplaned infertility (UI) > alleen behandelen als de kans op zwangerschap ook echt
groter wordt dan de spontane kans
Model van Hunault om de kans op een spontane zwangerschap te voorspellen. Om precies te
zijn, de kans op zwangerschap binnen 12 maanden na de berekening.
- Verwijzer 1e of 2e lijn
- Leeftijd vrouw
- Duur subfertiliteit
- Motiliteit semen
- Pariteit (primaire of secundaire subfertiliteit)
, OVV-2 SAMENVATTING JELIZA VAN VLAARDINGEN
Behandeling UI
- Hunault >30% dan een expectatief beleid van 12 maanden
- Hunault <30%
IUI is kosteneffectiever dan IVF, maar er is nog niet aangetoond of IUI ook effectiever
is dan een expectatief beleid
HC subfertiliteit man
Niet ingedaalde testes zorgen voor problemen, omdat de temperatuur dan niet optimaal is
voor de ontwikkeling van de zaadcellen.
Eerst wordt de man (semenanalyse) onderzocht bij vruchtbaarheidsproblematiek. Daarna pas
de vrouw, omdat semenanalyse minder invasief is.
30% v/d vruchtbaarheidsproblematiek ligt bij de man en 30% bij de vrouw. De overige 20%
komt door beiden.
20 miljoen zaadcellen per ml is het gemiddelde.
- Naast volume is motiliteit en morfologie ook belangrijk.
- VCM vanaf 4 maakt succes om tot een spontane zwangerschap te komen.
Lab diagnostiek andrologie
- Hormoon bepalingen voor FSH (normaal 1-10,5 U/L), LH (normaal 1-8,4 U/L),
prolactine (normaal (0-0,3 U/L) en testosteron (normaal 9-30 nmol/L)
- Bij obstructieve azoöspermie is alles normaal
- Bij niet obstructieve azoöspermie kan de FSH verhoogd en de testosteron verlaagd zijn
Tese operatie: testiculaire sperma extractie
- Stukje weefsel wordt uit de teelbal weggenomen
- Dit wordt gebruikt voor ICSI
HcG: wordt gehaald uit urine van zwangere vrouwen. Werkt vooral ter stimulering van de LH
afgifte.
Wanneer een man testosteron inspuit, moet hiermee worden gestopt, omdat dit zorgt voor
een negatieve feedback op de hypofyse. LH en FSH worden geremd.
Week 1
ZSO cyclusstoornissen en uterus anomalieën
,OVV-2 SAMENVATTING JELIZA VAN VLAARDINGEN
OFO (oriënterend fertiliteitsonderzoek) subfertiel paar
Indicatie OFO: subfertiliteit (als bij een koppel na 12 maanden onbeschermde coïtus geen
zwangerschap heeft plaatsgevonden)
Subfertiliteit
- Primair : er is nooit een zwangerschap geweest
- Secundair : wel ooit een zwangerschap geweest, ongeacht of deze heeft geleid tot
geboorte
Inhoud OFO
- Anamnese vrouw en man
Uitvragen prognostische factoren (leeftijd van de vrouw, de verwijzer, pariteit (eerdere
zwangerschappen), duur van de kinderwens
en risicofactoren (seksuele anamnese, intoxicaties, algemene voorgeschiedenis,
medicatiegebruik (foliumzuur))
- Anamnese vrouw
Uitvragen risicofactoren: ovulatiestoornis (cyclusanamnese; regulair?) en
tubapathologie (SOA; chlamydia, gonorroe, PID OF buikoperaties; appendectomie,
sectio Caesarea, cystectomie etc.)
- Anamnese man
Uitvragen risicofactoren oligo/astheno/azoöspermie :
chemo/radiotherapie, genitale operaties, SOA (gonorroe), familie anamnese (CF)
- Aanvullend onderzoek
Ovulatiedetectie (basale temperatuurcurve, lab: progesteron), semenanalyse,
tubadiagnostiek (chlamydia antistoftiter, hysterosalpingogram, diagnostische
laparoscopie met methyleenblauw)
FSH stijging > follikelrijping > oestradiol
Corpus luteum produceert progesteron
- Geen zwangerschap > corpus luteum gaat ten gronde
Basale temperatuurcurve
- Bifasische curve is bewijzend voor ovulatie
- Temperatuurstijging wordt veroorzaakt door progesteron
- Bloed prikken om te weten of er een ovulatie is geweest
Tubadiagnostiek
- Onderscheid maken tussen hoog en laag risico
- Hoog risico, als:
Chlamydia antistoftiter (CAT) is positief OF
Anamnese (PID, chirurgie kleine bekken)
- HSG hysterosalpingogram (röntgenonderzoek met contrastvloeistof)
Laag sensitief (laat een afwijking zien, terwijl er niks aan de hand is), wel hoge
specifiteit (als er iets dan zie je dit ook)
- Nadelen: risico op allergie en infectie
,OVV-2 SAMENVATTING JELIZA VAN VLAARDINGEN
Normaal HSG:
- DLMB (operatie) diagnostische laparoscopie met methyleenblauw
Gouden standaard
Risico’s: bloeding, infectie, darmperforatie, narcose
Geen betere voorspeller dan HSG voor spontane zwangerschap
Diagnose
- Ovulatiestoornis
- Mannelijke factor
- Tubapathologie dubbelzijdig
- Unexplained infertility (50%)
Milde mannelijke factor
Eenzijdige tubafactor
Milde endometriose (chronische ziekte, waarbij baarmoederslijmvlies voorkomt
buiten de baarmoeder)
Behandeling
- Ovulatiestoornis > ovulatie-inductie
- Mannelijke factor (9/10 niet te behandelen) > vrouw moet IVF of ICSI ondergaan
- Tubafactor dubbelzijdig > IVF
- Unexplaned infertility (UI) > alleen behandelen als de kans op zwangerschap ook echt
groter wordt dan de spontane kans
Model van Hunault om de kans op een spontane zwangerschap te voorspellen. Om precies te
zijn, de kans op zwangerschap binnen 12 maanden na de berekening.
- Verwijzer 1e of 2e lijn
- Leeftijd vrouw
- Duur subfertiliteit
- Motiliteit semen
- Pariteit (primaire of secundaire subfertiliteit)
, OVV-2 SAMENVATTING JELIZA VAN VLAARDINGEN
Behandeling UI
- Hunault >30% dan een expectatief beleid van 12 maanden
- Hunault <30%
IUI is kosteneffectiever dan IVF, maar er is nog niet aangetoond of IUI ook effectiever
is dan een expectatief beleid
HC subfertiliteit man
Niet ingedaalde testes zorgen voor problemen, omdat de temperatuur dan niet optimaal is
voor de ontwikkeling van de zaadcellen.
Eerst wordt de man (semenanalyse) onderzocht bij vruchtbaarheidsproblematiek. Daarna pas
de vrouw, omdat semenanalyse minder invasief is.
30% v/d vruchtbaarheidsproblematiek ligt bij de man en 30% bij de vrouw. De overige 20%
komt door beiden.
20 miljoen zaadcellen per ml is het gemiddelde.
- Naast volume is motiliteit en morfologie ook belangrijk.
- VCM vanaf 4 maakt succes om tot een spontane zwangerschap te komen.
Lab diagnostiek andrologie
- Hormoon bepalingen voor FSH (normaal 1-10,5 U/L), LH (normaal 1-8,4 U/L),
prolactine (normaal (0-0,3 U/L) en testosteron (normaal 9-30 nmol/L)
- Bij obstructieve azoöspermie is alles normaal
- Bij niet obstructieve azoöspermie kan de FSH verhoogd en de testosteron verlaagd zijn
Tese operatie: testiculaire sperma extractie
- Stukje weefsel wordt uit de teelbal weggenomen
- Dit wordt gebruikt voor ICSI
HcG: wordt gehaald uit urine van zwangere vrouwen. Werkt vooral ter stimulering van de LH
afgifte.
Wanneer een man testosteron inspuit, moet hiermee worden gestopt, omdat dit zorgt voor
een negatieve feedback op de hypofyse. LH en FSH worden geremd.
