Algemene economie direct 6: Thema 3 Internationale economische
betrekkingen
OV 1: HOE KUNNEN WE DE INTERNATIONALE HANDELSTRANSACTIES VERKLAREN?
Doet internationale handel de welvaart stijgen?
Een land focust zich op de productie van goederen en diensten die zij relatief efficiënt
kan produceren.
--> Het land gaat zich specialiseren (arbeidsspecialisatie) en de productiekost
onderdrukken.
--> Ruilmechanisme om goederen met elkaar uit te wisselen.
= internationale handel: het eigen overschot aan geproduceerde producten wordt
geruild tegen goederen die niet in het eigen land geproduceerd worden. --> beide in
ander land = win-winsituatie
Verschil theorieën van Smith en Ricardo?
Smith: absolute kostenverschillen → landen moeten zich specialiseren in de producten
waarin zij beter zijn dan de handelspartner, en deze vervolgens exporteren.
Ricardo: comparatieve kostenverschillen → een land kan altijd voordeel plukken uit
specialisatie, ook als dit land in staat is om alle producten effectiever te produceren
dan een ander land.
Waarom heeft een land kostenvoordelen?
--> De nodige productiefactoren voor de producten zijn in overvloed aanwezig. =
Heckscher-Ohlin-theorema
- beschikbaarheid & kwaliteit van arbeid > scholingsgraad, arbeidsmentaliteit,
bevolkingsgrootte, …
- klimatologische of geologische omstandigheden > bodemrijkdommen, reliëf, klimaat,
…
- aanwezigheid van hoogwaardige private en publieke kapitaalgoederen
- verschil in technologische en wetenschappelijke kennis > investeren in onderzoek en
ontwikkeling
--> ontwikkelingslanden produceren vooral arbeidsintensieve goederen
--> het Westen produceert vooral kapitaalintensieve en innovatieve producten
Kostenvoordelen hebben de neiging zichzelf in stand te houden. Door de grotere
productiehoeveelheid (specialisatie) kan een land schaalvoordelen realiseren. Deze
versterken de kostenverschillen.
Opportuniteitskost: de waarde die je verliest door een bepaald product te produceren
Voorbeeld berekening efficiëntie en opportuniteitskost:
België Spanje
25 strips 5 werkuren 20 werkuren
25 repen 1 werkuur 4 werkuren
→ Elk land heeft 2000 arbeidsuren ter beschikking dat ze gelijk verdeeld over de strips
en de repen.
Efficiëntie:
BELGIË: . 25 = 5000 strips & . 25 = 25000 repen
SPANJE: . 25 = 1250 strips & . 25 = 6250 repen
→ België is efficiënter voor de strips en de repen, ze heeft een absoluut
kostenvoordeel.
Opportuniteitskost:
BELGIË: 25 repen: . 1 = 5 strips
25 strips: . 5 = 125 repen
, SPANJE: 25 repen: . 4 = 5 strips
25 trips: . 20 = 125 repen
→ Er is geen kostenvoordeel
Welke voordelen zijn er verbonden aan internationale handel?
+ Lagere prijzen, ruimere keuze voor de consument, nieuwe technologieën leiden tot
betere producten, globale productie en welvaart stijgen
- Niet iedereen profiteert van de stijging van de welvaart door internationale handel.
Industrielanden kunnen grondstoffen goedkoop inkopen hier profiteren zij van,
ontwikkelingslanden hebben hier geen voordeel aan.
België als vestigingsplaats
+ goeie infrastructuur = spoorwegennet, haveninfrastructuur, uitstekende snelwegen
+ centrale ligging binnen Europa
+ vlotte beschikbaarheid van de nodige financiële middelen
Hoe belangrijk is de internationale handel voor België en zijn buurlanden?
invoer(.100) uitvoer (.100)
Invoerquote = uitvoerquote =
bbp bbp
handelsbalans = uitvoer - invoer
= geven aan hoeveel de totale inkomende/uitgaande handelsstromen bedragen t.o.v.
het bbp.
Sommige landen voeren meer uit dan ze zelf produceren --> importeren om
vervolgens te exporteren.
België, Luxemburg, Nederland = meest open economie > kleinere landen, hebben
meer nood aan internationale handel + aanwezigheid havens.
Door goederen te exporteren komt er geld binnen, dit wordt gebruikt om de invoer
mee te betalen.
Op de handelsbalans zijn de handelsstromen en internationale kapitaalstromen
opgenomen. Een tekort op de handelsbalans kan leiden tot financieringsproblemen en
monetaire inflatie.
uitvoer (.100)
Dekkingsgraad =
invoer
= geeft weer in welke mate de inkomsten van de uitvoer de kosten van de invoer
kunnen dekken.
--> Belgische handelsbalans is positief, met de uitvoer kan de invoer betaald worden.
OV2: WORDT DE WERELDHANDEL ALMAAR VRIJER?
Waarom belemmert de overheid de internationale handel?
De overheid gaat soms de eigen markt beschermen tegen buitenlandse concurrentie
door protectionistische maatregelen te treffen.
1. Werkgelegenheidsargument: voorkomen dat gelijktijdig veel banen verloren gaan.
2. Zelfvoorzieningsargument: specialisatie in de producten waarvoor men een
kostenvoordeel heeft.
3. Opvoedingsargument: bescherming van nieuwe, innovatieve sectoren om hun de
kans te geven zich te ontwikkelen.
4. Antidumpingsargument: voorkomen dat bedrijven hun producten onder de kostprijs
aan bieden.
5. Cultureel of nationaal argument: nationale identiteit beschermen,
veramerikanisering tegen gaan.
6. Gezondheidsargument: producten weren die de gezondheid van de burgers schade
toe brengen.
7. Sociaal argument: maatregelen die de sociale uitbuiting in het buitenland aan
banden leggen.
betrekkingen
OV 1: HOE KUNNEN WE DE INTERNATIONALE HANDELSTRANSACTIES VERKLAREN?
Doet internationale handel de welvaart stijgen?
Een land focust zich op de productie van goederen en diensten die zij relatief efficiënt
kan produceren.
--> Het land gaat zich specialiseren (arbeidsspecialisatie) en de productiekost
onderdrukken.
--> Ruilmechanisme om goederen met elkaar uit te wisselen.
= internationale handel: het eigen overschot aan geproduceerde producten wordt
geruild tegen goederen die niet in het eigen land geproduceerd worden. --> beide in
ander land = win-winsituatie
Verschil theorieën van Smith en Ricardo?
Smith: absolute kostenverschillen → landen moeten zich specialiseren in de producten
waarin zij beter zijn dan de handelspartner, en deze vervolgens exporteren.
Ricardo: comparatieve kostenverschillen → een land kan altijd voordeel plukken uit
specialisatie, ook als dit land in staat is om alle producten effectiever te produceren
dan een ander land.
Waarom heeft een land kostenvoordelen?
--> De nodige productiefactoren voor de producten zijn in overvloed aanwezig. =
Heckscher-Ohlin-theorema
- beschikbaarheid & kwaliteit van arbeid > scholingsgraad, arbeidsmentaliteit,
bevolkingsgrootte, …
- klimatologische of geologische omstandigheden > bodemrijkdommen, reliëf, klimaat,
…
- aanwezigheid van hoogwaardige private en publieke kapitaalgoederen
- verschil in technologische en wetenschappelijke kennis > investeren in onderzoek en
ontwikkeling
--> ontwikkelingslanden produceren vooral arbeidsintensieve goederen
--> het Westen produceert vooral kapitaalintensieve en innovatieve producten
Kostenvoordelen hebben de neiging zichzelf in stand te houden. Door de grotere
productiehoeveelheid (specialisatie) kan een land schaalvoordelen realiseren. Deze
versterken de kostenverschillen.
Opportuniteitskost: de waarde die je verliest door een bepaald product te produceren
Voorbeeld berekening efficiëntie en opportuniteitskost:
België Spanje
25 strips 5 werkuren 20 werkuren
25 repen 1 werkuur 4 werkuren
→ Elk land heeft 2000 arbeidsuren ter beschikking dat ze gelijk verdeeld over de strips
en de repen.
Efficiëntie:
BELGIË: . 25 = 5000 strips & . 25 = 25000 repen
SPANJE: . 25 = 1250 strips & . 25 = 6250 repen
→ België is efficiënter voor de strips en de repen, ze heeft een absoluut
kostenvoordeel.
Opportuniteitskost:
BELGIË: 25 repen: . 1 = 5 strips
25 strips: . 5 = 125 repen
, SPANJE: 25 repen: . 4 = 5 strips
25 trips: . 20 = 125 repen
→ Er is geen kostenvoordeel
Welke voordelen zijn er verbonden aan internationale handel?
+ Lagere prijzen, ruimere keuze voor de consument, nieuwe technologieën leiden tot
betere producten, globale productie en welvaart stijgen
- Niet iedereen profiteert van de stijging van de welvaart door internationale handel.
Industrielanden kunnen grondstoffen goedkoop inkopen hier profiteren zij van,
ontwikkelingslanden hebben hier geen voordeel aan.
België als vestigingsplaats
+ goeie infrastructuur = spoorwegennet, haveninfrastructuur, uitstekende snelwegen
+ centrale ligging binnen Europa
+ vlotte beschikbaarheid van de nodige financiële middelen
Hoe belangrijk is de internationale handel voor België en zijn buurlanden?
invoer(.100) uitvoer (.100)
Invoerquote = uitvoerquote =
bbp bbp
handelsbalans = uitvoer - invoer
= geven aan hoeveel de totale inkomende/uitgaande handelsstromen bedragen t.o.v.
het bbp.
Sommige landen voeren meer uit dan ze zelf produceren --> importeren om
vervolgens te exporteren.
België, Luxemburg, Nederland = meest open economie > kleinere landen, hebben
meer nood aan internationale handel + aanwezigheid havens.
Door goederen te exporteren komt er geld binnen, dit wordt gebruikt om de invoer
mee te betalen.
Op de handelsbalans zijn de handelsstromen en internationale kapitaalstromen
opgenomen. Een tekort op de handelsbalans kan leiden tot financieringsproblemen en
monetaire inflatie.
uitvoer (.100)
Dekkingsgraad =
invoer
= geeft weer in welke mate de inkomsten van de uitvoer de kosten van de invoer
kunnen dekken.
--> Belgische handelsbalans is positief, met de uitvoer kan de invoer betaald worden.
OV2: WORDT DE WERELDHANDEL ALMAAR VRIJER?
Waarom belemmert de overheid de internationale handel?
De overheid gaat soms de eigen markt beschermen tegen buitenlandse concurrentie
door protectionistische maatregelen te treffen.
1. Werkgelegenheidsargument: voorkomen dat gelijktijdig veel banen verloren gaan.
2. Zelfvoorzieningsargument: specialisatie in de producten waarvoor men een
kostenvoordeel heeft.
3. Opvoedingsargument: bescherming van nieuwe, innovatieve sectoren om hun de
kans te geven zich te ontwikkelen.
4. Antidumpingsargument: voorkomen dat bedrijven hun producten onder de kostprijs
aan bieden.
5. Cultureel of nationaal argument: nationale identiteit beschermen,
veramerikanisering tegen gaan.
6. Gezondheidsargument: producten weren die de gezondheid van de burgers schade
toe brengen.
7. Sociaal argument: maatregelen die de sociale uitbuiting in het buitenland aan
banden leggen.
