Hoofdstuk 3: Hoe werken markten?
3.1 - Wat is de vraag?
Mensen hebben wensen.
concrete markt → Een plaats waar kopers en verkopers bij elkaar komen om goederen
te verhandelen
abstracte markt →Het geheel van vraag naar een aanbod van een product of dienst.
Wat ben je bereid te betalen?
betalingsbereidheid →Wat kopers maximaal willen of kunnen betalen
consumentensurplus → Het verschil tussen de prijs en de betalingsbereidheid
➢ hoort bij kopers met een betalingsbereidheid die hoger is dan de verkoopprijs
➢ de omvang van een surplus bereken je door de oppervlakte te berekenen
Prijs en vraag in een vraaglijn?
vraaglijn → geeft de betalingsbereidheid van de kopers weer
➢ hoe hoger de prijs, de kleiner de vraag
➢ weer te geven met een vraaglijn of vraagfunctie
* vraagfunctie→functie waarmee je ziet hoe de vraag reageert op een verandering van
de prijs
Formule vraagfunctie→lijn:
qv = -ap + b
→qv = de gevraagde hoeveelheid
→ p = de prijs van het product
→ a = de mate waarin de vraag reageert op de verandering van de prijs
→ b = het gedeelte van de vraag dat niet afhankelijk is van de prijs
* qv is voor de x-as (de prijs), p is voor de y-as (de hoeveelheid)
Hoe teken je de vraaglijn?
1. reken de qv (hoeveelheid) uit met p=o
2. reken de p (prijs) uit met qv=0
3. teken assenstelsel met y-as prijs en x-as hoeveelheid
4. teken de punten in de grafiek en trek een lijn
Formule vraaglijn→vraagfunctie:
- bereken eerst a
1. je neemt 2 punten (q1,p1) (q2,p2)
2. q2 - q1 = q
3. p2 - p1 = p
4. a= q / p
- bereken dan b door a (berekent), q en p (uit de grafiek) in te vullen in de functie
- nu heb je alle mogelijke getallen om een functie te maken
, Verschuiving op en van de vraaglijn.
vraagfactoren→de factoren die van invloed zijn op de vraag naar een bepaald product
➢ hoogte van het inkomen van de vragers
➢ verandering van de prijs
➢ de behoefte
➢ de prijs van andere producten (als thee duurder word kopen mensen eerder koffie)
→ hierdoor krijg je een verschuiving op de vraaglijn
substitutiegoederen →goederen die elkaar vervangen (thee en koffie)
complementaire goederen →goederen die elkaar aanvullen (telefoon + abonnement)
Hoe sterk reageer je op prijsveranderingen?
prijselasticiteit van de vraag →deze geeft aan in welke mate de gevraagde
hoeveelheid verandert als de prijs verandert
➢ als de waarde onder -1 ligt is de prijs elastisch (reageert sterk op een verandering)
➢ als de waarde tussen de 0 en -1 ligt is de prijs inelastisch (reageert zwak op de
verandering van prijs en hoeveelheid)
Formule prijselasticiteit:
verandering van de vraag in procenten ÷ verandering van de prijs in procenten
3.2 - Waar vinden vragers en aanbieders elkaar?
Het aanbod op de markt.
aanbodlijn → lijn waarmee je ziet hoe het aanbod reageert op een verandering van de prijs
➢ loopt altijd stijgend,hogere prijs zullen er meer producten worden aangeboden,
omdat er meer winst mee gemaakt kan worden.
aanbod → de hoeveelheid die alle producenten samen van een product willen
verkoopbereidheid →de minimale prijs die nodig zijn om de kosten terug te verdienen
Aanbodlijn en aanbodfunctie
aanbodfunctie →functie waarmee je ziet hoe het aanbod reageert op de verandering
van de prijs
Formule aanbodlijn:
qa = ap - b
→qa = aangeboden hoeveelheid van een product
→ p = de prijs
→ a en b kunnen per situatie verschillen
Hoe teken je de aanbodlijn.
1. bereken p met qa=0. Dit is je snijpunt met de y-as
2. bereken bij een hogere prijs dan bij de berekening van 1 qa.
→ als p bij 1 uitkwam als 80, dan kun je bij stap 2 p=100 (dat is <80) gebruiken
3.1 - Wat is de vraag?
Mensen hebben wensen.
concrete markt → Een plaats waar kopers en verkopers bij elkaar komen om goederen
te verhandelen
abstracte markt →Het geheel van vraag naar een aanbod van een product of dienst.
Wat ben je bereid te betalen?
betalingsbereidheid →Wat kopers maximaal willen of kunnen betalen
consumentensurplus → Het verschil tussen de prijs en de betalingsbereidheid
➢ hoort bij kopers met een betalingsbereidheid die hoger is dan de verkoopprijs
➢ de omvang van een surplus bereken je door de oppervlakte te berekenen
Prijs en vraag in een vraaglijn?
vraaglijn → geeft de betalingsbereidheid van de kopers weer
➢ hoe hoger de prijs, de kleiner de vraag
➢ weer te geven met een vraaglijn of vraagfunctie
* vraagfunctie→functie waarmee je ziet hoe de vraag reageert op een verandering van
de prijs
Formule vraagfunctie→lijn:
qv = -ap + b
→qv = de gevraagde hoeveelheid
→ p = de prijs van het product
→ a = de mate waarin de vraag reageert op de verandering van de prijs
→ b = het gedeelte van de vraag dat niet afhankelijk is van de prijs
* qv is voor de x-as (de prijs), p is voor de y-as (de hoeveelheid)
Hoe teken je de vraaglijn?
1. reken de qv (hoeveelheid) uit met p=o
2. reken de p (prijs) uit met qv=0
3. teken assenstelsel met y-as prijs en x-as hoeveelheid
4. teken de punten in de grafiek en trek een lijn
Formule vraaglijn→vraagfunctie:
- bereken eerst a
1. je neemt 2 punten (q1,p1) (q2,p2)
2. q2 - q1 = q
3. p2 - p1 = p
4. a= q / p
- bereken dan b door a (berekent), q en p (uit de grafiek) in te vullen in de functie
- nu heb je alle mogelijke getallen om een functie te maken
, Verschuiving op en van de vraaglijn.
vraagfactoren→de factoren die van invloed zijn op de vraag naar een bepaald product
➢ hoogte van het inkomen van de vragers
➢ verandering van de prijs
➢ de behoefte
➢ de prijs van andere producten (als thee duurder word kopen mensen eerder koffie)
→ hierdoor krijg je een verschuiving op de vraaglijn
substitutiegoederen →goederen die elkaar vervangen (thee en koffie)
complementaire goederen →goederen die elkaar aanvullen (telefoon + abonnement)
Hoe sterk reageer je op prijsveranderingen?
prijselasticiteit van de vraag →deze geeft aan in welke mate de gevraagde
hoeveelheid verandert als de prijs verandert
➢ als de waarde onder -1 ligt is de prijs elastisch (reageert sterk op een verandering)
➢ als de waarde tussen de 0 en -1 ligt is de prijs inelastisch (reageert zwak op de
verandering van prijs en hoeveelheid)
Formule prijselasticiteit:
verandering van de vraag in procenten ÷ verandering van de prijs in procenten
3.2 - Waar vinden vragers en aanbieders elkaar?
Het aanbod op de markt.
aanbodlijn → lijn waarmee je ziet hoe het aanbod reageert op een verandering van de prijs
➢ loopt altijd stijgend,hogere prijs zullen er meer producten worden aangeboden,
omdat er meer winst mee gemaakt kan worden.
aanbod → de hoeveelheid die alle producenten samen van een product willen
verkoopbereidheid →de minimale prijs die nodig zijn om de kosten terug te verdienen
Aanbodlijn en aanbodfunctie
aanbodfunctie →functie waarmee je ziet hoe het aanbod reageert op de verandering
van de prijs
Formule aanbodlijn:
qa = ap - b
→qa = aangeboden hoeveelheid van een product
→ p = de prijs
→ a en b kunnen per situatie verschillen
Hoe teken je de aanbodlijn.
1. bereken p met qa=0. Dit is je snijpunt met de y-as
2. bereken bij een hogere prijs dan bij de berekening van 1 qa.
→ als p bij 1 uitkwam als 80, dan kun je bij stap 2 p=100 (dat is <80) gebruiken
